Του Γιάννου Χαραλαμπίδη
Το Ισραήλ, η Κύπρος και η Ελλάδα, υπό την υψηλή επιτήρηση των ΗΠΑ και με τη σύμφωνη γνώμη της ΕΕ, υπέγραψαν κατ’ αρχήν συμφωνία για τον EastMed. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία συνεχίζει τη δική της αναθεωρητική πολιτική και την ενίσχυσή της στη θάλασσα, η οποία χρειάζεται, βεβαίως, την αεροπορική κάλυψη. Την οποία, όντως, διαθέτει επαρκώς. Συνεπώς, παρά την υπογραφή για EastMed, η απειλή συνεχίζει να υπάρχει και στον αέρα και στη θάλασσα και στην ξηρά. Στον αέρα υπάρχει για την Κύπρο η ασπίδα του Ισραήλ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι, εάν υπάρχει στρατηγική συμμαχία, την κρίσιμη στιγμή, θα έρθουν οι Ισραηλινοί πιλότοι να μας σώσουν εμπλεκόμενοι σε πόλεμο με την Τουρκία, ενώ εμείς θα καθόμαστε αραγμένοι στον καναπέ.
Κυριαρχία στον αέρα
Αλήθεια είναι ότι, η κυριαρχία του Ισραήλ στον αέρα στο FIR Λευκωσίας ενοχλεί την Άγκυρα.
Για να μην πούμε ότι ενοχλούνται και αρκετοί εν Κύπρω ημέτεροι, διότι βλέπουν το γεωπολιτικό παιχνίδι να αλλάζει και να διαψεύδονται οι εκτιμήσεις τους και οι πολιτικές τους. Και τις ΗΠΑ να στηρίζουν τον EastMed, του οποίου η υλοποίηση έχει δρόμο ακόμη. Δεν αποκλείεται να βάλουν ακόμη και ημέτεροι «βόμβες» στα θεμέλιά του, για να κρατήσουν το παράθυρο ανοικτό στον αγωγό προς Τουρκία ως προϋπόθεση, όπως δημόσια τονίζει η Τουρκία, για τη λύση της ομοσπονδίας. Αυτός δεν είναι ο μόνος εκ των έσω κίνδυνος. Εμείς επιμένουμε, πάντως, στην τουρκική απειλή στην ξηρά, διότι, εάν θέλει η Τουρκία να προκαλέσει πανικό, θα ενεργήσει στη γραμμή αντιπαράταξης. Ένα τέτοιο επεισόδιο μπορεί να γίνει αντιληπτό διά γυμνού οφθαλμού και να επιφέρει ψυχολογικές επιπτώσεις, απώλεια εδάφους και οικονομικές καταστροφές. Ταπείνωση. Και επιβολή λύσης υπό την απειλή απώλειας εδαφών και φυσικού αερίου. Εξαρτάται, βεβαίως, τι θέλει η Άγκυρα, η οποία θεωρεί δεδομένη την επί του εδάφους κατάσταση, και προχωρεί στα επί της θαλάσσης τετελεσμένα, όπου η απειλή δεν γίνεται αντιληπτή. Δεν την βλέπουμε, αλλά υπάρχει. Γιατί αναφέρονται τα ανωτέρω; Διότι, η κατ’ αρχήν απόφαση για τον EastMed αυξάνει τις ανάγκες ασφάλειας και τη δημιουργία συμμαχιών και αποτροπής. Θέλει σαφή στόχο για τη διατήρηση στη ζωή της Κυπριακής Δημοκρατίας ως νομικής και συνταγματικής προϋπόθεσης για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, χωρίς την αλλαγή καθεστώτος, που θα δίνει συνταγματικά και άλλα δικαιώματα στην Άγκυρα μέσα από εκ περιτροπής Προεδρίες. Το φυσικό αέριο δεν θα πρέπει να είναι κίνητρο για τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και την αντικατάστασή της από δύο ισότιμα κράτη στο πλαίσιο μιας ομοσπονδίας, αλλά κίνητρο για την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, όπως το κεκτημένο της ΕΕ καθορίζει, και την επανενσωμάτωση των κατεχομένων στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Τουρκικά υποβρύχια και Άμπραμς
Ο διπλωματικός τομέας κινείται χέρι-χέρι με τη στρατηγική συνεργασία. Πριν από την κατ’ αρχήν συμφωνία για τον EastMed διεξήχθη η άσκηση Ονήσιλος - Γεδεών, στην οποία έλαβαν μέρος ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη τύπου F-35, F-16, F15. Η υπεροχή των ισραηλινών μαχητικών είναι προφανής, όμως, την ίδια στιγμή, η Τουρκία δέσμευσε χώρους εντός της ΑΟΖ για να εμπεδώσει την κυριαρχία της στη θάλασσα και να αμφισβητήσει τα ειδικά κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία θεωρεί τον αδύναμο κρίκο στην περιοχή. Η Κύπρος δεν διαθέτει ούτε πολεμικά αεροσκάφη, ούτε πλοία. Ακόμη και το «Ιωαννίδης» φέρει μόνον ένα πυροβόλο 20 χιλιοστών. Συνεπώς, μπορεί να συμμετέχει μόνο σε αποστολές έρευνας και διάσωσης. Δεν είναι, στην ουσία, πολεμικό σκάφος. Για να ήταν, θα έπρεπε να είχε αγοραστεί και να τοποθετηθεί σε αυτό πυραυλικό σύστημα βεληνεκούς 60 και 70 χιλιοστών. Γιατί δεν αγοράστηκε; Ποιον κοροϊδεύουμε; Τους εαυτούς μας, τους Τούρκους ή και τους δύο; Από την πλευρά της, η Άγκυρα έχει βάλει πλώρη για να αναδειχθεί σε θαλασσοκράτειρα δύναμη. Εντός των επόμενων δύο ετών αναμένεται η ολοκλήρωση της κατασκευής δύο υποβρυχίων σε τουρκικά ναυπηγεία και ενός μικρού αεροπλανοφόρου. Ήδη, προχωρεί στον εκσυγχρονισμό αρμάτων μάχης με γερμανικές μηχανές, ενώ αναμένεται η κατασκευή των νοτιοκορεατικών αρμάτων, αντιγραφής των αμερικανικών Άμπραμς με γερμανικές μηχανές.
Η σημασία της Κύπρου
Ο EastMed συνιστά, εκ των πραγμάτων, ενεργειακό, οικονομικό και στρατιωτικό αμυντικό άξονα. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Κύπρος πρέπει να αποφασίσει τι άμυνα και τι συμμαχίες επιθυμεί να έχει. Που σημαίνει, τη σύναψη στρατηγικών συμμαχιών με την Ελλάδα και το Ισραήλ σε βάθος χρόνου. Η Κύπρος μπορεί να διαθέσει τη θέση και τις υποδομές της, όπως είναι τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της, πολιτικά και στρατιωτικά. Ταυτοχρόνως, θα μελετηθεί η δυνατότητα: 1. Να συνδράμει οικονομικά μαζί με την Ελλάδα για την αγορά οπλικών συστημάτων που θα ενισχύσουν τον άξονα Κύπρου - Ελλάδας, σε ό,τι αφορά πλοία, ακόμη και αεροπλάνα.
2. Να δημιουργηθεί κοινή στρατιωτική δύναμη με επιτελείο των τριών χωρών που αποτελούν τη σπονδυλική στήλη του EastMed. Στη δύναμη αυτή μπορούν να συμμετάσχουν και άλλα κράτη που έχουν συμφέροντα με τον EastMed. Σημαντικές προς αυτήν την κατεύθυνση είναι οι μονάδες του κυβερνοχώρου.
3. Να συμφωνηθεί η στάθμευση ή μεταστάθμευση ελληνικών και ισραηλινών, ακόμη και αμερικανικών, αεροσκαφών ή ελικοπτέρων στη Βάση Ανδρέας Παπανδρέου. Ανάλογη συμφωνία είναι δυνατή για τα λιμάνια.
4. Να δημιουργηθεί, επί τη βάσει νομοθετικής ρύθμισης, Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Ανάπτυξης, για να είναι δυνατή η έρευνα και η συμμετοχή της Κύπρου σε προγράμματα της ΕΕ και σχετικές συνέργειες.
Η κρίσιμη ώρα…
Η απόφαση για τον EastMed κλείνει την πόρτα στον αγωγό προς Τουρκία, ο οποίος εμφανιζόταν ως το δώρο προς την Άγκυρα, προκειμένου να επιλυθεί το Κυπριακό στο πλαίσιο μιας ομοσπονδίας. Είναι πρόδηλον ότι η Τουρκία εντάσσει στους όρους αναφοράς τον διαμοιρασμό του φυσικού αερίου που συνοδεύεται από τον επαναπροσδιορισμό της Κυπριακής ΑΟΖ σε σχέση με αυτήν του Ισραήλ και της Αιγύπτου, για να εξουδετερώσει το σημείο όπου συμπίπτει η ελληνική με την κυπριακή ΑΟΖ. Άρα, η ομοσπονδία, ως στόχος και επιλογή, συγκρούεται με τη στρατηγική που έρχεται να υπηρετήσει ο EastMed. Εν ολίγοις, Ρωσία και Τουρκία θέλουν να ελέγξουν τη διοχέτευση φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Κύπρου προς τουρκικά παράλια και μέσω του Turkish Stream. Στον αντίποδα είναι ο EastMed, που απεγκλωβίζει την Ευρώπη, έστω και μερικώς, από τη Ρωσία και την Τουρκία, μια εξέλιξη που ευνοείται από τις ΗΠΑ. Εφόσον η τουρκική πολιτική δεν αλλάζει, θα υπάρξει η κρίσιμη ώρα. Η ώρα της αναμέτρησης. Η περίοδος της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, την οποία η Άγκυρα θα επιδιώξει να εμποδίσει μόνον εάν η Κύπρος είναι απομονωμένη και χωρίς αποτροπή. Υπό αυτές συνθήκες, είναι σημαντική η συμμαχία με το Ισραήλ, γιατί: 1. Δημιουργούνται κοινά ενεργειακά και γεωπολιτικά συμφέροντα. 2. Η Κύπρος είναι γεωπολιτική και ενεργειακή έξοδος του Ισραήλ, λόγω έλλειψης στρατηγικού βάθους. 3. Εφόσον υπάρχουν κοινά ενεργειακά συμφέροντα, το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει να πληγεί ο EastMed. Το ίδιο ισχύει και για την ΕΕ, της οποίας θα συνιστά και δικό της έργο ενεργειακής τροφοδοσίας, αλλά και για τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και την Ιταλία, ένεκα εμπλοκής δικών τους εταιρειών. Γι’ αυτό είναι σημαντική η κοινή στρατιωτική δύναμη.
Το αντιομοσπονδιακό Ισραήλ…
Το Ισραήλ δεν επιθυμεί την εμπλοκή της Τουρκίας στα ενεργειακά και είναι γι’ αυτό που δυσανασχετούν οι ηγεσίες του ΑΚΕΛ και του ΔΗΣΥ, η καθεμιά με τον δικό της τρόπο, συνταυτιζόμενες με τις θέσεις της Άγκυρας, όπως τους κάρφωσε προ μηνός ο Μουσταφά Ακιντζί. Οι Ισραηλινοί θέλουν τη γεωστρατηγική, οικονομική και ενεργειακή αποδυνάμωση της Άγκυρας, διότι την θεωρούν απειλή. Η συγκυρία βοηθά, διότι οι ΗΠΑ έχουν ευθυγραμμίσει την πολιτική τους με το Ισραήλ, ενώ η Τουρκία στρέφεται προς τη Ρωσία. Όμως, θα ήταν ανόητη η Μόσχα να θέλει την ενίσχυση της Τουρκίας. Τη στηρίζει μέχρι του σημείου που μπορεί να την ελέγχει. Την θέλει για έναν άλλο λόγο: Για να προκαλεί προβλήματα στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ. Το Ισραήλ δεν ευνοεί την ομοσπονδία, διότι θέλει να συνομιλεί με τους Έλληνες της Κύπρου και όχι με τον Ερντογάν. Κατανοεί, δηλαδή, ότι με την ομοσπονδία η Κύπρος και η περιοχή θα περιέλθει υπό τουρκικό έλεγχο. Εάν σήμερα ήταν ομόσπονδη η Κύπρος, τα τουρκικά μαχητικά είναι αυτά που θα πετούσαν και στον νότο, και όχι τα ισραηλινά. Είναι, δε, σαφές ότι, το Ισραήλ, με τον άξονα που εγκαθιδρύει με την Κύπρο και την Ελλάδα, κερδίζει ζωτικό χώρο μέχρι την Κρήτη και, με τον αγωγό EastMed, πέραν αυτής.
Τούρκοι, Λουτ και διάττοντες αστέρες
Αληθές είναι ότι οι ηγεσίες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ δυσανασχετούν για έναν άλλο λόγο: Δεν τους δίνει, πλέον, σανίδα σωτηρίας για την πολιτική τους και δη της ομοσπονδίας. Οι Τούρκοι ήταν σαφείς και προς την κ. Λουτ: 1. Διαμερισμός φυσικού αερίου. 2. Αλλαγή του τρόπου λειτουργίας των εγγυήσεων. 3. Χρονοδιάγραμμα στην παραμονή τουρκικών στρατευμάτων μετά τη λύση, χωρίς να υπόσχονται πλήρη αποχώρηση. 4. Εκ περιτροπής Προεδρία, που σημαίνει τη διχοτόμηση στην εκτελεστική εξουσία. 5. Χρονοδιάγραμμα τερματισμού των συνομιλιών. Υπάρχουν και μια σειρά άλλων ζητημάτων, που, όπως πληροφορούμαστε, έχει στο συρτάρι η τουρκική πλευρά. Εν ολίγοις, η Άγκυρα θεωρεί την Κύπρο ως τμήμα της αναθεωρητικής της πολιτικής και κλείνει τις πύλες της λύσης, εκτός και αν γίνουν δεχτοί οι τουρκικοί όροι. Και το 2023, εκατό χρόνια από την ίδρυση της σύγχρονης Τουρκίας, ο νέος Ατατούρκ, δηλαδή ο Ερντογάν, επιδιώκει να κυριαρχήσει στη γειτονιά μας και ευρύτερα. Εάν, πάντως, προκύψει τελικώς εκμετάλλευση του φυσικού αερίου μέσα από τον EastMed και η αποτροπή μιας λύσης χειρότερης από την υφιστάμενη διχοτόμηση, δεν θα οφείλεται στην πολιτική του κομματικού συστήματος, αλλά στην αλαζονεία και την απληστία της Άγκυρας, που δεν υπέγραψε μια ομοσπονδία, καθώς και στην ευθυγράμμιση των ενεργειακών άστρων του Ισραήλ, της EXXON, της TOTAL, της ENI και της ΕΕ, ακόμη και των ΗΠΑ με τον EastMed. Διότι, εάν οι εξελίξεις εξαρτώντο από τις ευφάνταστες πολιτικές επιλογές του κομματικού κατεστημένου, και η Κύπρος και το φυσικό της αέριο θα προσφέρονταν ως δώρο στην Άγκυρα. Ο κίνδυνος, βεβαίως, ακόμη υπάρχει… Οι ετερόφωτοι αστέρες του κομματικού κατεστημένου εξακολουθούν να περιστρέφονται γύρω από την εξουσία. Αυξάνονται, μάλιστα, και πληθύνονται με νέους διάττοντες κομήτες…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου