Κρούσματα λογοκρισίας

του Άντη Ροδίτη

Χθες, στο κείμενό μου «το παιγνίδι της μεγάλης λογοκρισίας» (πιο κάτω) ανάφερα ονομαστικά ως λογοκριτές των κειμένων μου τον «Φιλελεύθερο», το «Άρδην», το «PaediaNews», την ιστοσελίδα Mignatiou και τα Πανεπιστήμια της Κύπρου, με κορυφαίο τον ιστορικό Πέτρο Παπαπολυβίου, ο οποίος σε έκδοση του Κέντρου Ερευνών Τάσσος Παπαδόπουλος, την οποία επιμελήθηκε ο ίδιος (Τάσσος Παπαδόπουλος: Τα «σχέδια» για το Κυπριακό από το 1956 ως το 1984, Πατάκης 2016), με περιεχόμενο τα άρθρα του Τάσσου Παπαδόπουλου πάνω στα διάφορα σχέδια «λύσης» του Κυπριακού, δεν περιέλαβε στη σχετική, μακροσκελή βιβλιογραφία μέσα στο βιβλίο, το βιβλίο Κουράγιο Πηνελόπη, Αρμός 2013, το οποίο περιέχει 182 αμερικανικά, αγγλικά κι ελληνικά έγγραφα για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 1964. Πέρα από το γεγονός ότι είναι το μοναδικό βιβλίο που αναλύει μέρα με την ημέρα τις τότε εξελίξεις μέχρι την πρόταση που έκαμε η επίσημη Ελλάς στον Μακάριο για άμεση Ένωση (20-21 Αυγούστου 1964), χωρίς παραχωρήσεις στην Τουρκία, μερικά από τα πιο αποφασιστικά έγγραφα που είναι μέσα στο βιβλίο φωτοτυπημένα και μεταφρασμένα, δημοσιεύονται για πρώτη φορά και αποδεικνύουν πόσο εφικτή ήταν τότε η Ένωση. Ακόμα και μόνα τους τα έγγραφα αποτελούν σημαντική προσφορά, άξια προσοχής του κάθε έντιμου ιστορικού επιστήμονα.

Κι εξ όσων γνωρίζω, κανένας Έλληνας ιστορικός επιστήμονας ή άλλος δεν παρέπεμψε ποτέ σε κανένα από τα έγγραφα του βιβλίου, έστω τα σημαντικότατα που δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά, αν και από τότε κυκλοφόρησαν μερικά βιβλία, τα οποία, όμως, αποφεύγουν επιμελώς το 1964! Ή, αν το αναφέρουν το κάνουν απλώς αντιγράφοντας παλαιότερες εκδόσεις των δεκαετιών 70 και 80. Ανάμεσά τους και πιο πρόσφατο βιβλίο του Άγγελου Συρίγου Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης 2015 (900 σελίδων), το οποίο αφιερώνει… 20 περίπου σελίδες στο κομβικό 1964!!

Ο άλλος εξ Ελλάδος που… μίλησε για το βιβλίο ήταν ο κ. Θάνος Βερέμης στην Καθημερινή (https://www.kathimerini.gr/757264/opinion/epikairothta/politikh/enas-istorikos-grifos-poy-perimenei-lysh).

Διαβάζοντας κανείς το άρθρο του κ. Βερέμη καταλαβαίνει αμέσως ότι δεν διάβασε το Κουράγιο Πηνελόπη (521 σελίδων) αλλά απλώς το φυλλομέτρησε!

Περιττό να πω ότι ο μόνος που χρησιμοποίησε εκτεταμένα το Κουράγιο Πηνελόπη (και πάλι όχι τα πιο σημαντικά σημεία του),  ήταν ο… Τ/κύπριος βουλευτής του ΑΚΕΛ Νιαζί Γκιζιλγκιουρέκ στο πρόσφατο, δίτομο βιβλίο του Μια Ιστορία Βίας και Μνησικακίας, Heterotopia 2019, για ν’ αποδείξει κι εκείνος πόσο οι κοντά στην Ένωση με την Ελλάδα βρέθηκε η Κύπρος.

Το γεγονός αυτό είναι νομίζω και ενδεικτικό γενικότερα των συμπεριφορών Ελλήνων και Τούρκων, που μεταξύ τους συγκρινόμενες σε κάποιους τομείς, δεν ευνοούν τη δική μας πλευρά, ούτε εμπνέουν κανένα αίσθημα αυτοπεποίθησης και ασφάλειας σε μάς, ειδικά στην περίοδο που περνούμε τώρα.

Ως λογοκριτές του 1964 ανάφερα χθες και το ΡΙΚ, τα κυπριακά κόμματα όλα και τους λογοτέχνες, στων οποίων το λογοκριτικό έργο συμπαρίσταται -όταν χρειάζεται- και το υπουργείο Παιδείας της Κύπρου.

Το ΡΙΚ, για παράδειγμα (για τα κόμματα και τους λογοτέχνες δεν θα πω άλλα σήμερα), σταμάτησε ξαφνικά ν’ ανοίγει «φακέλους» τη στιγμή που το πρόγραμμα που έχει για να μιλά για το ιστορικό παρελθόν ονομάζεται «φάκελοι» και τό ’ριξε σε συνεντεύξεις (το έγραψα και χθες) με ηθοποιούς και παεριβαλλοντιστές!

Επανέρχομαι στο Άρδην, του οποίου υπήρξα συνδρομητής και στο οποίο έγραψα και δυο-τρεις άλλους, το οποίο δημοσιεύει σήμερα στην ιστοσελίδα του  (http://ardin-rixi.gr/archives/215375) ένα άρθρο μου του 2013, για να αποδείξει, φαντάζομαι, ότι δεν με λογοκρίνει όπως ισχυρίζομαι!

Ποια είναι η διαφορά μου με το Άρδην και γιατί με λογοκρίνει;

Η διαφορά είναι απλή και εντάσσεται στο γεγονός της απόπειρας απόκρυψης των γεγονότων του 1964 τόσο από τους εν Ελλάδι όσο και από τους εν Κύπρω ασχολούμενους επιστημονικά, καλλιτεχνικά ή άλλως πώς με το θέμα.

Έχω φυλαγμένα στο αρχείο μου μερικά σχόλιά μου που το Άρδην δεν δημοσίευσε και τα οποία καταδεικνύουν σαφέστατα τη «διαφορά» μας: Στην αρθρογραφία του όσο και στις πολιτικές του θέσεις ο κ. Καραμπελιάς θέλει το 1974 ως το χρονικό σημείο που γέννησε την παρούσα παρακμή. Η δική μου άποψη, την οποία λογοκρίνει το Άρδην -στο πλαίσιο της απόπειρας διατήρησης της φήμης του αριστερού Μακαρίου ως του πρώτου ήρωα της Κύπρου- είναι ότι οι αληθινές ανθενωτικές ενέργειες του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου αποκαλύφθηκαν το 1964, όταν αρνήθηκε ανοικτά την Ένωση και κατηγόρησε απροκάλυπτα τον Γεώργιο Παπανδρέου ως «προδότη» που απεργαζόταν τη διχοτόμηση μαζί με τους Αμερικανούς. Αυτά τα μαρτυρά ο Νίκος Κρανιδιώτης (Ανοχύρωτη Πολιτεία, Εστία 1985, σ. 228) ότι του είπε ο Μακάριος.

Επιπρόσθετα επιχειρηματολόγησα στο διαδίκτυο (όπως και πιο εκτεταμένα στο βιβλίο μου Εγκώμια στην παρακμή των Ελλήνων του πνεύματος, Αρμός 2016), ότι η τρέχουσα παρακμή μας πήρε μεγάλη αρχική ώθηση, ίσως και την πρώτη-πρώτη ώθηση, με την αποχώρηση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο τον Δεκέμβριο 1964, όταν για πρώτη φορά φωταγωγήθηκε εορταστικά, τάχα… χριστουγεννιάτικα για πρώτη φορά η Λευκωσία και άλλες πόλεις της Κύπρου, από την πολλή χαρά . Ήταν με διαταγή της χούντας που έφυγε η μεραρχία αλλά ήταν και μεγάλη επιθυμία και όνειρο του Μακαρίου, όπως λεν τα ντοκουμέντα και οι μαρτυρίες.

Έτσι ή αλλιώς, η χούντα ήταν εν πολλοίς αποτέλεσμα της αντι-δυτικής πολιτικής Μακαρίου, και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος ν’ αρχίσει κανείς μια πολιτισμική παρακμή παρά με μια μοναδική σαν επίτευγμα εκστρατεία απελευθέρωσης της Κύπρου, της οποίας ο στρατός διατάσσεται να επιστρέψει σπίτι με την ουρά στα σκέλια. Με ποια πειθώ μιλά πια κανείς σε τέτοιους πολίτες-οπλίτες για τις ευθύνες και την πίστη τους προς το έθνος-κράτος τους, που τους διέταξε να τα παρατήσουν σαν δειλοί (αφού πρώτα τους ενθουσίασε) και να επιστρέψουν σιωπηλοί και άπρακτοι στα σπίτια τους; Κ.λπ.

Το Άρδην δημοσιεύει σήμερα ένα παλιό μου άρθρο για να πει ότι δεν με λογοκρίνει;

Δεν είμαι σίγουρος ότι δεν θα συνεχίσει το έργο της λογοκρισίας. Αυτό το έργο δεν είναι εύκολο ν’ ανακοπεί, γιατί αν ανακοπεί τότε άρδην θα ανατραπεί η Ιστορία, που είναι ακριβώς εκείνο που χρειάζεται για να ξεπεραστεί η παρούσα κρίση και παρακμή. Χρειάζεται μεγάλο θάρρος, αποφασιστικότητα και πίστη για τέτοια ανατροπή. Ας δείξει ο ελληνισμός ότι την έχει, για να μπει επιτέλους στη δική του ελληνική πλέον, άξια λόγου, πορεία.

Άντης Ροδίτης