Όπως ο «Εύξεινος» Πόντος είναι άξενος ή όπως ο Ειρηνικός Ωκεανός είναι στην πραγματικότητα το αντίθετό του – «τρικυμιώδης» - έτσι και ο « ΝΑΝΟΣ» Βαλαωρίτης συνιστά μια πραγματική «ακυριολεξία» , καθότι ΜΕΓΑΣ…Ο Βαλαωρίτης εντυπωσιάζει για την εύστοχη χρήση του λόγου του, για την ευρηματικότητα και την ικανότητά του να ανακαλεί απόψεις και πρόσωπα στη πορεία της ομιλίας του, ακόμη και για την ταχύτητα της ροής των ιδεών του. Τον είδα για μια ακόμη φορά στην εκδήλωση της 21ης Μαρτίου, στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, με αφορμή την Ημέρα της Ποίησης, ***και**** εντυπωσιάσθηκα : Ο άνθρωπος αυτός δεν είναι ένας συμπαθητικός υπερήλιξ ή ένας διατηρητέος λόγιος της παλιάς εποχής, αλλά ένας παραγωγικός διανοούμενος, ένα μάχιμο πνεύμα . Δεν είναι καθόλου περίεργο που κάποια ανθρωπάρια του χώρου των «Οικολόγων Πρασίνων» τον πολέμησαν σε μια φάση άμεσης εμπλοκής του στο οικολογικό κίνημα και στις εκλογές: Γιατί σε αντίθεση με διάφορους άλλους υπερήλικες που μπορούν να είναι διαχειρίσιμοι και ευκόλως μετατρέψιμοι σε αβλαβή εικονίσματα, ο Βαλαωρίτης είχε άποψη και ικανότητα να αγωνίζεται γι αυτήν …. Το νέο βιβλίο αυτού του ανθρώπου που είναι ποιητής, ζωγράφος και «φιλόλογος» με την πιο ευρεία έννοια, αποτέλεσε επίκεντρο μιας εκδήλωσης με σημαντικούς παρουσιαστές και ενδιαφέρον κοινό. Εκτός από τον συγγραφέα , για το βιβλίο «Ο Oμηρος και το αλφάβητο»μίλησαν ο Παναγιώτης Βούζης, διδάκτωρ Κλασικής Φιλολογίας, Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, η Μαρία Κακαβούλια, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ο Μάνος Στεφανίδης, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών , ο συγγραφέας Δημήτρης Καλοκύρης, όπως επίσης ο συντονιστής της συζήτησης και διευθύνων σύμβουλος της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, Λεωνίδας-Φοίβος Κόσκος.
«Με γνωρίζετε οι περισσότεροι ως ποιητή και πεζογράφο, είμαι όμως και συγκριτολόγος», είπε ο Νάνος Βαλαωρίτης, πρώην καθηγητής συγκριτικής φιλολογίας και δημιουργικής γραφής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο. Ο Βαλαωρίτης εμπνεύστηκε από τη σημασία των αλφαβήτων των βάρδων στη σύνθεση των ουαλικών και ιρλανδικών ποιημάτων και σκέφτηκε να εξετάσει αν κάτι ανάλογο συμβαίνει στα ομηρικά έπη.
Αξιοποιώντας το έργο δύο μεγάλων της εποχής μας, του ανθρωπολόγου Κλωντ Λεβί-Στρος που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή (υπέργηρος αλλά μάχιμος μέχρις εσχάτων !) και του γλωσσολόγου Φερντινάν ντε Σοσύρ, που έκανε το ίδιο πριν 100 χρόνια(1911), ο Βαλαωρίτης εξέτασε ένα μεγάλο εμπειρικό υλικό πριν καταλήξει σε ένα σύστημα ανάλυσης των ομηρικών επών, το οποίο ονομάζει «ακροφωνικό». Σύμφωνα με αυτό, τα γράμματα του αλφαβήτου με τα οποία ονοματίζεται κάθε ραψωδία των ομηρικών επών συνδέονται με πρόσωπα, πράγματα και θέματα που αρχίζουν από αυτό το γράμμα. Έτσι, στο Θ της Ιλιάδας συναντάμε πολλές λέξεις και βασικά θέματα της ραψωδίας που αρχίζουν από θ: θεός, θέαινα, θέω, θεράπων, θάλασσα, Θέτις, θυμός, θεσπέσιος. Η ανάλυση του Βαλαωρίτη αφορά και τα δύο έπη, Ιλιάδα και Οδύσσεια, εντοπίζοντας συμμετρίες και παραλληλισμούς μεταξύ τους, για παράδειγμα, τη χρήση του γράμματος Χ και χ που συμβολίζει τη φονική διασταύρωση του Έκτορα με τον Αχιλλέα στην Ιλιάδα και του Οδυσσέα με τους μνηστήρες στην Οδύσσεια.
Η μέθοδός του δίνει έμφαση στο ίδιο το κείμενο των επών παρά στα ιστορικά τους συμφραζόμενα, τόνισε ο Παναγιώτης Βούζης, επιχειρηματολογώντας υπέρ ενός εγγράμματου Ομήρου που γνώριζε τη γραφή. Και γενικά, η ιδέα περί ενός «λόγιου Ομήρου» ικανού για γλωσσικά παιχνίδια , σε αντίθεση με τις όποιες υποθέσεις π.χ. περί των Επών ως συρραφών προφορικών αφηγήσεων, ήταν η κυρίαρχη στη συγκεκριμένη εκδήλωση.
Από την εκδήλωση αποκόμισα την ιδέα ότι ο κλασικός φιλόλογος και μεταφραστής των ομηρικών επών Δημήτρης Μαρωνίτης, που ήταν στο ακροατήριο, δεν ενθουσιάστηκε ιδιαίτερα από τις φιλολογικές ασχολίες του Βαλαωρίτη….. Πάντως και αυτός δεν παρέλειψε να εγκωμιάσει το βιβλίο λέγοντας : «διαβάζεται με ενδιαφέρον για το χιούμορ, τη δροσιά του και τα ανατρεπτικά στοιχεία που βρίσκουμε σε αυτό όπως και στην ποίησή του, δείχνοντας ότι η πνευματική νεότητα κάποτε είναι αντίστροφη προς την ηλικία μας».
ΥΓ. Έργα ζωγραφικής του Νάνου Βαλαωρίτη
****ΣΗΜΕΙΩΣΗ Κάποιοι επιμένουν σε αυτό που έμαθαν, ότι δηλαδή πριν το ΚΑΙ δεν βάζουμε κόμμα…. Όταν όμως στην πραγματική ζωή ανακόπτουμε τη ροή του λόγου μας και συνεχίζουμε με το ΚΑΙ, τότε τι κάνουμε ; Σώζουμε τον γραμματικό κανόνα ή τη Σωσυριανή έννοια- που εκφράζει την πραγματική ζωή - ότι ο γραπτός λόγος πρέπει να απεικονίζει τον προφορικό; Πρέπει ή δεν πρέπει η στίξη να αντιστοιχεί στη ροή της ομιλίας μας; Αυτό, για να μπαίνουν σε σκέψεις κάποιοι νέοι, που θέλουν να κάνουν τον διορθωτή κειμένων…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου