Ταξική μεροληψία

του Χρήστου Λάσκου 

Η ιστορία με την καθαρίστρια και την πλαστογράφηση του τίτλου του Δημοτικού έχει προκαλέσει μια σχετική αναταραχή, το τελευταίο διάστημα. Η οποία, όπως όλοι ξέρουμε, θα καταλαγιάσει σύντομα σαν τόσα και τόσα άλλα. Στην πραγματικότητα, δεν έχουν μόνο τα πρόσωπα δικαίωμα στα γνωστά 15 λεπτά δημοσιότητας. Το ίδιο ισχύει και για τα «γεγονότα».

Τώρα είναι η ώρα «να ειπωθούν όλα». Τώρα, που σημαίνει στο συγκεκριμένο παρόν. Ετσι ώστε να μη χρειαστεί να «τα ξαναπούμε». Οπως ακριβώς στη διατύπωση του Λαμπεντούζα από τον Γατόπαρδό του: «να αλλάξουν όλα, για να μην αλλάξει τίποτε».

Να ειπωθούν όλα, για μην ειπωθεί τίποτε. Ετσι τώρα, «αυτές τις μέρες», μιλάνε όλοι κι «εξεγείρονται». Κι όχι μόνο αριστεροί και «κοινωνικά ευαίσθητοι». Αλλά και συστημικοί δημοσιογράφοι, χουντικοί δημοσιολόγοι, φιλελεύθεροι ακροκεντρώοι, ου μην αλλά και θατσεριστές κανίβαλοι ακόμη.

Ολοι είναι με την καθαρίστρια. Ακόμη κι όσοι, λίγα χρόνια πριν, έβγαζαν φλύκταινες με τα κόκκινα γάντια των απολυμένων του υπουργείου Οικονομικών.

Τώρα καταγγέλλουν τα δύο μέτρα και δύο σταθμά –η μαϊμού πτυχιούχος της Νομικής, που δεν υπέστη τίποτα, οι μεγαλοσχήμονες, που απαλλάσσονται… Ακόμη και τον Γερούν Ντάισελμπλουμ θυμήθηκαν κάποιοι –μεταξύ αυτών και όσοι ήταν με το «Βάστα Γερούν»– που κατέθεσε, για την πρόσληψή του στο ευρωπλανηταρχείο, φέικ μάστερ οφ χιούμαν ριλέισιονς εντ αγκρικάλτσιουραλ μπίζνες αντμινιστρέισιον –ή κάπως έτσι. Για τα ακριβή στοιχεία του τίτλου, μόνοι κατάλληλοι να μας ενημερώσουν είναι, μάλλον, οι μέντορες της αριστείας, από τον Μητσοτάκη έως και τη Γεννηματά, μεταξύ άλλων.

Να ειπωθούν, λοιπόν, όλα «τώρα». Να φανούμε ευαίσθητοι, να κάνουμε το ξεκάρφωμά μας. Ετσι ώστε, σύντομα, τα πράγματα να επιστρέψουν στην κανονικότητά τους. Η «δικαιοσύνη» να συνεχίσει «ανεξάρτητη» και όλοι «να της έχουμε εμπιστοσύνη». Οπως της αξίζει. Γιατί μπορεί να κανιβάλισε «τώρα» την καθαρίστρια, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που τη χαρακτηρίζει διαχρονικά, αλλά «κάτι που δεν πρέπει να επαναληφθεί». Αλλωστε, εμπιστοσύνη στην ανεξάρτητη δικαιοσύνη δεν έχουν μόνο ο Μητσοτάκης και η Γεννηματά, αλλά και ο πρωθυπουργός, όπως πολλές φορές ρητά έχει διαβεβαιώσει.

Τι είναι, όμως, η «δικαιοσύνη»; Κατά τον Πουλαντζά, που πριν από ινστιτούτο υπήρξε μαρξιστής θεωρητικός, είναι τμήμα του σκληρού πυρήνα του κατασταλτικού μηχανισμού του καπιταλιστικού κράτους. Που σημαίνει ο τελικός –και γι’ αυτό άτεγκτος– εγγυητής των συμφερόντων του συνασπισμού εξουσίας. Δεδομένου, μάλιστα, πως το καπιταλιστικό κράτος είναι το κατεξοχήν «κόμμα της άρχουσας τάξης», οι μηχανισμοί του είναι, παντού και πάντα, ταξικά μεροληπτικοί. Ακόμη κι όταν δεν φαίνεται, αυτό ισχύει.

Στην περίπτωση της καθαρίστριας, βέβαια, φάνηκε πολύ. Παραφάνηκε, μάλλον. Εξ ου και η «πάνδημη» αντίδραση και ο κακοφανισμός. Ωστόσο, η ταξική μεροληψία είναι καταστατικό μέρος της κατασταλτικής λειτουργίας του καπιταλιστικού κράτους. Είναι η κατεξοχήν κανονικότητά του, η δική του καθημερινότητα.

Η συγκεκριμένη «τωρινή» περίπτωση είναι παράδειγμα αυτού που καταστατικά το κράτος κάνει. Είναι πολύ εύκολο να αποδειχτεί επαγωγικά, με εκατομμύρια παραδείγματα εύνοιας των ισχυρών –και πολλών «μεσαίων»– του συστήματος. Από το Ντυνάν μέχρι τις μίζες, τις λίστες και τις οφσόρ –και την ποινική τους «αντιμετώπιση»–, η πραγματικότητα βοά. Και δεν πρόκειται για «διαφθορά», αλλά αποτελεί την κανονική λειτουργία του συστήματος –εδώ, στις ΗΠΑ, στη Γερμανία και στας Ευρώπας.

Το κράτος είναι μεροληπτικό. Οσο «σκληρότεροι» οι μηχανισμοί του, τόσο μεροληπτικότεροι. Οι κατασταλτικοί του, λοιπόν, μηχανισμοί είναι λογικό να είναι οι πιο μεροληπτικοί από όλους. Οχι μόνο όταν κρίνουν τη συνταγματικότητα μειζόνων για την καταστροφή της κοινωνικής πλειοψηφίας πολιτικών, όπως τα Μνημόνια –και είναι σχεδόν αδύνατο να βγάλεις νόημα, από μια «ουδέτερη νομική» οπτική γωνία–, αλλά και στα «μικρά» ιαβερικά με τις καθαρίστριες. Η ενσυναίσθηση, άλλωστε, είναι ευκολότερη όταν οι κρίνοντες και οι κρινόμενοι είναι κοινωνικά εγγύτεροι. Ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο.

Ο Αμερικανός μεγαλοκαρχαρίας Γουόρεν Μπάφετ, στην αρχή της Μεγάλης Κρίσης, διακήρυξε: η ταξική πάλη υπάρχει και είναι η δική μου τάξη που κερδίζει. Εχει δίκιο και στα δύο. Και μπορεί «τώρα» η μεγάλη δημοσιότητα για το θέμα που συζητάμε να σώσει κάπως την καθαρίστρια –πράγμα καθόλου αμελητέο-, αλλά το ζήτημα είναι να μην ξεχαστούμε αμέσως μετά. Πράγμα που φανερά επιδιώκεται από τους περιπτωσιολόγους οπαδούς της «ανεξάρτητης δικαιοσύνης».

* εκπαιδευτικός

ΠΗΓΗ  ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ