Eκείνος ο «σχεδιασμός» τού Άτσεσον

(Ή περί υπαρξιακού ερωτήματος λόγος) 

Στην Καθημερινή τής Κυριακής 19/9/21, (έκδοσης Αθηνών) και στη σελίδα 16, δημοσιεύθηκε ένα εκτενές κείμενο, με τον τίτλο, «Γιατί διορίστηκε ο Στερνς πρέσβης τών ΗΠΑ στην Αθήνα το 1981», γραμμένο από τον κ. Σπύρο Δραΐνα, ο οποίος, καθώς αντιλαμβάνομαι, είναι ιστορικός. Στο άρθρο του αυτό, ο κ. Δραΐνας λέει και το εξής: « ...είναι ιστορικά ευαπόδεικτο το γεγονός ότι από το 1964, όταν ο Παπανδρέου (ενν. Ανδρέας) συνέβαλε στο ναυάγιο τού φιλονατοϊκού σχεδίου Άτσεσον για τη διχοτόμηση τής Κύπρου, είχε μπει στη μαύρη λίστα τών Αμερικανών...» (!!)

Επειδή συμβαίνει, εκείνο το ίδιο έτος, το 1964, σε ηλικία 24 ετών να είχα εγκαταλείψει τις σπουδές μου στην Αρχιτεκτονική Σχολή τού Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου για να μπω στα αμπάρια τών πλοίων τού Ποταμιάνου μαζί με την Ελληνική Μεραρχία και σπεύσω στην Κύπρο, ώστε να πολεμήσω κι εγώ για την ένωσή της, επιτέλους, με την Ελλάδα, θα μου επιτρέψετε κάποια αναγκαία ερωτήματα προς τον κ. Δραΐνα, πολλώ μάλλον που είναι ο ίδιος και ιστορικός:

Ποιανού επιτήδειου, εγώ, νέος τότε, έγινα παίγνιο, ώστε να νομίζω ότι πολεμώ για την Ένωση, ενώ στην ουσία, καθώς λέει και ο (ιστορικός) κ. Δραΐνας, όλος ο αγώνας γινότανε για τη Διχοτόμηση τής ιδιαίτερης πατρίδας μου;

Λογικό ήτανε πάντως, το υπαρξιακό αυτό ερώτημα, να με απασχολεί ανελλιπώς, τα τελευταία 57 χρόνια. Και πρέπει να ομολογήσω ότι αναδίφησα όλες τις πιθανές πηγές, όσες υπάρχουν, αλλά πουθενά δεν βρήκα στοιχείο ότι το «Σχέδιο Άτσεσον» ήταν πράγματι διχοτομικό. Αντίθετα μάλιστα, και αν ανατρέξει κανείς, π.χ., στα πορίσματα τού «Φακέλου τής Κύπρου», τόσο εκείνα τής Βουλής τών Ελλήνων, όσο και τα άλλα τής Κυπριακής Βουλής, εντελώς άλλα πράγματα διαπιστώνει, για το διαβόητο «Σχέδιο Άτσεσον». Και θα μπορούσα φυσικά να παρουσιάσω εδώ προς δημοσίευση και από τους δυο «φακέλλους» το ταυτόσημό τους πόρισμα, αν είχα βέβαια διαθέσιμο τον χώρο. Θα ήταν όμως χρήσιμο η "Καθημερινή", αν το επιθυμεί, να τα δημοσιεύσει από αμφότερους τους φακέλλους, προς φωτισμό τόσο τών αναγνωστών της, όσο, και με όλο τον σεβασμό, για χάρη τού ιστορικού συνεργάτη της.

Οι παραπομπές είναι οι εξής:

1. Φάκελος τής κυπριακής Βουλής τών Αντιπροσώπων. (Εκτύπωση Κυβερνητικού Τυπογραφείου, έκδοση CYPRVS AETERNA, 2011) Σελίδα 36, “Τελικό Σχέδιο Άτσεσον”.

2. Φάκελος τής Κύπρου: Πορίσματα, τής Βουλής τών Ελλήνων, και πορίσματα τής κυπριακής Βουλής των Αντιπροσώπων. (Έκδοση ΟΔΥΣΣΕΙΑ LTD, 2012) Σελίδα 238.

Από την ανάγνωση και μόνο τών κειμένων αυτών για το καλούμενο «Σχέδιο Άτσεσον», καθίσταται περισσότερο από «ευαπόδεικτο», πως κάθε άλλο από διχοτομικό ήταν εκείνο το σχέδιο. Ευαπόδεικτο μόνο είναι πως ο Ανδρέας μπήκε μάλλον στη μαύρη λίστα, διότι πράγματι συνέβαλε τότε στην ματαίωση κάποιου σχεδίου, όχι όμως τού καλούμενου «Σχεδίου Άτσεσον»! Και τούτο διότι ουδέποτε (επανάληψη «ουδέποτε») υπήρξε Σχέδιο Άτσεσον! Εκείνο που πράγματι υπήρχε ήταν η «μεθόδευση» Άτσεσον. Που συνίστατο στο εξής: Ο Άτσεσον θα παρουσίαζε πρώτα πρόταση που πρόθυμα θα την αποδέχονταν οι Τούρκοι, αλλά θα την απέρριπταν οι Έλληνες. Στη συνέχεια θα παρουσίαζε σταδιακά ενδιάμεσες «συμβιβαστικές» προτάσεις, ώστε να πετύχει (τάχα) την αποδοχή τους και από τα δύο μέρη, ώσπου στο τέλος θα παρουσίαζε τις προτάσεις, που θα τις αποδέχονταν οι Έλληνες και θα τις απέρριπταν οι Τούρκοι! Τότε ακριβώς θα ήσαν ελεύθεροι οι Έλληνες, δια τής εκεί (εγκεκριμένης από τις ΗΠΑ) Μεραρχίας τους να επέβαλλαν ως τετελεσμένο γεγονός (fait accompli, ήταν η έκφραση τού Άτσεσον) την Ένωση, ενώ ο ίδιος ο Άτσεσον θα έλεγε στους Τούρκους ότι, «έχασαν το λεωφορείο», (they have missed the bus!) απορρίπτοντας Αμερικανικό σχέδιο! (Αυτά είναι λόγια τού ίδιου τού Άτσεσον, όπως αναγράφονται στο αποδεσμευμένο Αμερικανικό μυστικό έγγραφο, τού State Department: FRUS p. 282, 462 secret, D.S., C.F., POL 27 CYP).

Εκείνο δε, στη ματαίωση τού οποίου πράγματι συνέβαλε ο Ανδρέας, ενώ ήσαν σύμφωνοι γι’ αυτό οι πάντες στην Ελλάδα, - Βασιλιάς, Πρωθυπουργός (ο Γ. Παπανδρέου) αντιπολίτευση (ο Π. Κανελλόπουλος) - ήταν στο σχέδιο τής, με τη Μεραρχία ανακήρυξης τής Ενώσεως, ως fait accompli βεβαίως.

Τελειώνοντας πρέπει να το πω, φίλη Σύνταξη, πως όλες αυτές τις πληροφορίες, τις έχω αντλήσει μετά από πολύχρονη μελέτη και τών αποδεσμευμένων μυστικών Αμερικανικών εγγράφων και ιδίως εκείνων τών 182 μυστικών εγγράφων που έφερε στο φως, Κύπριος, όχι ιστορικός, αλλά πολυβραβευμένος μάλιστα λογοτέχνης, ο Άντης Ροδίτης, όπως καταγράφονται στο βιβλίο του «Κουράγιο Πηνελόπη» στις εκδόσεις «Αρμός», (Αθήνα 2013).

Χάρης Φεραίος, Διδάκτωρ τού ΕΜΠ