του Γιάννου Χαραλαμπίδη *
Καβαλιέρος, με βάση τα λεξικά, είναι ο άνδρας που συνοδεύει μια κυρία σε χορό. Θα διερωτηθεί κάποιος τι σχέση έχει με την πολιτική. Έχει σχέση, υπό την έννοια ότι από το 1974 χορεύουμε στους ρυθμούς της ομοσπονδίας, την οποία η Τουρκία ανέκαθεν χαρακτήριζε ως διχοτόμηση και ως το όχημα μεταφοράς προς την πλήρη τουρκοποίηση της Κύπρου. Τις προάλλες οι τρεις καβαλιέροι της ομοσπονδίας, δηλαδή οι αρχηγοί του ΔΗΣΥ, του ΑΚΕΛ και του ΔΗΚΟ, Α. Νεοφύτου, Α. Κυπριανού και Ν. Παπαδόπουλος, έδωσαν από κοινού και μάλιστα δημόσια ρεσιτάλ μαθημάτων πώς θα σωθεί ο τόπος μέσω της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Πώς δηλαδή θα σωθούμε με μιαν άλλη μορφή, από μιαν άλλη απόχρωση της διχοτόμησης. Οι δύο από τους τρεις, δηλαδή οι ηγέτες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ, δεν είχαν υποστείλει ποτέ τα ομοσπονδιακά λάβαρα, σε αντίθεση με τον Ν. Παπαδόπουλου, ο οποίος όταν, προ μερικών μόλις μηνών, ήταν υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας, προσπαθούσε να κρύψει όσο μπορούσε την ομοσπονδιακή σημαία, διατηρώντας τη μεσίστια, σε μια προσπάθεια υφαρπαγής των αντιομοσπονδιακών ψηφοφόρων, οι οποίοι υποτιμήθηκαν ως αναλώσιμα θηράματα.
Και από πολιτικούς και από δημοσιογράφους, καθώς και από άλλους παράγοντες, που μπροστά στους καρπούς της εξουσίας ή της απογοήτευσης και της αντιπάθειας προς το ΑΚΕΛ και τον Νίκο Αναστασιάδη έψαχναν, μέσα στις ψευδαισθήσεις τους, για σανίδα σωτηρίας...
«Χημείες» και φυσικά αέρια...
Τώρα, τα τρία άστρα της ομοσπονδίας, του ΔΗΣΥ, του ΑΚΕΛ και του ΔΗΚΟ, ευθυγραμμίστηκαν και περιμένουν τη νέα πρωτοβουλία στο Κυπριακό. Λόγω, βεβαίως, εκλογών θα βρουν ή θα κατασκευάσουν διαφορές για να κρατήσουν τα κόμματά τους σε συνοχή. Κοινός στόχος για να βάλλουν εναντίον του είναι η αποκεντρωμένη ομοσπονδία του Νίκου Αναστασιάδη. Δηλαδή, μια παραλλαγή της ομοσπονδίας που οι ίδιοι υποστηρίζουν. Αληθές είναι ότι ο Α. Νεοφύτου δεν πυροβολεί ευθέως κατά του Προεδρικού, αλλά όταν έχει «χημεία» με τον Ν. Παπαδόπουλο και συναντίληψη με τον Α. Κυπριανού, τι να υποθέσει κάνεις ότι πράττει; Αφήνει τους άλλους δύο να «κάνουν τη δουλειά» και αυτός εργάζεται για ίδιον όφελος. Όσο και αν είναι μακριά οι Προεδρικές Εκλογές, ποιος τους απαγορεύει να κτίζουν γέφυρες από τώρα;
Ξαναφτιάχνουν εκείνες που γκρέμισαν στον τελευταίο προεκλογικό, μέσα από τις τηλεοπτικές κοκορομαχίες. Ειδικώς, το ΔΗΚΟ, που κατηγορείται για στροφή προς την ακροδεξιά, αναζητεί τη βολική ταυτότητα του Κέντρου, που του δίδει τη δυνατότητα να κολλά παντού. Και δεξιά και αριστερά και στη μέση. Και με τους ομοσπονδιακούς και με τους αντιομοσπονδιακούς. Με όλους. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η ηγεσία του ΔΗΣΥ υστερεί ευέλικτων ικανοτήτων. Εάν περάσει κανείς από τα Εθνικόφρονα Σωματεία, όπου στεγάζονται συνήθως οι τοπικές ή οι Επαρχιακές Οργανώσεις του ΔΗΣΥ, θα δει παντού ελληνικές σημαίες και κάδρα ηρώων, με κεφαλή τον Γρίβα. Την ίδια, όμως, στιγμή διαπιστώνει ότι η ηγεσία του κόμματος φλερτάρει με τις θέσεις της Άγκυρας και του Ακιντζί, έχοντας ως σύμμαχό της το ΑΚΕΛ, το οποίο επιμένει στα κομμουνιστικά σφυροδρέπανα, από τη μια, και στη χλιδάτη καπιταλιστική ζωή των ηγετών του και των στελεχών του, από την άλλη. Και επειδή αφήσαμε αιχμές, θα πρέπει να τις τεκμηριώσουμε. Μετά τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ήρθε άλλος, πολύ πιο αρμόδιος να αποκαλύψει αυτό το οποίο ήταν κοινό μυστικό. Ότι, δηλαδή, η πρόταση για να περάσει ο αγωγός του φυσικού αερίου προς Τουρκία ήταν θέση της Άγκυρας. Ήταν θέση τουρκική, την οποία ανέλαβαν να προωθήσουν στην Κύπρο και διεθνώς οι ηγεσίες του ΑΚΕΛ και του ΔΗΣΥ. Είπε, λοιπόν ,ο κ. Ακιντζί την περασμένη εβδομάδα τα εξής:
«Κάναμε έκκληση και στους Ε/κ ‘ξεκαθαρίστε τι θέλετε’ κι εκείνοι το έκαναν. Δεν θέλουν δύο χωριστά κράτη. Στο κεφάλι του Αναστασιάδη, βέβαια, πότε-πότε μπορεί να υπάρχει. Κι εφόσον έχει ξεκαθαριστεί αυτό, όπως υπογράμμισα και προηγουμένως, αν έρθει σχέδιο λύσης που θα συμπεριλαμβάνει βασικές αρχές όπως την ισότητα, την ελευθερία, τον ισότιμο διαμοιρασμό του πλούτου και αμοιβαίους οικονομικούς δεσμούς, τότε μπορεί η διαδικασία να προχωρήσει. Το φυσικό αέριο να περάσει από την Τουρκία στην Ευρώπη και από την Τουρκία να έρθει νερό στην Κύπρο. Εγώ πάντα σκέφτομαι θετικά σενάρια. Είμαι σίγουρος ότι θα είναι για το καλό της περιοχής, το δικό μας και της Τουρκίας». Και επί τούτων πρόσθεσε: «Θέλουμε οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε. να βελτιωθούν, να ενισχυθεί η Τελωνειακή Ένωση, να υπάρξει χαλάρωση στο θέμα της βίζας. Αν σκεφτόμαστε μόνο μία λύση για την Κύπρο, δεν μπορεί να υπάρξει. Χρειάζεται να κοιτάξουμε την Κύπρο πέρα από την Κύπρο. Υπό αυτήν την έννοια, το φυσικό αέριο, αν ιδωθεί με μία θετική προοπτική, ως ζήτημα Τουρκίας - Ε.Ε., τότε αυτό θα συμβάλει και σε λύση στο Κυπριακό».
Ο πόλεμος των αγωγών και γιατί κτυπούν το Ισραήλ
Για να βάλουμε τα πράγματα σε τάξη: Ο μετριοπαθής Ακιντζί υποστηρίζει ότι η θέση που επί μακρόν μάς προτείνουν οι ηγεσίες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ για τον αγωγό μέσω Τουρκίας όχι μόνο είναι θέση της Άγκυρας, αλλά συνιστά προϋπόθεση της λύσης. Και αντί το φυσικό αέριο να είναι δικό μας εργαλείο για τη γεωπολιτική μας ενίσχυση, μας εισηγούνται όπως περάσει ο αγωγός προς Τουρκία, για να έχει η Άγκυρα το πάνω χέρι! Ευτυχώς που είναι και γενναιόψυχος ο Ακιντζί. Εάν δώσουμε, είπε, τη συγκατάθεσή μας να περάσει ο αγωγός του φυσικού αερίου από την Τουρκία στην Ευρώπη, θα μας το ανταποδώσει προσφέροντάς μας τουρκικό νερό. Τι καλός! Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που, κατά το πρόσφατο παρελθόν, όταν γινόταν λόγος για τη συμμαχία με το Ισραήλ και για κατασκευή του EastMed, δηλαδή του αγωγού προς Κρήτη και από εκεί προς Ιταλία και Ευρώπη, οι ηγεσίες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ άφηναν να διαρρεύσει υπό τη μορφή διπλωματικών πληροφοριών, μεταξύ άλλων, και τα εξής:
Μα, τελικά, μας θέλει ή όχι το Ισραήλ; Το Ισραήλ θα μας πουλήσει και θα πάρει αγωγό προς Τουρκία; Μα, γιατί να εμπιστευτούμε το Ισραήλ; Αυτά έλεγαν και πολλά άλλα οι λεγόμενες διπλωματικές πληροφορίες και εκτιμήσεις... Ποιων; Των Τούρκων ή των Βρετανών; Όταν, αργότερα, αντελήφθησαν ότι το Ισραήλ, όπως και η Αίγυπτος, ευνοούν τον EastMed για να μην εγκλωβιστούν στην Τουρκία, άρχισαν να ισχυρίζονται το παλιό παραμύθι, ότι δήθεν δεν είναι συμφέρουσα επιλογή ο EastMed, ενώ πρόσφατα κατηγόρησαν τον Πρόεδρο ότι παρασύρεται από τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου και δεν θέλει λύση στο Κυπριακό, άρα είναι υπέρ της διχοτόμησης, άρα πρέπει να σπάσει ο άξονας με το Ισραήλ και να στραφούμε μέσω ομοσπονδιακής λύσης και αγωγού προς Τουρκία. Ιδού, λοιπόν, πού οδηγεί ο αγωγός προς Τουρκία. Το λέει ο μετριοπαθής Ακιντζί. Στις αγκάλες της Τουρκίας! Ακυρώνει τον δικό μας ενεργειακό και γεωπολιτικό ρόλο που εξυπηρετείται μέσω του EastMed και αναβαθμίζει την Τουρκία, για να μας μετατρέψει, μέσω της ομοσπονδίας των δύο ισότιμων κρατών και της εκ περιτροπής Προεδρίας, σε δικό της προτεκτοράτο. Προφανώς, εκείνο που προκαλεί τη δυσφορία του ΑΚΕΛ και τη σιωπή του ΔΗΣΥ και του ΔΗΚΟ είναι η αντίληψη των Ισραηλινών ότι, όπως είναι δομημένη η ομοσπονδιακή λύση, ο εκάστοτε Πρωθυπουργός του Ισραήλ, για να ληφθεί απόφαση, πρώτα και κύρια με την Τουρκία είναι που θα μιλά και μετά με την ομόσπονδη Κύπρο. Αντιλαμβάνεται το Ισραήλ ότι, λόγω συσχετισμού ισχύος και του ομοσπονδιακού συστήματος, δεν θα μιλά με τον όποιο Ν. Αναστασιάδη, ως Πρόεδρο της Κύπρου, αλλά με την τουρκική κυβέρνηση. Το Ισραήλ, για τους δικούς του λόγους, δεν θέλει η Κύπρος να πέσει στον έλεγχο της Τουρκίας μέσω μια ομοσπονδίας, διότι αντιλαμβάνεται τους κινδύνους που ελλοχεύουν στην περιοχή με την αναβάθμιση του ρόλου της Άγκυρας. Αντί να εκμεταλλευθούμε τη συγκυρία στο έπακρον και να προβληματιστούμε, όταν οι Ισραηλινοί λένε πως, εάν λυθεί το Κυπριακό με ομοσπονδία, δεν θα μιλούν μαζί μας για θέματα που μας αφορούν, αλλά με την Τουρκία, οι καβαλιέροι της ομοσπονδίας και οι πλασιέδες του αγωγού προς Τουρκία βάζουν φιτιλιές στις σχέσεις μας με το Ισραήλ και επιμένουν στη μονόδρομη πολιτική, η οποία, σύμφωνα με τον μετριοπαθή Ακιντζί, μας θέτει υπό την κηδεμονία της Τουρκίας.
Εναλλακτική στρατηγική και ΕΕ
Είναι πρόδηλον ότι και εναλλακτική στρατηγική υπάρχει και σχέδιο Β. Αναφέρουμε επί τούτου ενδεικτικά τα ακόλουθα:
Πρώτον, βάση των συνομιλιών θα πρέπει να είναι το κεκτημένο και οι αρχές και αξίες της ΕΕ, που καθορίζουν ότι, για να προχωρήσει η Τουρκία στην ΕΕ, είτε για πλήρη ένταξη είτε για ειδική σχέση, θα πρέπει να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και να την αναγνωρίσει. Αυτά αναφέρονται στην αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου και στο Πρωτόκολλο 10, με το οποίο εντάχθηκε ολόκληρη η Κυπριακή Δημοκρατία στην ΕΕ με αναστολή του κεκτημένου στο βόρειο τμήμα, λόγω κατοχής. Αντί αυτών των θέσεων, τι μας λένε οι καβαλιέροι της ομοσπονδίας; Υποστηρίζουν ότι, αντί να αναγνωρίσει η Τουρκία την Κυπριακή Δημοκρατία, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε εμείς το ψευδοκράτος ως ισότιμο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος και να καταργήσουμε τα ψηφίσματα 541 και 550 και το κεκτημένο της ΕΕ, που το καθιστούν παράνομο και επιμένουν στην αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Δεύτερον, ακόμη και αν ανασταλούν οι τουρκικές ενταξιακές διαδικασίες και επικεντρωθεί η σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ στην εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης, η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν αποδυναμώνεται. Διότι η διαδικασία αυτή θα στηριχθεί στο άρθρο 23 των συμπερασμάτων του 2004, που αναφέρουν ότι, εάν η υφιστάμενη διαδικασία δεν αποδώσει, τότε θα πρέπει να βρεθούν άλλοι τρόποι για να κρατηθεί η Τουρκία αγκιστρωμένη στην ΕΕ. Συνεπώς, εάν η Τουρκία θέλει να προχωρήσει ο εκσυγχρονισμός της τελωνειακής ένωσης και η κατάργηση της βίζας για τους πολίτες της, εκ των πραγμάτων, και με βάση το κεκτημένο, οφείλει να προχωρήσει σε ομαλοποίηση των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία και να την αναγνωρίσει. Επιπροσθέτως, δε, θα πρέπει να εφαρμόσει τις υποχρεώσεις της όπως αυτές πηγάζουν από την υφιστάμενη μορφή της τελωνειακής ένωσης, που σημαίνει τερματισμό του εμπάργκο σε βάρος των πλοίων και των αεροσκαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας και της εισαγωγής κυπριακών προϊόντων στην Τουρκία.
ΝΑΤΟ - ΕΕ και EastMed
Τρίτον, κατάθεση της εξής πρότασης στη λογική του win - win situation: Ένταξη ή ειδική σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ και ένταξη ή ειδική σχέση της Κύπρου με το ΝΑΤΟ. Η ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ προϋποθέτει την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και τη δημοκρατική λύση του Κυπριακού, στο πλαίσιο της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Η ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ αφαιρεί από την Άγκυρα κάθε ισχυρισμό περί απειλής σε βάρος των Τουρκοκυπρίων ή της ίδιας μέσω Κύπρου. Ούτε ξένοι στρατοί χρειάζονται με εγγυητικά δικαιώματα, ούτε σύμφωνα φιλίας. Κύπρος, Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία θα ανήκουν στον ίδιο αμυντικό Οργανισμό. Θα έχουμε συμμαχική σχέση, χωρίς ο ένας να μπορεί να επιτεθεί στον άλλον. Εάν η Άγκυρα απορρίψει την πρόταση αυτή, θα φέρει την ευθύνη και θα αποκαλυφθεί ότι δεν θέλει λύση, αλλά διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και έλεγχο της Κύπρου μέσω της ομοσπονδίας και μέσω της δικής της και μόνο συμμετοχής στο ΝΑΤΟ.
Η πρόταση αυτή καμιά σχέση δεν έχει με όσα λέγονται για εγγυήσεις από το ΝΑΤΟ σε περίπτωση ομοσπονδιακής λύσης. Εάν οι εγγυήσεις προέρχονται από το ΝΑΤΟ, χωρίς ένταξη, σημαίνει περιορισμό της κυριαρχίας μας, διότι δεν θα έχουμε ισότιμη συμμετοχή και βέτο. Εάν η λύση είναι ομοσπονδιακή με εκ περιτροπής Προεδρία, τότε η συμμετοχή της Κύπρου στο ΝΑΤΟ θα δίδει, για ευνόητους λόγους ισχύος, δύο ψήφους στην Τουρκία. Η άρνηση της ηγεσίας μας να παίξει το χαρτί του ΝΑΤΟ με ορθό τρόπο βοηθά την Τουρκία, ώστε να ελέγχει η ίδια τα οφέλη από τη Συμμαχία μέσω της Κύπρου, μαζί με τη Βρετανία. Άλλωστε, η Κύπρος, εκ των πραγμάτων, είναι ΝΑΤΟ, αφού και η ΕΛΔΥΚ και η ΤΟΥΡΔΥΚ και οι Βάσεις και ο Αττίλας είναι ΝΑΤΟ. Συν του γεγονότος ότι όλες οι Κυβερνήσεις απλόχερα προσφέρουν στο ΝΑΤΟ διευκολύνσεις.
Τέταρτον, επιτάχυνση της κατασκευής του αγωγού EastMed για τη μεταφορά κυπριακού, ισραηλινού, ακόμη και αιγυπτιακού αερίου. Ο αγωγός αυτός μπορεί να δημιουργήσει μια οικονομική και στρατιωτική αποτροπή έναντι της τουρκικής απειλής, για τους εξής λόγους: 1. Ποιος θα κτυπήσει έναν αγωγό που θα μεταφέρει φυσικό αέριο για λογαριασμό γαλλικών, αμερικανικών, ισραηλινών και ιταλικών εταιρειών; 2. Ποιος θα κτυπήσει έναν αγωγό που μεταφέρει φυσικό αέριο του Ισραήλ και επί του οποίου θα έχουν επενδύσει οι Ευρωπαίοι και άλλοι;
Πέμπτον, συμφώνως προς τις θεωρίες επί τη βάσει των οποίων οικοδομείται η στρατηγική των ΗΠΑ και των Συμμάχων τους, η Κύπρος μπορεί, διά του EastMed, να ενταχθεί στο δυτικό σύστημα ασφάλειας. Ο EastMed, όπως και κάθε αγωγός, σχετίζεται με την ασφάλεια και την ισχύ των κρατών που τον διαχειρίζονται και έχουν την κυριότητα στην εκμετάλλευση. Εκ των πραγμάτων, ο EastΜed αναβαθμίζει γεωπολιτικά την Κύπρο, εντός και εκτός της ΕΕ, στο πλαίσιο των συμμαχικών σχέσεων που δημιουργούνται. Εξισορροπούνται, έτσι, τα δικά μας συμφέροντα με εκείνα της Τουρκίας εντός της ΕΕ. Επειδή, δε, το δίκαιο συμβαδίζει με τα συμφέροντα, είναι πρόδηλη η αναβάθμιση του ρόλου μας στην ΕΕ και αλλού. Εάν ο αγωγός περάσει από την Τουρκία, ο αναβαθμισμένος ρόλος μας χάνεται και περνά στα χέρια της Άγκυρας ως περιφερειακής δύναμης. Αυτό είναι που μας εισηγούνται τόσον ο Ακιντζί όσο και οι ηγεσίες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ, που έχουν, πλέον, έντονο φλερτ με το ΔΗΚΟ.
Καβαλιέροι δημοκρατικής λύσης (ΣΚΡΙΝ)
Στρατηγικές εναλλακτικές επιλογές υπάρχουν, απλώς οι καβαλιέροι της ομοσπονδίας έμαθαν να χορεύουν και μάλιστα άγαρμπα τον τουρκικό αμανέ της διχοτόμησης, όπως προγράφτηκε το 1956. Ταυτοχρόνως, αρνούνται πεισματικά, τρέμουν και μόνο στην ιδέα να μπουν στον χορό της εναλλακτικής στρατηγικής και να γίνουν καβαλιέροι της δημοκρατικής βιώσιμης λύσης. Πώς να εξηγήσουν στον κόσμο; Θέλει, άλλωστε, τόλμη να πουν στον λαό ότι, επί σειράν ετών, του έλεγαν να χορέψει μαζί τους τον χορό της απελευθέρωσης, ο οποίος, όμως, ήταν στην ουσία ο χορός της ομοσπονδίας και της διχοτόμησης...
*Δρ Διεθνών Σχέσεων
ΠΗΓΗ SIGMALIVE
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου