Όπως φαίνεται σε στατιστική του 1850, που συνέταξε κατ’ εντολή της κυβέρνησης ο ιατροφιλόσοφος Ιωσήφ Δεκιγάλλας, το Λεπροκομείο είναι το μόνο κοινωφελές Ίδρυμα της νήσου……..
Η επίθεση του Νεοφιλελευθερισμού εναντίον του κράτους-πρόνοιας απειλεί με «ολική επαναφορά» του καθεστώτος του 19ου αιώνα, όταν η πρόνοια και η περίθαλψη ήταν ασκήσεις για τη σωτηρία των ψυχών παρά προϊόν δημόσιας πολιτικής…Τώρα που η ιστορία της Σπιναλόγκα επανέρχεται στο προσκήνιο, η παράλληλη ιστορία του Λεπροκομείου της Σαντορίνης , γραμμένη από την ΜΣ, ιατρό και Προέδρο της Ένωσης Ιατρών Κατά των πυρηνικών, παρουσιάζει αντίστοιχο ενδιαφέρον. ΓΣΧ
Μαρίας Αρβανίτη Σωτηροπούλου : Τα Λουβιάρικα της Σαντορίνης
Τα Λουβιάρικα της Σαντορίνης είναι το μοναδικό στον κόσμο υπόσκαφο Λεπροκομείο και λειτούργησε μέχρι το 1930 σε υπόσκαφα χτίσματα στην Καλντέρα κάτω από το ξωκλήσι του Αη Γιάννη του Ελεήμονα.*
Η ιδιαιτερότητα των καταλυμάτων δεν πήγαζε από προκατάληψη κατά των ασθενών, αφού η αρχιτεκτονική του νησιού στηρίζεται στα υπόσκαφα κτίσματα και επειδή την ίδια εποχή η κοινωνική κατάσταση ήταν φεουδαρχικής δομής, δηλαδή όλοι οι άκληροι αγρότες ζούσαν σε υπόσκαφα με μόνο εισόδημα ό,τι η φιλανθρωπία του αφεντικού προσέφερε.
Τα λεπροκομεία ιδρύθηκαν στην Ευρώπη από το 12ο αιώνα και πήραν στη μεν Δύση τη μορφή απάνθρωπων γκέτο, στο δε Βυζάντιο λειτούργησαν μεν σαν χώροι απομόνωσης αλλά παρείχαν στοιχειώδη περίθαλψη πχ Βασιλειάδα. Τα Λουβιάρικα της Σαντορίνης ιδρύθηκαν πριν από τον 18ο αιώνα κατά τα Βυζαντινά πρότυπα, διότι αφ’ ενός μεν τα αρχεία της καθολικής παροικίας του νησιού δεν αναφέρουν κάτι σχετικό κατα την περίοδο της Φραγκοκρατίας και αφ’ ετέρου διότι όπως φαίνεται από τα έγγραφα της Σταυροπηγιακής Μονής του Προφήτου Ηλιού και από προφορικές μαρτυρίες η σχέση της Μονής με το Λεπροκομείο θυμίζει την οργάνωση άλλων τέτοιων Βυζαντινών λεπροκομείων πχ της Μονής Ιβήρων. Από έγγραφα της Μονής Προφήτη Ηλία φαίνεται ότι το Λεπροκομείο λειτουργούσε σαν ίδρυμα που «παρείχε διατροφή και λοιπήν οικονομία προς τους εν αυτώ λεπρούς».
Από το 1840 αμέσως μετά την Απελευθέρωση σώζεται έγγραφο, όπου ο πρώτος Διοικητής Θήρας Ν. Α. Τσαμαδός συγχαίρει τη Μονή για «το φιλάνθρωπον υπέρ του Λεπροκομείου ζήλον της». Από τον ίδιο χρόνο φαίνεται σε έγγραφα ότι η Μονή κατέβαλε στο Ελληνικό Δημόσιο κατ’ έτος 300 δρχ από το 1840 για τα έξοδα λειτουργίας του Λεπροκομείου.
Από την εποχή της Τουρκοκρατίας ήδη υπάρχουν έγγραφα που αποδεικνύουν ότι κάθε δήμος ψήφιζε ιδιαίτερο κονδύλι για το Λεπροκομείο, ενώ από το Ληξιαρχείο βλέπουμε ότι πολλοί πλούσιοι στις διαθήκες τους κληροδοτούσαν ποσά για τη λειτουργία του. Σημαντικό παράδειγμα ο έμπορος Ιωάννης Αλεξάκης, ο οποίος όχι μόνο κληροδότησε, αλλά και όπως φαίνεται από τα έντυπα της εποχής «αυτός διηύθυνε, αυτός κατά το πλείστον συνετήρει και κατά τα περισσότερα έτη συνετήρει εξ ιδίων και παρείχεν πάντα όλα τα δυνατά μέσα εις τους δύσμοιρους τροφίμους.»
Όπως φαίνεται σε στατιστική του 1850, που συνέταξε κατ’ εντολή της κυβέρνησης ο ιατροφιλόσοφος Ιωσήφ Δεκιγάλλας, το Λεπροκομείο είναι το μόνο κοινωφελές Ίδρυμα της νήσου. (ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ)
Τα Λουβιάρικα της Σαντορίνης είναι το μοναδικό στον κόσμο υπόσκαφο Λεπροκομείο και λειτούργησε μέχρι το 1930 σε υπόσκαφα χτίσματα στην Καλντέρα κάτω από το ξωκλήσι του Αη Γιάννη του Ελεήμονα.*
Η ιδιαιτερότητα των καταλυμάτων δεν πήγαζε από προκατάληψη κατά των ασθενών, αφού η αρχιτεκτονική του νησιού στηρίζεται στα υπόσκαφα κτίσματα και επειδή την ίδια εποχή η κοινωνική κατάσταση ήταν φεουδαρχικής δομής, δηλαδή όλοι οι άκληροι αγρότες ζούσαν σε υπόσκαφα με μόνο εισόδημα ό,τι η φιλανθρωπία του αφεντικού προσέφερε.
Τα λεπροκομεία ιδρύθηκαν στην Ευρώπη από το 12ο αιώνα και πήραν στη μεν Δύση τη μορφή απάνθρωπων γκέτο, στο δε Βυζάντιο λειτούργησαν μεν σαν χώροι απομόνωσης αλλά παρείχαν στοιχειώδη περίθαλψη πχ Βασιλειάδα. Τα Λουβιάρικα της Σαντορίνης ιδρύθηκαν πριν από τον 18ο αιώνα κατά τα Βυζαντινά πρότυπα, διότι αφ’ ενός μεν τα αρχεία της καθολικής παροικίας του νησιού δεν αναφέρουν κάτι σχετικό κατα την περίοδο της Φραγκοκρατίας και αφ’ ετέρου διότι όπως φαίνεται από τα έγγραφα της Σταυροπηγιακής Μονής του Προφήτου Ηλιού και από προφορικές μαρτυρίες η σχέση της Μονής με το Λεπροκομείο θυμίζει την οργάνωση άλλων τέτοιων Βυζαντινών λεπροκομείων πχ της Μονής Ιβήρων. Από έγγραφα της Μονής Προφήτη Ηλία φαίνεται ότι το Λεπροκομείο λειτουργούσε σαν ίδρυμα που «παρείχε διατροφή και λοιπήν οικονομία προς τους εν αυτώ λεπρούς».
Από το 1840 αμέσως μετά την Απελευθέρωση σώζεται έγγραφο, όπου ο πρώτος Διοικητής Θήρας Ν. Α. Τσαμαδός συγχαίρει τη Μονή για «το φιλάνθρωπον υπέρ του Λεπροκομείου ζήλον της». Από τον ίδιο χρόνο φαίνεται σε έγγραφα ότι η Μονή κατέβαλε στο Ελληνικό Δημόσιο κατ’ έτος 300 δρχ από το 1840 για τα έξοδα λειτουργίας του Λεπροκομείου.
Από την εποχή της Τουρκοκρατίας ήδη υπάρχουν έγγραφα που αποδεικνύουν ότι κάθε δήμος ψήφιζε ιδιαίτερο κονδύλι για το Λεπροκομείο, ενώ από το Ληξιαρχείο βλέπουμε ότι πολλοί πλούσιοι στις διαθήκες τους κληροδοτούσαν ποσά για τη λειτουργία του. Σημαντικό παράδειγμα ο έμπορος Ιωάννης Αλεξάκης, ο οποίος όχι μόνο κληροδότησε, αλλά και όπως φαίνεται από τα έντυπα της εποχής «αυτός διηύθυνε, αυτός κατά το πλείστον συνετήρει και κατά τα περισσότερα έτη συνετήρει εξ ιδίων και παρείχεν πάντα όλα τα δυνατά μέσα εις τους δύσμοιρους τροφίμους.»
Όπως φαίνεται σε στατιστική του 1850, που συνέταξε κατ’ εντολή της κυβέρνησης ο ιατροφιλόσοφος Ιωσήφ Δεκιγάλλας, το Λεπροκομείο είναι το μόνο κοινωφελές Ίδρυμα της νήσου. (ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου