Αναστάσης Πεπονής

 

του Άντη Ροδίτη

Ο Αναστάσης Πεπονής (1924-2011), βουλευτής στην Κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου και Διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας της Ελλάδος (Ε.Ι.Ρ.), μετέπειτα υπουργός, συγγραφέας, επισκέφθηκε την Κύπρο τον Οκτώβριο 1964 σε μια προσπάθεια απ’ ευθείας σύνδεσης του ΡΙΚ με το ΕΙΡ.

Τι ακριβώς πέτυχε τότε ο Πεπονής το περιγράφει στο βιβλίο του «Τα γεγονότα και τα πρόσωπα», Λιβάνης 2002, σελίδα 89. Γράφει ότι έφυγε τελικά από την Κύπρο χωρίς να έχει επιτύχει αυτά για τα οποία ήρθε. Έφυγε μάλιστα, λέει, «με συγκεχυμένα συμπεράσματα για την πολιτική Μακαρίου.»

Συνεχίζει ο Πεπονής: «Τόνισα στον Μακάριο τη συμβολική σημασία μιας άμεσης σύνδεσης ορισμένων εκπομπών ΕΙΡ-ΡΙΚ, έχοντας πάντα στο μυαλό μου ως δεδομένη μια κοινή πολιτική με αίτημα το δικαίωμα αυτοδιάθεσης, που με την άσκησή του, όπως όλοι πιστεύαμε στην Ελλάδα, η πλειοψηφία του λαού της Κύπρου θα επέλεγε την Ένωση.

Η συζήτηση μεταφέρθηκε εκεί. Ο Μακάριος μού είπε απερίφραστα ότι αποδεχόταν την Ένωση υπό την προϋπόθεση ότι η Κύπρος δεν θα εντασσόταν, δεν θα υπαγόταν στο ΝΑΤΟ.

Ξαφνιάστηκα. Δεν ήξερα αν αυτή τη θέση του την είχε ήδη γνωστοποιήσει στην ελληνική κυβέρνηση, δεν ήμουν ετοιμασμένος για το θέμα, πολύ περισσότερο ν’ ακούσω από τον Μακάριο μια τοποθέτηση με την οποία ουσιαστικά απέκλειε την Ένωση.

Παρατήρησα ότι η ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ ήταν δεδομένη από το 1952. Για την ένωση με αυτή την Ελλάδα είχε πρωτοστατήσει ο ίδιος και, πάντως, με αυτό το δεδομένο έγινε ο αγώνας της ΕΟΚΑ… κ.λπ.»

Ο Πεπονής στην επόμενη σελίδα 90 του βιβλίου του, αφηγείται και μια άλλη σχετική περίπτωση, στις 5 φεβρουαρίου 1965 στην Αθήνα, όταν προσκλήθηκε σε γεύμα στη Σοβιετική πρεσβεία για ν’ ακούσει τον ίδιο τον πρεσβευτή της ΕΣΣΔ να μιλά «εναντίον της προοπτικής της Ένωσης» την οποία καταλάβαινε μόνο ως «ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ».

Ο Μακάριος, πάντως, εξακολούθησε να μιλά για την Ένωση ως …στόχο μέχρι και τον Μάϊο του 1974, ενώ όλοι όσοι εχθρεύονταν την Ένωση τον υποστήριζαν με φανατισμό, ανακηρύσσοντάς τον ως τον ένα και μοναδικό ήρωά τους. Τέτοιες υποθήκες παραπλάνησης και ασυνέπειας λόγων και πράξεων κληροδότησε στους πιο «ανένδοτους» οπαδούς του.