Ο Ηλίας Μεσσίνας είναι αρχιτέκτων, απόφοιτος του Yale και του ΕΜΠ, σύμβουλος περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος του Ισραήλ , ιδρυτής και Πρόεδρος της διεθνούς ΜΚΟ ECOWEEK - που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μέση Ανατολή. Πρόσφατα «οικολογικοποίησε» ένα διαμέρισμα πετρόκτιστου κτιρίου, που βρίσκεται στην οδό Rachel Imenu , στην Ελληνική συνοικία των Ιεροσολύμων.
Να τι υποστηρίζει για τις δυνατότητες ενός «οικολογικού τρόπου ζωής» σε διάφορα σενάρια χώρου :
‘Παλαιότερα πίστευα ότι ο οικολογικός τρόπος ζωής είναι πιό προσιτός σε κοινότητες στην περιφέρεια. Όμως μετά από 5 χρόνια αναζήτησης της οικολογίας και σχεδιασμού οικολογικών σπιτιών στην Αίγινα και μετά από δύο χρόνια αναζήτησης της οικολογίας σε ένα κιμπούτζ στην έρημο του Νέγκεβ, όπου ως σύμβουλος συνέβαλα στον σχεδιασμό μιας οικολογικής κοινότητας, σήμερα βλέπω τα πράγματα διαφορετικά. Πράγματι στην περιφέρεια μπορεί κανείς εύκολα να ζήσει οικολογικά: να ανακυκλώσει άτυπα το γκρί νερό της οικίας του (ντους, νιπτήρες, πλυντήριο), να φυτεύσει οπωροφόρα δέντρα στον κήπο του, να κάνει κομποστοποίηση των οργανικών απορριμμάτων, να μοιράζεται πολλά εργαλεία με τους γείτονές του, να εργάζεται από το σπίτι, να βρίσκει μεταχειρισμένα καρότσια ή καρέκλες μωρού, ρούχα, έπιπλα και πολλά άλλα. Όμως υπάρχει ένας βασικός λόγος που τελικά το να ζει κανείς στην περιφέρεια δεν είναι τόσο οικολογικό. Ο λόγος αυτός είναι οι μετακινήσεις: όταν κανείς ζει την περιφέρεια, είναι αιχμάλωτος του αυτοκινήτου. Για το παραμικρό, πρέπει να χρησιμοποιήσει το αυτοκίνητό του. Ακόμη και αν έχει υβριδικό, όπως εγώ, η εξοικονόμηση είναι μικρή σε σχέση με τη χρήση του αυτοκινήτου, την κατανάλωση καυσίμων, την εκπομπή ρύπων του θερμοκηπίου και την εξάρτηση στα ορυκτά καύσιμα. Αντίθετα, όταν ζει κανείς στην πόλη, όπου υπάρχει πυκνό δίκτυο μαζικών μεταφορών, το αυτοκίνητο είναι η τρίτη λύση, μετά τα ΜΜΜ και το περπάτημα (ή το ποδήλατο).»
Πιο ενδιαφέροντα είναι τα σχόλια που κάνει ο Μεσσίνας για το μέγεθος του ιδιωτικού διαμερίσματος, με αφετηρία το ανακαινισμένο και «πρασινισμένο» διαμέρισμα στην οδό Rachel Imenu:
«Κατ’ αρχήν, έχει μικρό εμβαδό. Με 80 τμ για μια 5μελή οικογένεια (οι δύο κόρες που πάνε ακόμη στο νηπιαγωγείο και η μεγάλη στην 3η δημοτικού μοιράζονται ένα δωμάτιο) και σε αντίθεση με τη κοινή πρακτική του να χτίζουμε όλο και μεγαλύτερα σπίτια (αν και δεν τα χρειαζόμαστε πάντα), στο διαμέρισμα αντιστοιχούν ανά άτομο μόνο 16 τμ, ο μέσος όρος κατοικίας ανά κάτοικο στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’40! Αν υπολογίσει κανείς ότι στα 80 τμ υπάρχει και γραφείο, τότε το εμβαδό ανά άτομο μειώνεται ακόμη περισσότερο. Πέρα όμως από τη θέση του δίπλα σε ΜΜΜ και το μικρό εμβαδόν του, η ανακαίνιση του διαμερίσματος βασίστηκε σε τέσσερις πολύ απλές αρχές: (α) πλήρη θερμομόνωση του κελύφους και κατά συνέπεια εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη και θέρμανση (β) μεγιστοποίηση του φυσικού φωτισμού (γ) μεγιστοποίηση του φυσικού αερισμού και δροσισμού και (δ) θέρμανση βιομάζας».
Το ενδιαφέρον στοιχείο σε αυτή την προσέγγιση του Η.Μ, έγκειται στην έμμεση αμφισβήτηση του υπερμεγέθους διαμερίσματος, που κανοναρχεί τις σημερινές κατασκευές στην Ελλάδα. Για την ιστορία, αξίζει να αναφέρουμε ότι στις απαρχές της σοβιετικής οικοδόμησης στη δεκαετία του 30, το προβλεπόμενο ή «θεωρητικό» μέγεθος χώρου ανά κάτοικο ήταν 9 m2, ενώ στις πόλεις το μέγεθος αυτό δεν ξεπερνούσε κατά κεφαλήν τα 6m2. Το συγκεκριμένο «στίβαγμα» των ανθρώπων δημιουργούσε παρενέργειες στην παραγωγικότητα, ενώ επίσης προκαλούσε ψυχολογικές παρενέργειες – με αποτέλεσμα μια συνέλευση γυναικών της εποχής να ζητήσει έστω και «κλουβιά» των 5 m2, αλλά κλουβιά ατομικά ! (Ανατόλ Κόπ – Παντελής Λαζαρίδης, «Πόλη και επανάσταση»)
Η ιδιωτικότητα αποτελούσε ανέκαθεν παράμετρο των κατασκευών, παράλληλα με την βιοκλιματική. Και παρά την οικολογική ντιρεκτίβα για το «μικρό (που)είναι όμορφο», το «μικρό» δεν αποδεικνυόταν ωραιότερο σε κάθε περίπτωση - χωρίς αυτό να σημαίνει δικαίωση των σημερινών φαραωνικών κατασκευών των μεγαλομεσαίων τάξεων…
Περισσότερα για ‘πράσινα’ κτίρια θα γίνουν γνωστά στη . Θεσσαλονίκη, στην ECOWEEK 2011, που θα πραγματοποιηθεί από τις 28 Μαρτίου έως τις 3 Απριλίου με θέμα ‘Αστικές Κοινότητες και Πράσινα Κτίρια’. Με συμμετοχές αρχιτεκτόνων, αρχιτεκτόνων τοπίου, σχεδιαστών και μηχανικών, από 16 χώρες.
Να τι υποστηρίζει για τις δυνατότητες ενός «οικολογικού τρόπου ζωής» σε διάφορα σενάρια χώρου :
‘Παλαιότερα πίστευα ότι ο οικολογικός τρόπος ζωής είναι πιό προσιτός σε κοινότητες στην περιφέρεια. Όμως μετά από 5 χρόνια αναζήτησης της οικολογίας και σχεδιασμού οικολογικών σπιτιών στην Αίγινα και μετά από δύο χρόνια αναζήτησης της οικολογίας σε ένα κιμπούτζ στην έρημο του Νέγκεβ, όπου ως σύμβουλος συνέβαλα στον σχεδιασμό μιας οικολογικής κοινότητας, σήμερα βλέπω τα πράγματα διαφορετικά. Πράγματι στην περιφέρεια μπορεί κανείς εύκολα να ζήσει οικολογικά: να ανακυκλώσει άτυπα το γκρί νερό της οικίας του (ντους, νιπτήρες, πλυντήριο), να φυτεύσει οπωροφόρα δέντρα στον κήπο του, να κάνει κομποστοποίηση των οργανικών απορριμμάτων, να μοιράζεται πολλά εργαλεία με τους γείτονές του, να εργάζεται από το σπίτι, να βρίσκει μεταχειρισμένα καρότσια ή καρέκλες μωρού, ρούχα, έπιπλα και πολλά άλλα. Όμως υπάρχει ένας βασικός λόγος που τελικά το να ζει κανείς στην περιφέρεια δεν είναι τόσο οικολογικό. Ο λόγος αυτός είναι οι μετακινήσεις: όταν κανείς ζει την περιφέρεια, είναι αιχμάλωτος του αυτοκινήτου. Για το παραμικρό, πρέπει να χρησιμοποιήσει το αυτοκίνητό του. Ακόμη και αν έχει υβριδικό, όπως εγώ, η εξοικονόμηση είναι μικρή σε σχέση με τη χρήση του αυτοκινήτου, την κατανάλωση καυσίμων, την εκπομπή ρύπων του θερμοκηπίου και την εξάρτηση στα ορυκτά καύσιμα. Αντίθετα, όταν ζει κανείς στην πόλη, όπου υπάρχει πυκνό δίκτυο μαζικών μεταφορών, το αυτοκίνητο είναι η τρίτη λύση, μετά τα ΜΜΜ και το περπάτημα (ή το ποδήλατο).»
Πιο ενδιαφέροντα είναι τα σχόλια που κάνει ο Μεσσίνας για το μέγεθος του ιδιωτικού διαμερίσματος, με αφετηρία το ανακαινισμένο και «πρασινισμένο» διαμέρισμα στην οδό Rachel Imenu:
«Κατ’ αρχήν, έχει μικρό εμβαδό. Με 80 τμ για μια 5μελή οικογένεια (οι δύο κόρες που πάνε ακόμη στο νηπιαγωγείο και η μεγάλη στην 3η δημοτικού μοιράζονται ένα δωμάτιο) και σε αντίθεση με τη κοινή πρακτική του να χτίζουμε όλο και μεγαλύτερα σπίτια (αν και δεν τα χρειαζόμαστε πάντα), στο διαμέρισμα αντιστοιχούν ανά άτομο μόνο 16 τμ, ο μέσος όρος κατοικίας ανά κάτοικο στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’40! Αν υπολογίσει κανείς ότι στα 80 τμ υπάρχει και γραφείο, τότε το εμβαδό ανά άτομο μειώνεται ακόμη περισσότερο. Πέρα όμως από τη θέση του δίπλα σε ΜΜΜ και το μικρό εμβαδόν του, η ανακαίνιση του διαμερίσματος βασίστηκε σε τέσσερις πολύ απλές αρχές: (α) πλήρη θερμομόνωση του κελύφους και κατά συνέπεια εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη και θέρμανση (β) μεγιστοποίηση του φυσικού φωτισμού (γ) μεγιστοποίηση του φυσικού αερισμού και δροσισμού και (δ) θέρμανση βιομάζας».
Το ενδιαφέρον στοιχείο σε αυτή την προσέγγιση του Η.Μ, έγκειται στην έμμεση αμφισβήτηση του υπερμεγέθους διαμερίσματος, που κανοναρχεί τις σημερινές κατασκευές στην Ελλάδα. Για την ιστορία, αξίζει να αναφέρουμε ότι στις απαρχές της σοβιετικής οικοδόμησης στη δεκαετία του 30, το προβλεπόμενο ή «θεωρητικό» μέγεθος χώρου ανά κάτοικο ήταν 9 m2, ενώ στις πόλεις το μέγεθος αυτό δεν ξεπερνούσε κατά κεφαλήν τα 6m2. Το συγκεκριμένο «στίβαγμα» των ανθρώπων δημιουργούσε παρενέργειες στην παραγωγικότητα, ενώ επίσης προκαλούσε ψυχολογικές παρενέργειες – με αποτέλεσμα μια συνέλευση γυναικών της εποχής να ζητήσει έστω και «κλουβιά» των 5 m2, αλλά κλουβιά ατομικά ! (Ανατόλ Κόπ – Παντελής Λαζαρίδης, «Πόλη και επανάσταση»)
Η ιδιωτικότητα αποτελούσε ανέκαθεν παράμετρο των κατασκευών, παράλληλα με την βιοκλιματική. Και παρά την οικολογική ντιρεκτίβα για το «μικρό (που)είναι όμορφο», το «μικρό» δεν αποδεικνυόταν ωραιότερο σε κάθε περίπτωση - χωρίς αυτό να σημαίνει δικαίωση των σημερινών φαραωνικών κατασκευών των μεγαλομεσαίων τάξεων…
Περισσότερα για ‘πράσινα’ κτίρια θα γίνουν γνωστά στη . Θεσσαλονίκη, στην ECOWEEK 2011, που θα πραγματοποιηθεί από τις 28 Μαρτίου έως τις 3 Απριλίου με θέμα ‘Αστικές Κοινότητες και Πράσινα Κτίρια’. Με συμμετοχές αρχιτεκτόνων, αρχιτεκτόνων τοπίου, σχεδιαστών και μηχανικών, από 16 χώρες.
Περισσότερα στην ιστοσελίδα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου