Το θέαμα της υγείας είναι πλειοψηφικό θέαμα στη σημερινή κοινωνία. Ταυτόχρονα η υγεία είναι και μια διεκδίκηση που εμπεδώνεται στο ευρύτερο κοινό , μέσα από μια ατέλειωτη αναφορά σε συνταγές, σε συστήματα διατροφής, σε όργανα γυμναστικής, σε εκλαϊκευμένη αρθρογραφία, σε τηλεοπτικές εκπομπές για την αντιμετώπιση ασθενιών.Όπως ακριβώς και η αισθητική, έτσι και η υγεία αποτελεί τη βάση ενός ολόκληρου βιομηχανικού κλάδου.
Γράφει ο Αντρέ Γκορζ στο δοκίμιό του «Ιατρική, υγεία και κοινωνία» :
«Η παράλληλη μεγέθυνση του αριθμού των ασθενών και των βιομηχανιών της υγείας εμφανίζεται στους εθνικούς λογαριασμούς σαν ένας εμπλουτισμός, ενώ η εξαφάνιση αυτών των βιομηχανιών, ελλείψει ασθενών, θα μεταφραζόταν σε μια πτώση του εθνικού προϊόντος....»
Αν τα όρια υγείας – ασθένειας είναι συμβατικά και ιστορικά, τότε μπορούμε να θεωρούμε ότι η σημερινή έννοια της «ασθένειας» συμπεριλαμβάνει ψυχοσωματικές δυσλειτουργίες που κάποτε δεν θεωρούντο δυσλειτουργίες : Και με αυτή την έννοια μπορούμε να αποδεχόμαστε ένα μεγαλύτερο αριθμό ασθενών , θέτοντας αντίστοιχα πιο ψηλά τον πήχυ για τα στάνταρντς της υγείας...
Αν πούμε λοιπόν ΝΑΙ σε αυτή τη «διευρυμένη έννοια της ασθένειας», στα πλαίσια μιας αναβαθμισμένης απαίτησής μας από τη ζωή, μήπως αυτό σημαίνει ότι εξοικειωνόμαστε με την έννοια της ασθένειας περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν; Πιθανόν ναι, πιθανόν και όχι, και τούτο γιατί πολύ συχνά θεωρούμε την ασθένεια ως κατάσταση «των άλλων» : Γιατί θεωρούμε τους εαυτούς μας άτρωτους στον καρκίνο, στα εγκεφαλικά, στις αναπηρίες, στα σοβαρά αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Κομίζοντας ενδόμυχα μια ψυχολογική «βεβαιότητα» ασφάλειας , που δεν έχει το παραμικρό λογικό έρεισμα.
Επειδή το έργο της τέχνης είναι να αμφισβητεί τις «βεβαιότητες», ένα καλλιτεχνικό φεστιβάλ με επίκεντρο το δίπολο αθένεια-υγεία, μπορεί να αποτελέσει «εργοτάξιο εξαιρετικών αισθημάτων» (Χρονάς). Μπορεί να διεγείρει έναν υπαρξιακό λόγο, για την κατανόηση της ανθρώπινης κατάστασης σε μεγαλύτερο πλάτος – και βάθος.
Το Φεστιβάλ «Κινηματογράφου Υγείας» που θα ξεκινήσει στην νήσο Κω την 1η Σεπτεμβρίου, είναι μια παγκόσμια φεστιβαλική πρωτιά (!) και ταυτόχρονα μια δυνατότητα να δούμε με περισσότερο θάρρος τη ζωή. Είναι μια διέγερση στο να αντικρύσουμε τον κόσμο και τον εαυτό μας καλύτερα , μέσα από κάποιες κινηματογραφικές ΧΟΡΗΓΙΕΣ ΘΑΡΡΟΥΣ.
«Υγιεινιστικός» λοιπόν ρεαλισμός (όπως έλεγαν παλιά «σοσιαλιστικός ρεαλισμός»...) αλλά και γενικότερη καταξίωση της δημιουργίας που έχει σαν αφετηρία την ασθένεια. Για να καταλαβαίνουμε λοιπόν εαυτούς και αλλήλους καλύτερα, θα πρότεινα να διαβάσουμε με προσοχή ένα πικρό ποίημα της Γιώτας Αργυροπούλου, που δημοσιεύεται στο περιοδικό ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ του Ιουνίου 2009.
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΜΕΤΑΞΑ, Ι
Στο παρεκκλήσι του αντικαρκινικού
οι προσευχές θα μείνουν ανεκπλήρωτες.
ο Άγιος το ξέρει.
Σκύβουν φιλούν οι κεφαλές,
και είναι η ελπίδα τους κερί
που σιγολιώνει
Λίγο πιο εκεί στο μαγαζί –
και που αλλού πιο πρόσφορα-
βιτρίνα με περούκες.
Κούκλες κεφάλια περιστρέφονται
ωραία πλούσια μαλλιά
χτενίσματα ποικίλα.
Γυρίζουν περιστρέφονται
αγέρωχα, απροσκύνητα,
αθάνατα ολωσδιόλου