Λιβύη: Προσπάθειες για ειρήνευση και ενότητα στη χώρα

 

• Γράφει ο Γιώργος Παπαγιαννόπουλος

• e–mail: g.papagian3@yahoo.gr

Να ξεκινήσουμε με μια είδηση ιδιαιτέρου “ελληνικού ενδιαφέροντος» : Οκτώ Ευρωπαίοι πρέσβεις, μεταξύ αυτών ο πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Λιβύη, εξέφρασαν στον πρωθυπουργό της Λιβύης Φάγεζ αλ-Σάρατζ την άποψη των χωρών τους ότι το (παράνομο) μνημόνιο που υπέγραψε με την Τουρκία τον Δεκέμβριο «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με την το Δίκαιο της Θάλασσας, και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτες χώρες».

Αυτό αναφέρεται σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και καταγράφει η αγγλόφωνη αιγυπτιακή εφημερίδα «Egypt Today» ( 12.10.20)

Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ στη Λιβύη και οι πρέσβεις της Αυστρίας, της Δανίας, του Βελγίου, της Φινλανδίας, της Ισπανίας, της Σουηδίας και της Νορβηγίας συναντήθηκαν με τον Σάρατζ για να καταθέσουν τα διαπιστευτήριά τους, όπου και επανέλαβαν την ανάγκη συμμόρφωσης στα αποτελέσματα της Διάσκεψης του Βερολίνου που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο, και η οποία στηρίζει την πολιτική λύση και την τήρηση του εμπάργκο όπλων που επιβλήθηκε στη Λιβύη.

Όσον αφορά την Ε.Ε.: Το Συμβούλιο στις 15.10.20 ανακοίνωσε πως: «επέβαλε στοχοθετημένα περιοριστικά μέτρα σε ένα άτομο που συμμετέχει και παρέχει υποστήριξη σε πράξεις που απειλούν την ειρήνη, την ασφάλεια ή τη σταθερότητα της Λιβύης, μεταξύ άλλων μέσω παραβιάσεων του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ. Οι κυρώσεις που επιβάλλονται σε αυτό το άτομο περιλαμβάνουν απαγόρευση ταξιδιού και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων.

Το Συμβούλιο εξακολουθεί να ανησυχεί σοβαρά για την κατάσταση στη Λιβύη και ιδίως για τις πράξεις που απειλούν την ειρήνη, την ασφάλεια ή τη σταθερότητα της Λιβύης, μεταξύ άλλων μέσω παραβιάσεων του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ, παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παραβιάσεων, καθώς και απόπειρα παράνομης εξαγωγής πετρελαίου από τη Λιβύη.»

Οι κυρώσεις της ΕΕ συμπληρώνουν και ενισχύουν τις κυρώσεις που εγκρίθηκαν από τον ΟΗΕ, οι οποίες περιλαμβάνουν το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ και μεμονωμένα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

• Τι συμβαίνει ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές

Όσον αφορά τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα, αυτά με προτροπή του ΟΗΕ, επέστρεψαν τον Σεπτέμβριο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με θεματικές συνεδριάσεις: για το θεσμικό σκέλος στο Μαρόκο, το στρατιωτικό στην Αίγυπτο, το πολιτικό στην Ελβετία.

Όπως αναφέρθηκε τις τελευταίες ημέρες από ιταλικό το πρακτορείο “AgenziaNova”, από τις 11 Οκτωβρίου στο Κάιρο, ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις που έχουν ως αντικείμενο τη σύνταξη ενός νέου συντάγματος της Λιβύης. Εκπρόσωποι τόσο από την ανατολική όσο και από τη δυτική Λιβύη συναντήθηκαν, υπό τη διαμεσολάβηση της κυβέρνησης του προέδρου Al Sisi, στην Αίγυπτο για να αρχίσουν να καταρτίζουν τουλάχιστον έναν οδικό χάρτη για την διαμόρφωση του επόμενου Συντάγματος.

Επιπλέον, η υιοθέτηση ενός νέου χάρτη για την μελλοντική θεσμική οργάνωση είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη διοργάνωση των προεδρικών εκλογών. Οι τελευταίες θα πραγματοποιηθούν τον επόμενο Μάρτιο, σύμφωνα με όσα διέρρευσαν από τις πρόσφατες συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Μαρόκο και την Ελβετία από τις αντιπροσωπείες της Λιβύης.

Στην Αίγυπτο υπήρχαν εκπρόσωποι τόσο του κοινοβουλίου του Tobruck όσο και του “Συμβουλίου του Κράτους” (Κυβέρνηση της Τρίπολης). Η πρώτη αποτελεί την κοινοβουλευτική συνέλευση που εκλέχθηκε το 2014 και της οποίας ο πρόεδρος Saleh θεωρείται πλέον ο κύριος εκπρόσωπος της ανατολικής Λιβύης, της περιοχής όπου εδρεύει η Βουλή των Αντιπροσώπων.

“Το Συμβούλιο του κράτους” , είναι το άλλο κοινοβουλευτικό σώμα, που εκλέχθηκε το 2012 και αναγνωρίστηκε από τις συμφωνίες Skhirat του 2015 και εδρεύει στην Τρίπολη και θεωρείται ότι πρόσκεινται στην κυβέρνηση του Al Sarraj. Το πρώτο βήμα για ένα νέο σύνταγμα της Λιβύης θα μπορούσε συνεπώς να προκύψει από τη συνεδρίαση των δύο κοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών.

Εάν στην Αίγυπτο προχωρήσουν οι συνεννοήσεις, θα ακολουθήσουν περαιτέρω συνομιλίες στην Ελβετία σύντομα. Σε αυτήν την περίπτωση, αυτές οι αντιπροσωπείες θα παραστούν, ωστόσο το θέμα της συζήτησης θα είναι διαφορετικό από τις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται στο Κάιρο. Το κύριο σημείο της ημερήσιας διάταξης στη Γενεύη θα αφορά τη δημιουργία ενός νέου προεδρικού συμβουλίου και μιας νέας κυβέρνησης. Το σημερινό συμβούλιο διορίστηκε στη Skhirat το 2015 και έπρεπε να παραμείνει για δύο χρόνια. Μια θητεία που λόγω του πολέμου έχει παραταθεί επ ‘αόριστον, βασικό πρόβλημα για το Κοινοβούλιο που εδρεύει στο Τομπρούκ.

Τώρα οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην συγκρότηση ενός προεδρικού συμβουλίου τριών μελών, που θα εκπροσωπούν τις τρεις ιστορικές περιοχές της χώρας (Tripolitania, Cyrenaica και Fezzan) και μια νέα κυβέρνηση. Ο στόχος είναι να αποφευχθεί η δημιουργία περαιτέρω διαιρέσεων και να δοθεί στη Λιβύη μια εκτελεστική μονάδα όσο το δυνατόν πιο ενοποιημένη. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το ίδιο το γεγονός ότι οι αντιπροσωπίες και από τα δύο κοινοβούλια συνεχίζουν να μιλούν μεταξύ τους θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κάποια αισιοδοξία.

Σε μια παράλληλη κίνηση, ο ΟΗΕ καλεί τους ηγέτες να δώσουν προτεραιότητα στο εθνικό συμφέρον ανακοινώνοντας ότι: ενδολιβυκός πολιτικός διάλογος, έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στην Τυνησία στις αρχές του Νοεμβρίου σε μια προσπάθεια εξόδου της Λιβύης από το χάος. Ο διάλογος της Τύνιδας, που θα αρχίσει στις 26 Οκτωβρίου μέσω τηλεδιάσκεψης προτού συνεχιστεί στις αρχές Νοεμβρίου πρόσωπο με πρόσωπο, θα συγκεντρώσει πολλά μέλη του Κοινοβουλίου του Τομπρούκ (ανατολική Λιβύη) και του Ανώτατου Συμβουλίου του Κράτους (δυτική Λιβύη), καθώς και μετέχοντες που θα επιλεγούν από τον ΟΗΕ.
Δύσκολη η ειρήνευση, εύθραυστη “εκεχειρία” όντως..