του Σπύρου Στάλια, Οικονομολόγου ΜΑ, PhD
Στον
πίνακα που ακολουθεί υπάρχει μια απλή καταγραφή των αποτελεσμάτων του σταθεροποιητικού
προγράμματος που εφαρμόστηκε στη χώρα 2010-2014. Το πρόγραμμα αυτό μας ζητούν και απαιτούν οι εταίροι μας να
επεκταθεί. Η Κυβέρνηση ορθώς ζήτησε, κατά την άποψη μου, 4 μήνες διορία να το
επανεκτιμήσει.
Η πεμπτουσία του προγράμματος
ακόμα είναι, ότι η Ελλάδα θα μπορεί να ξαναμπεί
στις αγορές να δανειστεί, ακολουθώντας την οικονομική πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης
ή αλλιώς της γενικής λιτότητας, εφ όσον η χώρα δεν είχε και δεν έχει δικό της νόμισμα
και ο ελληνικός λαός υποτίθεται ότι επιθυμούσε και επιθυμεί να παραμείνει στο ευρώ,
ασχέτως της γνώσης του επ’ αυτού.
Ο στόχος του προγράμματος
ήταν διττός. Ο πρώτος στόχος ήταν να καταστρέψει οποιαδήποτε δομή της ελληνικής
οικονομίας ήταν η αιτία η χώρα να βρεθεί το 2008 υπερχρεωμένη.
Με άλλα λόγια, αφού η
χώρα δεν παρήγαγε αλλά εισήγαγε, ως πρώτο βήμα θα έπρεπε να αποκατασταθούν οι
ανταγωνιστικές τιμές στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών, οι μισθοί, στην αγορά
εργασίας, να είναι ισοδύναμοι της παραγωγικότητας τους, και τέλος το κράτος να
απέχει από κάθε παρέμβαση στις αγορές, να περιορίσει στο έσχατο τις δαπάνες
του, επιδιώκοντας εξισωμένο ή και πλεονασματικό προϋπολογισμό.
Συνεπής ως προς την
λογική του προγράμματος ήταν η αδιαφορία
ως προς τυχόν αύξηση της ανεργίας
και φτωχοποίησης του μεγαλυτέρου μέρους του πληθυσμού. Αυτό για το πρόγραμμα ήταν
ήσσονος σημασίας ή αδιάφορο.
Εδώ εισερχόμαστε στον δεύτερο
στόχο του προγράμματος. Ο θεμέλιος λίθος της ΕΕ είναι η πίστη ότι οι πλήρως ελεύθεροι
μισθοί, τιμές και επιτόκια συνιστούν ένα αυτορυθμιζόμενο μηχανισμό ο όποιος μακροχρονίως τείνει να εξαλείψει οποιοδήποτε
ανενεργό πόρο της οικονομίας στις αγορές εργασίας, αγαθών και υπηρεσιών.
Κατά συνέπεια όσο πιο γρήγορα
διαλύεται το καθεστώς των μη ανταγωνιστικών αγορών δηλαδή παρέμβαση του κράτους
στην οικονομία, εργατικά δικαιώματα, κοινωνικό κράτος, τιμές μη εύκαμπτες κτλ τόσο
πιο γρήγορα η οικονομία ανακάμπτει.
Πρωταρχικός στόχος συνεπώς
ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ανάκαμψης της οικονομίας, σύμφωνα με τους θεσμούς
ΕΕ, ΔΝΤ και ΕΚΤ, είναι να προωθηθούν έστω και βιαίως και αντιδημοκρατικά εκείνα
τα μέτρα που θα μειώσουν το πραγματικό εργατικό κόστος στην παραγωγή που είναι
το κλειδί της υπόθεσης.
Μετά ο αυτόματος μηχανισμός θα λειτουργήσει σύμφωνα με
τον οποίο οι μισθοί θα προσαρμοστούν έτσι που θα αυξήσουν την ζήτηση εργασίας
και το επιτόκιο θα προσαρμοστεί και αυτό έτσι ώστε το υπόλοιπο της κατανάλωσης,
η αποταμίευση, πάντα να επενδύεται.
Αυτή είναι η αίτια που
δεν ακούγεται λέξη για την ανάπτυξη. Υποτίθεται ότι έρχεται, δεν ξεχνά κάνεις
του άνεργους και τους φτωχούς, αρκεί πρώτα να φτωχύνουμε κι άλλο.
Ας δούμε για λίγο ακόμα
το εργατικό κόστος-μισθούς για να μπορέσουμε να κρίνουμε το πρόγραμμα που μας επιβλήθηκε
και τις μέλλουσες επιλογές μας έχοντας κατά νου το εξής:
Το πραγματικό κόστος εργασίας
μειώνεται ως αποτέλεσμα της αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας, χωρίς απώλεια
θέσεων εργασίας ή με την αύξηση των θέσεων εργασίας, με ονομαστική μείωση των
μισθών και τιμών και με σταθερούς τους πραγματικούς μισθούς. Όλες αυτές οι προϋποθέσεις πρέπει να ισχύουν.
(Σχετική
ανάλυση στο τέλος του άρθρου).
Ο πινάκας περιγράφει τι ακριβώς
έγινε από το 2010εως το 2014:
2010 2011
2012 2013 2014
ΑΕΠ
(σε
εκατ Ευρώ) 226
202 194 182
183
Δείκτης
Τιμών Καταναλωτή 100,0
103,2 105,7 105,3
103,9
Πραγματικό
ΑΕΠ (ΑΕΠ/ΔΤΚ) 226 195
183 173 176
(Πραγματικό
ΑΕΠ=RAEΠ)
Απασχολούμενοι
(σε εκατ) 4,2
3,8 3,8 3,5 3,6
Παραγωγικότητα
Εργασίας LP
(LP=RAEΠ/Απασχολούμενοι) 53
51 48 49
49
Αμοιβή
Εργασίας
(σε
εκατ Ευρώ)
122 111 98 88
86
Πραγματική
Αμοιβή Εργασίας
(Αμοιβή
Εργασίας /ΔΤΚ) 122 107 92 83 82
Μερίδιο
Εργασίας στο ΑΕΠ
(Αμοιβή
Εργασίας/ΑΕΠ) 54
54 48 48 46
Πραγμ.
Κόστος Μονάδας Εργασίας
(Μερίδιο
Εργασίας στο ΑΕΠ/ΔΤΚ) .540
.523 .454 .455
.442
ή
Πραγμ. Κόστος Μονάδας Εργασίας
(Παραγωγικότητα
Εργασίας /Αμοιβή
Εργασίας
που αποτελεί ισοδύναμη
μέτρηση της
ακριβώς από πάνω
μέτρησης)
2.30 2.17 2.04 1,74 1.75
Όπως
φαίνεται από τον παραπάνω πίνακα το πρόγραμμα έδρασε επί των μισθών. Είχαμε μια
δραματική μείωση των αμοιβών των απασχολούμενων και αυτοαπασχολούμενων από 122
δις ευρώ το 2010 σε 82 δις ευρώ το 2014 με αποτέλεσμα να μειωθεί το εργατικό
κόστος όπως φαίνεται από τις δυο τελευταίες σειρές του πίνακα, χωρίς όμως να
αυξηθεί η παραγωγικότητα της εργασίας όπως φαίνεται στην 5 σειρά του παραπάνω πίνακα.
Εφ
όσον οι πραγματικοί μισθοί εξαρτώνται από την παραγωγικότητα των απασχολούμενων
που δεν βελτιώθηκε, η μείωση των μισθών οδήγησε απλά στην δραματική πτώση της ενεργού
ζήτησης. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο αριθμός των απασχολούμενων, που εξαρτάται
από την ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών, να μειωθεί στο 72%, το ΑΕΠ να μειωθεί κατά
25%, να αποδιαλυθεί ο παραγωγικός ιστός της χώρας, και κράτος και κάτοικοι να
είναι καταχρεωμένοι.
Η κρυφή
ελπίδα των Θεσμών ότι μέσω αυτού του προγράμματος θα αυξάνονταν οι εξαγωγές
ήταν πάλι αδύνατον πέραν του γεγονότος ότι έδειξε άγνοια και ως προς την παραγωγική- εξαγωγική
δομή της Ελλάδος, αλλά δεν έλαβαν υπ’ όψη επίσης ότι η ΕΕ βρίσκεται σε ύφεση
μετά το 2008 και σε αποπληθωρισμό. Ο πληθωρισμός που μόλις ανακοινώθηκε είναι μόλις
0,6% στην ΕΕ!
Το
ΔΝΤ, την ΕΕ και την ΕΚΤ και τα στελέχη που επιλέχτηκαν να εφαρμόσουν αυτό το πρόγραμμα, τα ΜΜΕ που
κλήθηκαν να το στηρίξουν με πλήρη άγνοια στα Οικονομικά, δεν μπορούν
κατανοήσουν, και γι αυτό αποτυγχάνουν, ότι η επενδυτική ζήτηση εξαρτάται από
την προσδοκώμενη κερδοφορία των επενδύσεων και όχι από τις αποταμιεύσεις μέσω των
μεταβολών των επιτοκίων και ότι η οικονομία δεν είναι ένα μηχάνημα που αυτόματα
τείνει στην πλήρη απασχόληση όλων της των πόρων.
Συμπέρασμα:
η φτωχοποίηση και η ανεργία δεν οδηγούν
στην αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας και στην ανάπτυξη, αλλά αντίθετα,
σε μεγαλύτερη φτώχεια και σε μεγαλύτερη ανεργία όπου κάπου η οικονομία ίσως
ισορροπήσει. Επίσης τα χαμηλά επιτόκια δεν φέρνουν επενδύσεις αλλά η ενεργός
ζήτηση.
Υπό
το καθεστώς του ευρώ όπου οι πηγές του είναι οι εξαγωγές, τα δάνεια και οι ξένες
επενδύσεις και κάτι ψίχουλα που λέγονται ΕΣΠΑ, και με την σημερινή εικόνα της
ελληνικής οικονομίας, η καταστροφή είναι δεδομένη.
Κατά
συνέπεια η συνέχιση αυτού του προγράμματος, αυτής της άθλιας νομισματικής πολιτικής, θα
είναι καταστροφική για την χώρα μας και η οποιαδήποτε συνέχιση του θα αποτελεί
πια πράξη φρικτά εγκληματική για τους Έλληνες.
Η
άμεση επιστροφή στο Εθνικό Νόμισμα και σε μια ολοκληρωμένη νομισματική και
δημοσιονομική πολιτική είναι πράξη σωτηρίας της Πατρίδας. Ο κόσμος πρέπει να
μπει άμεσα στη δουλειά και άρα στην αξιοπρέπεια.
Παραγωγικότητα και κόστος εργασίας
1)
το πραγματικό κόστος ανά μονάδας εργασίας παραμένει το ίδιο αν ο αριθμός των
εργαζομένων είναι σταθερός και η παραγωγικότητα παραμένει ίδια, έστω και αν οι
τιμές και οι εργατικοί μισθοί μειώνονται. Στην περίπτωση αυτή το πραγματικό ΑΕΠ
παραμένει σταθερό, το ονομαστικό ΑΕΠ μειώνεται ενώ οι το ονομαστικό ποσοστό των
μισθών στο ΑΕΠ παραμένει το ίδιο.
2)
το πραγματικό κόστος ανά μονάδας εργασίας παραμένει το ίδιο αν η παραγωγικότητα
παραμείνει σταθερή, έστω αν οι τιμές και οι μισθοί μειωθούν, αλλά έχουμε
παράλληλη αύξηση της απασχόλησης, Στην περίπτωση αυτή το πραγματικό ΑΕΠ αυξάνεται, το ονομαστικό ΑΕΠ
μειώνεται ενώ το ποσοστό των ονομαστικών μισθών στο ΑΕΠ παραμένει το ίδιο.
3)
το πραγματικό κόστος της μονάδας εργασίας μειώνεται όταν η παραγωγικότητα
αυξηθεί, ο αριθμός των εργαζομένων παραμείνει σταθερός, οι τιμές και οι μισθοί
μειωθούν. Στην περίπτωση αυτή το πραγματικό ΑΕΠ αυξάνεται, το ονομαστικό ΑΕΠ
μειώνεται ενώ οι ονομαστικοί μισθοί στο ΑΕΠ ως ποσοστό μειώνονται
4)
το πραγματικό κόστος της μονάδας εργασίας μειώνεται όταν έχουμε αύξηση της
παραγωγικότητας, αύξηση του αριθμού των απασχολούμενων, με μείωση μισθών και
τιμών. Στην περίπτωση αυτή το πραγματικό AEΠ και το
ονομαστικό ΑΕΠ αυξάνονται ενώ οι μισθοί ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώνονται.
Και
στις τέσσερες περιπτώσεις οι πραγματικοί μισθοί παραμένουν σταθεροί.
