Ιστόρηση περί πολεμικών αποζημιώσεων

Του Γιάννη Ζήβα

«…….Όταν  είχαν  αρχίσει  οι ενταξιακές  διαπραγματεύσεις  για  την  είσοδό  μας  στην  τότε  ΕΟΚ, ο γερμανός  καγγελάριος  Χέλμουτ  Σμίτ, δεν  είχε  απλώς  διατυπώσει επιφυλάξεις  για  την   εισδοχή  της  χώρας  μας  αλλά  και  τόνισε  ότι "Αν  η  Ελλάδα  γίνει  δεκτή  στην  ΕΟΚ, θα  περάσει  πρώτα  επάνω 

 από  το πτώμα  μου". Αυτό  έλαβε  χώρα  παρόντος  του  Κωνστ.  Καραμανλή, οπότε  ο Σερραίος  σηκώνεται  από  την  θέση  του, αρπάζει  από  το  γιακά  τον  Σμίτ και  του  λέει  με  οργή : "Μόνο  εσύ  δεν  πρέπει  να  μιλάς  για  πτώματα , όταν  έχετε  αιματοκυλίσει  έναν ολόκληρο  λαό  επί  τριάμιση  χρόνια……".

Η  χώρα  μας  είναι  η  μοναδική  που δεν αξίωσε  ως  όφειλε  τόσο  τις  αποζημιώσεις  για  τις  καταστροφές και τους  θανάτους  κατά  την  κατοχική  περίοδο, όσο  και  την 

 αποπληρωμή  του κατοχικού  δανείου, ----μοναδικού  φαινομένου  στα χρονικά,  δηλαδή κατεχόμενη  χώρα  να  δανείζει  τον κατακτητή---καθώς  και  τις αποζημιώσεις  για  τους  κλαπέντες  αρχαιολογικούς  θησαυρούς.

  Όμως  διαχρονικά, οι  ελληνικές  κυβερνήσεις  δουλικά 

 συμπεριφερόμενες, ουδέποτε  τόλμησαν  να  θέσουν  αυτά  τα  ζητήματα με  τρόπο  επιτακτικό προς  το  γερμανικό  κράτος. Υπάρχει  μία  λεπτομέρεια  στο  όλο  ζήτημα που  διεξοδικά  αναλύεται  από  τον  Μανώλη  Γλέζο  στο  βιβλίο  του  περί των  οφειλόμενων  από  την Γερμανία  προς  εμάς. Αναφέρει  λοιπόν  στο βιβλίο  του  ο  Μανώλης  Γλέζος  ότι  οι  γερμανοί  διακρίνονται  για  την προσήλωσή  τους  στο γράμμα  του  νόμου  και  οχυρωμένοι  πίσω  από  το γεγονός  της  μη υπογραφής  συνθήκης  ειρήνης  μεταξύ  Ελλάδας  και Γερμανίας  απαντούν ότι  δεν  πρέπει  να  καταβάλουν  όσα  οφείλουν. Ναι, είναι  σημαντικό να  τονισθεί  ότι  επισήμως  δεν  έχει  υπογραφεί  συνθήκη ειρήνης  μεταξύ  των  δύο  χωρών, όπως  αντιθέτως  έχουν  υπογραφεί  σύμφωνα ειρήνης  μεταξύ  Ελλάδας, Βουλγαρίας  και  Ιταλίας, και  κατά  συνέπεια εκείνες  εξόφλησαν  τις  οφειλόμενες  αποζημιώσεις  λόγω  της 

 κατοχής  τους επί  της  χώρας  μας. Βέβαια  είχε  καταβληθεί  ένα  ποσόν  από  την Γερμανία  περίπου  στα  1960 ,(115.000.000 μάρκα), το  οποίο  σαφώς  είναι συμβολικό  και  μόνον. Από  τότε  το  επίσημο  γερμανικό  κράτος ισχυρίζεται  ότι   μας  έχει  εξοφλήσει.

   Η  διαπλοκή  μεταξύ  κρατικών  φορέων  ( Ελλάδας  και  Ομοσπονδιακής Γερμανίας)  με  γερμανικές  εταιρείες , προεξαρχουσών  των  SIEMENS, TELEFUNKEN, AEG, σε  συνδυασμό  με  τις  συμφωνίες  περί  μετανάστευσης Ελλήνων  εργατών  προς  την  Ομοσπονδιακή  Δημοκρατία  της  Γερμανίας μεταξύ  Κωνστ. Καραμανλή  και  Κόνραντ  Αντενάουερ  στα  1959, καθώς  και  η υπόθεση  Μέρτεν   αργότερα,  συντέλεσαν  ως καθοριστικοί  παράγοντες  στο  να  απωθηθεί  σε  ένα  απώτερο  μέλλον  κάθε συζήτηση  περί  πολεμικών  αποζημιώσεων  και  επανορθώσεων.

   Μόνη  εξαίρεση  στην  τακτική  αυτή  απετέλεσε  η  στάση  του  πρεσβευτή της  Ελλάδας  στην  Δυτική  Γερμανία  Υψηλάντη , ο  οποίος  δεν  συναίνεσε στην  κάλυψη  αυτών  των  ζητημάτων, όπως  επεδίωκαν  οι  αντίστοιχες κυβερνήσεις. Ο   ακεραίου  ήθους  διπλωμάτης  όπως  ήταν  φυσικό  παραιτήθηκε, μετά  τις  πιέσεις  που  δέχθηκε.

  Επίσης  είναι  άκρως  οξύμωρο  το  γεγονός  μία  χώρα  η  οποία  υπέστη αναλογικά  με  τον  πληθυσμό  της  την  μεγαλύτερη  αιμορραγία  σε  έμψυχο και  άψυχο  υλικό  κατά  τον  πόλεμο  και  την  Κατοχή, να  αποστέλλει  κατά εκατοντάδες  και  χιλιάδες  φθηνό  εργατικό  δυναμικό 

 στην  χώρα  που  πρίν λίγο  καιρό  ήταν  ο  δήμιός  της . Κι  όλα  αυτά  βέβαια  συνέβαιναν  με την  αγαστή  συνεργασία  όλης  της  Δύσης  που  ήθελε  να  δημιουργηθεί  το περιώνυμο  "γερμανικό  θαύμα¨. Μόνο  που  αυτό  το  θαύμα , συντελέστηκε  μετον  ιδρώτα  των  ανθρώπων  που  πρίν  λίγο   στέναζαν   υπό  την  κατοχή αυτών  στα  εργοστάσια  των  οποίων  τώρα  εργάζονταν. Παρά  ταύτα,

 πολλοί Έλληνες  όπως  και  πορτογάλοι, ισπανοί  και  ιταλοί  μπόρεσαν με  την δουλειά  τους  να  αναδειχθούν  σε  πολλούς  τομείς  στην  μεταπολεμική Γερμανία  και  μάλιστα  να  αναγνωρισθεί  η  αξία  τους  και  να ανταμειφθούν  επάξια  από  το  γερμανικό  κράτος.

  Επίσης  η  δραστηριοποίηση  και  οι  αγώνες  που  διεξήγε  ο  λαμπρός δικηγόρος  Γιάννης  Σταμούλης  για  την  δικαίωση  και  αναγνώριση  των οφειλόμενων  από  την  Γερμανία  ανέδειξε  το  πρόβλημα  των καταστροφών και  των  σφαγών  που  διέπραξαν  τα  κατοχικά στρατεύματα  . Είναι  πολλές  οι 

 δικαστικές  αποφάσεις  σύμφωνα με  τις  οποίες  διατασσόταν  κατάσχεση  περιουσιακών  του  γερμανικού Δημοσίου  στην  Ελλάδα  έναντι  των  οφειλόμενων  προς  αυτήν , αλλά προσέκρουαν  στο  γεγονός  ότι  την  τελική  υπογραφή  έπρεπε  να  την θέτει  ο  εκάστοτε  υπουργός  Δικαιοσύνης, ο  οποίος  φυσικά  ποτέ  δεν υπέγραφε. Είναι  άκρως  ύποπτη  και  η  στάση  του  Προέδρου  του  Αρείου Πάγου  Ματθία  για 

 την  κωλυσιεργία  του  στο  ζήτημα  της  εφαρμογής  των δικαστικών  αποφάσεων  επί  του γερμανικού  Δημοσίου.

  Αξίζει  να  αναφερθεί  δι' ολίγων  η  περίπτωση  Μάξ  Μέρτεν. Ο  περί  ού ο  λόγος  ήταν  ο  γενικός  διοικητής  Θεσσαλονίκης  κατά  την  Κατοχή. Αυτός  ήταν  ο  υπαίτιος  της  αποστολής  των  χιλιάδων  εβραίων  της  Θεσσαλονίκης  στα  στρατόπεδα  και  στα  κρεματόρια  του  Άουσβιτς 

 και  της Τρεμπλίνκα. Επίσης  έχει  αποκαλυφθεί  ότι  καταλήστευσε μεγάλες  ποσότητες χρυσού  και  περιουσιακών  στοιχείων  από  τους  εβραίους  της Θεσσαλονίκης. Σαν  "καλός  κύριος "  λοιπόν  έφυγε  από  την  χώρα  μας

 μετά  την  αποχώρηση  των  γερμανών  κατά   το  τέλος  της  Κατοχής  και στην  Γερμανία  κατέλαβε  κάποια  υπεύθυνη  θέση  στον  κρατικό  μηχανισμό σαν  να  μη  συνέβαινε  τίποτε. Άλλωστε  επί  Αντενάουερ  πολλά  στελέχη

 της  Βέρμαχτ  και  γενικά  των  χιτλερικών  κατέλαβαν  δυστυχώς   θέσεις στον  νέο  μηχανισμό  του  κράτους . Λίγοι  από  αυτούς  δικάστηκαν και μετά  από  λίγα  χρόνια  φυλάκισης  απελευθερώθηκαν.

   Κατά  το  1957  ο  Μάξ   Μέρτεν  έκανε  ένα  ταξιδάκι  στην  Ελλάδα,

> νομίζοντας  ότι  θα  περάσει  incognito. Όμως  αναγνωρίσθηκε  από 

> κάποιον κρατικό  υπάλληλο  σε  έναν  έλεγχο  που  έγινε  και  δεν  απέμενε  παρά  να

> συλληφθεί  και  να  παραπεμφθεί  σε  δίκη , όπερ  και   εγένετο ! Η

> συμπεριφορά  αυτού  του  αισχρού  υποκειμένου  κατά  την  δίκη  ήταν

> επιεικώς  αναιδής ,  όταν  γινόταν  αναφορά  στα  πεπραγμένα  του  και

> ιδίως    στην  υπόθεση  των  εβραίων. Καταδικάσθηκε  σε  μία  μικρή  ποινή

> φυλάκισης  και  άρχισε  να  εκτίει  την  ποινή  του. Όμως  κάτι  τέτοιο δυσαρεστούσε  ιδιαίτερα  την  λεγόμενη             " Δημοκρατία " της  νέας Γερμανίας  και  άρχισαν  να  ασκούνται  πιέσεις  για  απελευθέρωση του Μέρτεν  και  έκδοσή  του  στην  χώρα  του. Η  κυβέρνηση  Καραμανλή 

 υπέκυψε στις  πιέσεις , ενώ  η  ΕΔΑ ως  αξιωματική  αντιπολίτευση  στηλίτευσε  την στάση  τόσο  των  Γερμανών, όσο  και  των  εδώ 

> υποτελών  της. Τότε  άρχισε και  η  εφαρμογή  των  συμφωνηθέντων  περί 

> αποστολής  χιλιάδων  Ελλήνων εργατών  στην  Γερμανία , πράγμα  που 

> αποτέλεσε  άλλη  μία  αιμορραγία  για τον  τόπο.

> 

>   Πολλά  χρόνια  μετά  έλαβε  χώρα  ένα  άλλο  γεγονός  που  δεν 

> είναι ευρύτερα  γνωστό  και  το  αναφέρει  γλαφυρά  στο  βιβλίο  του 

> για  τον Κωνσταντίνο  Καραμανλή , ο  Γιάννης  Βαρβιτσιώτης, βουλευτής 

> και  υπουργός επί  σειρά  ετών  της  Νέας  Δημοκρατίας . Όταν  λοιπόν 

> είχαν  αρχίσει  οι ενταξιακές  διαπραγματεύσεις  για  την  είσοδό  μας 

> στην  τότε  ΕΟΚ, ο γερμανός  καγγελάριος  Χέλμουτ  Σμίτ, δεν  είχε  απλώς  διατυπώσει

 επιφυλάξεις  για  την   εισδοχή  της  χώρας  μας  αλλά  και  τόνισε  ότι

 "Αν  η  Ελλάδα  γίνει  δεκτή  στην  ΕΟΚ, θα  περάσει  πρώτα  επάνω 

 από  το πτώμα  μου". Αυτό  έλαβε  χώρα  παρόντος  του  Κωνστ.

 Καραμανλή, οπότε  ο Σερραίος  σηκώνεται  από  την  θέση  του, αρπάζει 

 από  το  γιακά  τον  Σμίτ και  του  λέει  με  οργή : "Μόνο  εσύ  δεν 

 πρέπει  να  μιλάς  για  πτώματα , όταν  έχετε  αιματοκυλίσει  έναν 

 ολόκληρο  λαό  επί  τριάμιση  χρόνια". Η στάση  αυτή  του  Καραμανλή 

 προκάλεσε  αίσθηση  στο  περιορισμένο περιβάλλον  της  σύσκεψης  αλλά 

 εκτιμήθηκε  δεόντως. Αυτό  εγγράφεται  στα θετικά  πρόσημα  του  πρώην  ηγέτη  της  Δεξιάς, παρά  τα  όσα  αρνητικά του  προσάπτονται. Η 

 εκτίμηση  προς  τον  Καραμανλή  εκδηλώθηκε  και  από τον  ίδιο  τον 

 Σμίτ , με  τον  οποίο  έγιναν  φίλοι. Αλλά  και  σήμερα  ο 95χρονος 

 Χέλμουτ  Σμίτ  εναντιώνεται  στην  πολιτική  της  Μέρκελ  και

 υποστηρίζει  την  εφαρμογή  μιάς  κοινωνικής  πολιτικής  ελάφρυνσης  των λαϊκών  στρωμάτων  και  παύση  της  λιτότητας !  Νομίζω  ότι  το  ζήτημα  των  σχέσεων  μας  με  την  Γερμανία  πρέπει  να συζητηθεί  και  στην  λέσχη. Πρόκειται  για  μία  χώρα  που   απεδείχθη ικανή  για  το  απόλυτο  κακό  αλλά  παράλληλα  δεν  πρέπει   να  ξεχνάμε τις  φυσιογνωμίες  που  έχει  αναδείξει  σε  όλους  τους   τομείς  των Γραμμάτων, της  Επιστήμης, των  Τεχνών  και  της  Τεχνικής   και  γενικότερα του  Πολιτισμού. Σήμερα  στην  Γερμανία  λειτουργούν 

και δραστηριοποιούνται  ομάδες  δημοκρατών  που  πασχίζουν  οργανωμένα   να προβάλουν  τα  αδικαίωτα  αιτήματα  του  ελληνικού  λαού  για  όσα  υπέστη επί  Κατοχής. Κι  αυτό  είναι  κάτι  που  πρέπει  να  επισημανθεί !