του Γ.Χ. Παπαγεωργίου
Η εμφάνιση των «κίτρινων γιλέκων» είναι ένα νέο σύμπτωμα αντίδρασης απέναντι στον προωθούμενο οικονομικό εκσυγχρονισμό της Γαλλίας, η οποία θεωρείται ο «μεγάλος ασθενής» της Ευρωζώνης και πρέπει να γίνει πιο ανταγωνιστική.
Το ζήτημα είναι ότι η επίτευξη αυτής της ανταγωνιστικότητας επιδιώκεται μέσα από τη γνωστή συνταγή που ως κοινό παρονομαστή έχει τη λέξη «λιγότερα». Λιγότερα δικαιώματα, προνόμια, αμοιβές, συντάξεις, προστασία... όλα λιγότερα για τον εργαζόμενο. Στο όνομα της ανταγωνιστικότητας και μέσα σε μια παγκόσμια αγορά, η οποία, εκτός από τους εργαζομένους, συνθλίβει πολλές παραδοσιακές επιχειρήσεις -ιδίως τις μικρομεσαίες- και αυξάνει τις ανισότητες.
Την ίδια στιγμή το -γερμανικής έμπνευσης- δόγμα της Ευρωζώνης επιβάλλει χαμηλά δημόσια ελλείμματα, οπότε και τα περιθώρια του κράτους για στήριξη, παροχές και επενδύσεις συρρικνώνονται.
Το οικονομικό δόγμα είναι αδυσώπητο, έχει επικρατήσει παγκοσμίως και στην πραγματικότητα δεν υπάρχει διαφυγή. Ειδικά στον δυτικό κόσμο το μοντέλο οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης πλήττεται από τον ανταγωνισμό που εκφράζεται από τις αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα και η Ινδία. Οι ισορροπίες έχουν ήδη αλλάξει και σύντομα θα ανατραπούν, καθώς η οικονομική και τεχνολογική πρωτοκαθεδρία θα περάσει στο ανατολικό ημισφαίριο.
Στο εθνικό πεδίο, οι πολιτικοί δεν έχουν περιθώρια να αντιδράσουν για να εκτονώσουν την πίεση που δέχεται κατεξοχήν η μεσαία τάξη.
Όταν ο Γάλλος πρόεδρος αποφασίζει να δώσει έστω κάποια ψίχουλα, αμέσως έρχεται η τιμωρία των αγορών: τα επιτόκια δανεισμού του γαλλικού δημοσίου ανέβηκαν αμέσως μόλις ο Μακρόν ανακοίνωσε την αύξηση του βασικού μισθού κατά 100 ευρώ.
Όταν οι Ιταλοί θέλουν να ρίξουν κρατικό χρήμα στην αγορά (μέσω μισθών, επιδομάτων, συντάξεων), βλέπουν και αυτοί τα επιτόκια των ομολόγων τους να εκτοξεύονται στα ύψη.
Όταν οι αγορές βλέπουν παρέκκλιση, εκτοξεύουν το κόστος κρατικού δανεισμού ή ξεπουλούν τις μετοχές δημιουργώντας κρίση.
Επομένως, είναι αδύνατον για μια κυβέρνηση να ξεφύγει. Οι πολιτικοί δεν μπορούν να λάβουν αποφάσεις και να τις εφαρμόσουν παρά μόνο αν αυτές ταιριάζουν με το παγκόσμιο οικονομικό δόγμα, το λεγόμενο και «νεοφιλελεύθερο».
Αποτέλεσμα; Οι κοινωνίες δεν βλέπουν πολιτικές δυνάμεις που να τις εκφράζουν και απαξιώνουν τις παραδοσιακές παρατάξεις που κυβερνούν τις τελευταίες δεκαετίες.
Υπάρχει μια βαθιά κρίση πολιτικής εκπροσώπησης, η οποία εκφράζεται σχεδόν παντού, ειδικά δε στην Ε.Ε. όπου οι διαλυτικές τάσεις σταθερά ενισχύονται.
Οι πολίτες στρέφονται στα άκρα, τα οποία προσφέρουν διέξοδο εκτόνωσης στον κόσμο μέσα από μια επιθετική ρητορική (η οποία πάντα έχει απήχηση σε περίοδο κρίσης) και την υπόσχεση ότι, με κάποιον τρόπο, θα σταματήσουν τις διαβρωτικές δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης.
Το κατεστημένο και οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις κατηγορούν τους εκάστοτε «ακραίους» (είτε πρόκειται για τη Λεπέν, είτε για τον Σαλβίνι, είτε ακόμα για τον ΣΥΡΙΖΑ του 2015) ως «λαϊκιστές». Το ερώτημα που βέβαια δεν απαντούν ποτέ οι «αντιλαϊκιστές» είναι τι έχουν να αντιπροτείνουν στον κόσμο πέρα από το να υποφέρει αγόγγυστα για να γίνουν οι οικονομίες πιο ανταγωνιστικές.
Ποιος ο λόγος για όλα αυτά;
Προς όφελος ποίου;
Η επιλογή των «κίτρινων γιλέκων», συμβόλου αυξημένης προσοχής και επερχόμενου κινδύνου, είναι σημειολογικά εξαιρετικά επιτυχής.
Έρχεται σύγκρουση στην Ευρώπη και αυτό θα φανεί έντονα στις ευρωεκλογές.
ΠΗΓΗ Πρώτο Θέμα
Η εμφάνιση των «κίτρινων γιλέκων» είναι ένα νέο σύμπτωμα αντίδρασης απέναντι στον προωθούμενο οικονομικό εκσυγχρονισμό της Γαλλίας, η οποία θεωρείται ο «μεγάλος ασθενής» της Ευρωζώνης και πρέπει να γίνει πιο ανταγωνιστική.
Το ζήτημα είναι ότι η επίτευξη αυτής της ανταγωνιστικότητας επιδιώκεται μέσα από τη γνωστή συνταγή που ως κοινό παρονομαστή έχει τη λέξη «λιγότερα». Λιγότερα δικαιώματα, προνόμια, αμοιβές, συντάξεις, προστασία... όλα λιγότερα για τον εργαζόμενο. Στο όνομα της ανταγωνιστικότητας και μέσα σε μια παγκόσμια αγορά, η οποία, εκτός από τους εργαζομένους, συνθλίβει πολλές παραδοσιακές επιχειρήσεις -ιδίως τις μικρομεσαίες- και αυξάνει τις ανισότητες.
Την ίδια στιγμή το -γερμανικής έμπνευσης- δόγμα της Ευρωζώνης επιβάλλει χαμηλά δημόσια ελλείμματα, οπότε και τα περιθώρια του κράτους για στήριξη, παροχές και επενδύσεις συρρικνώνονται.
Το οικονομικό δόγμα είναι αδυσώπητο, έχει επικρατήσει παγκοσμίως και στην πραγματικότητα δεν υπάρχει διαφυγή. Ειδικά στον δυτικό κόσμο το μοντέλο οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης πλήττεται από τον ανταγωνισμό που εκφράζεται από τις αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα και η Ινδία. Οι ισορροπίες έχουν ήδη αλλάξει και σύντομα θα ανατραπούν, καθώς η οικονομική και τεχνολογική πρωτοκαθεδρία θα περάσει στο ανατολικό ημισφαίριο.
Στο εθνικό πεδίο, οι πολιτικοί δεν έχουν περιθώρια να αντιδράσουν για να εκτονώσουν την πίεση που δέχεται κατεξοχήν η μεσαία τάξη.
Όταν ο Γάλλος πρόεδρος αποφασίζει να δώσει έστω κάποια ψίχουλα, αμέσως έρχεται η τιμωρία των αγορών: τα επιτόκια δανεισμού του γαλλικού δημοσίου ανέβηκαν αμέσως μόλις ο Μακρόν ανακοίνωσε την αύξηση του βασικού μισθού κατά 100 ευρώ.
Όταν οι Ιταλοί θέλουν να ρίξουν κρατικό χρήμα στην αγορά (μέσω μισθών, επιδομάτων, συντάξεων), βλέπουν και αυτοί τα επιτόκια των ομολόγων τους να εκτοξεύονται στα ύψη.
Όταν οι αγορές βλέπουν παρέκκλιση, εκτοξεύουν το κόστος κρατικού δανεισμού ή ξεπουλούν τις μετοχές δημιουργώντας κρίση.
Επομένως, είναι αδύνατον για μια κυβέρνηση να ξεφύγει. Οι πολιτικοί δεν μπορούν να λάβουν αποφάσεις και να τις εφαρμόσουν παρά μόνο αν αυτές ταιριάζουν με το παγκόσμιο οικονομικό δόγμα, το λεγόμενο και «νεοφιλελεύθερο».
Αποτέλεσμα; Οι κοινωνίες δεν βλέπουν πολιτικές δυνάμεις που να τις εκφράζουν και απαξιώνουν τις παραδοσιακές παρατάξεις που κυβερνούν τις τελευταίες δεκαετίες.
Υπάρχει μια βαθιά κρίση πολιτικής εκπροσώπησης, η οποία εκφράζεται σχεδόν παντού, ειδικά δε στην Ε.Ε. όπου οι διαλυτικές τάσεις σταθερά ενισχύονται.
Οι πολίτες στρέφονται στα άκρα, τα οποία προσφέρουν διέξοδο εκτόνωσης στον κόσμο μέσα από μια επιθετική ρητορική (η οποία πάντα έχει απήχηση σε περίοδο κρίσης) και την υπόσχεση ότι, με κάποιον τρόπο, θα σταματήσουν τις διαβρωτικές δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης.
Το κατεστημένο και οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις κατηγορούν τους εκάστοτε «ακραίους» (είτε πρόκειται για τη Λεπέν, είτε για τον Σαλβίνι, είτε ακόμα για τον ΣΥΡΙΖΑ του 2015) ως «λαϊκιστές». Το ερώτημα που βέβαια δεν απαντούν ποτέ οι «αντιλαϊκιστές» είναι τι έχουν να αντιπροτείνουν στον κόσμο πέρα από το να υποφέρει αγόγγυστα για να γίνουν οι οικονομίες πιο ανταγωνιστικές.
Ποιος ο λόγος για όλα αυτά;
Προς όφελος ποίου;
Η επιλογή των «κίτρινων γιλέκων», συμβόλου αυξημένης προσοχής και επερχόμενου κινδύνου, είναι σημειολογικά εξαιρετικά επιτυχής.
Έρχεται σύγκρουση στην Ευρώπη και αυτό θα φανεί έντονα στις ευρωεκλογές.
ΠΗΓΗ Πρώτο Θέμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου