Νομοσχέδιο «πρώτων βοηθειών» για τη Δημόσια Διοίκηση

Ομιλία της Χαράς Καφαντάρη στη Βουλή

«…….Θετική και δίκαιη η αποκατάσταση του τεκμηρίου αθωότητας και όλες οι αλλαγές σε σχέση με την επιβολή της αυτοδίκαιης αργίας…. αποκατάσταση του ρόλου του ΙΓΜΕ –Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών- με την πάνω από εξήντα χρόνια ιστορία στον τομέα έρευνας του ορυκτού πλούτου της χώρας μας….»

Η  Κυβέρνηση προχωρά σταδιακά στην υλοποίηση του προγράμματός της :  Μετά από μια σειρά από νομοσχέδια, όπως αυτά  για την ανθρωπιστική κρίση, το άνοιγμα της ΕΡΤ, τη ρύθμιση των χρεών προς το δημόσιο με εκατό δόσεις, προωθείται  το νομοσχέδιο για τον εκδημοκρατισμό της δημόσιας διοίκησης, την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και την αποκατάσταση των αδικιών.

Κάποιοι βιάστηκαν στη δημόσια διαβούλευση να χαρακτηρίσουν το εν λόγω νομοσχέδιο σαν μια μονομερή ενέργεια, όπως όλα τα άλλα μέχρι σήμερα, αλλά έπεσαν  για άλλη μια φορά έξω. Το νομοσχέδιο συζητείται εδώ, στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.

Είναι ένα νομοσχέδιο «πρώτων βοηθειών για τη δημόσια διοίκηση»- κατά πως  το χαρακτήρισε ο  Υπουργός - γιατί αφορά  τα πρώτα βήματα ορθολογικής δημοκρατικής λειτουργίας του κράτους, ενώ παράλληλα προσπαθεί να επουλώσει σε πρώτη φάση μνημονιακά τραύματα μετά από πέντε χρόνια που έφεραν  την κοινωνική δυστυχία, την ανθρωπιστική κρίση, ανθρώπους να έχουν χάσει τη δουλειά τους,  δεδομένα μιας ζωής  να έχουν ξαφνικά  καταρρεύσει .

Είναι ένα πρώτο βήμα απεγκλωβισμού του κράτους και της δημόσιας διοίκησης από τα δεσμά του κομματισμού, της αναξιοκρατίας, της γραφειοκρατίας, που έκαναν τη δημόσια διοίκηση  σώμα εχθρικό  προς την κοινωνία.

Κάνουμε, λοιπόν, τα πρώτα βήματα για ένα κράτος για όλους, όπου αποκλειστικός στόχος της δημόσιας διοίκησης είναι πραγματικά η εξυπηρέτηση του πολίτη και της κοινωνίας, με εργαζόμενους που δεν φοβούνται, δεν σκύβουν το κεφάλι για να μη χάσουν τη δουλειά τους ή για να μη βρεθούν διαθέσιμοι, όπως η προηγούμενη Κυβέρνηση έπραξε, κυριολεκτικά ανάλγητα, θα έλεγα, ίσως γιατί αυτή έσκυβε το κεφάλι στους δανειστές.

Ένα κράτος που μόνιμα λειτουργούσε μέχρι σήμερα -και στο οποίο λέμε «όχι»- και πριν από τα μνημόνια, βέβαια, προς  όφελος ιδιωτικών συμφερόντων, εξυπηρετώντας πολιτικούς και κομματικούς φίλους.

 Η δημοκρατική μεταρρύθμιση, όμως, της δημόσιας διοίκησης αντανακλάται και στη λειτουργία του ιδιωτικού τομέα. Δεν μιλάμε πλέον για έναν κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα, αλλά έναν ιδιωτικό τομέα καινοτόμο, υγιή και πραγματικά ανταγωνιστικό, που παράλληλα με το δημόσιο τομέα θα συμβάλλουν καθοριστικά στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μας.

Από τις  τοποθετήσεις στην Ολομέλεια σχετικά με το νομοσχέδιο, ακούστηκαν πολλά. Κύρια, από τη Νέα Δημοκρατία δεχθήκαμε μαθήματα συνδικαλισμού, θα έλεγα, και ανεξάρτητης λειτουργίας του δημοσίου, με καταγγελίες περί κομματισμού που αφορούν την πολιτική της Κυβέρνησης. Ενώ ακούσαμε βέβαια –δυστυχώς- και φθηνά επιχειρήματα σε προσωπικό επίπεδο,  κατά του αρμόδιου Υπουργού.

Κύριοι της Αντιπολίτευσης, δεν δεχόμαστε μαθήματα από εκείνους που κατάντησαν τη χώρα μας και τη δημόσια διοίκηση εδώ που την έφεραν σήμερα με τις πολιτικές σας. Εμείς σας απαντάμε, όμως, με περισσότερη δημοκρατία και εξορθολογισμό.

Δημοκρατία δεν είναι η κατάργηση της πολιτικής επιστράτευσης των εργαζομένων που κύρια εφαρμόστηκε, για να σπάσουν απεργιακές κινητοποιήσεις; Πολλά τα παραδείγματα κατά τη διάρκεια της μνημονιακής συγκυβέρνησης. Ωστόσο, υπεύθυνα από πλευράς Κυβέρνησης –νυν Κυβέρνησης- διατηρείται η επιστράτευση για λόγους δημόσιας υγείας. Αυτό αναφέρεται στο άρθρο 1 και ας μη δημαγωγούμε, θα έλεγα, πάνω στο συγκεκριμένο.

Οι διατάξεις του άρθρου 41 του ν. 3536/2007 κάλυπταν ικανοποιητικά τις περιπτώσεις ανάγκης επίταξης σε περιπτώσεις εκδήλωσης φυσικών, τεχνολογικών καταστροφών, θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων για την ενεργοποίηση της διαδικασίας σε σχέση με το νόμο του 1974 και αυτό απέτρεψε την κατάχρηση του μέτρου από τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης.

Η εφαρμογή της επίταξης προσωπικών υπηρεσιών έχει πραγματοποιηθεί ελάχιστες φορές σε περιπτώσεις εκδήλωσης καταστροφών, όπου γενικά δεν είχαν παρατηρηθεί ιδιαίτερα προβλήματα στην εφαρμογή της. Βέβαια, άλλο επίταξη, άλλο επιστράτευση. Αλλά, κύριε Υπουργέ, μιας και αναφερόμαστε σε ζητήματα πολιτικής προστασίας και πολιτικής άμυνας, θα πρέπει να εξεταστεί πιθανόν και να αναθεωρηθεί το Νομοθετικό Διάταγμα 17/1974.

Έρχομαι τώρα στην πειθαρχική διαδικασία, άρθρα 3 με 7. Θετική και δίκαιη η αποκατάσταση του τεκμηρίου αθωότητας και όλες οι αλλαγές σε σχέση με την επιβολή της αυτοδίκαιης αργίας. Τι γίνεται, όμως, με όσους δημόσιους υπαλλήλους έχουν ήδη διατελέσει σε μακρόχρονη αυτοδίκαιη αργία, επειδή έχουν παραπεμφθεί σε δίκη, η οποία ακόμη εκκρεμεί και θα εκκρεμεί για μεγάλο χρονικό διάστημα; Όταν τελικά εκδικαστεί κάποτε η υπόθεσή τους και αθωωθούν, υπάρχει πρόβλεψη αυτοδίκαιης αποκατάστασης πέραν της ηθικής βλάβης με την αυτόματη καταβολή αποδοχών που αδίκως στερήθηκαν ή θα πρέπει να ξεκινήσουν δικαστικό αγώνα για να διεκδικήσουν τα οφειλόμενα απέναντι σε μία δημόσια διοίκηση που θεωρεί καθήκον της να προσφεύγει σε υψηλότερο βαθμό, με αποτέλεσμα οι δικαστικές υποθέσεις να μην τελεσιδικούν παρά μετά από παρέλευση δεκαετιών. Μήπως, κύριε Υπουργέ, πρέπει να υπάρξει κάποια διαδικασία για γρήγορη απόδοση δικαιοσύνης στις περιπτώσεις αυτές των δημοσίων υπαλλήλων;

Τέλος, θετική είναι η δέσμευση του Υπουργού για το νέο δημοσιοϋπαλληλικό κώδικα, ένα νέο πειθαρχικό δίκαιο που στόχο θα έχει τη βελτίωση της απόδοσης των δημοσίων υπαλλήλων και όχι την τιμωρία τους, παράλληλα με ένα σοβαρό αποδοτικό σύστημα αξιολόγησης, το οποίο σύστημα αξιολόγησης δεν είχε ποτέ το δημόσιο μέχρι σήμερα.

Έρχομαι τώρα στο άρθρο 28, που αφορά τις αποκεντρωμένες διοικήσεις. Πολύ σωστή η κατάργηση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης και η αντικατάστασή του με τον Συντονιστή. Το μόνο, ίσως, που θα έπρεπε να είχε εξεταστεί περισσότερο είναι αν ο Συντονιστής θα μπορούσε να είναι μέσα από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, μέσα από τους ίδιους υπηρεσιακούς υπαλλήλους, όπως γίνεται σε όλα τα Υπουργεία για αντίστοιχες θέσεις. Πιστεύουμε, όμως, ότι με την κατάργηση, την αλλαγή του «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ», όπως η Κυβέρνηση και ο αρμόδιος Υπουργός έχει δεσμευθεί, θα υπάρξει σχετική ορθολογική ρύθμιση.

Κλείνοντας: Μια σειρά τροπολογίες έχουν κατατεθεί. Οι περισσότερες αφορούν αποκατάσταση αδικιών, λόγω μνημονιακών πολιτικών, που ακολουθήθηκαν από τη μνημονιακή συγκυβέρνηση.

Δεν μπορώ, όμως, κύριοι και κυρίες Βουλευτές, να μην αναφερθώ στην τροπολογία που αφορά το ΙΓΜΕ, οι εργαζόμενοι του οποίου ήταν κυριολεκτικά στους δρόμους σε όλη την προηγούμενη μνημονιακή εποχή και μετά την ΚΥΑ 25200 του 2011, που έθετε σε καθεστώς ιδιότυπης εφεδρείας μέρος του προσωπικού του.

Κύριοι και κυρίες Βουλευτές, εδώ δεν πρόκειται μόνο για αποκατάσταση αδικιών σε βάρος εργαζομένων. Εδώ πρόκειται για αποκατάσταση του ρόλου του ΙΓΜΕ –Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών- με την πάνω από εξήντα χρόνια ιστορία στον τομέα έρευνας του ορυκτού πλούτου της χώρας μας. Στις σημερινές συνθήκες μπορεί και πρέπει να συνεχίσει, αποτελώντας σύμβουλο του ελληνικού κράτους σαν δημόσιο ερευνητικό ινστιτούτο, να συμβάλει στην παραγωγική ανασυγκρότηση της πατρίδας μας στη δύσκολη συγκυρία, στην οποία βρισκόμαστε και διανύουμε. Προτείνω, δηλαδή, να δείτε ιδιαίτερα την εν λόγω τροπολογία.