Σύμφωνα με έναν
αφορισμό του πολυεκατομμυριούχου Σόρος: «Μόνο
«Οι αγορές μπορούν να προβλέψουν το μέλλον, διότι αυτές το προκαλούν».
Μια κυνική ομολογία που εκφράζει την παγκόσμια κατάσταση υποχώρησης της πολιτικής
και κυριαρχίας της οικονομίας.
Μετά την δεκαετία το 90 και την επικράτηση της
νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, ζούμε
μιαν αναδιαμόρφωση του μοντέλου της ανάπτυξης και μιαν απογείωση των κερδών των
ιδιωτικών επιχειρήσεων, με ταυτόχρονη
αύξηση της ανεργίας και κατεδάφιση των κοινωνικών παροχών μέσα απο μια πολιτική
λιτότητας, με τη δικαιολογία της κρίσης υπερβολικού χρέους.
Ολοι γνωρίζουμε
οτι η κρίση δεν πλήττει τους πάντες με τον ίδιο τρόπο και οτι δεν υπάρχουν
κοινωνικά ουδέτερες και τεχνικά αναγκαστικές στρατηγικές εξόδου απο την κρίση. Οι κατανόηση των αιτίων της
κρίσης προυποθέτει μια πλατειά δημόσια συζήτηση και αναζήτηση νέων επιλογών
γιατί απο αυτές εξαρτάται το προσεχές και το απώτερο μέλλον μας.
Η αντιπαράθεση μεταξύ των ειδικών για τις αιτίες της
κρίσης χρέους και τις στρατηγικές για τη διάσωση της χώρας μας, της Ευρώπης και
του ευρώ έχει αρχίσει σε πολλά επίπεδα. Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Ντέιβιντ
Χάρβεϊ , «οι σημερινές
δυσκολίες της οικονομίας στις δυτικές χώρες επιδεινώνονται όχι λόγω κάποιας
οικονομικής ανακαιότητας, αλλά για συγκεκριμένους πολιτικούς λόγους, δηλαδή
εξαιτίας της επιθυμίας απαλλαγής του κεφαλαίου απο την ευθύνη να επωμιστεί το
μερίδιό του απο το κόστος της κοινωνικής αναπαραγωγής».
Σύμφωνα με μιαν άλλη άποψη οι κρίσεις χρησιμεύουν στον
εξορθολογισμό των ανορθολογικοτήτων
της ανεξέλεγκτης αγοράς. Οι κρίσεις οδηγούν συνήθως σε αναμορφώσεις θεσμών, σε
νέα μοντέλα ανάπτυξης, νέες σφαίρες επενδύσεων και νέες μορφές οικονομικής
εξουσίας. Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης είναι χρήσιμο να αναρωτιόμαστε ποιό πράγμα εξορθολογίζεται
και ποιά είναι η κατεύθυνση του εξορθολογισμού, επειδή αυτό καθορίζει όχι μόνο
τον τρόπο που θα βγούμε απο την κρίση αλλά και τα μελλοντικά χαρακτηριστικά της
οικονομίας και της κοινωνίας.
Στη χώρα μας, ήδη
πολύ πριν βρεθούμε στον προθάλαμο της
χρεωκοπίας, είχε αρχίσει μια έντονη συζήτηση σχεικά με το μοντέλο ανάπτυξης που
είχε κυριαρχήσει τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόσφατα, μετά την παγκόσμια
περιβαλλοντική κρίση και την κλιματική αποσταθεροποίηση, είχε προταθεί το
μοντέλο της «πράσινης ανάπτυξης».
Ενα μοντέλο που υιοθετήθηκε βιαστικά, με αποτέλεσμα ασάφειες, αντιφάσεις
και καταστροφή του φυσικού
περιβάλλοντος, ενώ κάποιοι μεγαλοεπένδυτές άρχισαν να θησαυρίζουν.
Σίγουρα η Ελλάδα οφείλει να εκμεταλλευτεί την ηλιοφάνεια
και τον άνεμο για την παραγωγή ενέργειας. Ομως
αυτό που χρειαζόταν ακόμη περισσότερο ήταν μια συνολική αναθεώρηση του
αναπτυξιακού μοντέλου με σεβασμό στον άνθρωπο και το μοναδικό μας φυσικό
περιβάλλον. Χρειαζόμαστε μιαν ισόρροπη, κατάλληλη και βιώσιμη ανάπτυξη που να αξιοποιεί τα
συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, στον γεωργικό, κτηνοτροφικό και τον τομέα
της αλιείας. Η χώρα
μπορούσε και ωφειλε να είναι διατροφικά αυτάρκης. Αντι γιαυτό η διατροφή μας
βρίσκεται σε πλήρη εξάρτηση απο τις εισαγωγές. Η διατροφική μας εξάρτηση
φαίνεται οτι είναι ένα απο τα βασικά
στοιχεία οικονομικού εκβιασμού που υφίσταται αυτή τη στιγμή η χώρας μας που
μαζί με τις υπόλοιπες πλουτοπαραγωγικές πηγές παραδίδεται ως δώρο για εκμετάλευση
απο τους διάφορους κερδοσκόπους, εγχώριους και διεθνείς.
Η μεγάλη οικονομική και κοινωνική κρίση της χώρας μας
είναι αποτέλεσμα λαθών και εγκληματικών πρακτικών πολλών χρόνων. Η έξοδος απο
την κρίση φαίνεται δύσκολη αλλα δεν είναι αδύνατη. Εξαρτάται δυστυχώς όχι μόνο
απο τις θυσίες του ελληνικού λαού αλλά και απο την αλλαγή πορείας όλόκληρης της
Ευρώπης. Κάτι που γίνεται αργά και βασανιστικά. Ως άτομα οφείλουμε όλοι να κάνουμε το πατριωτικό καθήκον
μας δίνοντας, για μια φορά, τα πρωτεία στο δημόσιο, γενικό συμφέρον και όχι
μόνο στο ατομικό μας καλό.
