Του Δημήτρη Δεληολάνη
Δημοσιεύεται στα Ιταλικά στο
Πολύ σωστά η ηγεσία
του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήρισε το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών «ιστορική νίκη της
αριστεράς». Για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, η Ριζοσπαστική
Αριστερά είναι πρώτο κόμμα.
Μια μεγάλη εκλογική
νίκη. Μια πολιτική νίκη, όμως, μικρότερη. Αντίθετα από τις προσδοκίες, ο ΣΥΡΙΖΑ
δεν αύξησε τη δύναμή του αλλά παρέμεινε ουσιαστικά σταθερός στο 27% που είχε
εξασφαλίσει στις εθνικές εκλογές του 2012. Το πρωτείο του οφείλεται στη δίκαιη
κατάρρευση των δύο κομμάτων της κυβέρνησης, της ΝΔ του Σαμαρά (μείον 7%) και
του ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου (μείον 4%).
Ύστερα από τέσσερα
χρόνια τρομερής οδύνης, αθλιότητας, κατάθλιψης, λεηλασίας, εξαπάτησης, κυνικού
εμπαιγμού και αστυνομικής καταστολής, είναι απολύτως κατανοητό οι ψηφοφόροι να
τιμωρούν έναν σκανδαλώδη πρωθυπουργό όπως ο Σαμαράς και τον αδέξιο μπάτλερ του
Βενιζέλο. Αλλά είναι πολύ λιγότερο κατανοητό το γεγονός ότι το εκλογικό σώμα δεν
κατευθύνθηκε μαζικά προς την μόνη διέξοδο από την τωρινή καταστροφή. Με άλλα
λόγια, η εντύπωση είναι ότι εκείνο το 27% είναι αυτή τη στιγμή το ανώτατο όριο
της επέκτασης του ΣΥΡΙΖΑ. Πιο πέρα δεν φαίνεται να πηγαίνει.
Αυτό είναι ένα
πρόβλημα για την Ελλάδα, ίσως και για την Ευρώπη, αλλά προπαντός είναι πρόβλημα
για τον ΣΥΡΙΖΑ. Κάτι δεν πάει καλά. Κατά την προεκλογική περίοδο υπήρξε σύγχυση
για τις υποψηφιότητες στις τοπικές εκλογές. Η σύγκρουση ήταν ανάμεσα σε μια
χούφτα ιστορικούς εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ, όταν το κόμμα μετά δυσκολίας έφθανε
στο 4%, και τους νεοαφιχθέντες, τους πολιτικούς και εκλογικούς πρόσφυγες της
κρίσης, προερχόμενους από χίλιες δυο πολιτικές εμπειρίες, κυρίως όμως από τη
μεγάλη σοσιαλιστική διασπορά. Συχνά οι παλαιοί ζηλότυποι θεματοφύλακες της
ιδεολογικής καθαρότητας αντιμετώπισαν με καχυποψία και εχθρότητα τις νέες
αφίξεις.
Στον Αλέξη Τσίπρα
αξίζει μεγάλος έπαινος διότι από την
πρώτη στιγμή κατανόησε το ζήτημα της μετατροπής του ΣΥΡΙΖΑ από ομάδα
μαξιμαλιστών αμφισβητιών σε μεγάλο λαϊκό και εθνικό κόμμα, που υπερασπίζει τους
πολλούς, τα δικαιώματά τους, την αξιοπρέπειά τους, αλλά και την ταυτότητα και
την υπερηφάνεια του να είσαι Έλληνας. Ο νεαρός ηγέτης γρήγορα έκανε πάρα πολύ
δρόμο και σίγουρα θα κάνει άλλον τόσο. Στο πλάι του μια ηγετική ομάδα πολιτικά
ικανή, η οποία σήμερα εκπροσωπείται ευρέως από τους εκλεγέντες στο Στρασβούργο και
είναι επικεφαλής Περιφερειών και Δήμων. Υπάρχει όμως ένα μέρος του κόμματος που
δεν τον ακολουθεί. Έμεινε πίσω είτε γιατί είναι στο έλεος ιδεολογικών
βεβαιοτήτων είτε για ξεκάθαρους λόγους εξουσίας. Τόσο που κάποιος παρατηρητής να
αναρωτιέται αν όλος ο ΣΥΡΙΖΑ συμφωνεί στο ότι θέλει να κυβερνήσει.
Το πρόβλημα είναι
σοβαρό και για έναν άλλο λόγο. Είτε από επιλογή είτε διότι είναι αναγκασμένος,
ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει κυβερνήσεις συνεργασίας: το τελευταίο συνέδριο μιλά για
«κυβέρνηση της αριστεράς». Πού είναι όμως η υπόλοιπη ελληνική αριστερά; Οι
κομμουνιστές του ΚΚΕ κατά την
προεκλογική περίοδο βομβάρδισαν μονομερώς τον ΣΥΡΙΖΑ. Όσο για το κεντροαριστερό
αρχιπέλαγος, ήταν θαύμα που δεν εξέλειπε, αλλά παραμένει –αλοίμονο– καθοδηγούμενο από τους άρχοντες των spread και των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών. Τόσο που και το
ΠΑΣΟΚ και το new entry «Το Ποτάμι», το lifestyle κόμμα του τηλεπαρουσιαστή Σταύρου Θεοδωράκη, έχουν σοβαρά
προβλήματα ταυτότητας. Προκειμένου να ασκηθεί επιρροή σε αυτούς τους χώρους και
να δημιουργηθεί δυναμική ευνοϊκότερη προς τις αντιμνημονιακές δυνάμεις πρέπει
να παρουσιαστούν δείγματα ρεαλισμού, υπευθυνότητας και σταθερότητας στην
υπεράσπιση των συμφερόντων του λαού και της χώρας.
Όλα αυτά, σε
φυσιολογικές καταστάσεις, επιτυγχάνονται μέσα σε κάποιες δεκαετίες. Όσο
χρειάστηκε σε μια άλλη αριστερά, εκείνη του Ανδρέα Παπανδρέου, να οδηγήσει ένα
άλλο ΠΑΣΟΚ από το 13% των πρώτων εκλογών μετά τη χούντα (1974), να γίνει
αξιωματική αντιπολίτευση (1977), έως την πρώτη σοσιαλιστική κυβέρνηση της
Ελλάδας (1981). Τώρα όμως δεν υπάρχει χρόνος. Τον Ιούνιο ο Σαμαράς θα πουλήσει
στους φίλους του πολλές από τις καλύτερες παραλίες της Ελλάδας, μετά θα ιδιωτικοποιήσει
το νερό και το ηλεκτρικό, ενώ άνθρωποι πηδούν στο κενό, τα παιδιά λιποθυμούν
από την πείνα και οικογένειες κάνουν ουρά στα συσσίτια. Μόνον ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί
να δώσει τέλος σε όλα αυτά, αλλά για να το κάνει πρέπει να γίνει το μεγάλο
κόμμα του ελληνικού λαού.
