Για τα αποτελέσματα του Βερολίνου

του Γιαννάκη Ομήρου*

Οι εκτιμήσεις για χαμηλές προσδοκίες της συνάντησης του Βερολίνου, επιβεβαιώθηκαν. Τα μεγάλα ζητούμενα, που ήταν η συμφωνία σε όρους αναφοράς και ο καθορισμός της άτυπης διάσκεψης δεν επιτεύχθηκαν.

Παρ’ όλα αυτά  είναι ορθή η καθολική διαπίστωση ότι με τη δήλωση του Γ.Γ. του ΟΗΕ, διατηρείται ζωντανή η προοπτική. Όμως δεν πρέπει να παροράται το γεγονός ότι η συγκεκριμένη δήλωση, έχει τον χαρακτήρα περισσότερο ευχολογίου, παρά ενός πλαισίου συγκεκριμένων και ρεαλιστικά υλοποιήσιμων ενεργειών και κινήσεων που θα οδηγήσουν σε επανάληψη των συνομιλιών.

Όλα όσα περιέχονται στη δήλωση ενέχουν τον χαρακτήρα της αβεβαιότητας και της εξάρτησης της υλοποίησης τους από διάφορους παράγοντες και κυρίως από την Τουρκία.

Δηλαδή η συμφωνία στους όρους αναφοράς, η πραγματοποίηση της πενταμερούς και οι νέες συνομιλίες.

Τα ερωτηματικά που πλανώνται είναι:

- Θα συμφωνήσει η Τουρκία σε όρους αναφοράς;
- Θα συμφωνήσει η Τουρκία στην πραγματοποίηση της πενταμερούς;
- Δεδομένου ότι, προ μερικών ημερών ο Τσαβούσογλου δήλωσε ότι « η Τουρκία δεν πρόκειται να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό με τους παρόντες όρους», θα συναινέσει σε συζήτηση ομοσπονδιακής λύσης;
- Θα δεχθεί η Τουρκία τερματισμό των έκνομων και πειρατικών της ενεργειών στην Κυπριακή ΑΟΖ και εγκατάλειψη των σχεδιασμών για τουρκοποίηση της Αμμοχώστου εις εκπλήρωση των όρων, που ορθώς έθεσε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, προκειμένου να προσέλθει σε συνομιλίες;
- Τί θα γίνει στις λεγόμενες εκλογές στα κατεχόμενα τον Απρίλιο;
Θα επανεκλεγεί ο Μουσταφά Ακκιντζί; Αν όχι, οι διάφοροι αντίπαλοι του, Τατάρ, Οζερσάι που είναι θιασώτες της λύσης των δύο κρατών ή της συνομοσπονδίας θα συναινέσουν στο περιεχόμενο της δήλωσης του Αντόνιο Γκουτέρες;

Βέβαια, προβαίνοντας σε μια αντικειμενική αποτίμηση της δήλωσης του Γ.Γ. του Διεθνούς Οργανισμού, θα πρέπει να εντοπίσουμε και θετικά.

- Ότι ο Γκουτέρες παραμένει δεσμευμένος στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, όπως άλλωστε προνοούν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, που εντέλλουν τους εκάστοτε Γενικούς Γραμματείς «να προσφέρουν τις καλές τους υπηρεσίες για λύση του Κυπριακού». Σε αντίθεση με την πικρή δήλωση Γκουτέρες μετά την κατάρρευση των συνομιλιών στο Κραν – Μοντάνα όταν ευχήθηκε «Καλή τύχη σε Νότιους και Βόρειους».
- Ότι, στη δήλωση του Βερολίνου γίνεται αναφορά στη πρόνοια του ψηφίσματος 716 του 1991, περί πολιτικής ισότητας. Πρόνοια που ορίζει την πολιτική ισότητα ως αποτελεσματική συμμετοχή στα ομοσπονδιακά  όργανα και όχι ως ίση αριθμητική συμμετοχή.
- Ότι ουδεμία αναφορά υπήρξε για τις έωλες απαιτήσεις της τουρκικής πλευράς για το φυσικό αέριο. Βέβαια αρνητική είναι η απουσία στήριξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων  δυνάμει του διεθνούς θαλασσίου δικαίου.
- Αρνητική και η μη επαναβεβαίωση των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας για επιστροφή της πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της. Πολύ περισσότερο που επαπειλείται η τουρκοποίηση της πόλης.

Αναγκαίο είναι να διατυπώσουμε και ορισμένες απορίες για λεγόμενες «εποικοδομητικές ασάφειες» της δήλωσης του Γκουτέρες:
- Τί σημαίνει «στρατηγική συμφωνία;» Αν υπονοείται ενδιάμεση συμφωνία αυτή απορρίπτεται διαχρονικά από την Ε/Κ πλευρά. Γιατί είναι μεν ορθό ότι ισχύει η εύηχη αρχή «τίποτε δεν θεωρείται ως συμφωνηθέν εκτός εάν συμφωνηθούν όλα», ωστόσο όταν κάποιος είναι το αδύνατο μέρος σε μια διαπραγμάτευση, η αρχή αυτή δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα.
- Γιατί είναι μη «βιώσιμο ή μη διαχειρίσιμο» το status quo; Γιατί παραλείφθηκε ο όρος «απαράδεκτο» όπως σε όλες τις προηγούμενες δηλώσεις και ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας
- Τι σημαίνει «αυτή την φορά θα είναι διαφορετικά;» Μήπως πρόκειται για έμμεσο εκβιασμό και απειλή; Ότι δηλαδή σε περίπτωση αποτυχίας νέων διαπραγματεύσεων θα τεθούν σε εφαρμογή τα γνωστά σενάρια, που διαχέονται στο παρασκήνιο και ενίοτε στο προσκήνιο; Αποχώρηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και εγκατάλειψη από τον ΟΗΕ της εμπλοκής στις προσπάθειες λύσης.

Πάντως η τελική διαπίστωση είναι, ότι το Κυπριακό εισέρχεται μέχρι τα μέσα του 2020 σε «χειμερία νάρκη». Το μεγάλο βάρος επωμίζεται ο Γενικός Γραμματέας του Διεθνούς Οργανισμού, για υλοποίηση των προνοιών της δήλωσης του Βερολίνου.

Και βέβαια, το μεγάλο βάρος επιρροών και πιέσεων θα πρέπει να πέσει, προς το βασικό υπαίτιο της 45χρονης βασανιστικής εκκρεμότητας του Κυπριακού. Την Τουρκία.

Γιαννάκη Λ. Ομήρου - Τέως προέδρου Βουλής των Αντιπροσώπων

 ΠΗΓΗ SIGMALIVE