"Πολύ λάσπη κατεβάζει το ποτάμι"

Του  Νίκου  Μπογιόπουλου

ΠΡΟΛΟΓΟΣ  ΟΙΚΟΝΙΚΗΣ :«Ξελασπώστε το μέλλον», ήταν ο τίτλος ενός ποιήματος του Μαγιακόφσκυ… Σήμερα θα ταίριαζε να γραφτεί  κάτι υπό τον τίτλο : «Ξελασπώστε το παρόν»….

Στις 28.2.14  αναρωτιόμουν

http://oikonikipragmatikotita.blogspot.gr/2014/02/blog-post_1035.html

για το αν έχει γίνει πολύ μεγάλος  θόρυβος για το «Ποτάμι» του Σταύρου Θεοδωράκη. Για το κατά πόσο οι αντιδράσεις διαφόρων διαπνέονται «από μια απέχθεια για τον μη ελεγχόμενο νεωτερισμό», χωρίς να υπεισέρχονται στο κρίσιμο θέμα : Το οποίο είναι η αβαθής  και προσωποκεντρική πολιτική της φωτογένειας…Θέμα το οποίο δεν πρέπει να εστιάζεται στον Σ.Θεοδωράκη, αφ ης στιγμής ανάλογα κρούσματα εκδηλώνονται στον ευρύτερο πολιτικό χώρο…

Κατά τα άλλα, η κριτική του Μπογιόπουλου αναφέρεται στις «κακές παρέες» του Σ.Θεοδωράκη, υποχρεώνοντας τον υποφαινόμενο να γίνεται συνήγορος του διαβόλου : Μήπως σε τέτοιου είδους κριτική υπόκεινται  πολλοί και διάφοροι, που σήμερα  συμμετέχουν  στο αντιμνημονιακό στρατόπεδο;

Και μια γενική άποψη : Ναι μεν ο Σ.Θεοδωράκης δεν κομίζει κανένα πολιτικό νεωτερισμό στα της διαχείρισης του ευρωπαϊκού  χώρου, όμως αυτό δεν εξαιρεί εμάς τους «απέναντι» από το να αποδεικνύουμε -  αφενός τη δική του κενότητα, αφετέρου το ποιόν των δικών μας προτάσεων.

ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ ΑΠΟ ΤΟ enikos.gr    

Παρατήρηση πρώτη: Μεταξύ φίλων, είτε υπό την στενή και ουσιαστική έννοια, είτε υπό την ευρεία και τυπική έννοια, οι πιο φιλικές είναι οι καθαρές κουβέντες.

*

Παρατήρηση δεύτερη: Ο κ.Σταύρος Θεοδωράκης σε άρθρο του στα «Νέα» ανάμεσα στους λόγους που εξέθεσε για την απόφασή του να προχωρήσει στην συγκρότηση πολιτικού κόμματος ήταν και η «πολιορκία» που δεχόταν από τους θαυμαστές του: «Μπες μπροστά ρε Σταύρο. Εσένα σε ξέρει ο κόσμος. Μήπως καταφέρουμε να αλλάξουμε κάτι». Έτσι γράφει ότι του είπαν...

Δεν ξέρουμε αν αυτός είναι επαρκής λόγος για τη δημιουργία κόμματος. Να σε ξέρει ο κόσμος. Και τον Σεφερλή τον ξέρει ο κόσμος. Και τον Γιώργο Αυτιά. Και τον Βαμβακούλα. Ίσως πάλι αδικούμε τον κ.Σταύρο Θεοδωράκη δίνοντας υπέρμετρη σημασία σε μια φράση του που τον εμφανίζει τρόπον τινά να ενδίδει στις απαιτήσεις και στις πιέσεις του κόσμου να κατέλθει στον πολιτικό στίβο. Είναι όμως μια εξήγηση που σε συνδυασμό με την ονομασία του φορέα («Ποτάμι») ομολογούμε ότι μας ανακάλεσε στη μνήμη σκηνές από την ταινία «Τύφλα να έχει ο Μάρλον Μπράντο». Εκεί ακουγόταν και το παρακάτω ποιηματάκι :

«Ησυχο – ήσυχο το ποταμάκι/ αργοκυλάει το γαλάζιο το νεράκι/ και τραγουδάει την αγάπη τη χρυσή/ μιας κι ήρθες αγαπούλα μου εσύ».  

   Η διαφορά είναι ότι στην ταινία ο Θανάσης Βέγγος δεν είχε, τελικά, ενδώσει στην «πολιορκία» που του ασκούσε το «ποταμάκι»:

Παρατήρηση τρίτη: Παρακάμπτουμε το γεγονός ότι το «Ποτάμι» εμφανίστηκε την ακριβώς επόμενη μέρα του μαραζώματος της «Ελιάς» και της επανενατένισης από τις συνιστώσες της των 58 σημείων του θολού τους ορίζοντα.

Παρακάμπτουμε τις αναφορές που βλέπουν στο εγχείρημα από «Μπεπεγκριλισμό» και «τηλεμάρκετινγκ» έως αναπαλαίωση του σημιτικού «εκσυγχρονισμού» σε μεταπολιτική «απολιτίκ» συσκευασία.

Κρατάμε το προφανές: Ο καθένας έχει δικαίωμα να τοποθετείται και να δρα πολιτικά ανά πάσα στιγμή και με όλους τους τρόπους. Να θέτει υποψηφιότητα σε αυτό που ονομάζεται «κεντρική πολιτική σκηνή». Το τί φυτρώνει, φυσικά, στην κεντρική πολιτική σκηνή προσδιορίζεται και σχετίζεται άμεσα με την εκάστοτε εποχή και τις εκάστοτε συνθήκες. Στις μέρες μας πρώτο τραπέζι στην πολιτική πίστα έχουν πιάσει από τον Άδωνι Γεωργιάδη μέχρι τον Γιακουμάτο κι από τον Κωνσταντινοκάτι του ΠΑΣΟΚ μέχρι τους «Καιάδες». Στον Σταύρο Θεοδωράκη θα κολλήσουμε τώρα;

Εν ολίγοις:  Στην κεντρική πολιτική σκηνή υπήρξε Ελευθέριος Βενιζέλος. Αλλά αυτό δεν απέτρεψε να υπάρξει ούτε Κλη-κλης ούτε Ευάγγελος Βενιζέλος. Υπήρξε Τρικούπης. Αυτό δεν απέτρεψε να υπάρξει και Γουλιμής. Υπήρξε Αντρέας και Γεώργιος Παπανδρέου. Αυτό δεν απέτρεψε να υπάρξει και Γιώργος Παπανδρέου. Υπήρξε και Μίκης Θεοδωράκης. Γιατί όχι και Σταύρος...

*

Παρατήρηση τέταρτη: Στην πολιτική (και όχι μόνο) τίποτα, είτε μιλάμε για «ποτάμια» είτε για «λίμνες», είτε για «βουνά» είτε για «λαγκάδια», δεν προκύπτει από παρθενογέννεση. Κατά τεκμήριο, δε, όσοι επαγγέλλονται με όρους διαφημιστικής εμμονής τη «νιότη», τη «φρεσκάδα» το «άφθαρτο» και τον «αντικομφορμισμό» τους, συλλαμβάνονται επ’ αυτοφόρω να κουβαλάνε επάνω τους όλη τη σκουριά  ενός παρελθόντος που προσπαθεί να μεταμφιεστεί για να επιβιώσει και στο μέλλον.

Θεωρίες, για παράδειγμα, του τύπου «είμαστε και αριστεροί αλλά ασπαζόμαστε και φιλελεύθερες ιδέες» έχουν ξανακουστεί από τον κ.Γιώργο Παπανδρέου όταν έλεγε ότι «έφερα το ΔΝΤ στην Ελλάδα και τώρα είμαι περισσότερο σοσιαλιστής»!

Θεωρίες για το Μνημόνιο που το παρουσιάζουν σαν «αναγκαίο κακό», ακόμα κι αν ηχούν διαφορετικά όταν τις λέει ο Στουρνάρας με γραβάτα απ’ όταν τις λέει ο Σταύρος με σακίδιο, στην ουσία τους, όμως, είναι μεταξύ τους ίδιες...  

*

Παρατήρηση πέμπτη: Ο κ.Σταύρος Θεοδωράκης κουβαλάει – εξ αντικειμένου – ως εφόδιο της πολιτικής του σταδιοδρομίας την δημοσιογραφική του διαδρομή. Μάλιστα ακούσαμε (στην «Ελληνοφρένεια») ότι διακατέχεται από την άποψη πως η δημοσιογραφία πρέπει να βρίσκεται απέναντι στους ισχυρούς, στις εξουσίες, στους εξουσιαστές. Έχει πει επιπλέον ότι αν τέτοια ήταν η δημοσιογραφία τη δεκαετία του ’90, σήμερα αλλιώς θα ήταν τα πράγματα στη χώρα.

Αν αυτό συνιστά αυτοκριτική για το γεγονός ότι το 1999, κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών της Γιουγκοσλαβίας, ο κ.Σταύρος Θεοδωράκης εξέδωσε το περιοδικό που διεύθυνε, το ΚΛΙΚ», με εξώφυλλο την αμερικανική σημαία ως πρόταση «αριστερής» ενατένισης του «αντιεξουσιαστικού» ΝΑΤΟ, τότε πάει καλά...

Πάντως το ποια είναι η στάση ενός δημοσιογράφου απέναντι στην εξουσία δεν προσδιορίζεται από (τις πολύ ωραίες) εκπομπές για την Κούνεβα ή για τον χαμό του Παύλου Φύσσα.  Προσδιορίζεται από άλλες εκπομπές. Για να θυμηθούμε μία, θα αναφέρουμε σαν παράδειγμα εκείνη τον Νοέμβρη του 2011 που δεν απείχε και πολύ από αυτό που θα αποκαλούσαμε «μακιγιάζ» της κυβέρνησης του τραπεζίτη Παπαδήμου.

Επιμένουμε, μάλιστα, διπλά σε εκπομπές όπως εκείνη, γιατί σε τέτοιες εκπομπές αναδεικνύεται και κάτι ακόμα: Ποια «Αριστερά» επιλέγει κανείς να θεωρεί «πρωταγωνιστή». Δεν θα συμφωνήσουμε ότι προδιαθέτει για κάποια «αλλαγή» το είδος της «Αριστεράς», όπως την εννοεί ο κύριος Ψαριανός, που κλήθηκε τότε να συμβάλει στην ανάδειξη σαν υπέρτατου αγαθού εκείνης της «εθνικής ενότητας» στην κολυμπήθρα της οποίας «εξαγνίζονται» τα πάντα: Από τα Μνημόνια μέχρι η ακροδεξιά (που τότε συγκυβερνούσε μέσω του ΛΑΟΣ)...

*

Παρατήρηση έκτη: Κάθε πολιτική πρόταση προσδιορίζεται και από τα πρόσωπα που την υπηρετούν. Αυτό το αναγνωρίζει ο ίδιος ο κ.Σταύρος Θεοδωράκης παρουσιάζοντας τους συνεργάτες και υποστηρικτές της προσπάθειάς του. Δεδομένου ότι το «Ποτάμι» έχει μια θολή ιδεολογική κοίτη, αυτό είναι ένα γεγονός που επιβάλει να ψάχνει κανείς όλες τις εκδοχές για το ποια θα μπορούσε να είναι η κατάληξή του.

Δεν λέμε ότι η κατάληξή του θα προσδιοριστεί από όσα θα αναφέρουμε παρακάτω. Λέμε όμως ότι αφού το «Ποτάμι» έχει κωπηλάτες πρέπει να ξέρουμε τι σόι κουπί τραβάνε μερικοί από αυτούς. Η΄ πόσο επιρρεπείς είναι στην ρότα του καιρού. Η΄ πόσο έχουν μεταβάλει απόψεις για προηγούμενες σκέψεις τους σε σχέση με την τωρινή πολιτική τους πρόταση.

Θεωρούμε αναγκαίο, επίσης, να επισημάνουμε εκ προοιμίου ότι το κείμενο που θα ακολουθήσει θα σας προκαλέσει ανατριχίλα. Το αναδημοσιεύουμε γιατί πιστεύουμε βαθιά ότι όπως - κατά τον Μαρξ - το έγκλημα πρέπει να καθίσταται όσο πιο ατιμωτικό γίνεται μέσω της δημοσίευσης και της ανακοίνωσής του, το ίδιο ακριβώς ισχύει με την ξεφτίλα και με τη «μαυρίλα». Το αναδημοσιεύουμε γιατί πιστεύουμε, επιπλέον, ότι είναι απαραίτητο να θυμόμαστε το πώς διαμορφώθηκε η κυρίαρχη προπαγάνδα του συστήματος την περίοδο της επιβολής του Μνημονίου. Σημείωση πρώτη: Το κείμενο αυτό γράφτηκε τον Απρίλη του 2010, λίγα 24ωρα πριν από την ψήφιση του Μνημονίου. Σημείωση δεύτερη: Πρόθεση του συντάκτη του ήταν να κοινοποιήσει σκέψεις (ή μήπως και συστάσεις;) σχετικά με το «πώς» το πολιτικό σύστημα έπρεπε να κινηθεί «για τα μέτρα που θα ανακοινωθούν τα επόμενα 24ωρα». Μετά την αναγκαία εισαγωγή, πάμε στο συγκεκριμένο κείμενο  (σ.σ.: Παρακαλούμε την προσοχή σας):

«Να κάνουμε εκλογές; Δεν είμαστε αυτόχειρες. Άρα τι μένει; Μια κυβέρνηση σαν εκείνη του Κωνσταντίνου Καραμανλή τον Ιούλιο του 1974, από όλους τους πολιτικούς χώρους. Η κυβέρνηση αυτή πρέπει να έχει έκτακτες εξουσίες, για να το πω πιο απλά η χώρα είναι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης χωρίς δικτατορία αλλά ορισμένα άρθρα του συντάγματος πρέπει να βγουν "εκτός" ή να ερμηνευτούν ανάλογα. Εκδηλώσεις σαν κι εκείνες του ΠΑΜΕ στον Πειραιά πρέπει να δίνεται η δυνατότητα να κηρύσσονται αμέσως παράνομες με διαδικασίες αυτοφώρου, πρέπει να περιοριστεί το δικαίωμα της απεργίας αλλά και της διαμαρτυρίας σε ευαίσθητους τομείς(...). Στο Βέλγιο πριν μερικά χρόνια μια τέτοια κυβέρνηση συνασπισμού προχώρησε σε αναστολή ορισμένων συνταγματικών διατάξεων για ένα διάστημα (...)»...

Η ελεγεία υπέρ της επιβολής του ...δημοκρατικού «γύψου», που μόλις διαβάσατε, φέρει την υπογραφή «Τάσος Τέλογλου». Δημοσιεύτηκε με ημερομηνία «28/4/2010» και ώρα «10:20:31 π.μ.» στο ηλεκτρονικό σάιτ «Protagon.gr» που αποτελεί την ιντερνετική εκδοχή της τηλεοπτικής εκπομπής «Πρωταγωνιστές» του κ. Σταύρου Θεοδωράκη (MEGA).

Στο άνωθεν «μανιφέστο», βλέπετε πόσο περίτεχνα είχε εισαχθεί η λέξη «δικτατορία» στο κομψό λεξιλόγιο περί της «σωτηρίας» του τόπου; Είναι ακριβώς το σημείο όπου χάσκει η δημοκρατική χρεοκοπία των εισηγητών ενός καθεστώτος όπου «ορισμένα άρθρα του συντάγματος πρέπει να βγουν "εκτός"», και να τεθούν σε«αναστολή»! Όπως η απεργία, αλλά ακόμα και η διαμαρτυρία (!)...

Είναι αναγκαίο – λέγαμε τότε – σε τέτοια κείμενα να δίδεται η δέουσα προσοχή. Το επαναλαμβάνουμε και τώρα. Όχι λόγω του ειδικού βάρους του συντάκτη του. Ούτε διότι η εκείνη του η άποψη δείχνει να έχει ισχυρά ερείσματα μεταξύ των (υπόλοιπων) «σωτήρων» του τόπου. Αλλά γιατί το όλο πνεύμα του κειμένου απέδιδε περίφημα τι κρύβεται πίσω από το μανδύα της «αντικειμενικότητας», του «πλουραλισμού», του «ρεαλισμού» και της «νομιμότητας», με τον οποίο κυκλοφορούν επιφανείς διαμορφωτές της κοινής γνώμης. Σαν μερικούς από αυτούς που έχουν καβαλήσει το «Ποτάμι»...

*

Παρατήρηση έβδομη: Μεταξύ των υπολοίπων επιφανών συνεργατών του κ.Σταύρου Θεοδωράκη είναι και ο κ. Νίκος Μαραντζίδης. Ο κ.Μαραντζίδης και ο συνεργάτης του εξ Ηνωμένων Πολιτειών καθηγητής του Πανεπιστημίου του Yale κ. Καλύβας, από την εκπνοή του προηγούμενου αιώνα- και από τις αρχές του νέου πιο μαχητικά- ανέλαβαν την αναθεώρηση της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Ασφαλώς δεν είναι του παρόντος να ανατρέξει κανείς σε όλες τις πλευρές του εγχειρήματός τους. Δυο τρεις επισημάνσεις όμως είναι απαραίτητες για να φανεί η κατεύθυνση και ο προσανατολισμός τους.

Το 2004 οι δύο αυτοί κύριοι εγκαινίασαν έναν διάλογο μέσα από την εφημερίδα τα «Νέα» όπου προέβαλαν επιτακτικά την ανάγκη η σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας να αναθεωρηθεί. Το εναρκτήριο λάκτισμα το έδωσαν με κοινό άρθρο στο φύλλο της 20-03-2004 όπου μεταξύ άλλων έγραφαν:

«Ώριμη για διερεύνηση είναι πλέον και η ιδέα πως η συνεργασία με τον εχθρό δεν ήταν πραγματικά ελληνικό φαινόμενο, πως μόνο λίγοι ΄΄καιροσκόποι΄΄ έπαιρναν εντολές από τους Γερμανούς. Το όλο ζήτημα της ελληνικής συνεργασίας θα αποτελέσει αντικείμενο συνεδρίου που θα πραγματοποιηθεί το ερχόμενο καλοκαίρι. Είναι σαφές όμως ότι οι Έλληνες εργάστηκαν πλάι στους Γερμανούς για πολλούς λόγους: ένας είναι το κοινό αντικομμουνιστικό μένος, ένας άλλος ο φόβος των Βουλγάρων (στον Βορρά) και ένας τρίτος το μίσος και ο φόβος του EAM/ΕΛΑΣ».

Δηλαδή: Όλες αυτές οι προδοτικές συμμορίες- κι ανάμεσά τους η κορυφαία, τα Τάγματα Ασφαλείας- που... «εργάστηκαν» πλάι στους ναζί, δεν είχαν καμία σχέση με την προδοσία της πατρίδας και του ελληνικού λαού. Δεν ήταν προδότες και δωσίλογοι. Ήταν «απλώς» αντικομμουνιστές, ήταν «απλώς» αντιεαμίτες και- γιατί όχι- πατριώτες αφού ήθελαν να αντιμετωπίσουν τον Βούλγαρο κατακτητή!!! Άλλωστε μπροστά στο Βούλγαρο κατακτητή γιατί να μη συνεργάζεται κανείς με τον Γερμανός ναζί κατακτητή; (!!!).

Το συνέδριο που προανήγγειλαν αυτοί οι κύριοι έγινε και τα πρακτικά του κυκλοφόρησαν σε βιβλίο με τον τίτλο «Οι άλλοι καπετάνιοι». Τι ήταν οι άλλοι καπετάνιοι; Μας το λέει ο κ. Μαραντζίδης στην εισαγωγή του βιβλίου:

«Στον όρο άλλοι καπετάνιοι- γράφει- συμπεριλαμβάνονται όσοι κατά τα χρόνια της Κατοχής ηγούνται κάποιας μικρής ή μεγάλης ομάδας ένοπλων ανδρών και ήρθαν αντιμέτωποι με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ με τη στάση και τη δράση τους. Κάτω από τον τίτλο του αντικομουνιστή ενόπλου παρουσιάζονται τρεις βασικές κατηγορίες καπεταναίων: α) αυτοί οι οποίοι συμμετείχαν σε αντιστασιακές οργανώσεις πολεμώντας μέχρι το τέλος της Κατοχής σε έναν διμέτωπο αγώνα ενάντια στους στρατούς κατοχής και από το 1943 ενάντια στο ΕΑΜ/ΕΛΑΣ  β) όσοι συνεργάσθηκαν αμέσως με τις δυνάμεις κατοχής συγκροτώντας ένοπλα σώματα, όπως ο Πούλος και γ) αυτοί που, ξεκινώντας να δημιουργήσουν αντιστασιακές ομάδες, οδηγήθηκαν μέσω της εμφύλιας σύγκρουσης του 1943-1944 σε σταδιακή συνεργασία με τους Γερμανούς, αναγορεύοντας σε σημαντικότερο παράγοντα τον κίνδυνο κυριαρχίας του ΕΑΜ και του ΚΚΕ στο μεταπολεμικό πολιτικό σκηνικό».

Με άλλα λόγια: Όσοι πρόδωσαν δεν πρόδωσαν γιατί ήταν φασίστες, ή γιατί θέλησαν να ωφεληθούν από τις δυνάμεις κατοχής. Όλοι αυτοί δεν ήταν προδότες. Ήταν «απλώς» αντικομουνιστές! Κι όσοι δεν ξεκίνησαν από την αρχή με σκοπό να συνεργαστούν με τον κατακτητή, στη συνέχεια... υποχρεώθηκαν να συνεργαστούν με ευθύνη του ΕΑΜ!!!

Αυτή η σαβούρα του έσχατου αντικομμουνισμού, μέσω του οποίου - όπως σημειώνει ο ιστορικός Γιώργος Μαργαρίτης -  «ο ναζισμός όχι μόνο αθωώνεται αλλά αξίζει να ακολουθήσει κανείς τα ίχνη του», που φτάνει στο σημείο να αθωώνει και τα ναζιστικά ολοκαυτώματα και τους ντόπιους συνεργάτες των ναζί, μιας και κατά ορισμένους όλα αυτά δεν ήταν παρά ...αντίποινα και αντανακλαστικές κινήσεις την ευθύνη των οποίων φέρει η δράση του ΕΛΑΣ (!), ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι δεν έχει σχέση με τον «αριστερό» κ.Σταύρο Θεοδωράκη.

Αλλά εκείνο που ξέρουμε είναι ότι, μέσα στον αχταρμά που λέγεται «Ποτάμι», η σαβούρα αυτή κολυμπάει μαζί του...