28η Οκτωβρίου : Η Ιστορία ή μας διδάσκει ή ας τη ξεχάσουμε…

Όταν ήμουν (λιγότερο…) νέος  ελάχιστοι άνθρωποι αυτής της χώρας αυτοπροσδιορίζονταν  με την ιδιότητα του ιστορικού.  Έκτοτε τα πράγματα άλλαξαν, οι  πανεπιστημιακές σπουδές διαφοροποιήθηκαν  και οι ιστορικοί πολλαπλασιάστηκαν, χωρίς πάντως να φτάσουν τους αριθμούς των δικηγόρων. Την ίδια  περίοδο η προσέγγιση των ιστορικών θεωρήθηκε «αφήγηση», δηλαδή υποτιθέμενη  σωστή αφήγηση -  συχνά στη θέση κάποιας άλλης, υποθετικά   λαθεμένης ή ελλειμματικής.

 Το συγκεκριμένο προϊόν δεν ήταν ευκαταφρόνητο, όμως  συχνά απουσίαζε ένα  προϊόν δευτεροβάθμιο, που θα αξιοποιούσε τις αφηγήσεις εν όψει των τρεχόντων κοινωνικών αναγκών. Και η απουσία αυτή έκανε την ιστόρηση να φαίνεται  αυτοσκοπός και  την ιστορία να υπάρχει χάριν της ιστορίας – όπως η τέχνη υπήρχε για την τέχνη, σύμφωνα με το  αξίωμα του εστετισμού….

Στη συγκεκριμένη περίπτωση της 28ης Οκτωβρίου 1940 : Εάν αποβλέπαμε σε μια   χρησιμοθηρική προσέγγιση,  θα ξεκινάγαμε πριν απ’ όλα από τη διαπίστωση  ότι το πρωτοβάθμιο προϊόν της ιστορίας – οι ιστορικές αφηγήσεις για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο -  – έχει υπερκαταναλωθεί. Τα έχουμε ακούσει και ξανακούσει, «το κορόϊδο Μουσολίνι» της Βέμπο, τα ραδιοφωνικά μηνύματα, τις αναφορές των εφημερίδων, τις γυναίκες της Πίνδου, τη βαρυχειμωνιά στα ηπειρώτικα βουνά, τα κρυοπαγήματα των φαντάρων, το εφ όπλου λόγχη επίθεσις….

 Αυτό όμως που  δεν αναλογιστήκαμε  γιατί δεν   έχουμε  βιώσει,  είναι το μέγεθος της ελληνικής «μοναξιάς» μέσα στον  εχθρικό ή απειλητικό περίγυρο του 1940.

Εν όψει, Ιταλοί αιχμάλωτοι στο μέτωπο

 Απέχουμε έτη φωτός από εκείνο το γαλαξία των εχθρών και αντιπάλων , που έδειχναν  σχεδόν σίγουροι  για  τη νίκη του άξονα. 

Την 28^η Οκτωβρίου 1940, η Γερμανία  είχε  καταλάβει την Πολωνία, τη Δανία, τη Νορβηγία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, τη Γαλλία. Η Γερμανία ήταν  σύμμαχος της  Ιταλίας, είχε  υπογράψει Σύμφωνο μη επίθεσης με τη Σοβιετική Ένωση, ενώ δεν είχε  έλθει σε ρήξη με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στη Βαλκανική χερσόνησο η Βουλγαρία ήταν  σύμμαχος του  άξονα και απασχολούσε  σημαντικό μέρος του ελληνικού στρατού στη φύλαξη των συνόρων, ενώ η Γιουγκοσλαβία έτρεφε  επίσης φιλογερμανικές διαθέσεις. Η Ιταλία είχε  καταλάβει την Αλβανία  και  είχε ένα αξιοσημείωτο φάκελο σε επιθετικές ενέργειες.

Ο ιταλικός στρατός υπερτερούσε  του ελληνικού  σε αριθμούς και δύναμη πυρός, όπως επίσης υπερτερούσε το ιταλικό ναυτικό και η αεροπορία.  Και μια ακόμη «λεπτομέρεια» : Στο πλευρό των Ιταλών επιδρομέων πολεμούσε και ο αλβανικός στρατός, που είχε μάλιστα αξιοσημείωτη παρουσία στη πρώτη μεγάλη μάχη στη γραμμή Ελαιών-Καλαμά.

Απέναντι σε αυτό τον δυσμενή-εις-την-νιοστή-δύναμη- συσχετισμό,  ορθώθηκε η ελληνική ψυχή του 1940. Και έγινε αυτό που έγινε, από ανθρώπους που φοβήθηκαν και ξεφοβήθηκαν, που καταράστηκαν  τη στέρηση και συμφιλιώθηκαν μαζί της.

Παραμερίζοντας τη συμβατική ιστοριογνωσία και όλους τους σοφολογιώτατους που πετάνε συστηματικά τη μπάλα εκτός παιδιάς  αρκεί να επιδείξουν τη βιβλιοφαγική εμβρίθειά τους,  ας αναρωτηθούμε  κι εμείς : Γιατί μέσα σε ένα δύσκολο  πλην  απείρως ευνοϊκότερο συσχετισμό δυνάμεων σε σχέση με αυτόν που έζησαν οι πρόγονοί μας το 1940, γιατί δε θα μπορούσαμε να επιτελέσουμε κι εμείς  ένα κατά πολύ μικρότερο θαύμα, όπως η χειραφέτησή μας από τον ύπουλο νεοαποικιακό ζυγό της Γερμανίας;  

 Γιατί δε θα μπορούσαμε, με αυτή τη σημερινή λιγότερη «μοναξιά», να πρωτοστατήσουμε στον τίμιο αγώνα εναντίον του «ευρωπαϊσμού» της συμφοράς;