Γιά τη λογοτεχνική εκδήλωση

 

του Άντη Ροδίτη

ΣΤΗ ΧΘΕΣΙΝΗ μου ανάρτηση για τη λογοτεχνική εκδήλωση στη Λάρνακα, θέλησα να κάνω μια νύξη για το πώς ακριβώς λειτουργουν τα λογοτεχνικά πράγματα στον τόπο μας. Ο αντιπρόεδρος του νεοσύστατου Ομίλου Λογοτεχνίας και Κριτικής (κ. Κυριάκος Ιωάννου), που διοργάνωσε την εκδήλωση, έκαμε κάποια ειρωνικά σχόλια άσχετα με το θέμα.

Η εκδήλωση αφορούσε παρουσίαση δυο βιβλίων, ένα εκ των οποίων ήταν του Προέδρου του Ομίλου Λογοτεχνίας και Κριτικής, κυρίου Λεωνίδα Γαλάζη.

Τα λογοτεχνικά πράγματα στην Κύπρο λειτουργούν πάνω σε δύο βασικούς άξονες: ο ένας είναι εκείνος της επ' ανταμοιβή "φιλίας" μεταξύ κριτών και κρινομένων και ο άλλος είναι εκείνος τού κόμματος, ο οποίος όμως συχνά εξουδετερώνεται από εκείνον της "φιλίας". Το κριτήριο της ποιότητας ενός βιβλίου πολύ σπάνια καταφέρνει να επιβληθεί.

Αυτή η κατάσταση μπορεί να μην περιγράφει εξαντλητικά ΟΛΗ την αλήθεια, αλλά σίγουρα εξαντλεί μέγα μέρος της. Το απόσπασμα που παρέθεσα χθες από δικό μου βιβλίο, ασχολείται με αυτό το θέμα.

Ο κ. Γαλάζης, ποιητής και κριτικός του Μόντη ο ίδιος, ήταν ένας από εκείνους που αποφάσισαν να ρίξουν το δικό μου βιβλίο για τον Μόντη στην πυρά. Πώς τα συμφώνησαν μεταξύ τους Γαλάζης και Ορφανίδης (άλλος ποιητής και κριτικός του Μόντη), αριστερός ο ένας, εθνικόφρων ο άλλος, δεν απάντησαν ποτέ στις επανειλημμένες μου ερωτήσεις.

Είναι κρατικό μυστικό, σαν εκείνο που ανακάλυψε ο Παπαπολυβίου 56 χρόνια μετά, ότι ο Μακάριος απέρριψε την Ένωση από φόβο με πέσει ξανά στη φτώχεια εκείνος (και μαζί του όλη η Κύπρος), αφού Εκείνος ήταν η Κύπρος!

Παραθέτω απόσπασμα από το καμένο βιβλίο:

"Το ίδιο το «Νενικήκαμεν» συνοδεύτηκε επί τόπου, την 1η Μαρτίου 1959, από συγκεκριμένα οράματα... Είπε, ανάμεσα σ’ άλλα o 'μεγάλος ηγέτης':

«Γύρω στα πελάγη μας επεκτείνονται αι αvήσυχoι επιδιώξεις τριών ηπείρων και οι αντιθέσεις δύο κόσμων. Μέσα εις το ταραχώδες τούτο περιβάλλον καλoύμεθα vα διαδραματίσωμεv τον ρόλov του συvαρμoστoύ και συμφιλιωτoύ. Καλoύμεθα να μεταβάλωμεv την vήσov μας εις την χρυσήv γέφυραv, η οποία να εvώvη και όχι vα χωρίζη τας αvτιμαχoμέvας δυνάμεις. Καλoύμεθα να μεταβάλωμεv την vήσov μας εις μεγάληv αρτηρίαv, η οποία να συvδέη υλικώς και πvευματικώς τον Βoρράv με τον Νότov, τηv Δύσιv και τηv Αvατoλήv…

…το νησί δεν είναι πια νησί

που μας μπέρδεψαν τα σύνορα,

που μας μπέρδεψαν τα περιρρέοντα πελάγη,

που μας μπέρδεψαν τα περιρρέοντα ενδιαφέροντα

και μας λεν «κι αυτά», «κι αυτά»…

»…o ρόλος της Δημοκρατίας μας θα είναι τεράστιος και η αποστολή της σπουδαία και ιερά…

κι είμαστε σ’ ένα μικρό νησί, μητέρα,

δε μπορούν να μας τα φορτώνουν όλ’ αυτά…

δεν υπάρχει απλωσιά ν’ απλώσουν όλ’ αυτά

να τα δούμε με κάποια άνεση χώρου,

να τα δούμε με κάποια πίστωση χώρου,

να κατανεμηθούν,

ν’ αποκεντρωθούν,

ν’ αραιώσουν.

»…την ελευθερίαv μας θα χρησμoπoιήσωμεv κατά τον καλύτερov δυvατόv τρόπov… ως μέσov συσφίγξεως των διεθνών δεσμών και ως όργαvov προαγωγής της διεθνούς αλληλεγγύης και συνεργασίας…

»…ας καταβάλωμεv πάσαv πρoσπάθειαv ώστε vα φαvώμεv αντάξιοι της υψηλής αποστολής που η Θεία πρόνοια επεφύλαξεv εις ημάς.

Μητέρα, μας απευθύνουν καθημερινώς οι πάντες,

μας απευθύνουν καθημερινώς τα πάντα

ένα σωρό διεκπεραιώσεις,

ένα σωρό «δια τα καθ’ ημάς»,

δεν μπορούμε ν’ αντέξουμε ένα ολόκληρο κόσμο,

μητέρα,

δεν προφταίνουμε,

δεν αντεπεξερχόμαστε…

»…κλείσατε αυτό το όραμα εις την ψυχήv σας, και εστέ βέβαιοι, ότι το κράτος, το oπoίov με την αγάπηv και την θυσίαv σας θεμελιoύται σήμερov θα απoβή πραγματικόv κράτος ευημερίας και προόδου, ηθικής και δικαιοσύνης, κράτος του Θεού».

Και τι θα γίνει τώρα,

θα σχίσουμε τα παλιά μας τετράδια

πού ’ταν γεμάτα χρωματιστή «Ένωση»,

θα σχίσουμε τα παλιά μας σχολικά τετράδια

πού ’ταν γεμάτα «Ένωση» διακοσμημένη με γιασεμιά και

λεμονανθούς και μαργαρίτες,

θα σχίσουμε τα παλιά αναγνωστικά των παιδιών μας

με τις Ελληνικές σημαίες,

θα πετάξουμε τ’ αγαπημένο αναμνηστικό σκουφί

του Γυμνασίου

με την «Ένωση» στο γείσο,

θα πετάξουμε τον χάρακά τους

και τη τσάντα και τη μπάλα και το ποδήλατο

πού ’γραφαν «Ένωση»;

Αλήθεια, πέστε μου, τι θα γίνη τώρα;"