Ο Νηλ Άρμστρονγκ , ένας Αμερικανός ήρωας….

 

Η υπόθεση της εξερεύνησης του διαστήματος, που είχε σαν ένα από τους πιο βασικούς σταθμούς  την «προσελήνωση»  του Άρμστρονγκ  τον Ιούλιο του 1969, υπέστη κριτική από διανοούμενους αλλά και απλούς ανθρώπους.  Πολλοί και διάφοροι μίλησαν  για τη σπατάλη που εκπροσωπούν τα διαστημικά προγράμματα,  μέσα σε συνθήκες  διεθνούς φτώχειας ,  στερήσεων  και ανεκπλήρωτων αναγκών. Όμως η κριτική αυτή ήταν προϊόν  μιας  ισοπεδωτικής  αντίληψης :  Γιατί η ολική αντίρρηση  στη διαστημική έρευνα, παραγνώριζε   το γεγονός ότι η έρευνα αυτή   μόνο εν μέρει  διαπλέκεται με   στρατιωτικές χρήσεις -  και συγκεκριμένα  με τον ξεχασμένο αλλά όχι ανύπαρκτο πόλεμο των άστρων,  γνωστό από την εποχή  Ρήγκαν….

Το διάστημα είναι  πεδίο βασικής επιστημονικής έρευνας  και σαν τέτοιο παρουσιάζει ενδιαφέρον, όπως  και  η εξέλιξη του πειράματος  για το μποζόνιο του Χιγκς  στο CERN ή οι  αναζητήσεις  για την πυρηνική σύντηξη. Προφανώς τα «προϊόντα» αυτής της βασικής έρευνας μπορούν να καταναλωθούν και από στρατιωτικούς «χρήστες», όμως αυτό είναι ζήτημα πολιτικής  και αφορά τους λαούς  - που μπορεί να αποδέχονται ή να απορρίπτουν τις Χ ή Ψ πολιτικές αποφάσεις.

Ο Πλάτων στον «Θεαίτητο» μας άφησε τη «πληροφορία» ότι  ο Θαλής ο Μιλήσιος, προσωκρατικός φιλόσοφος και αστρονόμος, έπεσε κάποτε  σε ένα πηγάδι, γιατί είχε τη προσοχή του στραμμένη στην παρατήρηση των άστρων…Σήμερα πάντως  η ανθρωπότητα αποκλείεται  να πέσει  στο «πηγάδι» της ένδειας και της εξαθλίωσης,  λόγω των ερευνητικών της στοχεύσεων !  Αντίθετα  η βασική έρευνα σε διάφορους τομείς  εμπνέει   νέες τεχνολογικές ιδέες και εφαρμογές, που συχνά βελτιώνουν  τις οικονομικές συνθήκες και την παραγωγικότητα.

Ο  θάνατος του Νηλ Άρμστρονγκ  μας βρήκε στο πηγάδι της ύφεσης,  σχεδόν απροετοίμαστους   να σκεφτούμε  την απόφανση του  Μπαράκ Ομπάμα,  «για έναν από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς ήρωες,   του οποίου το επίτευγμα δεν θα ξεχαστεί ποτέ»…Χωρίς αμφιβολία,  ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε δίκηο, όμως  αυτό δεν ακύρωνε το γεγονός   ότι πολλοί «Αμερικανοί ήρωες» που έβγαλαν γλώσσα στο σύστημα και δεν περιορίστηκαν σε μια απλή  διακοσμητική λειτουργία , μπήκαν  στο περιθώριο.

Πρόσφατο  παράδειγμα ο ηρωϊκός πιλότος Τσέσλυ Σούλενμπέργκερ

,που διέσωσε 155 επιβάτες πραγματοποιώντας στις 15.1.2009 προσγείωση αεροπλάνου στον ποταμό Hudson κοντά στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης, ύστερα από ένα αριστοτεχνικό ελιγμό και  μια ταχύτατη απόκριση στο ερέθισμα του κινδύνου, που θα την ζήλευε ακόμη και ο Σουμάχερ της φόρμουλα 1….Όταν ο Σουλενμπέργκερ κλήθηκε να μιλήσει στην Αμερικανική  Γερουσία μετά από αυτό το τρομερό κατόρθωμα, αντί να περιοριστεί σε συμβατικές  και ανώδυνες επισημάνσεις,  προτίμησε να μιλήσει για τα προβλήματα των πιλότων και την δυσμενή μεταχείρισή τους  από τις εταιρείες, πράγμα που είχε σαν συνέπεια να αδειάσει η αίθουσα ….

Τον Ιανουάριο του 1997, στο τεύχος 1 του επανεκδοθέντος περιοδικού  «ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ», ο υποφαινόμενος μαζί με τον Γιάννη Σακιώτη είχαμε κάνει ένα αφιέρωμα στην «οικολογία του διαστήματος». Τότε, όπως και τώρα πολύ περισσότερο, η ρύπανση του εγγύς διαστήματος εκπροσωπείτο από τα θραύσματα των διαστημικών συσκευών, που  μετά την καταστροφή τους τίθονταν σε τροχιά γύρω από τη γη σε πολύ υψηλές ταχύτητες. Μια σημερινή  κίνηση προς τη Σελήνη θα είχε να αντιμετωπίσει  μια τουλάχιστον πρόσθετη δυσκολία,  σε σχέση με αυτές  που αντιμετώπισε το 1969 ο Άρμστρονγκ – όμως οι ήρωες φαίνεται πως συνεχίζουν  να είναι διαθέσιμοι…