«Podemos» και Σύριζα

Του Μιχάλη Μιχελή

Το να συνδέουμε το κίνημα «Podemos» με τον Σύριζα, έχει μια λογική, στη βάση ότι κι οι δυό έχουν ένα σφριγηλό καταγγελτικό λόγο (ως προς την κατεστημένη αντίληψη της Ε.Ε.), οι ηγέτες τους συνδέονται με τις από κοινού εμφανίσεις, αντιστρατεύονται τις συντηρητικές δυνάμεις των χωρών τους, έχουν δημιουργηθεί από τις στάχτες της οικονομικής κρίσης και ζητούν εδώ και τώρα  ριζικές ανατροπές των συστημικών δομών.

Όμως πίσω από τα δύο αυτά κομματικά δημιουργήματα, υπάρχει μια βασική διαφορά, που πρέπει να προβληματίζει τον καλοπροαίρετο παρατηρητή των επαινετικών σχολίων. Δηλαδή πολύ απλά, ο Σύριζα έχει ομφάλιο λώρο (;) με την κομμουνιστική αντίληψη των Κνιτών και Κουκουέδων (εσωτερικού κι εξωτερικού) των δεκαετιών του ’70 και ’80, ενώ οι «Podemos» δεν έχουν σχεδόν καμιά τέτοια διασύνδεση με το ιστορικό παρελθόν των στελεχών τους, των μελών τους, των ψηφοφόρων τους.

Ο Σύριζα κομματικά και βουλευτικά κυβερνάται από τα ιστορικά στελέχη της ΚΝΕ και του Ρήγα, ενώ μερικοί ήταν και του ΠΑΣΟΚ, έχοντας πάει στο κόμμα αυτό, όταν μεταπήδησαν από τις νεανικές/φοιτητικές ριζοσπαστικές απόψεις τους στις ορθολογικές (σοσιαλιστικές), στη δεκαετία του ’80, μια και δελεάστηκαν τότε από τα πολιτικά ανοίγματα του Ανδρέα. Στο Σύριζα, ό κύριος κορμός του είναι σήμερα μεταξύ 50-65 χρονών, δηλαδή κουβαλούν τ’ απωθημένα ιστορικά/ιδεολογικά στοιχεία των νεανικών τους αντιλήψεων, που λίγο πολύ επηρεάζουν τον τρέχοντα τρόπο σκέψης τους. Η οικολογία, η κοινωνική καινοτομία, η επικοινωνιακή προσέγγιση - διεμβόλιση, είναι στηριγμένες στον ισχυρό κρατικισμό και στο συγκεντρωτισμό

. Δηλαδή ο Σύριζα πιστεύει ότι η αποτελεσματική κυβέρνηση, ο ηθικός και ισχυρός κρατικός μηχανισμός και ο σταθερός ιδεολογικός προσανατολισμός, είναι τα τρία εχέγγυα, για την επιτυχία του προγράμματός του.

Στους «Podemos» όμως, όλα αυτά, είναι σ’ εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. Δηλαδή η κρατική αποκέντρωση κι η ενίσχυση των «αντικομματικών» κοινωνικών πρωτοβουλιών, είναι η αιχμή του δόρατος του, ως προς τη δημιουργία νέων θεσμών διαχείρισης και θέσεων εργασίας.
Με δυό λόγια ο Σύριζα είναι μια εκδοχή (κλασικής αντίληψης περί κράτους και ποσοτικής ανάπτυξης), που πλάθεται από τον βασικό κλασικό δομισμό της πολιτικής αντίληψης, ενώ οι «Podemos» (με τον ματαδομισμό τους), πλησιάζουν περισσότερο στη σύλληψη των ύστερων σκέψεων των Φουκώ, Λακάν και του Πουλαντζά. Κι αυτό φυσικά το αντιλαμβάνεται καλύτερα απ’ όλους, ο σημερινός υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς, που καθοδηγούσε μέχρι πρόσφατα, το επιστημονικό ινστιτούτο του Σύριζα.
Σημειωτέον ο αντίστοιχος «ισπανικός Σύριζα» (δηλ. η Ενωμένη Αριστερά IU/ICV), στην τελευταία δημοσκόπηση συγκεντρώνει το 6,5%.