Ακολουθεί κείμενο του κ. Γιώργου Χατζηκωστή, συγγραφέα, κριτικού της λογοτεχνίας και δοκιμιογράφου, πρώην διευθυντή του Παγκυπρίου Γυμνασίου (1990-1996), για το βιβλίο "Κουράγιο Πηνελόπη", Αρμός 2013:
Όταν, διαβάζοντας τη τελευταία σελίδα του, τελειώνεις αυτό το βιβλίο του Άντη Ροδίτη με τον μυθιστορηματικό απατηλό τίτλο του – αφού πρόκειται για βιβλίο Ιστορίας με δραματικό-τραγικό περιεχόμενο – νιώθεις από τη μια βαθύτατη πίκρα για τα οικεία κακά που μας θυμίζει, αλλά και μιαν ικανοποίηση γιατί, επιτέλους, όλα αυτά που όλοι οι κύπριοι της γενιάς μου – και πριν απ’ αυτήν και λίγο μετά απ’ αυτήν – γνωρίζαμε, τα είχαμε ζήσει μέσα σε χρόνια σκληρά, επί τέλους τεκμηριώνονται αναντίλεκτα και καταλύουν τις επικαλύψεις και τις παραποιήσεις της αλήθειας που για δεκαετίες επιπολάζουν στον τόπο μας.
Το βιβλίο, σε τρία μέρη (σελίδες 376), έξι Παραρτήματα (σελίδες 26), Ευρετήριο ονομάτων και Πηγές (σελίδες 16) και φωτοτυπίες 31 επίσημων εγγράφων του υπουργείου Εξωτερικών (State Department) των ΗΠΑ (σελίδες 103) – από τα 180 περίπου έγγραφα που ο συγγραφέας μελέτησε – (σύνολο σελίδων 521), καλύπτει τη δραματική και μοιραία περίοδο της Ιστορίας της Κύπρου από την αρχή της Τουρκανταρσίας (Δεκέμβριος 1963) ως τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου 1964, περίοδο που καθόρισε την έκτοτε περιπετειώδη πορεία του τόπου μας. Την περίοδο, κατά την οποία η διαχρονική – και δια θυσιών πολλών – επιδίωξη του κυπριακού Ελληνισμού, η ένωση του νησιού με την Ελλάδα, έφθασε να γίνει πραγματικότητα. Όταν προσφέρθηκε από την ηγέτιδα δύναμη του τότε Δυτικού κόσμου – με πλήρεις εγγυήσεις και ασφάλεια – προς τον Ελληνισμό, αλλά και απροσδόκητα κατέρρευσε με την άρνηση της αποδοχής της από τον τότε πρόεδρο Μακάριο και τους συν αυτώ.
Ο συγγραφέας, αρχίζοντας από τις πρώτες μέρες της τουρκανταρσίας, καταγράφει μέρα με τη μέρα όλα τα γεγονότα, τις προσπάθειες και τις αγωνίες, ως την απίστευτη αυτοχειρία, την αυτοματαίωση όπως την ονόμασε ο Γαβριήλ Μηνάς, του κυπριακού Ελληνισμού – δια της τότε ηγεσίας του – και προπάντων προβάλλει την επίμονη προσπάθεια – επική θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί – των Ηνωμένων Πολιτειών να πραγματοποιήσουν την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Με την αποτελεσματική πολιτική του Γεωργίου Παπανδρέου – ο οποίος ευφυώς αξιοποίησε το κλίμα του ψυχρού πολέμου της εποχής – η αμερικανική ηγεσία είχε κατανοήσει και είχε πεισθεί ότι η μόνη ρεαλιστική, μόνιμη κι επωφελής – ακόμα και για την Τουρκία – λύση του κυπριακού προβλήματος ήταν η ένωση του νησιού με την Ελλάδα. Όλοι οι τότε παράγοντες των ΗΠΑ, ο ίδιος ο πρόεδρος Τζόνσον, ο οποίος σε μακρές συσκέψεις αναζητούσε τρόπους για επίσπευση της ένωσης, ο υπουργός Εξωτερικών Ντην Ρασκ, ο υπουργός Άμυνας Ρόμπερτ Μακναμάρα, ο απεσταλμένος διαπραγματευτής Ντην Άτσεσον – ο οποίος συνεχώς αναδιαμόρφωνε το Σχέδιο του μειώνοντας κάθε φορά τις τουρκικές αντιρρήσεις και απαιτήσεις – οι αμερικανοί πρέσβεις στην Αθήνα, την Άγκυρα και τη Λευκωσία (Λαμπουίς, Χέαρ και Μπέλτσερ), όλοι, σε όλα τα έγγραφά τους, τόνιζαν, και μάλιστα στο κλίμα του επείγοντος, πως έπρεπε να υπάρξει άμεση ένωση, χωρίς προδεσμεύσεις με την Τουρκία, και ότι μετά την πραγματοποίησή της η Ελλάδα θα συζητούσε με την Τουρκία κάποιες παραχωρήσεις: την προσφορά μειονοτικών εξασφαλίσεων προς τους τουρκοκύπριους – όμοιες με εκείνες των μουσουλμάνων της Θράκης – και μια επί ενοικίω βάση για 50 χρόνια (ως το 2014) με έκταση όχι μεγαλύτερη εκείνης των βρετανικών βάσεων. Όμως, ακόμα και η επί ενοικίω βάση θα μπορούσε να μην είχε καθόλου παραχωρηθεί, όπως παραδέχεται άλλο επίσημο αγγλικό έγγραφο.
Είναι πολύ οδυνηρό να διαβάζει κανείς για τις αγωνιώδεις προσπάθειες των ΗΠΑ και της Ελλάδας για την επίτευξη της Ένωσης και την άρνηση του προέδρου Μακαρίου να συμβάλει σ’ αυτήν με ένα μόνο νεύμα του. Κι ακόμα οδυνηρότερο να σκέφτεται κάποιος πώς θα μπορούσε να ήταν η έκτοτε πενηνταετής ιστορία μας, με μια Ελλάδα που θα ήλεγχε τη μισή Μεσόγειο, από το Ιόνιο ως τη θάλασσα της Συρίας, που πιθανότατα δεν θα βίωνε τη Δικτατορία του 1967 και την ταπεινωτική υποχώρηση των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων από το νησί, και η Κύπρος δεν θα υφίστατο το Πραξικόπημα του 1974 και την τουρκική Εισβολή και Κατοχή.
Οδύνη όταν διαβάζεις το βιβλίο, αλλά και μια αναγκαία και χρήσιμη αυτογνωσία και δίδαγμα, ότι για την επωφελή αντιμετώπιση των εθνικών μας θεμάτων στις κρίσιμες φάσεις τους είναι απαραίτητη η υπευθυνότητα, η σοβαρότητα και η σωφροσύνη, σύμφωνα και με την προτροπή του Χορού των γερόντων στην Αντιγόνη του Σοφοκλή: Φρονήσεως δεῑ, παῑ Μενοικέως, Κρέον.
Το βιβλίο Κουράγιο Πηνελόπη πρέπει να διαβαστεί από κάθε έλληνα κύπριο ενήλικα ως εκδήλωση φιλοπατρίας, αν στο πλάτος της έννοιας φιλοπατρία εμπεριέχεται και η υποχρέωση να γνωρίζομε τα όσα συνέβησαν στον τόπο μας. Προ πάντων όμως πρέπει να μελετηθεί από τους πολυπράγμονες, περισπασμένους σε αλληλοκατηγορίες, υποσκάψεις και άφατο λαϊκό κομματισμό πολιτικοκομματικούς παράγοντες που, εξ όλων αυτών, δεν τους μένει χρόνος, αλλά και αν τους μένει δεν θεωρούν ότι χρειάζεται να διαβάζουν, να μαθαίνουν, να στοχάζονται και να διδάσκονται.
Ο Άντης Ροδίτης, με πολύ μόχθο, πολύ χρόνο, σοβαρότητα και νηφαλιότητα μπροστά στα γεγονότα που παρουσιάζει και σχολιάζει, μας προσφέρει με το βιβλίο του αυτό ένα πολύτιμο ιστορικό έργο – μαρτυρία, ευανάγνωστο και συναρπαστικό, με γλαφυρή αφήγηση και ένταξη προσωπικών του εμπειριών από την υπό εξέταση ιστορική περίοδο, που κρατεί αμείωτο το ενδιαφέρον, παρ’ όλο τον εθνικό πόνο – και κάποτε αγανάκτηση – που προκαλεί ή μάλλον τα ίδια τα εκτιθέμενα συμβάντα προκαλούν. Σημειώνω ακόμα, με ικανοποίηση, την εκδοτική αρτιότητα του βιβλίου και τη χαρά να διαβάζει κανείς τη γραπτή γλώσσα μας απερίτμητη από το νυστέρι του άφρονος μονοτονικού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου