Αρμενική γενοκτονία και παράπλευρες απώλειες….

Η αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας από τη γαλλική Βουλή, ήταν ένα σοβαρό πλήγμα στον αναδυόμενο ηγεμονισμό της Τουρκίας. Γιατί το διατυμπανιζόμενο «αυτοκρατορικό όνειρο» της γειτονικής χώρας, δεν χρειάζεται απλώς θετικούς συσχετισμούς δυνάμεων στο πολιτικό και διπλωματικό πεδίο : Επί πλέον έχει ανάγκη από μια ανακατασκευή της Ιστορίας, με στόχο την διαφήμιση των υποτιθέμενων «συμβιωτικών» σχέσεων που αναπτύχθηκαν μεταξύ εθνικών και θρησκευτικών ομάδων στα πλαίσια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η διάψευση αυτής της «ειρηνικής συνύπαρξης» λαών και πληθυσμών με τον πιο κραυγαλέο τρόπο – όπως είναι οι μαζικές εκκαθαρίσεις και γενοκτονίες – δεν συνιστά απλό πολιτικό «ρεζίλεμα» των Τούρκων, αλλά μια ιστορική διδαχή μεγάλης εμβέλειας. Διδαχή που είναι ικανή να επηρεάσει γειτονικούς και άλλους λαούς και να διαμορφώσει «αντισυσπειρώσεις» και εμπόδια στο δρόμο του νεοοθωμανισμού.

Το ότι η Τουρκία δεν είναι αποστασιοποιημένη από τον παλιό εαυτό της, αποδεικνύεται μεταξύ άλλων και από την ανάρμοστη συμπεριφορά που δείχνει στο «διεθνές εδώλιο του κατηγορουμένου» για την υπόθεση της αρμενικής γενοκτονίας. Μια σοβαρή χώρα θα αμυνόταν – εάν αμυνόταν - αξιώνοντας την ενδελεχή μελέτη των ιστορικών στοιχείων, την διεξαγωγή συνεδρίων, την διατύπωση απόψεων και εκτιμήσεων από τη διεθνή διανόηση. Θα μπορούσε ακόμη να κάνει αγώνα για να «μετριάσει» την εναντίον της μομφή υποβαθμίζοντας τη γενοκτονία σε κάτι αντίστοιχο με αυτά που διαδραματίσθηκαν στην Μικρασία το 1922 ή στην Κωνσταντινούπολη το 1955, εναντίον του ελληνικού στοιχείου…Ή , στη χειρότερη περίπτωση , θα μπορούσε να ζητήσει συγγνώμη – όπως ο Βάτσλαβ Χάβελ, που πέθανε πριν λίγες ημέρες, και ο οποίος ως Πρόεδρος της Τσεχίας είχε ζητήσει συγγνώμη για την μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο «έξωση» 2 εκατομμυρίων Σουηδητών Γερμανών από την χώρα του, ύστερα από «καραμπινάτη» παραβίαση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου….

Η τουρκική οργή είναι απαράδεκτη, όμως αυτό δε σημαίνει ότι είναι παραδεκτή η προσπάθεια περιφρούρησης ενός ιστορικού πορίσματος τέτοιας βαρύτητας, με την απειλή ποινικής κύρωσης . Γιατί η ιστόρηση και ό,τι διδακτικό αυτή επιφέρει, έχει ανάγκη από τη ζώσα πολιτική συνείδηση και όχι από τη συνδρομή των εισαγγελικών αρχών. Όταν λόγου χάρη έχεις πολιτικούς όπως ο Θεόδωρος Πάγκαλος, που τη μια χρονική περίοδο (ως Υπουργός Εξωτερικών)διατείνεται ότι η «Τουρκία είναι διεθνής κακοποιός» ενώ την άλλη παίζει το γνωστό ρόλο στην υπόθεση Οτσαλάν, καμιά απολύτως εισαγγελική αρχή δεν είναι ικανή να αποτρέψει την οποιαδήποτε ιστοριογραφική κωλοτούμπα , πολιτικής ή κοινωνικής προέλευσης…..



Η απόφαση της γαλλικής Βουλής διέπεται από έναν «δασκαλίστικο προστατευτισμό» της κοινής γνώμης τη συνοδεία βέργας. Το χειρότερο όμως είναι ότι δημιουργεί ένα «κακό διεθνές προηγούμενο» για την ελευθερία του λόγου - καθώς διαμορφώνει μια κατάσταση «συγκοινωνούντων δοχείων» μεταξύ ιδεών, εκτιμήσεων, αξιολογήσεων αφενός, και πολιτικών ή δικαστικών αποφάσεων αφετέρου….Ακόμη και η ίδια η εμπλοκή ενός νομοθετικού σώματος σε μια υπόθεση «παραγωγής ιστορίας» – με την επιβεβαίωση ή διάψευση ενός γεγονότος – είναι άστοχη ενέργεια, συγκρίσιμη μόνο με την εμπλοκή δικαστικών αρχών σε αντίπαλες πολιτικές αξιολογήσεις και με την από καθέδρας απόφανση επί πολιτικών ζητημάτων …

Η «παραγωγή ιστορίας» και η αποσαφήνιση ιστορικών ρόλων - Τούρκων, Αρμενίων, Εβραίων, Γερμανών, Ποντίων, λαών της Μικράς Ασίας - θα μπορούσε να είναι έγκυρη μόνο ως προϊόν μιας συλλογικότητας διανοουμένων με ευρεία αναγνώριση. Μία ή πολλές ακαδημίες και ομάδες ιστορικών μελετητών θα μπορούσαν να εκφέρουν άποψη , χωρίς να κρατικοποιήσουν την ιστορία. Και πάλι όμως, η απόφανσή τους , όσο υψηλού κύρους κι αν είναι , δεν θα μπορούσε να θεωρείται δεσμευτική και καταληκτική για τις οποιεσδήποτε ομάδες μελετητών ή για μεμονωμένα άτομα...