Από τις μειώσεις ΦΠΑ του Σαμαρά σ’ αυτές του Τσίπρα

του Δημήτρη Καζάκη

«Το πιο σημαντικό, όμως, είναι αυτό που σας ανακοινώνω σήμερα: Ότι μειώνεται αμέσως ο ΦΠΑ στην Εστίαση. Από 1η Αυγούστου! Για πρώτη φορά, όχι απλά αποτρέπουμε κάποια δυσάρεστα, αλλά επιβάλουμε θετικές αλλαγές,» δήλωσε ευθαρσώς ο Πρωθυπουργός.

Και συνέχισε, «είναι μήνες τώρα, που πήρα επάνω μου αυτή την πρώτη μεγάλη μείωση φόρων στην Ελλάδα. Δεν ήταν εύκολο. Αλλά είπα στην Τρόικα ότι με τη μείωση από το 23 στο 13% θα αυξηθεί ο τζίρος, θα αυξηθούν αντί να μειωθούν τα έσοδα του κράτους και θα περιοριστεί και η φοροδιαφυγή. Δεν το πιστεύουν ακόμα. Λέω την αλήθεια. Δέχθηκαν, όμως, να δοκιμάσουν για πρώτη φορά μείωση φορολογίας. Το είχα υποσχεθεί πριν ένα χρόνο. Και σήμερα το πραγματοποιεί αυτή η Κυβέρνηση.»

Ακόμη ένα μνημονιακό deja vu.

Τάδε έφη όχι ο Τσίπρας προχθές, αλλά ο Σαμαράς ως πρωθυπουργός της χώρας, στις 17 Ιουλίου 2013. Φεύγαμε και τότε από τα μνημόνια. Είχε ήδη ολοκληρωθεί το PSI και μας ορκίζονταν ότι μετά την «πρωτοφανή» περικοπή της ονομαστικής αξίας του δημοσίου χρέους πάνω από 50%, αλλά και το μορατόριουμ δεκαετίας για τα δάνεια του ευρωπαϊκού μηχανισμού, το χρέος γινόταν βιώσιμο κι επομένως δεν θα χρειαστούν άλλα μνημόνια. Έρχονταν και τότε καλύτερες ημέρες για το λαό!

«Η καθυστερημένη και προσωρινή μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση φαντάζει ως σταγόνα στον ωκεανό της καταστροφικής πολιτικής του μνημονίου, μιας πολιτικής που γκρεμίζει τα πάντα συθέμελα στη χώρα», είχε σχολιάσει τότε ο επίσημος ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή το τηλεοπτικό μήνυμα του κ. Σαμαρά. «Τραγικά μόνη και αναξιόπιστη, η κυβέρνηση μπορεί να κάνει δηλώσεις αισιοδοξίας και ανάκαμψης, τα μνημονιακά της καύσιμα όμως έχουν τελειώσει προ πολλού», κατέληγε.

Ότι έγινε με Σαμαρά, θα γίνει και με Τσίπρα.

Το Σεπτέμβριο του 2011, μετά από απαίτηση της τρόικας και στα πλαίσια του πρώτου μνημονίου, ο ΦΠΑ στην εστίαση αυξήθηκε από 13% σε 23%. Δύο χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 2013, μετά από «σκληρή διαπραγμάτευση» κυβέρνησης Σαμαρά, ο ΦΠΑ στην εστίαση επανήλθε στο 13%.

Τα στοιχεία απέδειξαν ότι πρόκειται για μέτρα εκλογικής πελατείας. Πρώτα απ’ όλα, η αλλαγή στο ΦΠΑ δεν προκάλεσε μεγάλες αλλαγές στις τιμές των εστιατορίων. Όταν αυξήθηκε ο ΦΠΑ 10 μονάδες, οι τιμές των εστιατορίων σύμφωνα με τη Eurostat αυξήθηκαν κατά 2,4%. Τα εστιατόρια απορρόφησαν το μεγαλύτερο ποσοστό της χασούρας. Αντίστοιχα, όταν ξανάπεσε 10 μονάδες ο ΦΠΑ, οι τιμές έπεσαν μόνο κατά 1,4%.

Σύμφωνα με την εξέλιξη του Δείκτη Κύκλου Εργασιών στον τομέα Παροχής Υπηρεσιών Εστίασης ο τζίρος στην εστίαση με την αύξηση του ΦΠΑ κατά 10 μονάδες υπέστη μια καθίζηση της τάξης 22,8% το 4ο τρίμηνο του 2011. Το 2012 σε ετήσια βάση ο τζίρος της εστίασης έπεσε κατά 26,8%, ενώ το 2013 μειώθηκε σε ετήσια βάση κατά 2,1%.
Με την επαναφορά του ΦΠΑ εστίασης στο 13% από τον Αύγουστο 2013, ο τζίρος της εστίασης αυξήθηκε ετήσια το 2014 κατά 7,1%. Ενώ το 2015 ο τζίρος της εστίασης αυξήθηκε ετήσια κατά 6,7%. Παρά το γεγονός ότι το 4ο τρίμηνο του 2015 ο κλάδος της εστίασης υπέστη μια εντυπωσιακή πτώση τζίρου κατά 25,2%, λόγω κυρίως της επαναφοράς του ΦΠΑ από το 13% πάλι στο 23% κατά απαίτηση των δανειστών, η οποία ψηφίστηκε στις 15 Ιουλίου 2015 μαζί με τα υπόλοιπα «προαπαιτούμενα» για το 3ο μνημόνιο. Και ας μην ξεχνάμε ότι ψηφίστηκαν μαζί με την τότε Νέα Δημοκρατία του κ. Μητσοτάκη.

Με γνώμονα το κέρδος των ημετέρων.

Το εντυπωσιακό είναι ότι οι μεταβολές αυτές του τζίρου εστίασης συνέβησαν παρ’ όλο που οι τιμές εστίασης παρέμειναν λίγο-πολύ σταθερές. Τι συνέβη; Οι μεταβολές του ΦΠΑ προς τα κάτω ευνόησαν κυρίως την φοροδιαφυγή. Και η φοροδιαφυγή, ειδικά σε συνθήκες τέτοιας επιβαλλόμενης άνωθεν και έξωθεν οικονομικής κατάρρευσης (μέσω μνημονιακών δεσμεύσεων) έχει ταξικό πρόσημο.

Η φοροδιαφυγή, στις μέρες μας ειδικά, εντείνει την ταξική πόλωση και στα δημοσιονομικά. Για άλλους, λίγους διαπλεκόμενους, η αύξηση της φοροδιαφυγής είναι πρόσθετος πλουτισμός και μεγαλύτερη δικτύωση της διαπλοκής με κόμματα και κράτος. Ενώ για άλλους, τους περισσότερους, ισοδυναμεί με αναγκαστική διέξοδο επιβίωσης. Χωρίς αυτήν το μεγαλύτερο μέρος των επαγγελματιών και των μικρομεσαίων – ειδικά στις μέρες μας – θα ήταν αδύνατο να επιβιώσουν έστω και στοιχειωδώς.

Επομένως, που στοχεύουν τα μέτρα μείωσης του ΦΠΑ στην εστίαση και αλλού, που εξήγγειλε ο κ. Τσίπρας ως άλλος Σαμαράς; Στην ενίσχυση των ιδιωτικών κερδών είτε μέσω αυξημένων τελικών τιμών, είτε μέσω της φοροδιαφυγής.

Οι εξαγγελίες του κ. Τσίπρα αφορούν στην στήριξη της κερδοσκοπίας πρωτίστως των «ημετέρων» και κυρίως των ιδιωτικών τραστ και καρτέλ στην εστίαση, τα τρόφιμα, τον ηλεκτρισμό και το φυσικό αέριο. Πρόκειται για ένα «μπόνους» κερδών στα ιδιωτικά μονοπώλια και τα ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα που ελέγχουν τους συγκεκριμένους κλάδους. Μιας και δεν υπάρχει ούτε καν στα λόγια δέσμευση για τουλάχιστον αντίστοιχη μείωση τιμών υπέρ των καταναλωτών. Ειδικά στους κλάδους της ενέργειας.

Ο μικρομεσαίος στη μέγγενη της ΑΑΔΕ.

Φυσικά υπάρχει κι ο μικρομεσαίος, που ίσως να νομίζει ότι θα ευνοηθεί από το μέτρο. Αυτό θέλει και η κυβέρνηση. Όπως τότε με τον Σαμαρά, έτσι και με τον Τσίπρα σήμερα ανακοινώνονται μειώσεις του ΦΠΑ σε συγκεκριμένους κλάδους με άμεση εφαρμογή υπό την αίρεση δυο θεμελιωδών προϋποθέσεων:

Αφενός των υπερπλεονασμάτων, που θα πρέπει η κυβέρνηση να πετύχει μέσα από την αύξηση της συνολικής φορολογίας. Με άλλα λόγια οι μειώσεις ΦΠΑ θα διατηρηθούν μόνο και εφόσον θα επιτυγχάνονται τα πλεονάσματα και κυρίως τα υπερπλεονάσματα του Τσίπρα. Δηλαδή μόνο και εφόσον η φοροεπιδρομή αποφέρει περισσότερα από εκείνα που χάνονται λόγω μείωσης του ΦΠΑ.

Κι αφετέρου της πάταξης της φοροδιαφυγής, που αφορά πρώτα και κύρια τον μικρομεσαίο, τον αδύναμο, όποιον δηλαδή δεν διαθέτει τις κατάλληλες «πλάτες» και διαπλοκές με την εξουσία. Εκείνον δηλαδή που δεν έχει κανενός είδους διαπραγματευτική ισχύ έναντι της θεσπισμένης εγκληματικής οργάνωσης, η οποία διαχειρίζεται τα έσοδα του κράτους, δηλαδή της ΑΑΔΕ.

Με τις μειώσεις του ΦΠΑ, ο Τσίπρας κλείνει το μάτι στους μεν «ημέτερους» ολιγάρχες ότι έχουν να κερδίσουν πολλά, αν τον στηρίξουν, ενώ στον μικρομεσαίο ότι θα κερδίσει έστω από την αυξημένη φοροδιαφυγή. Μόνο που τον μικρομεσαίο τον περιμένει στη γωνία η ΑΑΔΕ με ολόκληρο το οπλοστάσιο της.

Άρτος και θεάματα της αρχαίας Ρώμης.

Αυτό που βλέπουμε μπροστά μας δεν είναι παρά μια σύγχρονη εκδοχή του τρόπου που καταρρέουν ιστορικά τα ολιγαρχικά πολιτεύματα. Η Ελλάδα ζει με πολύ χειρότερους όρους την εποχή κατάρρευσης της αρχαίας Ρώμης, όταν η εξαθλίωση των πληβείων και προλεταρίων ήταν τέτοια που αρκούσε η εξαγορά της ψήφου του «ελεύθερου πολίτη» με μια χούφτα κεχρί.

Κι όχι μόνο. Ένας από τους μεγαλύτερους παλιανθρώπους της ιστορίας, όπως ορθά αποκαλούσε ο Ένγκελς τον Κικέρωνα, ήταν μάστορας στο να στρέφει την πολυάριθμη φτωχολογιά της Ρώμης εναντίον του προγράμματος των δημοκρατικών, που ζητούσαν την αναδιανομή της γης υπέρ των προλεταρίων και τη διαγραφή των χρεών. Και πώς το κατάφερνε; Λέγοντας κάτι πολύ απλό. Αν ο εξαθλιωμένος γλίτωνε από την εξαθλίωση, δουλεύοντας τη δική του γη που θα του δινόταν και μάλιστα χωρίς να χρωστά στους αργυραμοιβούς της εποχής, τότε θα έχανε όλα τα τυχερά από τα δοσίματα των πατρικίων πριν τις εκλογές!

Σώζονται δεκάδες ομιλίες του Κικέρωνα και άλλων ομοίων του από εκείνη την εποχή με ανάλογη επιχειρηματολογία. Κι ορθά ο Μπρεχτ σχολίαζε: «Ήταν σα να προειδοποιούσε τις πόρνες της Σουμπούρα ότι, αν δεχτούν να τους χαρίσουν τα καπηλιά, δεν θάχαν πια το καιρό να πουλήσουν το κορμί τους.»

Η Σουμπούρα ήταν μια πολυσύχναστη περιοχή των κατώτερων τάξεων της αρχαίας Ρώμης, που ήταν επίσης περίφημη για τους οίκους ανοχής της. Και είναι ιστορικά ακριβές ότι οι πόρνες της εποχής, μαζί με την φτωχολογιά της Ρώμης προτιμούσαν να ψηφίζουν αυτούς που τους έταζαν καλύτερες συνθήκες για να πουλούν το κορμί, τη ζωή και την ψυχή τους. Παρά τους δημοκρατικούς που πάλευαν για αναδιανομή της γης και διαγραφή των χρεών.

Έτσι κατέρρευσε η αρχαία Ρώμη. Έτσι καταρρέει σήμερα και η Ελλάδα. Έτσι κινδυνεύει με αφανισμό. Όχι μόνο οικονομικό, αλλά πρωτίστως κοινωνικό και εθνικό.

Γιατί όπως ο αρχαίος πληβείος, έτσι κι ο σημερινός Έλληνας δεν μπορεί να αντιληφθεί τι τον συμφέρει. Γιατί αρνείται βλακωδώς να αντιληφθεί το αυτονόητο. Το γεγονός δηλαδή ότι αν πάρει την πατρίδα στα χέρια του με όρους εθνικής ανεξαρτησίας και δημοκρατίας, θα πάψει να εκπορνεύεται αυτός και τα παιδιά του στους ημέτερους μιας απάνθρωπης εξουσίας εντός και εκτός Ελλάδας. Θα πάψει να διαφέρει από τις πόρνες και τους προλεταρίους της αρχαιότητας μόνο κατ’ όνομα, μόνο κατ’ επίφαση.