Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 12.7.14
Προ ετών, σε
μια παραλία της Κω, παρατηρούσα μια
σειρά τσουβαλιών σε οχυρωματική διάταξη
μήκους εκατοντάδων μέτρων, που είχε τοποθετηθεί
ακριβώς στην ακτογραμμή από τους
επιχειρηματίες ούτως ώστε να μειώνεται η όχληση των κυμάτων στους χρήστες
των παράκτιων διευκολύνσεων…Είχα
βρει το θέαμα τότε οριακά αντιαισθητικό , από την άποψη ότι μου
φαινόταν ακατόρθωτη η υπέρβασή του…
Και όμως ,
το χειροτερότερο έρχεται στη θέση του
χειρότερου. Οι τελευταίες κυβερνητικές προθέσεις για τη διαχείριση του παραλιακού χώρου, εγκυμονούν ένα status βλακώδους ιδιωτικής κονομησιάς, που
καταναλώνει ασύστολα ή ανεγκέφαλα την αισθητική του τοπίου.
Η ασχήμια στη φύση μπορεί να σημαίνει οδοποιία
σε ένα πυκνοδασωμένο χώρο, μπορεί να σημαίνει τερατώδη χωματουργικά έργα σε ένα
τοπίο της Χαλκιδικής, μπορεί να σημαίνει ανεμογεννήτριες εξωφρενικών διαστάσεων
στην Τήνο – πραγματικά καθοριστικές για
το φαίνεσθαι του χώρου.
Το
γενικότερο πνεύμα των μνημονιακών ρυθμίσεων στα της μορφής και λειτουργικότητας του υπαίθριου χώρου, έχει τη λογική της
«φυσαρμόνικας» - για να δανειστώ μια κριτική βολή της «Ελληνικής Εταιρείας» :
«Αντί για σταθερότητα, διαφάνεια και αντικειμενικότητα στις διαδικασίες χωρικού
σχεδιασμού, τις καθιστούν ένα είδος «φυσαρμόνικας» που μπορεί να παίζει κατά
βούληση η πολιτική ηγεσία και οι «επενδυτές», οι οποίοι αποκτούν τη δυνατότητα
πολεοδόμησης ή κατά βούληση ρύθμισης των πάντων…»
Βαίνουμε σε
μια κατάσταση θεσμισμένης μπαναλιτέ, επισκεπτόμαστε περιοχές που ενδόμυχα
χαρακτηρίζουμε μελλοθάνατες, προετοιμάζουμε
τα μνημόσυνα του μέλλοντος. Ίσως το 2024 να μιλάμε με δέος για τον ενεστώτα χρόνο και «διηγώντας να κλαίμε»
για τα περασμένα μεγαλεία της ελληνικής φύσης.
[Εν όψει, έργο του Claude Monet]
Η μνημονιακή
λαίλαπα δεν υπολογίζει αντεπιχειρήματα.
Παραδείγματος χάρη δεν άκουσε την
επιστολή του Διευθυντή του WWF Ισπανίας, που κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να μην
ακολουθήσει το αποτυχημένο παράδειγμα της χώρας του : Όπου το 75% των ακτών έχει οικοδομηθεί ή
βρίσκεται σε στάδιο οικοδόμησης, ενώ την ίδια στιγμή σχεδόν μισό εκατομμύριο
κατοικίες είναι κενές !
Το «κακοφόρμισμα»
του ελληνικού χώρου βαίνει παράλληλα με τον de facto αποκλεισμό της μεγάλης πλειοψηφίας της
κοινωνίας από κοινόχρηστα αγαθά. Η ζωή και η αναψυχή γίνεται ακριβή για τους
πολλούς, ενώ από την άλλη πλευρά η γκλαμουριά προετοιμάζει το χαρακίρι του μέλλοντος. Kαι τούτο γιατί ο μετασχηματισμός των
δομών αναψυχής στις συνθήκες του
ύστερου καπιταλισμού, εγκυμονεί συμβατικά και σκηνοθετημένα περιβάλλοντα
υψηλής ασφάλειας, στην περίμετρο των μεγάλων πολεοδομικών συγκροτημάτων : Αλλού είναι οι Ντίσνεϋλαντ, αλλού τα θεματικά
πάρκα, αλλού (Βερολίνο) οι στημένοι τροπικοφανείς παράδεισοι.
Η δυναμική
των πραγμάτων οδηγεί σε μια
φύση-αφύσικη, σε μια υποχώρηση του
φυσιοκεντρικού και χωρικά αποκεντρωμένου τουρισμού. Η δε κυβερνητική «καλογερική» που βαφτίζει τις
φαντασιώσεις της «οικονομικές προοπτικές», μας προετοιμάζει για τις χειρότερες
εκπλήξεις….
