ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ,ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Του Βασίλη Τακτικού

Μια νέα παγκόσμια πρόκληση είναι μπροστά μας. Οι νέες τεχνολογίες και νέες βιομηχανίες που αναπτύσσονται της  ρομποτικής, του διαδικτύου και της αειφορικής ενέργειας, εκτός από τις φανερές οικονομικές επιδράσεις δημιουργούν τεράστια τεκτονικά ρήγματα στη δομή του συστήματος. Αλλάζουν την μορφολογία και τις συνθήκες όπως όταν συγκρούονται οι τεκτονικές πλάκες της γης. Έχουμε συνηθίσει να παρακολουθούμε τις πολιτικές εξελίξεις μέσα από τους όρους του κράτους και της αγοράς, είτε μέσα από τους παγκόσμιους οικονομικούς και πολιτικούς συσχετισμούς, είτε ως  πολιτικό παίγνιο πολιτικών προσώπων και κομμάτων, λες κι αυτή είναι η μόνη φυσιολογία των πραγμάτων.

Ωστόσο, θα πρέπει τώρα να δούμε ότι δεν είναι μόνο αυτοί οι παράγοντες που καθορίζουν τα πράγματα και  τις εξελίξεις. Δεν είναι μόνο γεωπολιτική ισχύς των εθνών όπως γνωρίζαμε μέχρι σήμερα αλλά, υπάρχουν και οι «υπερδυνάμεις» που εξαρτώνται και  διαμορφώνονται από τις  ανταγωνιστικές ηγεμονικές τεχνολογίες της εποχής μας. Τέτοιες τεχνολογίες είναι σήμερα το διαδίκτυο, οι τεχνολογίες της  ενέργειας και η ρομποτική που αλλάζουν τα στάνταρ που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα στην οικονομία και πολιτική .

Τα ηνία βέβαια της παγκόσμιας ηγεμονίας από την άποψη του παγκόσμιου κεφαλαίου τα κρατούν ακόμη οι μεγάλες εταιρείες της 2^ης βιομηχανικής επανάστασης που έχουν  ως κινητήρια δύναμή της το πετρέλαιο και τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα, που είναι καθετοποιημένες και συγκεντρωτικές. Είμαστε όμως  στην εποχή που  εισβάλουν οι τεχνολογίες της 3^ης βιομηχανικής επανάστασης που είναι οριζόντιες και κατανεμημένες όπως το διαδίκτυο και η αειφόρος ενέργεια με πηγή τον ήλιο. Ακόμη και η  ρομποτική που στην εφαρμογή της έχει ένα επίσης συγκεντρωτικό χαρακτήρα, και ελέγχεται βέβαια από το μεγάλο κεφαλαίο έχει ως βασικό χαρακτηριστικό ότι περιορίζει δραστικά το χρόνο εργασίας,

 Έτσι έχουμε  ένα νέο διαχωρισμό και  διπολισμό μεταξύ των νέων τεχνολογιών που ευνοούν τη συγκεντροποίηση και εκείνων που ευνοούν την οριζόντια οργάνωση όπως το διαδίκτυο. Μολονότι αυτός ο διαχωρισμός δεν πηγάζει  από ιδεολογικές αναφορές είναι ωστόσο  διαχωρισμός  σύγκρουσης συμφερόντων.

Ειδικά η  ρομποτική τεχνολογία, εισβάλει στο πεδίο της οικονομίας φέροντας ως αποτέλεσμα την υπερπαπαραγωγή προϊόντων από τις μεγάλες εταιρείες και ταυτόχρονα  φέρνει   ως επακόλουθο και  την «τεχνολογική ανεργία» κάτι που με μεταφορικά θα μπορούσε να ειπωθεί ότι  επιβάλλει την «δικτατορία» εκείνων που κατέχουν τα ρομπότ στις παραγωγικές σχέσεις.

Το διαδίκτυο από την άλλη μεριά ως κοινόκτητος χώρος έχει εισβάλει στην οικονομία  φέροντας, το διαμοιρασμό και τη δωρεά  της γνώσης και της πληροφορίας και το   μηδενικό οριακό κόστος σε μια σειρά προϊόντα όπως και τη θετική επίδραση της  συμμετοχικής δημοκρατίας του διαδικτύου στη συλλογική δημιουργία.  Όλη αυτή η διαδικασία στο μέτρο που προσφέρει αγαθά στη κοινωνία με μηδενικό οριακό κόστος, συνιστά μια πρώιμη φάση της κοινωνικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, είναι προάγγελος ενεργειακού διαδικτύου και της κατανεμημένης ενέργειας έχοντας ως πηγή ενέργειας  τον ήλιο με επίπτωση  τη  βαθμιαία  ελαχιστοποίηση του κόστους. Όλα αυτά σημαίνουν τεκτονικές αλλαγές στο οικονομικό σύστημα που από τη μια μεριά αναπτύσσεται σε μια οικονομία Matrix, απασχολώντας λιγότερους  εργαζόμενους και από την άλλη μια οικονομία μέσω του διαδικτύου που ευνοεί την άνοδο μη χρηματικών ανταλλαγών. Συνέπεια αυτής της διαδικασίας είναι η μείωση του καταναλωτισμού σε ότι αφορά τις χρηματικές συναλλαγές.

 Με αυτή την έννοια , οι νέες  εμβληματικές τεχνολογίες της 3^ης βιομηχανικής επανάστασης, διαδίκτυο και  ρομποτική, παρά την αντίθεσή τους  έχουν κάτι κοινό στην διαδικασία της εξάπλωσης  τους: απελευθερώνουν χρόνο από τον εργάσιμο χρόνο. Αυτό το γεγονός γεννά μια σειρά από νέες δυνατότητες, χρήσεις και σημασίες για το σύνολο του πολιτικοοικονομικού συστήματος. Ένα μεγάλο μέρος από το  διαθέσιμο χρόνο των εργαζομένων δεν είναι πρόσφορο ώστε  να μετατρέπεται  σε χρήμα για  τους κεφαλαιούχους αφού η εργασία και τα κέρδη μπορεί να προέρχονται από τα ρομπότ. Έτσι μ΄αυτό τον τρόπο  η τεχνολογία αχρηστεύει ανθρώπινους πόρους οι οποίοι  δεν μπορούν να αναπληρωθούν από το κράτος και την αγορά δημιουργώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο.

synexizetai