ΤΑ ΕΞΟΧΙΚΑ ΚΑΙ Η ΕΞΟΧΗ

Στην Ελλάδα κάποτε τα εξοχικά σπίτια ή οι εξοχικές βίλες είχαν κυρίως βλάστηση «παραγωγική», είχαν δένδρα οπωροφόρα και λαχανικά, είχαν ζώα και κοτέτσια υπολογίσιμα. Οι ιδιοκτήτες διέθεταν το alter ego του γεωργού, οι δε πλουσιότεροι από αυτούς έπαιρναν μέχρι και την πόζα του τεξανού ράντσερ – όσο κι αν υστερούσαν από την άποψη της έκτασης και της συνέχειας της αγροτικής ζωής τους….

Προοδευτικά όμως αυτή η ενδόμυχη έφεση στις γήϊνες δραστηριότητες αποδυναμώθηκε. Η εξοχική κατοικία αστικοποιήθηκε, οι κήποι και τα οικόπεδα περιορίσθηκαν σε καλλωπιστικές χρήσεις. Οι ιτιές οι κλαίουσες, το γκαζόν, οι αρχιτεκτονικά δομημένες φυτεύσεις, η εξάρτηση από κηπουρούς, τα παρτέρια και οι ορθογωνιοποιημένες συστοιχίες θάμνων, έγιναν χαρακτηριστικά της νέας εποχής. Τα μεγέθη άλλαξαν, τα μεμονωμένα μικρόσπιτα εγκαταλείφθηκαν, τα κυβικά άρχισαν να ρίχνονται με ορίζοντα την κατοίκηση των τρισέγγονων….

Η πρωτογενής παραγωγή έχασε ένα μικρό κομμάτι της. Όμως η συγκεκριμένη ζημιά ήταν ασήμαντη, σε σχέση με αυτήν που υπέστη η ελληνική φύση : Μεγάλα κομμάτια από την υπεραξία ή το πλεόνασμα των εύπορων τάξεων, επενδύθηκαν στην οικοπεδοποίηση «φιλέτων» του περιβάλλοντος Διαμορφώθηκε ένα νέο μοντέλο κατανάλωσης και διαχείρισης του ελεύθερου χρόνου, εκμαυλίζοντας ακόμη και «χαμηλά» κοινωνικά στρώματα. Κι ακόμη παρακάμφθηκε η οικονομική λύση της αξιοποίησης του οικιστικού κεφαλαίου της ελληνικής περιφέρειας(κωμοπόλεις, χωριά κλπ) για εξοχικές κατοικίες , που είχε τεθεί επί εποχής Τρίτση.

Κύρια συνέπεια της νέας φάσης ήταν η αποστέρηση πόρων από ζωτικούς τομείς της οικονομίας, η «απαρτίωση» και απομάγευση της φύσης, ακόμη και η πτώχευση του ταξιδιωτικού βιώματος - μέσα από τη συνεχή «κατανάλωση» του ίδιου και του ίδιου μικροπεριβάλλοντος. Περάσαμε πλέον σε ένα καθεστώς μεγαλύτερης ιδιωτικοποίησης της φύσης, αλλά και ιδιωτικής «κατανάλωσής» της. Η κτητική μανία υποκατέστησε τον εκδρομισμό, πολλά φυσικά τοπία νοθεύθηκαν, πολλές γραφικότητες παραχώρησαν τη θέση τους σε μνημόσυνα. Και η ρητορική του «Μεσιτο –εργολαβικού» συμπλέγματος συνέχισε να «ρίχνει το τυρί» των επίγειων παραδείσων υψηλής ποιότητας, προπαγανδίζοντας απολαύσεις αλλά και ονομασίες τεχνητές, αδέξιες, φανερά επινοημένες…..

Είμαι στη τοποθεσία «Λιμνιώνας» της Νότιας Εύβοιας και αντικρίζω ένα αμφιθεατρικό συγκρότημα πολυτελών κατοικιών να φέρει το όνομα «Αιγαιώνας». Απέναντι η αίσθηση ενός αχανούς Αιγαίου, εδώ η μοναχικότητα της κατοίκησης – κάτι λίγες ημέρες το χρόνο, φυσικά. Η ομορφιά των όψεων είναι αναμφισβήτητη, αλλά θέλει κι αυτή τη δοσολογία της. Αλλιώτικα επέρχεται η πλήξη, με την εξοχική κατοικία να καταλήγει περιουσία μάλλον παρά πηγή απόλαυσης….

YΓ

Η ζωγραφική είναι της Χαράς Χρυσανθάκη. Η φωτογραφία είναι αγνώστου ερευνητή ιδιοκτητών στα πρόθυρα νευρικής κρίσης...