του Γιάννου Χαραλαμπίδη
Όμηρος των κρατιδίων η Κεντρική Εξουσία
Τα έγγραφα του Εθνικού, το βέτο στην ενέργεια και πως διχοτομούνται οι εξουσίες, η διεθνής προσωπικότητα, η ιθαγένεια και η διπλή πηγή κυριαρχίας.
Όμηρος των κρατιδίων η Κεντρική Εξουσία
Τα έγγραφα του Εθνικού, το βέτο στην ενέργεια και πως διχοτομούνται οι εξουσίες, η διεθνής προσωπικότητα, η ιθαγένεια και η διπλή πηγή κυριαρχίας.
· Οι αρχές της ΕΕ και το δικαίωμα ιδιοκτησίας
· Η αυτοδιάθεση και τα κρατίδια
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι συνεπής στις θέσεις του από το 2010, υποστηρίζοντας τη χαλαρή ομοσπονδία. Επί τούτου παρέδωσε προς το Εθνικό Συμβούλιο στις 23 Οκτωβρίου του 2018 σχετικά έγγραφα, που αποτυπώνουν τμήμα του κεκτημένου των συνομιλιών. Αυτό το κεκτημένο, καθώς και τα έγγραφα του Προέδρου, προνοούν, κατ’ ελάχιστον, την ομηρία της Κεντρικής Κυβέρνησης στα δυο ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κρατίδια, με την κυριαρχία και τη διεθνή προσωπικότητα να διχοτομούνται. Ταυτοχρόνως, η ιθαγένεια εξελίσσεται σε εργαλείο καθεστώτος δυο κρατών, με τους Ελληνοκύπριους να έχουν καθεστώς φιλοξενουμένων στον βορρά. Ειδικώς η κυριαρχία είναι πρόδηλο ότι επί τη βάσει του καταλοίπου εξουσίας και της Συμφωνίας Αναστασιάδη - Έρογλου έχει διπλή πηγή εξουσίας.
Εξωτερική πολιτική, ζητήματα ασφάλειας και FIR
Εάν κάποιος διαβάσει με προσοχή τα εν λόγω έγγραφα, θα διαπιστώσει τα εξής:
Πρώτο, γίνεται αναφορά στις αρμοδιότητες της Κεντρικής Κυβέρνησης και τονίζεται ότι τόσο τα ζητήματα της Εξωτερικής Πολιτικής όσο και αυτά της Άμυνας -ό,τι δηλαδή ονομάζουμε ως high politics και σκληρό πυρήνα της κυριαρχίας- θα ανήκουν στην Κεντρική Κυβέρνηση. Όμως, την ίδια στιγμή, υπάρχει μια υποσημείωση επί τη βάσει της οποίας η λειτουργία των θεμάτων της εξωτερική πολιτικής, και δη της άσκησης των αρμοδιοτήτων της, θα προκύψει, κατόπιν συμφωνίας - συνεργασίας, μεταξύ των δυο ισότιμου καθεστώτος κρατών. Πρόκειται για την υποσημείωση αριθμός 2 (έγγραφο List of competences to be assigned by the constitution to the federal government, σημείο 1).
Η διάταξη αυτή είναι συναφής με ό,τι η συμφωνία του Προέδρου με τον Έρογλου της 11ης Φεβρουαρίου, καθώς και τo συναφές έγγραφο που έδωσε ο Πρόεδρος στο Εθνικό καθορίζουν (Provision to be included in the Federal Constitution, 19 Απριλίου 2017, βλέπε τις δυο πρώτες παραγράφους). Ότι, δηλαδή, οι νόμοι που θα θεσπίζονται από τα δυο συνιστώντα κράτη, καθώς και από την Κεντρική Κυβέρνηση, δεν θα υπερισχύουν ο ένας του άλλου. Με άλλα λόγια, θα έχουμε μια τριπλή ισοϋψή τυπική σχέση και νομική ισχύ, στο πλαίσιο της οποίας η νομοθεσία της Κεντρικής Κυβέρνησης δεν θα υπερισχύει εκείνης των συνιστώντων κρατών και αντίστροφα. Ρυθμιστής της συνταγματικότητας θα είναι το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα και το σχετικό με το θέμα Δικαστήριο. Δηλαδή, η Κεντρική Κυβέρνηση και οι εξουσίες της δεν θα υπερισχύουν, δεν θα έχουν μεγαλύτερη τυπική ισχύ εκείνων που θα έχουν τα συνιστώντα κράτη.
Με άλλα λόγια, από τη μια δίδεται η εξουσία και οι αρμοδιότητες για την εξωτερική πολιτική στην Κεντρική Κυβέρνηση, αλλά την ίδια στιγμή διχοτομούνται μεταξύ των δυο κρατών αφού από αυτά εξαρτάται ο τρόπος άσκησής τους, και μάλιστα κατόπιν τριμερών συμφωνιών! Δεν αποκλείεται και διμερών. Ανάλογη είναι και η περίπτωση που αφορά στην άμυνα. Από τη μια οι αρμοδιότητες ανήκουν στην Κεντρική Εξουσία, όπως η παράγραφος 2 του εγγράφου «List of competences to be assigned by the constitution to the federal government», αναφέρει. Όμως η παράγραφος 3, που μνημονεύει τον έλεγχο και την ασφάλεια στη γη, στον αέρα και στη θάλασσα, συνοδεύεται από την υποσημείωση αριθμός 3. Σε αυτήν τονίζεται ότι «οι αρμοδιότητες αυτές μπορούν να ανατεθούν ως προς την εφαρμογή τους» και να ασκηθούν από τα δυο συνιστώντα κράτη, «καταλλήλως».
Τι σημαίνει, άραγε, αυτό; Μήπως ότι το κάθε κρατίδιο θα ελέγχει την ΑΟΖ, το FIR του και ειδικότερα τους τομείς ασφάλειας, καταλλήλως; Διχοτομική διάταξη, που δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε μπάχαλο.
Κατάλοιπο εξουσίας και πηγές κυριαρχίας
Δεύτερο, τονίζεται ότι το κατάλοιπο της εξουσίας (residual power), για το οποίο γινόταν στο παρελθόν πολύς λόγος, θα ανήκει στα ισότιμα συνιστώντα κράτη και όχι στην Κεντρική Κυβέρνηση. Η θέση αυτή είναι αντίθετη με ό,τι ισχυριζόταν ότι θα διεκδικούσε η ηγεσία του τόπου. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι, όσες εξουσίες δεν καθορίζεται ρητώς ότι ανήκουν στην Κεντρική Εξουσία και Κυβέρνηση, θα ανήκουν στα ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κράτη.
Πρόκειται γι' αυτό που λέμε στην ΕΕ, η αρχή της επικουρικότητας. Δηλαδή το κατάλοιπο εξουσίας ανήκει στα κράτη - μέλη, στα οποία ανήκει η κυριαρχία. Κατ’ αναλογίαν, το πλεονέκτημα στο θέμα της κυριαρχίας ανήκει στα συνιστώντα κράτη και όχι στην Κεντρική Κυβέρνηση. Συνεπώς, αυτά θα νομοθετούν στους τομείς όπου δε έχει αρμοδιότητα ρητώς η Κεντρική Κυβέρνηση, επειδή θα έχουν στην ουσία χωριστή εξουσία, δηλαδή κυριαρχία. Αυτό άλλωστε προκύπτει και από τη συμφωνία Αναστασιάδη - Έρογλου της 11ης Φεβρουαρίου, στην οποία αναφέρεται ότι η κυριαρχία πηγάζει εξίσου από τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους χωρίς ρητή αναφορά σε ενιαίο λαό.
Άρα η πηγή της κυριαρχίας είναι διπλή, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος, γεγονός που δικαιολογεί γιατί το κατάλοιπο εξουσίας δεν ανήκει στην Κεντρική Εξουσία, αλλά στα συνιστώντα κράτη. Εάν, ταυτοχρόνως, λάβουμε υπόψη ότι τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας είναι εγκλωβισμένα στα συνιστώντα κράτη, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι η κοινή Κεντρική Κυβέρνηση άλλοτε υποτάσσεται και άλλοτε εξαρτάται από τα ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κράτη.
Αρχές ΕΕ και ιδιοκτησία
Τρίτο, γίνεται λόγος για εφαρμογή του κεκτημένου και των αρχών της ΕΕ σε ολόκληρη την Κύπρο (Έγγραφο Joint paper on the relationships between the Federal Government and the Constituent States). Και είναι μια θέση απολύτως ορθή. Εάν είναι, όντως, έτσι τα πράγματα, τότε γιατί μπήκαμε σε μια διαδικασία καθορισμού κριτηρίων για τη επανάκτηση των περιουσιών ή για την αποζημίωσή τους;
Το δικαίωμα της ιδιοκτησίας είναι μια από τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ. Πώς είναι δυνατό να υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες το πλεονέκτημα ανήκει στον χρήστη, δηλαδή στον σφετεριστή; Διότι ο έποικος και ο Τουρκοκύπριος, που διαμένουν σε ελληνοκυπριακή περιουσία, έχουν πλήρη συνείδηση ότι δεν έχουν κυριότητα επί της περιουσίας που παρανόμως κατέχουν. Γνωρίζουν ότι η κυριότητα ανήκει σε άλλον και ότι την κατέχουν με τη χρήση των όπλων. Άρα υπάρχει και το στοιχείο του δόλου. Πώς από τη μια εφαρμόζεται το κεκτημένο και οι αρχές της ΕΕ και από την άλλη υιοθετούνται οι κανόνες των τουρκικών τανκς;
Επισημαίνουμε, ταυτοχρόνως, ότι παραβιάζονται και οι σχετικοί νόμοι της Κυπριακής Δημοκρατίας, που είναι ακόμη αναγνωρισμένο κράτος, και όχι εκλιπόν. Σήμερα, η εφαρμογή του κεκτημένου έχει ως σημείο αναφοράς το νομικό καθεστώς της Κυπριακής Δημοκρατίας. Την επαύριον θα έχει ως σημείο αναφοράς το σύνθετο πολιτειακό σύστημα μιας ομοσπονδίας. Συνεπώς, για να μην υπάρχει απόκλιση από τις αρχές και αξίες της ΕΕ, θα πρέπει να προκύψει πρωτογενές δίκαιο. Θα πρέπει να υπάρχει νέο νομικό καθεστώς. Ακόμη και αν θεωρήσουμε ότι οι αποκλίσεις από τις αρχές της ΕΕ θα συνιστούν τμήμα του κεκτημένου, και πάλιν οδηγούμαστε σε μια μορφή πρωτογενούς δικαίου. Άλλωστε, εάν το ενιαίο κράτος διαιρεθεί σε δυο συνιστώντα κράτη, εκ των πραγμάτων δεν θα μπορεί να συνιστά τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και αυτό δεν προκύπτει μόνο μέσα από τη σύνθετη ομοσπονδιακή δομή, αλλά και από το γεγονός ότι δεν θα έχουμε δυνατότητα επιστροφής στο προηγούμενο καθεστώς, δηλαδή της Κυπριακής Δημοκρατίας, εάν κάτι πάει στραβά. Ως εκ τούτου, εάν πάει κάτι στραβά, το ερώτημα είναι ποιο από τα δυο κρατίδια θα αναγνωρίζεται ή εάν θα αναγνωρίζονται και τα δυο.
Κλασικό παράδειγμα των όσων αναφέρουμε είναι η περίπτωση της Σοβιετικής Ένωσης. Η Ρωσική Ομοσπονδία είναι μεν το διάδοχο κράτος, πλην όμως δεν υπάρχει η Σοβιετική Ένωση. Σε αυτά προστίθεται και το εξής: Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, δεν είναι μόνο η Ρωσία που αναγνωρίστηκε, αλλά και τα άλλα συνιστώντα κράτη. Μάλιστα, η Ουκρανία και οι Βαλτικές Χώρες δεν υπέβαλαν νέα αίτηση ένταξης στον ΟΗΕ, παρότι δεν είναι διάδοχα κράτη.
Νομικά, η αντίληψη περί συνέχειας του κράτους έχει ως στόχο την ανάληψη των υποχρεώσεων και δη των οικονομικών, σε περίπτωση πολιτειακών μεταβολών. Στην πράξη, όμως, τα κράτη και η πολιτειακή τους μορφή σταματούν να υπάρχουν και εμφανίζονται με νέες πολιτειακές δομές και διασπάσεις, χωρίς δρόμο επιστροφής. Νομικά μπορεί να ισχυρισθεί κάποιος ότι υπάρχει συνέχεια του προηγούμενου κράτους, αλλά στην πράξη το εν λόγω κράτος έχει διαλυθεί. Δεν υπάρχει με την προηγούμενη δομή, μορφή και σύνταγμα.
Άλλωστε, στην περίπτωση της Κύπρου έχουμε εξ υπαρχής καταρτισμό δομών και συνταγμάτων χωρίς να υπάρχει καν Συνταγματική Συνέλευση εκλεγμένη από το σύνολο του λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Τα δε χωριστά δημοψηφίσματα εμφανίζονται ήδη από τους Τούρκους ως χωριστές αυτοδιαθέσεις, δηλαδή προκύπτοντα από δυο λαούς. Η δε Συμφωνία Αναστασιάδη-Έρογλου της 11ης Φεβρουαρίου, ως θεμελιώδης βάση της λύσης, δεν κάνει πουθενά αναφορά σε έναν και μόνο λαό. Αντίθετα, τονίζει ότι η κυριαρχία θα πηγάζει εξίσου από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Δίδεται, με άλλα λόγια, λαβή για ερμηνεία που αφορά στη διχοτόμηση της εξουσίας και σε δυο πηγές εξουσίας - κυριαρχίας, που προέρχονται από δυο λαούς.
Αυτά, σε συνδυασμό με τα όσα έχουμε ήδη αναλύσει περί του τρόπου λειτουργίας των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και ζητημάτων ασφάλειας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το σύστημα δεν θα είναι μια απλή χαλαρή ομοσπονδία, αλλά ένα συνομοσπονδιακό σύστημα, που θα ζει κάτω από τον εφιάλτη της απόσχισης και της άσκησης χωριστών δημοψηφισμάτων στη βάση της αρχής της αυτοδιάθεσης, όπως το άρθρο 1 παράγραφος 2 της Χάρτας του ΟΗΕ καθορίζει.
Ειδική πλειοψηφία για ΑΟΖ
Πέραν των ανωτέρω, θα πρέπει να επισημανθεί και το εξής: Στο έγγραφο του Προέδρου καθορίζεται ότι τα θέματα του φυσικού αερίου και της ΑΟΖ συνιστούν αρμοδιότητες, που ανήκουν στην Κεντρική Κυβέρνηση, καθώς και ότι θα ρυθμίζονται με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας («List of competences to be assigned by the constitution to the federal government»). Όμως και επί του ζητήματος αυτού επισημαίνεται ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία. Θα υπάρχει, δηλαδή, μια μορφή «βέτο».
Εφόσον, μάλιστα, η Τουρκία αμφισβητεί την Κυπριακή ΑΟΖ και τα όριά της, σημαίνει ότι θα προκύψει επανακαθορισμός της. Εφόσον η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, θα πρέπει ο επανακαθορισμός να γίνει μεταξύ των δυο Κοινοτήτων και να εγκριθεί μέσω των δημοψηφισμάτων ή να γίνει επανακαθορισμός μετά τη λύση. Είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο, καταργείται νομικά η Κυπριακή Δημοκρατία.
Διότι, από νομικής άποψης, ποιος είναι ο κ. Ακιντζί για να συζητήσει μαζί του ο νόμιμος Πρόεδρος τον επανακαθορισμό της ΑΟΖ; Δεν έχει εκλεγεί επί τη βάσει μιας νομίμου συνταγματικής δομής. Το ψευδοκράτος και οι θεσμοί δεν αναγνωρίζονται και δεν παράγουν δίκαιο.
Ο επανακαθορισμός της ΑΟΖ προϋποθέτει τη σύμφωνη γνώμη όλων των εμπλεκομένων κρατών, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ, τα οποία έχουν ήδη υπογράψει διμερείς συμφωνίες με την Κυπριακή Δημοκρατία. Πώς οι συμφωνίες αυτές θα αλλάξουν; Ποιο θα είναι το υποκείμενο του Διεθνούς Δικαίου που θα συνάψει νέες συμφωνίες; Πάντως, οι Τουρκοκύπριοι και η Τουρκία δεν αναγνωρίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία.
Συνεπώς, το μόνο υποκείμενο Διεθνούς Δικαίου, που θα δεχθεί η τουρκική πλευρά να υπογράψει μαζί του τέτοιες συμφωνίες, θα είναι το νέο πολιτειακό σύστημα με την ειδική πλειοψηφία! Ερώτημα: Τους γείτονές μας τους ρωτήσαμε εάν θέλουν αλλαγή των συμφωνιών για την ΑΟΖ; Ακόμη και αν εμείς θέλουμε την Τουρκία, ρωτήσαμε τη θέση του Ισραήλ; Επί του παρόντος, το Ισραήλ επιθυμεί να μιλά μαζί μας και όχι με τον Ερντογάν και τον όποιο Ερντογάν. Η Λευκωσία γνωρίζει την ισραηλινή αντίληψη με ό,τι αυτό και αν σημαίνει ως προς τη λύση και τη μορφή της. Υπάρχει και κάτι άλλο που περιπλέκει την κατάσταση.
Τι θα συμβεί με τις παράνομες συμφωνίες μεταξύ ψευδοκράτους και Τουρκίας; Θα νομιμοποιηθούν; Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, δεν θα σημαίνει και αναγνώριση του ψευδοκράτους; Διότι επί τη βάσει ποιας αρχής του Διεθνούς και Κοινοτικού Δικαίου μπορούν να έχουν ισχύ οι συμφωνίες αυτές, όταν τα ψηφίσματα 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας τονίζουν ρητώς ότι δεν αναγνωρίζεται το ψευδοκράτος; Το ίδιο αναφέρει και η αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, η οποία αναγνωρίζει ως μόνο κράτος στην Κύπρο αυτό της Κυπριακής Δημοκρατίας και καλεί την Τουρκία να την αναγνωρίσει.
Ποιο είναι, λοιπόν, το υποκείμενο Διεθνούς Δικαίου που συνάπτει διμερή συμφωνία, όταν το ψευδοκράτος δεν αναγνωρίζεται; Από πότε ένα παράνομο καθεστώς μπορεί να παράγει δίκαιο; Εάν νομιμοποιηθούν οι συμφωνίες του ψευδοκράτους δεν είναι ως να γίνεται αποδοχή του, νομιμοποίησή του και ως να αποδεχόμαστε τη συνέχειά του ως νόμιμης πλέον οντότητας με τη μορφή του ισότιμου συνιστώντος κράτους;
Ιθαγένεια και δικαίωμα ψήφου
Στο ένα από τα έγγραφα του Προέδρου γίνεται αναφορά σε μια διεθνή ιθαγένεια, η οποία, όμως, στην πράξη διχοτομείται σε άλλες δυο εσωτερικές, οι οποίες συνδέονται με το δικαίωμα της ψήφου («List of competences to be assigned by the constitution to the federal government»). Δηλαδή, οι Ελληνοκύπριοι δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου στον βορρά, διότι εάν έχουν τέτοιο δικαίωμα, θα καταστεί και το βόρειο κρατίδιο ελληνικό. Οι Ελληνοκύπριοι που θα έχουν μόνιμη κατοικία στον βορρά, θα έχουν δικαίωμα ψήφου στις τοπικές εκλογές σε ποσοστό της τάξης του 20%.
Εάν μια οικογένεια είναι πενταμελής ή εξαμελής, ποια μέλη και πώς θα αποκλείονται από τις εκλογές; Με τι κριτήρια; Σε ποιο ευρωπαϊκό κράτος υπάρχει τέτοια ποσόστωση; Σημειώνουμε ότι, στη Βρετανία, οι Κύπριοι ως πολίτες της Κοινοπολιτείας έχουν δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές. Δεν θα έχουν, όμως, στον βορρά. Στην ίδια τους την πατρίδα. Προφανώς, ο βορράς δεν θα είναι πατρίδα τους, αφού το δικαίωμα της ψήφου είναι αυθύπαρκτο με τους νόμιμους πολίτες του κράτους τους. Της πατρίδας τους. Η αφαίρεση του δικαιώματος της ψήφου από τους Έλληνες στον βορρά αποτελεί ρατσιστικό και φυλετικό αντιδημοκρατικό μέτρο, ακόμη και σε μια ομοσπονδία.
Πώς, λοιπόν, γίνεται λόγος στα έγγραφα που έδωσε ο Πρόεδρος στο Εθνικό ότι η ομοσπονδία που θα εγκαθιδρυθεί στην Κύπρο δεν θα έχει ρατσιστικό και φυλετικό χαρακτήρα, όταν το δικαίωμα της ψήφου έχει ρατσιστικό χαρακτήρα, την ίδια στιγμή, κατά την οποία ο τρόπος εφαρμογής του δημιουργεί την εντύπωση ότι στην Κύπρο θα υπάρχουν δυο κράτη; Στο ένα μάλιστα από τα δυο κράτη, για να μη χάσουν οι Τουρκοκύπριοι την εξουσία, οι Ελληνοκύπριοι θα έχουν καθεστώς φιλοξενούμενου αλλοδαπού με ολιγότερα δικαιώματα από αυτά που έχουν σε μιαν άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Διότι, στις προ ημερών δημοτικές εκλογές του Βελγίου, καμιά ποσόστωση δεν υπήρχε για την ψήφο των λοιπών, πέραν των Βέλγων, πολιτών της ΕΕ.
Εκ περιτροπής και υποκρισία
Αυτά είναι μερικά στοιχεία, που προκύπτουν από τα έγγραφα που έχει δώσει ο Πρόεδρος στο Εθνικό και συνιστούν τμήμα του κεκτημένου των συνομιλιών. Φανταστείτε, εάν δοθεί και η εκ περιτροπής Προεδρία τι πολιτειακό σύστημα θα εγκαθιδρυθεί. Η εκ περιτροπής Προεδρία αποτελεί διχοτόμηση της εκτελεστικής εξουσίας, της μίας διεθνούς προσωπικότητας και διεθνούς εκπροσώπησης. Επί τη βάσει των ανωτέρω έχουμε τεμαχισμό της κυριαρχίας στα τρία και εγκλωβισμό στα θέματα υψηλής πολιτικής, που αφορά στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, στα ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κράτη.
Αυτή η μορφή χαλαρής ομοσπονδίας, κατά τους μεν ή ακόμη και συνομοσπονδίας κατά τους δε, συζητείτο ώς τώρα. Είναι το λεγόμενο κεκτημένο των συνομιλιών. Άρα η επικοινωνιακή θέση του Προέδρου περί χαλαρής ομοσπονδίας δεν είναι κάτι νέο. Συνιστά προσέγγιση που θέλει να δικαιολογήσει νέες υποχωρήσεις, διότι έχουν καταρρεύσει οι συνομιλίες και διότι δεν υπάρχει σχέδιο Β. Οι υποχωρήσεις είναι η φόρμουλα για να αναστηθούν οι συνομιλίες. Όσο, δε, για την αντιπολίτευση, οποία υποκρισία. Ήταν όλοι στο Εθνικό Συμβούλιο και όλοι γνώριζαν είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο τι συζητείτο στο Κυπριακό, χωρίς, όμως, να εμφανίσουν συγκροτημένη εναλλακτική στρατηγική πρόταση. Περιορίστηκαν στον προεκλογικό απορριπτισμό. Βεβαίως, εφόσον η Τουρκία γίνεται πιο επιθετική και αδιάλλακτη, τα περί χαλαρής ομοσπονδίας παραπέμπουν στο εξής: Το νέο λάθος χείριστο του προηγούμενου.
Εξωτερική πολιτική, ζητήματα ασφάλειας και FIR
Εάν κάποιος διαβάσει με προσοχή τα εν λόγω έγγραφα, θα διαπιστώσει τα εξής:
Πρώτο, γίνεται αναφορά στις αρμοδιότητες της Κεντρικής Κυβέρνησης και τονίζεται ότι τόσο τα ζητήματα της Εξωτερικής Πολιτικής όσο και αυτά της Άμυνας -ό,τι δηλαδή ονομάζουμε ως high politics και σκληρό πυρήνα της κυριαρχίας- θα ανήκουν στην Κεντρική Κυβέρνηση. Όμως, την ίδια στιγμή, υπάρχει μια υποσημείωση επί τη βάσει της οποίας η λειτουργία των θεμάτων της εξωτερική πολιτικής, και δη της άσκησης των αρμοδιοτήτων της, θα προκύψει, κατόπιν συμφωνίας - συνεργασίας, μεταξύ των δυο ισότιμου καθεστώτος κρατών. Πρόκειται για την υποσημείωση αριθμός 2 (έγγραφο List of competences to be assigned by the constitution to the federal government, σημείο 1).
Η διάταξη αυτή είναι συναφής με ό,τι η συμφωνία του Προέδρου με τον Έρογλου της 11ης Φεβρουαρίου, καθώς και τo συναφές έγγραφο που έδωσε ο Πρόεδρος στο Εθνικό καθορίζουν (Provision to be included in the Federal Constitution, 19 Απριλίου 2017, βλέπε τις δυο πρώτες παραγράφους). Ότι, δηλαδή, οι νόμοι που θα θεσπίζονται από τα δυο συνιστώντα κράτη, καθώς και από την Κεντρική Κυβέρνηση, δεν θα υπερισχύουν ο ένας του άλλου. Με άλλα λόγια, θα έχουμε μια τριπλή ισοϋψή τυπική σχέση και νομική ισχύ, στο πλαίσιο της οποίας η νομοθεσία της Κεντρικής Κυβέρνησης δεν θα υπερισχύει εκείνης των συνιστώντων κρατών και αντίστροφα. Ρυθμιστής της συνταγματικότητας θα είναι το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα και το σχετικό με το θέμα Δικαστήριο. Δηλαδή, η Κεντρική Κυβέρνηση και οι εξουσίες της δεν θα υπερισχύουν, δεν θα έχουν μεγαλύτερη τυπική ισχύ εκείνων που θα έχουν τα συνιστώντα κράτη.
Με άλλα λόγια, από τη μια δίδεται η εξουσία και οι αρμοδιότητες για την εξωτερική πολιτική στην Κεντρική Κυβέρνηση, αλλά την ίδια στιγμή διχοτομούνται μεταξύ των δυο κρατών αφού από αυτά εξαρτάται ο τρόπος άσκησής τους, και μάλιστα κατόπιν τριμερών συμφωνιών! Δεν αποκλείεται και διμερών. Ανάλογη είναι και η περίπτωση που αφορά στην άμυνα. Από τη μια οι αρμοδιότητες ανήκουν στην Κεντρική Εξουσία, όπως η παράγραφος 2 του εγγράφου «List of competences to be assigned by the constitution to the federal government», αναφέρει. Όμως η παράγραφος 3, που μνημονεύει τον έλεγχο και την ασφάλεια στη γη, στον αέρα και στη θάλασσα, συνοδεύεται από την υποσημείωση αριθμός 3. Σε αυτήν τονίζεται ότι «οι αρμοδιότητες αυτές μπορούν να ανατεθούν ως προς την εφαρμογή τους» και να ασκηθούν από τα δυο συνιστώντα κράτη, «καταλλήλως».
Τι σημαίνει, άραγε, αυτό; Μήπως ότι το κάθε κρατίδιο θα ελέγχει την ΑΟΖ, το FIR του και ειδικότερα τους τομείς ασφάλειας, καταλλήλως; Διχοτομική διάταξη, που δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε μπάχαλο.
Κατάλοιπο εξουσίας και πηγές κυριαρχίας
Δεύτερο, τονίζεται ότι το κατάλοιπο της εξουσίας (residual power), για το οποίο γινόταν στο παρελθόν πολύς λόγος, θα ανήκει στα ισότιμα συνιστώντα κράτη και όχι στην Κεντρική Κυβέρνηση. Η θέση αυτή είναι αντίθετη με ό,τι ισχυριζόταν ότι θα διεκδικούσε η ηγεσία του τόπου. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι, όσες εξουσίες δεν καθορίζεται ρητώς ότι ανήκουν στην Κεντρική Εξουσία και Κυβέρνηση, θα ανήκουν στα ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κράτη.
Πρόκειται γι' αυτό που λέμε στην ΕΕ, η αρχή της επικουρικότητας. Δηλαδή το κατάλοιπο εξουσίας ανήκει στα κράτη - μέλη, στα οποία ανήκει η κυριαρχία. Κατ’ αναλογίαν, το πλεονέκτημα στο θέμα της κυριαρχίας ανήκει στα συνιστώντα κράτη και όχι στην Κεντρική Κυβέρνηση. Συνεπώς, αυτά θα νομοθετούν στους τομείς όπου δε έχει αρμοδιότητα ρητώς η Κεντρική Κυβέρνηση, επειδή θα έχουν στην ουσία χωριστή εξουσία, δηλαδή κυριαρχία. Αυτό άλλωστε προκύπτει και από τη συμφωνία Αναστασιάδη - Έρογλου της 11ης Φεβρουαρίου, στην οποία αναφέρεται ότι η κυριαρχία πηγάζει εξίσου από τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους χωρίς ρητή αναφορά σε ενιαίο λαό.
Άρα η πηγή της κυριαρχίας είναι διπλή, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος, γεγονός που δικαιολογεί γιατί το κατάλοιπο εξουσίας δεν ανήκει στην Κεντρική Εξουσία, αλλά στα συνιστώντα κράτη. Εάν, ταυτοχρόνως, λάβουμε υπόψη ότι τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας είναι εγκλωβισμένα στα συνιστώντα κράτη, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι η κοινή Κεντρική Κυβέρνηση άλλοτε υποτάσσεται και άλλοτε εξαρτάται από τα ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κράτη.
Αρχές ΕΕ και ιδιοκτησία
Τρίτο, γίνεται λόγος για εφαρμογή του κεκτημένου και των αρχών της ΕΕ σε ολόκληρη την Κύπρο (Έγγραφο Joint paper on the relationships between the Federal Government and the Constituent States). Και είναι μια θέση απολύτως ορθή. Εάν είναι, όντως, έτσι τα πράγματα, τότε γιατί μπήκαμε σε μια διαδικασία καθορισμού κριτηρίων για τη επανάκτηση των περιουσιών ή για την αποζημίωσή τους;
Το δικαίωμα της ιδιοκτησίας είναι μια από τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ. Πώς είναι δυνατό να υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες το πλεονέκτημα ανήκει στον χρήστη, δηλαδή στον σφετεριστή; Διότι ο έποικος και ο Τουρκοκύπριος, που διαμένουν σε ελληνοκυπριακή περιουσία, έχουν πλήρη συνείδηση ότι δεν έχουν κυριότητα επί της περιουσίας που παρανόμως κατέχουν. Γνωρίζουν ότι η κυριότητα ανήκει σε άλλον και ότι την κατέχουν με τη χρήση των όπλων. Άρα υπάρχει και το στοιχείο του δόλου. Πώς από τη μια εφαρμόζεται το κεκτημένο και οι αρχές της ΕΕ και από την άλλη υιοθετούνται οι κανόνες των τουρκικών τανκς;
Επισημαίνουμε, ταυτοχρόνως, ότι παραβιάζονται και οι σχετικοί νόμοι της Κυπριακής Δημοκρατίας, που είναι ακόμη αναγνωρισμένο κράτος, και όχι εκλιπόν. Σήμερα, η εφαρμογή του κεκτημένου έχει ως σημείο αναφοράς το νομικό καθεστώς της Κυπριακής Δημοκρατίας. Την επαύριον θα έχει ως σημείο αναφοράς το σύνθετο πολιτειακό σύστημα μιας ομοσπονδίας. Συνεπώς, για να μην υπάρχει απόκλιση από τις αρχές και αξίες της ΕΕ, θα πρέπει να προκύψει πρωτογενές δίκαιο. Θα πρέπει να υπάρχει νέο νομικό καθεστώς. Ακόμη και αν θεωρήσουμε ότι οι αποκλίσεις από τις αρχές της ΕΕ θα συνιστούν τμήμα του κεκτημένου, και πάλιν οδηγούμαστε σε μια μορφή πρωτογενούς δικαίου. Άλλωστε, εάν το ενιαίο κράτος διαιρεθεί σε δυο συνιστώντα κράτη, εκ των πραγμάτων δεν θα μπορεί να συνιστά τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και αυτό δεν προκύπτει μόνο μέσα από τη σύνθετη ομοσπονδιακή δομή, αλλά και από το γεγονός ότι δεν θα έχουμε δυνατότητα επιστροφής στο προηγούμενο καθεστώς, δηλαδή της Κυπριακής Δημοκρατίας, εάν κάτι πάει στραβά. Ως εκ τούτου, εάν πάει κάτι στραβά, το ερώτημα είναι ποιο από τα δυο κρατίδια θα αναγνωρίζεται ή εάν θα αναγνωρίζονται και τα δυο.
Κλασικό παράδειγμα των όσων αναφέρουμε είναι η περίπτωση της Σοβιετικής Ένωσης. Η Ρωσική Ομοσπονδία είναι μεν το διάδοχο κράτος, πλην όμως δεν υπάρχει η Σοβιετική Ένωση. Σε αυτά προστίθεται και το εξής: Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, δεν είναι μόνο η Ρωσία που αναγνωρίστηκε, αλλά και τα άλλα συνιστώντα κράτη. Μάλιστα, η Ουκρανία και οι Βαλτικές Χώρες δεν υπέβαλαν νέα αίτηση ένταξης στον ΟΗΕ, παρότι δεν είναι διάδοχα κράτη.
Νομικά, η αντίληψη περί συνέχειας του κράτους έχει ως στόχο την ανάληψη των υποχρεώσεων και δη των οικονομικών, σε περίπτωση πολιτειακών μεταβολών. Στην πράξη, όμως, τα κράτη και η πολιτειακή τους μορφή σταματούν να υπάρχουν και εμφανίζονται με νέες πολιτειακές δομές και διασπάσεις, χωρίς δρόμο επιστροφής. Νομικά μπορεί να ισχυρισθεί κάποιος ότι υπάρχει συνέχεια του προηγούμενου κράτους, αλλά στην πράξη το εν λόγω κράτος έχει διαλυθεί. Δεν υπάρχει με την προηγούμενη δομή, μορφή και σύνταγμα.
Άλλωστε, στην περίπτωση της Κύπρου έχουμε εξ υπαρχής καταρτισμό δομών και συνταγμάτων χωρίς να υπάρχει καν Συνταγματική Συνέλευση εκλεγμένη από το σύνολο του λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Τα δε χωριστά δημοψηφίσματα εμφανίζονται ήδη από τους Τούρκους ως χωριστές αυτοδιαθέσεις, δηλαδή προκύπτοντα από δυο λαούς. Η δε Συμφωνία Αναστασιάδη-Έρογλου της 11ης Φεβρουαρίου, ως θεμελιώδης βάση της λύσης, δεν κάνει πουθενά αναφορά σε έναν και μόνο λαό. Αντίθετα, τονίζει ότι η κυριαρχία θα πηγάζει εξίσου από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Δίδεται, με άλλα λόγια, λαβή για ερμηνεία που αφορά στη διχοτόμηση της εξουσίας και σε δυο πηγές εξουσίας - κυριαρχίας, που προέρχονται από δυο λαούς.
Αυτά, σε συνδυασμό με τα όσα έχουμε ήδη αναλύσει περί του τρόπου λειτουργίας των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και ζητημάτων ασφάλειας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το σύστημα δεν θα είναι μια απλή χαλαρή ομοσπονδία, αλλά ένα συνομοσπονδιακό σύστημα, που θα ζει κάτω από τον εφιάλτη της απόσχισης και της άσκησης χωριστών δημοψηφισμάτων στη βάση της αρχής της αυτοδιάθεσης, όπως το άρθρο 1 παράγραφος 2 της Χάρτας του ΟΗΕ καθορίζει.
Ειδική πλειοψηφία για ΑΟΖ
Πέραν των ανωτέρω, θα πρέπει να επισημανθεί και το εξής: Στο έγγραφο του Προέδρου καθορίζεται ότι τα θέματα του φυσικού αερίου και της ΑΟΖ συνιστούν αρμοδιότητες, που ανήκουν στην Κεντρική Κυβέρνηση, καθώς και ότι θα ρυθμίζονται με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας («List of competences to be assigned by the constitution to the federal government»). Όμως και επί του ζητήματος αυτού επισημαίνεται ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία. Θα υπάρχει, δηλαδή, μια μορφή «βέτο».
Εφόσον, μάλιστα, η Τουρκία αμφισβητεί την Κυπριακή ΑΟΖ και τα όριά της, σημαίνει ότι θα προκύψει επανακαθορισμός της. Εφόσον η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, θα πρέπει ο επανακαθορισμός να γίνει μεταξύ των δυο Κοινοτήτων και να εγκριθεί μέσω των δημοψηφισμάτων ή να γίνει επανακαθορισμός μετά τη λύση. Είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο, καταργείται νομικά η Κυπριακή Δημοκρατία.
Διότι, από νομικής άποψης, ποιος είναι ο κ. Ακιντζί για να συζητήσει μαζί του ο νόμιμος Πρόεδρος τον επανακαθορισμό της ΑΟΖ; Δεν έχει εκλεγεί επί τη βάσει μιας νομίμου συνταγματικής δομής. Το ψευδοκράτος και οι θεσμοί δεν αναγνωρίζονται και δεν παράγουν δίκαιο.
Ο επανακαθορισμός της ΑΟΖ προϋποθέτει τη σύμφωνη γνώμη όλων των εμπλεκομένων κρατών, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ, τα οποία έχουν ήδη υπογράψει διμερείς συμφωνίες με την Κυπριακή Δημοκρατία. Πώς οι συμφωνίες αυτές θα αλλάξουν; Ποιο θα είναι το υποκείμενο του Διεθνούς Δικαίου που θα συνάψει νέες συμφωνίες; Πάντως, οι Τουρκοκύπριοι και η Τουρκία δεν αναγνωρίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία.
Συνεπώς, το μόνο υποκείμενο Διεθνούς Δικαίου, που θα δεχθεί η τουρκική πλευρά να υπογράψει μαζί του τέτοιες συμφωνίες, θα είναι το νέο πολιτειακό σύστημα με την ειδική πλειοψηφία! Ερώτημα: Τους γείτονές μας τους ρωτήσαμε εάν θέλουν αλλαγή των συμφωνιών για την ΑΟΖ; Ακόμη και αν εμείς θέλουμε την Τουρκία, ρωτήσαμε τη θέση του Ισραήλ; Επί του παρόντος, το Ισραήλ επιθυμεί να μιλά μαζί μας και όχι με τον Ερντογάν και τον όποιο Ερντογάν. Η Λευκωσία γνωρίζει την ισραηλινή αντίληψη με ό,τι αυτό και αν σημαίνει ως προς τη λύση και τη μορφή της. Υπάρχει και κάτι άλλο που περιπλέκει την κατάσταση.
Τι θα συμβεί με τις παράνομες συμφωνίες μεταξύ ψευδοκράτους και Τουρκίας; Θα νομιμοποιηθούν; Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, δεν θα σημαίνει και αναγνώριση του ψευδοκράτους; Διότι επί τη βάσει ποιας αρχής του Διεθνούς και Κοινοτικού Δικαίου μπορούν να έχουν ισχύ οι συμφωνίες αυτές, όταν τα ψηφίσματα 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας τονίζουν ρητώς ότι δεν αναγνωρίζεται το ψευδοκράτος; Το ίδιο αναφέρει και η αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, η οποία αναγνωρίζει ως μόνο κράτος στην Κύπρο αυτό της Κυπριακής Δημοκρατίας και καλεί την Τουρκία να την αναγνωρίσει.
Ποιο είναι, λοιπόν, το υποκείμενο Διεθνούς Δικαίου που συνάπτει διμερή συμφωνία, όταν το ψευδοκράτος δεν αναγνωρίζεται; Από πότε ένα παράνομο καθεστώς μπορεί να παράγει δίκαιο; Εάν νομιμοποιηθούν οι συμφωνίες του ψευδοκράτους δεν είναι ως να γίνεται αποδοχή του, νομιμοποίησή του και ως να αποδεχόμαστε τη συνέχειά του ως νόμιμης πλέον οντότητας με τη μορφή του ισότιμου συνιστώντος κράτους;
Ιθαγένεια και δικαίωμα ψήφου
Στο ένα από τα έγγραφα του Προέδρου γίνεται αναφορά σε μια διεθνή ιθαγένεια, η οποία, όμως, στην πράξη διχοτομείται σε άλλες δυο εσωτερικές, οι οποίες συνδέονται με το δικαίωμα της ψήφου («List of competences to be assigned by the constitution to the federal government»). Δηλαδή, οι Ελληνοκύπριοι δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου στον βορρά, διότι εάν έχουν τέτοιο δικαίωμα, θα καταστεί και το βόρειο κρατίδιο ελληνικό. Οι Ελληνοκύπριοι που θα έχουν μόνιμη κατοικία στον βορρά, θα έχουν δικαίωμα ψήφου στις τοπικές εκλογές σε ποσοστό της τάξης του 20%.
Εάν μια οικογένεια είναι πενταμελής ή εξαμελής, ποια μέλη και πώς θα αποκλείονται από τις εκλογές; Με τι κριτήρια; Σε ποιο ευρωπαϊκό κράτος υπάρχει τέτοια ποσόστωση; Σημειώνουμε ότι, στη Βρετανία, οι Κύπριοι ως πολίτες της Κοινοπολιτείας έχουν δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές. Δεν θα έχουν, όμως, στον βορρά. Στην ίδια τους την πατρίδα. Προφανώς, ο βορράς δεν θα είναι πατρίδα τους, αφού το δικαίωμα της ψήφου είναι αυθύπαρκτο με τους νόμιμους πολίτες του κράτους τους. Της πατρίδας τους. Η αφαίρεση του δικαιώματος της ψήφου από τους Έλληνες στον βορρά αποτελεί ρατσιστικό και φυλετικό αντιδημοκρατικό μέτρο, ακόμη και σε μια ομοσπονδία.
Πώς, λοιπόν, γίνεται λόγος στα έγγραφα που έδωσε ο Πρόεδρος στο Εθνικό ότι η ομοσπονδία που θα εγκαθιδρυθεί στην Κύπρο δεν θα έχει ρατσιστικό και φυλετικό χαρακτήρα, όταν το δικαίωμα της ψήφου έχει ρατσιστικό χαρακτήρα, την ίδια στιγμή, κατά την οποία ο τρόπος εφαρμογής του δημιουργεί την εντύπωση ότι στην Κύπρο θα υπάρχουν δυο κράτη; Στο ένα μάλιστα από τα δυο κράτη, για να μη χάσουν οι Τουρκοκύπριοι την εξουσία, οι Ελληνοκύπριοι θα έχουν καθεστώς φιλοξενούμενου αλλοδαπού με ολιγότερα δικαιώματα από αυτά που έχουν σε μιαν άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Διότι, στις προ ημερών δημοτικές εκλογές του Βελγίου, καμιά ποσόστωση δεν υπήρχε για την ψήφο των λοιπών, πέραν των Βέλγων, πολιτών της ΕΕ.
Εκ περιτροπής και υποκρισία
Αυτά είναι μερικά στοιχεία, που προκύπτουν από τα έγγραφα που έχει δώσει ο Πρόεδρος στο Εθνικό και συνιστούν τμήμα του κεκτημένου των συνομιλιών. Φανταστείτε, εάν δοθεί και η εκ περιτροπής Προεδρία τι πολιτειακό σύστημα θα εγκαθιδρυθεί. Η εκ περιτροπής Προεδρία αποτελεί διχοτόμηση της εκτελεστικής εξουσίας, της μίας διεθνούς προσωπικότητας και διεθνούς εκπροσώπησης. Επί τη βάσει των ανωτέρω έχουμε τεμαχισμό της κυριαρχίας στα τρία και εγκλωβισμό στα θέματα υψηλής πολιτικής, που αφορά στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, στα ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κράτη.
Αυτή η μορφή χαλαρής ομοσπονδίας, κατά τους μεν ή ακόμη και συνομοσπονδίας κατά τους δε, συζητείτο ώς τώρα. Είναι το λεγόμενο κεκτημένο των συνομιλιών. Άρα η επικοινωνιακή θέση του Προέδρου περί χαλαρής ομοσπονδίας δεν είναι κάτι νέο. Συνιστά προσέγγιση που θέλει να δικαιολογήσει νέες υποχωρήσεις, διότι έχουν καταρρεύσει οι συνομιλίες και διότι δεν υπάρχει σχέδιο Β. Οι υποχωρήσεις είναι η φόρμουλα για να αναστηθούν οι συνομιλίες. Όσο, δε, για την αντιπολίτευση, οποία υποκρισία. Ήταν όλοι στο Εθνικό Συμβούλιο και όλοι γνώριζαν είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο τι συζητείτο στο Κυπριακό, χωρίς, όμως, να εμφανίσουν συγκροτημένη εναλλακτική στρατηγική πρόταση. Περιορίστηκαν στον προεκλογικό απορριπτισμό. Βεβαίως, εφόσον η Τουρκία γίνεται πιο επιθετική και αδιάλλακτη, τα περί χαλαρής ομοσπονδίας παραπέμπουν στο εξής: Το νέο λάθος χείριστο του προηγούμενου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου