Του Δημήτρη Α. Σεβαστάκη*
"......η νεκρωτική παρέμβαση των αυλικών, των παραγόντων, των ενδιάμεσων που παρασιτούν στη ζωή, που δεν αφήνουν τίποτα να ανασάνει, θα είναι το κυριότερο μέτωπο για την κυβερνητική Αριστερά......"
Πανικόβλητες μετακινήσεις προς τον νικητή, έξυπνο μπλοκάρισμα των προσώπων εξουσίας από τους εκπαιδευμένους αυλικούς, εκδικητικότητα, bullying μεταξύ υποψηφίων χαμένων ή κερδισμένων. Κόλαση. Αυλές, φατρίες, παράγοντες, αγωνιούν για τη θέση τους, θέλουν το κακό κάποιου άλλου, συνωμοτούν στο πέραν της πραγματικότητας, στο πέραν της εργασίας, της παραγωγής. Αν το μετεκλογικό τοπίο είναι ο ηλίθιος, παρασιτικός βρασμός και η παραγοντίστικη αγωνία, δεν ξέρω κατά πόσο αυτό το άρρωστο υπόστρωμα μπορεί να αποτελέσει καλή πρώτη ύλη για την πολιτική συνέχεια.
Πώς μπορεί να χτίσει κανείς πολιτικές πάνω στα ερείπια από αρρώστιες, εκμαυλισμένους και παλατιανά πραξικοπήματα; Πώς μπορεί η νέα κυβέρνηση να σχεδιάσει το διαφορετικό πάνω στο λιπαρό δέρμα του παλιού; Η ανάπτυξη, με πολιτική απόφαση των μεταπολεμικών εμφυλιακών κυβερνήσεων, «μετακόμισε» από τη ύπαιθρο στην πόλη. Ο εμφύλιος, η τρομοκρατία, οι διώξεις απομάκρυναν παραγωγικά ενεργό κυρίως αγροτικό πληθυσμό, από την περιφέρεια στην πόλη. Από αυτή τη νόθα αστυφιλία διαμορφώθηκε μια νόθα «ανάπτυξη». Η πόλη, κούφια παραγωγικά, έκανε ανάπτυξη μέσα απ' τη διόγκωση του εαυτού της, την εντατική οικοδόμηση. Οι σχετικά περιορισμένες βιομηχανικές επενδύσεις δεν ήταν αρκετές για να τραβήξουν το αναπτυξιακό κάρο και να διαμορφώσουν κρίσιμη μάζα προλεταριάτου, αλλά επίσης και ο αποσπασματικός χαρακτήρας τους, με έντονη οσμή πολιτικής εύνοιας και διαπλοκής, δεν ανέπτυξε την επιχειρηματική συνείδηση. Αρπαχτές γίνονταν πάντα σ' αυτό τον πειρατικό τόπο.
Η αναπτυξιακή στρέβλωση εξισορρόπησε κυρίως με τη μετανάστευση και την ναυτοσύνη. Ολόκληρες περιοχές της Ελλάδας -τα νησιά πρωτίστως- σιτίζονταν απ' τα εμβάσματα από το εξωτερικό. Το φαινόμενο της εκβιασμένης αστυφιλίας δημιούργησε αστικά κήτη, που σήμερα φοβισμένα παρασιτούν, δεν μπορούν να αυτοσυντηρηθούν. Η κρίση αφομοιώνεται διαφορετικά στις πόλεις και στην ύπαιθρο, αφού η οικονομική, παραγωγική, κοινωνική, πολιτισμική συγκρότηση είναι διαφορετική στις δύο επικράτειες αλλά και τα εργαλεία πολιτικής ιεράρχησης ενίοτε αποκλίνουν.
Η Αθήνα δηλαδή δυσφορεί με διαφορετικό τρόπο από τη Σάμο (π.χ.) και το πολιτικό αφήγημα συγκροτείται σε διαφορετικές εννοιολογήσεις. Η Αθήνα, για παράδειγμα, η πόλη, υπερισχύει πολιτιστικά της Περιφέρειας, αφού εισάγει, καταναλώνει και διασπείρει πρότυπα - τρόπο ζωής, χαμηλωμένα αυτοκίνητα, καφέ με μίνιμαλ αισθητική, fashion design κ.λπ. Η πόλη εγκαθιστά στην Περιφέρεια τον αξιακό φόρτο. Η Περιφέρεια όμως μπορεί σε ένα πρώτο επίπεδο να παράγει τα μέσα συντήρησης. Τέτοιες βέβαια «διαμερισματοποιήσεις» δεν έχουν θέση στη σύγχρονη οικονομία, αφού υπηρεσίες, πρωτογενής, δευτερογενής τομέας, διασυμπλέκονται σε ένα περίπλοκο όλον. Αλλά δείχνουν το διαφορετικό υπόστρωμα που ελκύει και επιτάσσει τη διαφορετικού τύπου αναπτυξιακή δυνατότητα. Η Σάμος (π.χ.), εν γένει η Περιφέρεια, μπορεί να αφομοιώσει πιο ευλύγιστα τις νέες αναπτυξιακές ροπές που αχνοφαίνονται στον ορίζοντα και που απαιτούν μεγάλη πολιτική κράση από την κυβέρνηση για να συλληφθούν.
Αλλά πάνω απ' όλα αυτά, που ούτως ή άλλως είναι τα διαρθρωτικά, κοινωνικά και γεωγραφικά προβλήματα, που απαιτούν πολιτικές, αναρωτιέμαι πώς μπορεί το κήτος της ασχεδίαστης διοίκησης, που είναι αντανάκλαση όλων των αναπτυξιακών και πολιτισμικών στρεβλώσεων που ανέφερα προηγουμένως, πώς λοιπόν μπορεί ν' ακούσει την πολιτική εντολή, να «ακούσει» την πολιτική πρόταση, να «ακούσει» τη νομοθετική ρύθμιση, πώς μπορεί να «ακούσει» την κανονιστική παρέμβαση και κυρίως να την «παραγγείλει» να την «αγκιστρώσει», να την αφήσει να διαπεράσει, να εκφραστεί και να πραγματοποιηθεί. Το συνηθέστερο φαινόμενο είναι μια λογική πολιτική απόφαση, μια νομοθετική ρύθμιση που μπορεί να έχει θεμέλιο στην πραγματικότητα, να νεκρώνει από τις διαμεσολαβήσεις, διοικητικές και πολιτικές.
Αυτή η νεκρωτική παρέμβαση των αυλικών, των παραγόντων, των ενδιάμεσων που παρασιτούν στη ζωή, που δεν αφήνουν τίποτα να ανασάνει, θα είναι το κυριότερο μέτωπο για την κυβερνητική Αριστερά. Εκεί θα δοθεί η μεγαλύτερη μάχη. Θα δούμε...
* Ο Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, βουλευτής Σάμου του ΣΥΡΙΖΑ
