Έτυχε να μένω σε ένα δρόμο της Κυψέλης, που έφερε το όνομά της. … Τις ημέρες του «σωτηρίου»(!) έτους που διανύουμε , η κυρία Δομνίτσα πέθανε χωρίς να περάσει απαρατήρητη από τις εφημερίδες και τον κόσμο, μετά από 97 χρόνια ζωής . Όμως για πολύ μεγάλο διάστημα μετά τον τερματισμό της αθλητικής της καριέρας , η ύπαρξή της είχε σχεδόν ξεχαστεί. Θυμάμαι το 2001, τρία χρόνια πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, σε μια εξέταση από ορθοπεδικό γιατρό, όταν δήλωσα ως τόπο κατοικίας την οδό Λανίτη, ερωτήθηκα για το αν ήξερα την προέλευση αυτού του ονόματος. Μετά την απάντησή μου ότι το όνομα ανήκε σε μια παλιά αθλήτρια, ο γιατρός αναφώνησε «ά, αυτή είναι; την ξέρω τη τρελόγρια, είναι χειμερινή κολυμβήτρια, της λέω ‘μωρή, θα πεθάνεις’, αλλά αυτή μου λέει ‘έ, και;’…Και η αδελφή της κάπως έτσι πέθανε….»
Η Δομνίτσα Λανίτου Καβουνίδου είχε σχέση ως τα γεράματά της με το «ζην αθλητικώς», που ουσιαστικά ήταν γι αυτήν ένα υποείδος του «ζην επικινδύνως», γιατί προφανώς αγαπούσε τη ζωή ορισμένων προδιαγραφών. Κοντολογίς ρισκάριζε τη ζωή γιατί αγαπούσε τη ζωή , κι όχι το να σέρνεται…
Αυτή η γυναίκα αναδείχθηκε ως αθλήτρια μέσα σε ένα εχθρικό περιβάλλον, όπου ο κοινωνικός κομφορμισμός θεωρούσε σκανδαλώδη την ενασχόληση των γυναικών με τα αθλήματα, ενώ ταυτόχρονα ο αθλητισμός ήταν ερασιτεχνικός – κυρίως και προπάντων μορφή διαχείρισης του ελεύθερου χρόνου των πολιτών…Ήταν η περίοδος εκείνη που πολλοί ασχολούμενοι με τα του σώματος έπαιζαν συχνά ένα ρόλο παρεμφερή με αυτόν του καλλιτέχνη σε τσίρκο, ζητώντας από τους θεατές των «επιδόσεών τους» ενίσχυση «για τη φασολάδα του αθλητή». Οι γυναίκες δεν είχαν ακόμη δικαίωμα ψήφου, το σώμα δεν είχε τα σημερινά δικαιώματά του, η γύμνια ήταν ελεγχόμενη και υπό τη διαρκή πολεμική των παραγόντων της ευπρέπειας και των χρηστών ηθών….
Η ΔΛΚ ήταν μέχρι τις ημέρες μας ένα ζωντανό μνημείο της συμμετοχής Ελλήνων στους περίφημους Ολυμπιακούς αγώνες του 1936, στο Βερολίνο. Η ειδική οπτική γωνία υπό την οποία είδε αυτό το πολυγεγονός, στο οποίο παραβρέθηκε μαζί με τον Σπύρο Λούη και τον Μαύρο σουπεράθλητή Τζέσε Όουενς, δεν της επέτρεψε να κάνει μεγάλο αριθμό παρατηρήσεων, όμως έκανε πολλούς από εμάς να συλλέξουμε μαρτυρίες και να αναλογιστούμε τις πολιτικές και πολιτιστικές διαστάσεις των συγκεκριμένων Ολυμπιακών αγώνων. Σε αυτό βοήθησε πολύ το βιβλίο του Richard Mandell «Οι Ολυμπιακοί αγώνες των Ναζί»(Ιωάννινα, 2004), που εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΙΣΝΑΦΙ. Όσοι δεν το διάβασαν, έχασαν…
Η Γερμανία του 1936 δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί ως το μετέπειτα γερμανικό κτήνος, η επιθετικότητά της μόλις της είχε επιτρέψει να κάνει μια φοβισμένη προσάρτηση του Δάντσιχ (1934) και να γεμίσει τους δρόμους με αντιεβραϊκά συνθήματα και πινακίδες. Διαλέγω ένα από αυτά που αναφέρει ο Mandell ως περίπτωση μαύρου χιούμορ - ήταν σε μια πινακίδα τοποθετημένη σε επικίνδυνη στροφή δρόμου, όπου οι οδηγοί εκαλούντο να κόψουν ταχύτητα και να προσέχουν, ενώ αντίθετα στους Εβραίους συστηνόταν να τρέχουν με ταχύτητα 75 μιλίων ! Το αντιφασιστικό μποϋκοτάζ των αγώνων του 1936 δεν ματαίωσε μεν την Ολυμπιάδα, πλην όμως έκανε τους Ναζί να οπισθοχωρήσουν και να «ευπρεπισθούν», να εξαλείψουν τις αντιεβραϊκές πινακίδες και να το «παίξουν» πολιτισμένοι…Αυτό φυσικά δεν άλλαξε τις μπαρόκ τελετουργίες και την κυριαρχία της ναζιστικής αισθητικής στην όλη διοργάνωση. Κρατάω σημείωση από την αφήγηση του MandelΙ , σχετικά με όσα ακολούθησαν την κήρυξη της έναρξης των αγώνων από τον ίδιο τον Χίτλερ :
«…Τότε το τεράστιο στάδιο έφτασε στο αποκορύφωμα της έξαψης, που έφερνε κόμπο στο λαιμό και προκαλούσε ανατριχίλα. Θαυμαστά πράγματα κάθε λογής άρχισαν να διαδέχονται το ένα το άλλο, σε μια αδυσώπητη, σχεδόν ηδονική συσσώρευση διεγερτικών συμβολισμών και αισθησιακής δόξας….Μια μακρόσυρτη φανφάρα ακούσθηκε από όλες μαζί τις σάλπιγγες του σταδίου, ενώ πυροβολαρχίες από μακριά έριξαν μια χαιρετιστήρια ομοβροντία 21 όπλων. Πιο χαμηλά, γύρω από τις πλευρές του κεντρικού στίβου, μέλη της Χιτλερικής νεολαίας άνοιξαν τα κλουβιά και μόλις δόθηκε το σύνθημα, 20.000 περιστέρια άρχισαν να φτερουγίζουν και να πετούν μακριά….»
Κάπου εκεί κοντά , σε όλη αυτή τη κατάσταση που τώρα πλέον «ακούγεται» σαν μια παλιά τοιχογραφία, ήταν η κυρία Δομνίτσα Λανίτου Καβουνίδου, εικοσάχρονη γυναίκα, προορισμένη για ένα αγώνισμα που καταργήθηκε μετέπειτα, τα 80 μέτρα μετ’ εμποδίων…Και ο Σπύρος Λούης , εκεί επίσης, με πρόσωπο σαν ζαρωμένο δαμάσκηνο (Mandell), που απευθύνθηκε στον Γερμανό Καγκελάριο λέγοντας : «Σας προσφέρω αυτό το κλαδί ελιάς ως σύμβολο αγάπης και ειρήνης. Ελπίζουμε ότι στο μέλλον τα έθνη δεν θα έρθουν ποτέ ξανά αντιμέτωπα παρά μόνο σε τέτοιους ειρηνικούς διαγωνισμούς»…Ο Χίτλερ, βαθιά συγκινημένος, έσφιξε το χέρι του Λούη.
Η συνέχεια επί της οθόνης, έδειξε ότι ακόμη και τότε που πλεόναζε η σκληρότητα και υπέβοσκε η επιθετικότητα, δεν απουσίαζε η ευμενής αποδοχή των ευχολογίων. Καλή ώρα όπως σήμερα, που τα ευχολόγια περί «ευρωπαϊκής οικογένειας» ακούγονται ευμενώς από αυτούς ακριβώς που την υπονομεύουν…..
ΥΓ
Εν όψει, το πολυαγαπημένο αν και πολυχρησιμοποιημένο, «ΤΑΞΙΔΙ», από τη Μυρτώ Δηγόνη
Η Δομνίτσα Λανίτου Καβουνίδου είχε σχέση ως τα γεράματά της με το «ζην αθλητικώς», που ουσιαστικά ήταν γι αυτήν ένα υποείδος του «ζην επικινδύνως», γιατί προφανώς αγαπούσε τη ζωή ορισμένων προδιαγραφών. Κοντολογίς ρισκάριζε τη ζωή γιατί αγαπούσε τη ζωή , κι όχι το να σέρνεται…
Αυτή η γυναίκα αναδείχθηκε ως αθλήτρια μέσα σε ένα εχθρικό περιβάλλον, όπου ο κοινωνικός κομφορμισμός θεωρούσε σκανδαλώδη την ενασχόληση των γυναικών με τα αθλήματα, ενώ ταυτόχρονα ο αθλητισμός ήταν ερασιτεχνικός – κυρίως και προπάντων μορφή διαχείρισης του ελεύθερου χρόνου των πολιτών…Ήταν η περίοδος εκείνη που πολλοί ασχολούμενοι με τα του σώματος έπαιζαν συχνά ένα ρόλο παρεμφερή με αυτόν του καλλιτέχνη σε τσίρκο, ζητώντας από τους θεατές των «επιδόσεών τους» ενίσχυση «για τη φασολάδα του αθλητή». Οι γυναίκες δεν είχαν ακόμη δικαίωμα ψήφου, το σώμα δεν είχε τα σημερινά δικαιώματά του, η γύμνια ήταν ελεγχόμενη και υπό τη διαρκή πολεμική των παραγόντων της ευπρέπειας και των χρηστών ηθών….
Η ΔΛΚ ήταν μέχρι τις ημέρες μας ένα ζωντανό μνημείο της συμμετοχής Ελλήνων στους περίφημους Ολυμπιακούς αγώνες του 1936, στο Βερολίνο. Η ειδική οπτική γωνία υπό την οποία είδε αυτό το πολυγεγονός, στο οποίο παραβρέθηκε μαζί με τον Σπύρο Λούη και τον Μαύρο σουπεράθλητή Τζέσε Όουενς, δεν της επέτρεψε να κάνει μεγάλο αριθμό παρατηρήσεων, όμως έκανε πολλούς από εμάς να συλλέξουμε μαρτυρίες και να αναλογιστούμε τις πολιτικές και πολιτιστικές διαστάσεις των συγκεκριμένων Ολυμπιακών αγώνων. Σε αυτό βοήθησε πολύ το βιβλίο του Richard Mandell «Οι Ολυμπιακοί αγώνες των Ναζί»(Ιωάννινα, 2004), που εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΙΣΝΑΦΙ. Όσοι δεν το διάβασαν, έχασαν…
Η Γερμανία του 1936 δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί ως το μετέπειτα γερμανικό κτήνος, η επιθετικότητά της μόλις της είχε επιτρέψει να κάνει μια φοβισμένη προσάρτηση του Δάντσιχ (1934) και να γεμίσει τους δρόμους με αντιεβραϊκά συνθήματα και πινακίδες. Διαλέγω ένα από αυτά που αναφέρει ο Mandell ως περίπτωση μαύρου χιούμορ - ήταν σε μια πινακίδα τοποθετημένη σε επικίνδυνη στροφή δρόμου, όπου οι οδηγοί εκαλούντο να κόψουν ταχύτητα και να προσέχουν, ενώ αντίθετα στους Εβραίους συστηνόταν να τρέχουν με ταχύτητα 75 μιλίων ! Το αντιφασιστικό μποϋκοτάζ των αγώνων του 1936 δεν ματαίωσε μεν την Ολυμπιάδα, πλην όμως έκανε τους Ναζί να οπισθοχωρήσουν και να «ευπρεπισθούν», να εξαλείψουν τις αντιεβραϊκές πινακίδες και να το «παίξουν» πολιτισμένοι…Αυτό φυσικά δεν άλλαξε τις μπαρόκ τελετουργίες και την κυριαρχία της ναζιστικής αισθητικής στην όλη διοργάνωση. Κρατάω σημείωση από την αφήγηση του MandelΙ , σχετικά με όσα ακολούθησαν την κήρυξη της έναρξης των αγώνων από τον ίδιο τον Χίτλερ :
«…Τότε το τεράστιο στάδιο έφτασε στο αποκορύφωμα της έξαψης, που έφερνε κόμπο στο λαιμό και προκαλούσε ανατριχίλα. Θαυμαστά πράγματα κάθε λογής άρχισαν να διαδέχονται το ένα το άλλο, σε μια αδυσώπητη, σχεδόν ηδονική συσσώρευση διεγερτικών συμβολισμών και αισθησιακής δόξας….Μια μακρόσυρτη φανφάρα ακούσθηκε από όλες μαζί τις σάλπιγγες του σταδίου, ενώ πυροβολαρχίες από μακριά έριξαν μια χαιρετιστήρια ομοβροντία 21 όπλων. Πιο χαμηλά, γύρω από τις πλευρές του κεντρικού στίβου, μέλη της Χιτλερικής νεολαίας άνοιξαν τα κλουβιά και μόλις δόθηκε το σύνθημα, 20.000 περιστέρια άρχισαν να φτερουγίζουν και να πετούν μακριά….»
Κάπου εκεί κοντά , σε όλη αυτή τη κατάσταση που τώρα πλέον «ακούγεται» σαν μια παλιά τοιχογραφία, ήταν η κυρία Δομνίτσα Λανίτου Καβουνίδου, εικοσάχρονη γυναίκα, προορισμένη για ένα αγώνισμα που καταργήθηκε μετέπειτα, τα 80 μέτρα μετ’ εμποδίων…Και ο Σπύρος Λούης , εκεί επίσης, με πρόσωπο σαν ζαρωμένο δαμάσκηνο (Mandell), που απευθύνθηκε στον Γερμανό Καγκελάριο λέγοντας : «Σας προσφέρω αυτό το κλαδί ελιάς ως σύμβολο αγάπης και ειρήνης. Ελπίζουμε ότι στο μέλλον τα έθνη δεν θα έρθουν ποτέ ξανά αντιμέτωπα παρά μόνο σε τέτοιους ειρηνικούς διαγωνισμούς»…Ο Χίτλερ, βαθιά συγκινημένος, έσφιξε το χέρι του Λούη.
Η συνέχεια επί της οθόνης, έδειξε ότι ακόμη και τότε που πλεόναζε η σκληρότητα και υπέβοσκε η επιθετικότητα, δεν απουσίαζε η ευμενής αποδοχή των ευχολογίων. Καλή ώρα όπως σήμερα, που τα ευχολόγια περί «ευρωπαϊκής οικογένειας» ακούγονται ευμενώς από αυτούς ακριβώς που την υπονομεύουν…..
ΥΓ
Εν όψει, το πολυαγαπημένο αν και πολυχρησιμοποιημένο, «ΤΑΞΙΔΙ», από τη Μυρτώ Δηγόνη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου