ΑΝΑΖΗΤΕΙΤΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο Ζαν Πωλ Σαρτρ έλεγε κάποτε : "Στο λεωφορείο η κόλαση είναι οι 'άλλοι' " . Με το "γνωμικό" αυτό δεν ήθελε να επιτεθεί στα λεωφορεία ή σε αυτό καθεαυτό τον "συνωστισμό" των ανθρώπων ! Θα έλεγα μάλιστα ότι αντίθετα με την Ρεπούσιον έννοια του συνωστισμού - που αξιοποιήθηκε στο γνωστό σχολικό βιβλίο της ΣΤ Δημοτικού για να περιγράψει τη "συσσώρευση" φυγάδων στη παραλία της Σμύρνης το 1922 κατά τη μικρασιατική καταστροφή - ο Σαρτρ αναγνώριζε ότι υπάρχουν ελκυστικότατες μορφές συνωστισμού, όπως π.χ. αυτός σε ένα κρεβάτι με ένα επιθυμητό πρόσωπο.....

Τι ήθελε λοιπόν να πει ο Γάλλος διανοητής ; Ο Σαρτρ ήθελε να δείξει ότι υπό ειδικές συνθήκες, η συνεύρεση με άλλους ανθρώπους μπορεί να είναι μια κατάσταση "οιονεί" (περίπου) κόλασης.....
Σήμερα στον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών ή στη πλατεία Θεάτρου στην Αθήνα ή στο Αγαθονήσι και σε άλλα μέρη της ελληνικής επικράτειας, ο "συνωστισμός" μεταναστών και γηγενών καταλήγει κάποτε σε καταστάσεις κόλασης. Σημειώνω μια δήλωση κατοίκων του Αγίου Παντελεήμονα σε ρεπορτάζ της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ"(9.4.2009) : "Βρισκόμαστε σε συνεχή άμυνα απέναντι στη κρατική αδιαφορία, δε δίνει κατεύθυνση, δεν έχει σχεδιασμό και πολιτική και αφήνει τα πράγματα στη τύχη τους. Όλα κάτω από το χαλί.... "Η συνοικία έχει υπερφορτωθεί. Ο αριθμός των ανθρώπων που διαβιούν εδώ είναι πολύ μεγαλύτερος από ό,τι μπορεί να αντέξει η περιοχή, η οποία εδώ και χρόνια υφίσταται συνεχή υποβάθμιση"

Αν ήταν όμως μόνο η συγκεκριμένη αδιαφορία του συγκεκριμένου κράτους, τα πράγματα ίσως δεν θα ήταν τόσο τραγικά. Το θέμα είναι ότι η αδιαφορία ή αδράνεια ενδημεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρώπη από τη μια πλευρά σκέπτεται να αναθεωρήσει προς τα κάτω ακόμη και το πενιχρό 0,7% του ΑΕΠ της, που παραχωρεί στον τρίτο κόσμο με στόχο την ΕΞΑΓΩΓΗ της ανάπτυξης : Και ενώ αυτή η ασυνειδησία περνάει μάλλον απαρατήρητη από τους διάφορους "ανθρωπιστές" της εποχής μας, από την άλλη πλευρά προωθείται μια άτυπη, άδηλη και ιδιοτελής ΕΙΣΑΓΩΓΗ του τρίτου κόσμου στα πλαίσιά της Ευρώπης, υπό την μορφή της παράνομης μετανάστευσης. Κύριο αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης, είναι η εισαγωγή φτηνού εργατικού δυναμικού, η καταβύθιση των μέσων εργασιακών απολαβών και δικαιωμάτων,η παράταση του μέσου χρόνου εργασίας. Δια μέσου της μετανάστευσης δεν αναδιανέμεται ο πλούτος των ανεπτυγμένων χωρών ούτε οι πλούσιοι γίνονται φτωχότεροι. Αυτό που αναδιανέμεται είναι η φτώχεια όσων βρίσκονται στη βάση της εισοδηματικής πυραμίδας.

Όμως η ιδιοτέλεια του κεφαλαίου δεν είναι η μοναδική καθοριστική δύναμη. Κοντά σε αυτήν αναπτύσσεται και η πρακτική μιας μερίδας της αριστεράς, που βλέπει στους μετανάστες ως πολιτικό εταίρο για τα πολιτικά της εγχειρήματα. Πρόκειται για ένα είδος επανεμφάνισης των αναλύσεων του Χέρμπερτ Μαρκούζε της δεκαετίας του 60 και 70, που πίστευε στη διαμόρφωση ενός επαναστατικού υποκειμένου μέσα από τη "ζεύξη" των περιθωριακών του πρώτου κόσμου με τον τρίτο κόσμο...Και το μεγάλο ερώτημα που μπαίνει στη σημερινή συγκυρία, είναι το κατά πόσο οι νέες συλλογικότητες που διαμορφώνονται μέσα στις συνθήκες προσέγγισης μεταναστών και πολιτικοποιημένων "πρωτοκοσμικών", παράγουν μια "πολιτική ενέργεια" ισχυρότερη από τις αντίθετες αρνητικές δυνάμεις: Δηλαδή τις δυνάμεις που αντιδρούν στις συνέπειες της μετανάστευσης όπως είναι η "μειοδοσία" στο επίπεδο των μισθών, η επιβάρυνση των κοινωνικών υποδομών, οι ενδεχόμενες ασύμβατες πολιτιστικές παρουσίες διαφορετικών πληθυσμών στον ίδιο χώρο.
Στη δεκαετία του 1950, όταν ένας πολιτικός της Δεξιάς όπως ο Ευάγγελος Αβέρωφ μιλούσε για την "ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ", αντιμετώπιζε τη δικαιολογημένη οργή των δημοκρατικών δυνάμεων της εποχής, που ήξεραν τι σήμαινε ο ξεριζωμός ανθρώπων και η ερήμωση τόπων. Σήμερα κάποιοι "φιλοτριτοκοσμικοί" παραγνωρίζουν αυτό τον ξεριζωμό και υποβαθμίζουν ή αγνοούν τις κλασικές μορφές αλληλεγγύης με τις φτωχές χώρες - αναπτυξιακή και επισιτιστική βοήθεια, μορφωτικά και υγειονομικά προγράμματα, εκπαιδευτική ενίσχυση, υποτροφίες κλπ - γιατί φαντασιώνουν ένα υπό διαμόρφωση μέτωπο αλλαγής της παρούσας κοινωνίας.

Κι από κοντά έρχεται ένα άλλο κομάτι της αριστεράς , αποφασισμένο να εξορίσει την εις βάθος συζήτηση περί μετανάστευσης από τη δημόσια ατζέντα, εγκαλώντας για "ρατσισμό" τους όποιους σκεπτικιστές και αντιρρησίες , υποκαθιστώντας την κριτική ανάλυση των πολυπολιτισμικών κοινωνιών με γλυκερές ηθικολογίες. Όμως ο κριτικός λόγος πρέπει να χειραφετηθεί από τους "προοδευτικός" συρμούς και τη διεκπεραιωτική λογική της παθητικής προσαρμογής στο φαινόμενο. Σήμερα μπορεί κανείς να είναι αλληλέγγυος με τους ανθρώπους, με τον τρίτο κόσμο, με τους ίδιους τους μετανάστες, αλλά όχι με τη μετανάστευση.....