Xάσαμε τον Σποκ του διαστημικού Σταρ Τρεκ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΥΓΗ ΤΗΣ 12.3.2015
Ο Λέοναρντ Νιμόϊ  που πέθανε πρόσφατα  σε ηλικία 83 ετών, δεν ήταν  μεγάλος ηθοποιός, αλλά ήταν σύμβολο. Το μάλλον λιπόσαρκο πρόσωπό του +« μια μερίδα» παραμορφωτικής τροποποίησης  των αυτιών του  + ένα φλεγματικό και «τετραγωνισμένο»  στυλ συμπεριφοράς, στοιχειοθετούσαν την μορφή του εξωγήϊνου σε   μεγάλη σειρά  τηλεοπτικών επεισοδίων. Αυτά  ξεκίνησαν το 1966 από τις ΗΠΑ για να διαδοθούν  και να μαγνητίσουν τη φαντασία μικρών και μεγάλων …..

Τότε ήταν εποχή ενός  επιστημονικοτεχνικού οπτιμισμού,   η πυρηνική ενέργεια εμφανιζόταν  ακόμη ως ενεργειακή πανάκεια,  τα μεγάλα φράγματα εθεωρούντο  βασικά στοιχεία «τιθάσσευσης» της φύσης και η αγροτική «Πράσινη Επανάσταση» υποσχόταν  την οριστική  θεραπεία της πείνας……Τότε υπογραφόταν η συνθήκη για την «Προστασία του Εγγύς διαστήματος»(1967), θεσπίζοντας ουσιαστικά την κοινοκτημοσύνη του διαστήματος και απαγορεύοντας διάφορες προβληματικές χρήσεις – ρυπαίνουσες ή πυρηνικές .  Τότε, μετά τη  περίοδο των καταστροφών  του Β Παγκοσμίου Πολέμου και πριν  τη  περίοδο  των «αποκαλυψιακών» διακινδυνεύσεων  του περιβάλλοντος, με  την  αμερικανική προσελήνωση  στη  τοποθεσία  υπό το γοητευτικό όνομα «θάλασσα της ηρεμίας» (20 Ιουλίου 1969), τα πνεύματα ήταν έτοιμα  να χρησιμοποιήσουν  κάθε νεωτερισμό ως βάση εκτόξευσης  στο σύμπαν της φαντασίας - επιστημονικής ή σκέτης.

 Υπήρχε αναμφίβολα σε  αυτά λίγο  απολιτίκ αναχωρητισμός και μια ψυχο-ροβινσονιάδα με όρους  τεχνολογίας, όμως επίσης υπήρχαν και οι εκστατικές ενατενίσεις του μέλλοντος.  Μάλιστα κάποιες από αυτές ήταν δόκιμες,  ανήκαν στον 19^ο   αιώνα και διατυπώνονταν σχεδόν με  χιλιαστικό τρόπο. Παραδείγματος χάρη από τον  Βερσίνιν, ήρωα  του Ρώσσου συγγραφέα  Τσέχωφ στις  περίφημες «Τρεις αδελφές» : «Σε διακόσια-τριακόσια χρόνια η ζωή πάνω στη γη θα’ ναι αφάνταστα ωραία-μεγαλειώδης ! Ο άνθρωπος έχει ανάγκη από μια τέτοια ζωή. Κι έχει χρέος να την περιμένει, να την προαισθάνεται, να προετοιμάζεται γι αυτήν» …..

Ναι, είχε κάτι ωραίο  η φουτουριστική προσδοκία, έστω κι αν εμάς τους Έλληνες μας εμπόδισε η δικτατορία του 1967 να την κατευχαριστηθούμε,  όπως σήμερα η δικτατορία του χρέους μας εμποδίζει να προσλάβουμε καινοτόμες ιδέες πέραν της οικονομίας . Πήραμε πάντως ό,τι πήραμε για  τα τοτινά και τα μεταγενέστερα χρόνια, από μια υπόθεση που δεν ήταν    ανακαινισμένος  Ιούλιος  Βερν,   Βάσκο ντε Γκάμα της αεροπορίας ή   φάρσα όπως του   Όρσον Ουέλς (1932) – που σήκωσε από καναπέδες, ντιβάνια, καρέκλες, πολυθρόνες και κάθε  καθιστικό τους Αμερικανούς με τη περίφημη ραδιοφωνική εκπομπή περί εισβολής αρειανών  !  …. Πήραμε μια πρόγευση μεγεθών  και  αισθανθήκαμε ίλιγγο μπροστά στην «Ηνωμένη Ομοσπονδία Πλανητών», όπου το σενάριο του Σταρ Τρεκ τοποθετούσε τη  μελλοντική Γη .

Μπήκαμε στα κόλπα της «τηλεμεταφοράς» τόσο ώστε μετά λίγα χρόνια, σε μια παραλίγο οικολογική κατεβασιά στις δημοτικές εκλογές(1986), να την προτείνουμε ως διέξοδο στα συγκοινωνιακά αδιέξοδα του λεκανοπεδίου !

720 επεισόδια  με το Σταρ Τρεκ από το 1966-2005, και ο Σποκ δοξάστηκε ως ζεν πρεμιέ του παράδοξου.. Δεν ήταν τυχαίο το  ότι  ο Πρόεδρος Ομπάμα δήλωσε συγκίνηση για το θάνατό  του  ανθρώπου που είχε συναντήσει και   χαιρετήσει το 2007  με το στυλ των τεσσάρων δακτύλων…

Στο χώρο των οικολογικών ιδεών το διάστημα είχε μια χαλαρή παρουσία  χάρη στο  Ινστιτούτο Worldwatsch.  Εδώ  ο πλειοψηφικός λόγος συναντούσε συχνά τον λαϊκιστικό λόγο εναντίον της βασικής έρευνας –  «τι σχέση έχουμε εμείς με αυτά όταν υπάρχει πείνα , εξαθλίωση κλπ». Όμως στο περιοδικό «Οικοτοπία» καταφέραμε να ξεφύγουμε από στερεότυπα  και να γράψουμε κάμποσες  παραγράφους για την «Οικολογία του διαστήματος» (Ιανουάριος 1997) :  Να μιλήσουμε  γι αυτή την «υποψήφια βιόσφαιρα», για τους κινδύνους από τα θραύσματα των διαστημικών συσκευών, για τους εμψυχωτές που χρειάζεται η  διαστημική ψυχή ….