Επάρκεια των εγχώριων κοιτασμάτων λιγνίτη βλέπει η ΔΕΗ - Σε πλήρη εξέλιξη το σχέδιο με κοντά στα 2,5 εκατομμύρια τόνους αποθέματα καυσίμου

 

Γιώργος Φιντικάκης

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το σχέδιο λιγνίτη για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Έως σήμερα τα αποθέματα, μαζί με όσες ποσότητες έχουν εξορυχθεί, κινούνται κοντά στα 2,5 εκατομμύρια τόνους, με τις διαδικασίες εξορύξεων, επενδύσεων σε ορυχεία και αναβάθμισης της παραγωγής σε πλήρη εξέλιξη. Κυρίως όμως το μήνυμα που στέλνουν πηγές της ΔΕΗ είναι ότι λιγνίτης υπάρχει, δεν χρειάζεται να γίνουν εισαγωγές για να επιτευχθεί ο σχεδιασμός για ενεργειακή επάρκεια απέναντι στον φόβο μιας ολικής διακοπής των ρωσικών ροών αερίου.

Εξι από τις επτά μονάδες λιγνίτη της ΔΕΗ σε φουλ λειτουργία στα τέλη Ιουλίου, όπως και τον Ιούνιο, εκατομμύρια τόνων συσσωρευμένου καυσίμου στις αυλές τους και συμμετοχή του καυσίμου με πάνω από 30% στο ενεργειακό μείγμα της επιχείρησης, δείχνουν ότι το σχέδιο υλοποιείται κανονικά, χωρίς τη συνδρομή καυσίμου από γειτονικές χώρες.

Την άνοδο της λιγνιτικής παραγωγής επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για το μήνα Ιούνιο. Αντιπροσώπευε το 18,9% στο μείγμα συμβατικής παραγωγής ανά κατηγορία καυσίμου, ενώ στο συνολικό μείγμα ηλεκτροπαραγωγής ο λιγνίτης κάλυψε το 10,9% τον Ιούνιο (468 GWh), και σε επίπεδο εξαμήνου το 9,6% (2.460 GWh). Συγκρίνοντας τον Ιούνιο του 2021 με τον φετινό Ιούνιο, προκύπτει ότι μέσα σε ένα χρόνο, η αύξηση της παραγωγής λιγνίτη αυξήθηκε κατά 214 GWh, δηλαδή κατά… 84% ! Από 253,90 GWh τον περσινό Ιούνιο, εκτινάχθηκε τον φετινό στις 468 GWh.

Κοντά στα 2,5 εκατομμύρια τόνους αποθέματα

Ανάλογη με του Ιουνίου, ήταν και η εικόνα του Ιουλίου, όπου ειδικά προς τα τέλη του μήνα, υπήρξαν ημέρες που χρειαζόταν να δουλεύουν και οι επτά λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ. Και τα πέντε δηλαδή φουγάρα του Αγ.Δημητρίου, κάτι που είχε να συμβεί εδώ και χρόνια - όπως λένε πηγές της ΔΕΗ - μαζί με τη Μελίτη και τη Μεγαλόπολη. Οσο για τα αποθέματα, προ ημερών στοιχεία, μιλούν για 1,6 εκατομμύρια τόνους - μαζί με όσους έχουν εξορυχθεί -  στις αυλές των μονάδων του Αγ.Δημητρίου, για 490.000 τόνους στην Μεγαλόπολη και για 270.000 τονους στην Μελίτη. Τα νούμερα αυξομειώνονται, καθώς οι λιγνιτικές μονάδες δουλεύουν στο φουλ και είναι χαρακτηριστικό ότι τον περασμένο μήνα, οι αντίστοιχες ποσότητες ήταν 1,5 εκατ τόνοι στον Αγ.Δημήτριο, 550.000 τόνοι στην Μεγαλόπολη και 350.000 τόνοι στην Μελίτη.

Σημειωτέον ότι το σχέδιο για μέγιστη αξιοποίηση του λιγνίτη, που είχε παρουσιαστεί στις 14 Ιουλίου σε σύσκεψη στο Μαξίμου και για το οποίο έχουν συμφωνήσει κυβέρνηση και ΔΕΗ, μιλά για ακόμη μεγαλύτερη συμμετοχή του στο ενεργειακό μείγμα ώστε να περιοριστεί η χρήση του πανάκριβου αερίου. Συγκεκριμένα, προβλέπει:  

• Διπλασιασμό της λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ για το επόμενο 12μηνο, προκειμένου να φτάσει τις 10 TWh έναντι 5 TWh σήμερα. Η ποσότητα αντιστοιχεί στο 20% της συνολικής ετήσιας κατανάλωσης ρεύματος στην Ελλάδα.
• Εκσυγχρονισμό και επενδύσεις σε λιγνιτωρυχεία, μεταξύ των οποίων και εκείνα της Αχλάδας και της Βεύης στην Φλώρινα. Η διάνοιξη νέων σημείων έχει ξεκινήσει από το ορυχείο του Νότιου Πεδίου, όπου έχουν ήδη προκηρυχθεί 6 μεγάλα έργα για την μετακίνηση άγονων εδαφών και την εξόρυξη λιγνίτη. Στα μέσα Ιουλίου ολοκληρώθηκε και ο διαγωνισμός της πρώτης εργολαβίας χωματουργικών.
• Αποζημίωση για την επιπλέον παραγόμενη ποσότητα. Δεδομένου ότι έχει επιβληθεί πλαφόν ανά τεχνολογία για τα ποσά που εισπράττουν οι ηλεκτροπαραγωγοί από την πωλούμενη ενέργεια στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, (το οποίο στην περίπτωση του λιγνίτη υπολογίστηκε για τον Αυγουστο στα 205,38 ευρώ / MWh), προκύπτει μια αποζημίωση της τάξεως των 1 δισ ευρώ για τη ΔΕΗ. Εάν ωστόσο δεν είχε τεθεί σε εφαρμογή ο παραπάνω μηχανισμός και η τιμή για την ποσότητα των 5 επιπλέον TWh διαμορφώνονταν στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, τότε η αποζημίωση θα ανέρχονταν, σε σημερινά κόστη, στα 1,75 δισ. ευρώ (σήμερα στο Χρηματιστήριο Ενέργειας η μεγαβατώρα πωλείται προς 350,40 ευρώ / MWh). 

Οι τρεις όροι της ΔΕΗ

Η μέγιστη αξιοποίηση του λιγνίτη συνοδεύεται, όπως έχει γράψει το Energypress, από σειρά προϋποθέσεων, όπως η κατά προτεραιότητα είσοδο των λιγνιτικών μονάδων στο σύστημα. Ακριβώς επειδή οι λιγνιτικές μονάδες δεν είναι το ίδιο ευέλικτες με αυτές του φυσικού αερίου, όταν για λόγους που συνδέονται με τις καιρικές συνθήκες, οι ΑΠΕ δεν παράγουν ενέργεια, τότε είναι οι μονάδες αερίου εκείνες που προσφέρουν στο σύστημα την ευστάθεια που χρειάζεται. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι λιγνιτικές μένουν εκτός. Η ΔΕΗ λοιπόν έχει θέσει ως πρώτη προϋπόθεση, οι λιγνιτικές μονάδες να εισέρχονται στο σύστημα κατά προτεραιότητα.

Δεύτερη προϋπόθεση την οποία έχει βάλει η ΔΕΗ είναι η κατάργηση της υποχρέωσης που έχει εδώ και αρκετά έτη, προκειμένου να διαθέτει στην προθεσμιακή αγορά, το 50% της λιγνιτικής της παραγωγής της προηγούμενης χρονιάς. 

Και η τρίτη προυπόθεση συνδέεται με τις δαπάνες που θα κληθεί να καταβάλει για τις πολλές εργολαβίες εκσκαφών τις οποίες έχει ξεκινήσει να αναθέτει για να διπλασιάσει τη λιγνιτική της παραγωγή. Οι εργολάβοι ζητούν ως γνωστόν take or pay commitments.  Στο σενάριο όμως που τελειώσει ο πόλεμος, αποκλιμακωθει η ενεργειακή κρίση και υποχωρήσουν οι τιμές, ο συσσωρευμένος στις αυλές των μονάδων λιγνίτης δεν θα χρειαστεί να αξιοποιηθεί. Απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η ΔΕΗ έχει απαιτήσει ένα ποσό ως εγγύηση, της τάξης των 150 εκατ. ευρώ.