Μερικοί έχουν «αράξει» στο ιδεολόγημα της «προόδου» και τείνουν να θεωρήσουν κάθε νεωτερισμό ως
δηλωτικό ανάπτυξης των παραγωγικών
δυνάμεων. Άλλοι ανιστόρητοι αγνοούν τις
διαψεύσεις διαφόρων τεχνολογικών διαδρομών , όπως ήταν η πυρηνική
ενέργεια για τη παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, οπότε εύκολα αποδέχονται την εκθαμβωτική
παρουσία μιας νέας τεχνολογίας που ενσωματώνει τεράστιους όγκους πληροφοριών. Mε αυτές ή τις άλλες ιδεολογικές αδράνειες ο κριτικός λόγος ατονεί και η κοινή γνώμη
μένει σχετικά απαθής μπροστά στη σκιαγράφηση
σειράς κινδύνων, που κάθε άλλο παρά έχουν χαρακτηριστικά επιπόλαιης κινδυνολογίας.
Η πρόσφατη
απόφαση των μονίμων
αντιπροσώπων 28 κρατών-μελών της ΕΕ υπέρ
της καλλιέργειας γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ) στα ευρωπαϊκά
εδάφη, επιβεβαιώνει ένα γενικότερο
«αναθεωρητισμό» στα ζητήματα ποιότητας ζωής. Προς το παρόν η συγκεκριμένη
απόφαση αποτελεί προϊδεασμό της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, δεδομένου ότι η
ολοκλήρωσή της εξαρτάται από τη Σύνοδο των Υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ στο Λουξεμβούργο, στις 12 Ιουνίου. Τη
στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές το μέλλον της συνολικής “αποβατικής
ενέργειας” , που έχει αφετηρία την
αμερικανική και προορισμό την ευρωπαϊκή ήπειρο,
είναι αβέβαιο. Η πίεση των μεγάλων εταιρειών, ο επιστημονικοφανής καθησυχασμός και η παράκαμψη των ευρημάτων της αντίπαλης άποψης, συνδυάζονται με ένα τακτικό ελιγμό των 28 , που συνίσταται στο δικαίωμα κάθε
χώρας να απαγορεύει την καλλιέργεια
γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στα δικά της εδάφη. Το «δικαίωμα» είναι
άκρως αμφίβολο για το αν αποτελεί χωρικό
αλλά και νομικό φραγμό, ενώ αντίθετα είναι
σίγουρο ότι μεταφέρει στις χώρες της ΕΕ την ψευδαίσθηση μιας «μη τελεσιδικίας» : Οι κυβερνήσεις, οι
αντιπολιτεύσεις, οι οργανώσεις , καλούνται
να «βολευτούν» με την ιδέα ότι έχουν
τη δυνατότητα να διαφύγουν και να προστατεύσουν με τον τρόπο τους το
εθνικό μικροπεριβάλλον…
Πολλά
και διάφορα έχουν διαδραματισθεί τα τελευταία 15 χρόνια, υπό το κράτος των πιέσεων των μεγάλων εταιρειών, που επιδιώκουν
λυσσωδώς να αποσβέσουν τις πραγματοποιημένες επενδύσεις στον συγκεκριμένο
τομέα, διακινδυνεύοντας τη δημόσια υγεία. Μέσα σε συνθήκες κρίσης, τα επιχειρήματά τους
φαίνεται να γίνονται πειστικότερα στις κυβερνήσεις, που αναζητούν εναγωνίως
ερείσματα. Χαρακτηριστικό της αλλαγής
των πνευμάτων υπό συνθήκες κρίσης είναι η μεταστροφή της Γερμανίας,
Βρετανίας και Γαλλίας, που είχαν αρχικά εκφράσει αντιρρήσεις
για το νομικό πλαίσιο της συμφωνίας των 28 με το σκεπτικό ότι είναι πολύ ευνοϊκό για τις πολυεθνικές
εταιρείες βιοτεχνολογίας. Τελικά οι
τρεις χώρες άφησαν μόνο του το Βέλγιο ,
που διαφώνησε μέχρις εσχάτων και απείχε από την ψηφοφορία.
Τα
τελευταία χρόνια εγκρίθηκε στην Ευρώπη η
καλλιέργεια τεσσάρων μεταλλαγμένων σπόρων, ωστόσο μόνο το καλαμπόκι MON810 της
Monsanto καλλιεργείται σήμερα, καθώς η καλλιέργεια των υπόλοιπων, δύο ειδών
καλαμποκιού (ΒΤ176 και Τ25) και της πατάτας Amflora, εγκαταλείφθηκε. Εκκρεμούν
ακόμη επτά αιτήματα που αφορούν διάφορα
είδη, όπως το καλαμπόκι TC1507 της Pioneer, θυγατρικής του αμερικανικού ομίλου
DuPont.
ΣΤΗ ΡΩΣΣΙΑ, ΜΕ ΑΓΑΠΗ….
Οι μελέτες επιστημονικών ομάδων της Greenpeace επιβεβαίωσαν το τελευταίο διάστημα τις τοξικές συνέπειες μεταλλαγμένων προϊόντων
(όπως του καλαμποκιού ΜΟΝ863 της Μονσάντο) στα εσωτερικά όργανα πειραματόζωων. Οι
μελέτες της περιόδου 2009-10 έδειξαν ότι τα ποντίκια-πειραματόζωα που
τράφηκαν με μεταλλαγμένα, είχαν σοβαρότατες επιπτώσεις στη γονιμότητά τους και
προβλήματα στη νεφρική και ηπατική λειτουργία. Όμως οι παράγοντες της ΕΕ – τοις
Αμερικανών (χ)ρήμασιν πειθόμενοι -
φαίνονται να ενδίδουν στις πιέσεις
του μεγάλου κεφαλαίου και να παραγνωρίζουν τις όποιες επιστημονικές ενστάσεις . Έτσι μέσα σε συνθήκες πτώσης του ποσοστού του
κέρδους, βάλουν ευθέως εναντίον πολλών και διαφόρων προδιαγραφών «ποιότητας
ζωής», που είχαν θεωρηθεί πάγιες εδώ και
δεκαετίες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση τριών ποιοτικών προϊόντων
της ελληνικής και μεσογειακής υπαίθρου – του ελαιολάδου, του γιαουρτιού και του
μελιού – των οποίων προτάθηκε η ανάμιξη αντίστοιχα με βορειοευρωπαϊκά σπορέλαια, με γιαούρτι
προερχόμενο από γάλα-σκόνη και με μέλι ακαθόριστης προέλευσης…
Η επικυριαρχία των
αμερικανικών συμφερόντων σε μια
διχασμένη αλλά και «αποφασισμένη για όλα» Ευρωπαϊκή Ένωση, φαίνεται να προσκρούει, στη τρέχουσα
περίοδο, σε κάποια όρια που βάζει η Ρωσική Ομοσπονδία. Στα τέλη Μαρτίου
2014 ο Πούτιν δήλωσε στην Άνω Βουλή της Ομοσπονδίας ότι ανησυχεί για την καλλιέργεια
ΓΤΟ στον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα δεσμεύτηκε να μελετήσει τη δημιουργία ενός
οργανισμού για τον καλύτερο έλεγχο των ΓΤΟ – που παρά τη νομοθεσία της χώρας έχουν εισαχθεί.. Λίγο αργότερα (5.4.14) ο Μεντβέντεφ
υποστήριξε ότι η Μόσχα δεν έχει κανένα λόγο να ενθαρρύνει την παραγωγή ή
εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων
προϊόντων. Είπε ο Ρώσσος Πρωθυπουργός:
«Αν οι Αμερικανοί θέλουν να φάνε τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα,
τότε να τους αφήσουμε να τα φάνε. Εμείς δεν χρειάζεται να το κάνουμε. Έχουμε αρκετό
χώρο και ευκαιρίες για τη παραγωγή βιολογικών τροφίμων». Ανάλογα δήλωσε και ο Ρώσσος Υπουργός Γεωργίας Νικολάϊ
Φιοντόροφ : «Η Ρωσσία πρέπει να παραμείνει
περιοχή ελεύθερη από ΓΤΟ…… δεν έχουμε την πρόθεση να δηλητηριάσουμε τους
Ρώσσους με διαγονιδιακά προϊόντα»…
Παρά τις « λίαν ένθερμες δηλώσεις» των Ρώσσων αξιωματούχων, υπάρχει
μια μικρή διείσδυση μεταλλαγμένων στη
χώρα. Κι ακόμη εκκρεμεί η δημιουργία ενός κρατικού Ενιαίου Μητρώου, στο οποίο
θα μπορεί να γίνεται εγγραφή γενετικά τροποποιημένων φυτών…
Ο ΝΕΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΙΚΟΣ
ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΣ
Ο χώρος της βαριάς βιομηχανίας εθεωρείτο αποκλειστικότητα
του μεγάλου κεφαλαίου
– μέχρι την εποχή της πληροφορικής. Σήμερα πλέον τα παραδοσιακά πεδία επενδύσεων έχουν ξεπεραστεί και η κεφαλαιοκρατία εισβάλλει ακάθεκτη σε
«μικρομεσαίες» περιοχές, αποβλέποντας στον έλεγχο της τροφής, των σπόρων, ακόμη
και των ίδιων των γεωργικών εδαφών. Η
επίθεση αυτή απειλεί με άμεση και μεσοπρόθεσμη
εξαθλίωση εκατοντάδες εκατομμύρια αγρότες, οδηγεί 20 τουλάχιστον αφρικανικές χώρες σε απόσπαση
των γονίμων εδαφών τους και επαν-αποικιοποίηση , προκαλεί τις διαμαρτυρίες ανθρωπιστικών
οργανώσεων όπως η Action Aid, εμπνέει ακόμη και κινήματα επί ευρωπαϊκού εδάφους
και συγκεκριμένα στη Ρουμανία – κατά της αρπαγής (land grabing) των
παραγωγικών γαιών της χώρας από «καθώς πρέπει» κεντροευρωπαϊκές εταιρείες.
Ο δολοφονικός συνδυασμός του
φυτοφαρμάκου Round up , των γενετικά τροποποιημένων φυτών και της έξωσης
των αγροτών από τους παραδοσιακούς οικιστικούς πυρήνες, γίνεται πρελούδιο μιας
βαρβαρότητας που προς το παρόν έχει πολύ λίγο συνειδητοποιηθεί και ακόμη λιγότερο αντιμετωπίζεται. Πάντως εδώ και
εκεί αναδύονται αντιστάσεις, όπως η «Διακήρυξη της Φλωρεντίας». Αυτή η τελευταία,
«συμπέρασμα» μιας μεγάλης καμπάνιας στον νοτιοευρωπαϊκό χώρο, καταλήγει :
Δεν
πρέπει να επιτραπεί, η οικειοποίηση της γης μας και των κοινών αγαθών από την
απληστία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Η γη και τα κοινά αγαθά πρέπει να
βρίσκονται εκτός της εμβέλειας των τραπεζών ...
Δεσμευόμαστε να υπερασπίσουμε τη βιοποικιλότητα και την
ελευθερία του σπόρου….
ΠΗΓΕΣ
Δημοσιεύματα ιστοτόπων oikoniki και oikologein
