Νυχτερινό τεστ στη Ρω

Γράφει η Νεφέλη Λυγερού  – 

Αυτή τη φορά η τουρκική πρόκληση δεν έμεινε αναπάντητη. οι φρουρές στα ακριτικά νησιά, άλλωστε, έχουν λάβει ειδικές εντολές για τον τρόπο αντίδρασής τους για διάφορα σενάρια τουρκικών προκλήσεων που μπορούν να εξελιχθούν σε θερμό επεισόδιο. Έτσι, όταν λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Δευτέρας προς Τρίτη του Πάσχα ελικόπτερο (μάλλον της τουρκικής Ακτοφυλακής) πραγματοποίησε χαμηλή νυχτερινή πτήση πάνω από τη νησίδα Ρω στο σύμπλεγμα του Καστελορίζου, η ελληνική φρουρά απάντησε -σύμφωνα με πληροφορίες- με πυρά που είχαν στόχο σε πρώτη φάση να απομακρύνουν κι όχι να καταρρίψουν το ελικόπτερο. Έτσι και έγινε. Το ελικόπτερο απομακρύνθηκε. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η είσοδος του ελικοπτέρου στον ελληνικό εναέριο χώρο έχει καταγραφεί από τα ραντάρ της Πολεμικής Αεροπορίας ελληνικό εναέριο χώρο.

Αν και η ρίψη πυρών μετατρέπει το επεισόδιο σε «ολίγον θερμό» δεν πρόκειται για κάτι που παραπέμπει στην κρίση στα Ίμια το 1996. Ο όρος «θερμό επεισόδιο», πάντως, αιωρείται το τελευταίο διάστημα στην επικαιρότητα, λόγω ακριβώς της κλιμάκωσης της τουρκικής επεκτατικής πίεσης. Ο παρ’ ολίγον εμβολισμός του «Γαύδος» στα Ίμια το επιβεβαιώνει. Όπως το επιβεβαιώνει και το επεισόδιο με το πλωτό γεωτρύπανο της ΕΝΙ στην κυπριακή ΑΟΖ.

Το τελευταίο επεισόδιο με το σκάφος της τουρκικής Ακτοφυλακής στη Χίο, μάλιστα, είναι μία πρόσθετη απόδειξη ότι βρισκόμαστε ήδη εν μέσω ενός «υβριδικού πολέμου», τον οποίον έχει εξαπολύσει η Τουρκία εναντίον της Ελλάδας. Οι ένοπλες δυνάμεις, πάντως, βρίσκονται σε επιφυλακή, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τουρκικές προκλήσεις με βάση οδηγίες αντίδρασης για σενάρια που έχουν εκπονήσει.

Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, πρωταρχικός στόχος της Τουρκίας είναι η κυπριακή ΑΟΖ. Η πίεση που ασκεί η Άγκυρα στο Αιγαίο έχει ιστορικά την αυτοδύναμη δυναμική της, αλλά στην παρούσα συγκυρία οι επιθετικές κινήσεις της έχουν κύριο στόχο να καθηλώσουν την Ελλάδα και να την αποκόψουν από τα τεκταινόμενα στην κυπριακή ΑΟΖ.

Δεν μπορεί, άλλωστε, κανείς να αποκλείσει το ενδεχόμενο οι Τούρκοι να επιδιώξουν κάποιου είδους αντιπερισπασμό, τη στιγμή που ο διεθνής παράγοντας φαίνεται να μην λειτουργεί ανασταλτικά. Οι Δυτικοί πνέουν μένεα εναντίον του Ταγίπ Ερντογάν, αλλά δεν θέλουν να χάσουν την Τουρκία. Το φλέρτ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, που τις προηγούμενες μέρες κυριάρχησε στη διεθνή σκηνή, είναι εφιάλτης και για τις ΗΠΑ και για την Ευρώπη. Μέσα σ’ αυτές τις ασταθείς συνθήκες, το θερμό επεισόδιο δεν είναι απίθανο.

Τρεις «ύποπτες» περιοχές

Σύμφωνα με πληροφορίες, όλες τις προηγούμενες μέρες η ανησυχία ήταν πολύ μεγάλη. Στο Γενικό Επιτελείο ανάμεναν τουρκική πρόκληση τις ημέρες του Πάσχα. Αυτό ήταν και το συμπέρασμα της σύσκεψης του υπουργού Άμυνας με τους αρχηγούς. Είχαν, μάλιστα, εντοπιστεί τρεις περιοχές, οι οποίες θεωρούνται πιθανότερος τουρκικό στόχος.

• Η πρώτη «ύποπτη» περιοχή είναι το σύμπλεγμα του Καστελόριζου. Το τελευταίο χρονικό διάστημα το νησί τελεί διαρκώς κάτω από ένα ιδιότυπο ναυτικό αποκλεισμό με τουρκικά σκάφη να πραγματοποιούν συνεχώς ασκήσεις στην περιοχή και φυσικά να διατηρούν το επίπεδο της έντασης ψηλά. Διόλου τυχαίο δεν είναι ότι στρατιώτες που υπηρετούν στο σύμπλεγμα του Καστελορίζου και ετοιμάζονταν για αναχώρηση, είδαν τις μεταθέσεις τους να παγώνουν. Αυτός είναι, επίσης, ο λόγος της μόνιμης σχεδόν παρουσίας ελληνικών υποβρυχίων στην ακριτική αυτή θαλάσσια περιοχή.
• Η δεύτερη είναι η ευρύτερη περιοχή που βρίσκονται τα Ίμια. Το Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι συχνά βρίσκονται σε συνθήκες άτυπου ναυτικού αποκλεισμού εκ μέρους των Τούρκων.
• Η τρίτη είναι στο κεντρικό Αιγαίο. Πρόκειται για την περιοχή των Οινουσσών στη Χίο και συγκεκριμένα για τη νησίδα Παναγιά.

Και στα τρία αυτά σημεία υπάρχει έντονη τουρκική κινητικότητα και διάχυτη προκλητικότητα. Έχουν ήδη σημειωθεί αμέτρητες παραβιάσεις του εναέριου χώρου, των χωρικών υδάτων, αλλά και εντάσεις στη θάλασσα μεταξύ σκαφών της τουρκικής ακτοφυλακής και του ελληνικού Λιμενικού ή και του Πολεμικού Ναυτικού. Είναι αξιοσημείωτο ότι στις παραπάνω περιοχές πραγματοποιούνται τουρκικές αεροναυτικές ασκήσεις, το σενάριο των οποίων είναι ο αποκλεισμός και η κατάληψη νήσων.

Άμεση απάντηση

Είναι κοινός τόπος ότι το ισοζύγιο ισχύος δεν ευνοεί την Ελλάδα. Η ελληνική αποτρεπτική ισχύς έχει μειωθεί λόγω και της οικονομικής κρίσης και τα επόμενα χρόνια όλα δείχνουν ότι η ψαλίδα θα ανοίξει ακόμα περισσότερο. Παρ’ όλα αυτά, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις έχουν ακόμα την ικανότητα να καταφέρουν καταστροφικά πλήγματα στον επιτιθέμενο, ανεξάρτητα από την έκβαση μίας σύρραξης. Υπό προϋποθέσεις, η δυνατότητα αυτή λειτουργεί ακόμα αποτρεπτικά.

Η γεωγραφία δεν επιτρέπει την ξεχωριστή αποτελεσματική άμυνα κάθε ελληνικής νησίδας στο ανατολικό Αιγαίο. Από την άλλη πλευρά, όμως, η ύπαρξη της αλυσίδας των νησιών εκεί επιτρέπει μία καταστροφική απάντηση που ακριβώς λόγω της γεωγραφίας δεν μπορεί να εξουδετερωθεί εκ των προτέρων.

Στην Αθήνα, πάντως, δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι εάν απειληθεί με τουρκική εισβολή ελληνικό έδαφος θα προκληθεί αυτομάτως σύρραξη. Μεταξύ των προληπτικών μέτρων που έχει πάρει η ελληνική κυβέρνηση είναι και η αύξηση των περιπολιών από πλοία του Στόλου. Αυτά είναι που παρακολουθούν τις τουρκικές κινήσεις. Επιπλέον, σε εγρήγορση βρίσκεται η αντιαεροπορική άμυνα.

Ως επιτυχές crash test για την ανταπόκριση των Ενόπλων Δυνάμεων σε ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου σε νησίδα του Αιγαίου κρίθηκε η έκτακτη άσκηση «Πυρπολητής». Η άσκηση αποφασίστηκε και σ’ αυτήν ενεπλάκησαν μονάδες του Στρατού Ξηράς, του Πολεμικού Ναυτικού, της Πολεμικής Αεροπορίας και των Ειδικών Δυνάμεων.

Οι επίλεκτοι καταδρομείς

Το κλίμα, πάντως, που επικρατεί στη στρατιωτική ηγεσία είναι τίποτα δεν θα μείνει αναπάντητο. Στην όχι πολύ πιθανή περίπτωση, πάντως, που οι Τούρκοι εισβάλουν σε ελληνικό νησί και προκληθεί σύρραξη, βασική αποστολή της Πολεμικής Αεροπορίας θα είναι η καταστροφή κρίσιμων στρατιωτικών και όχι μόνο υποδομών, καθώς και η απαγόρευση εξόδου των τουρκικών ναυτικών μονάδων που ναυλοχούν στη Θάλασσα του Μαρμαρά να εξέλθουν στο Αιγαίο.

Την επιχείρηση ανακατάληψης νησίδας που θα δεχθεί αιφνιδιαστική επίθεση από τους Τούρκους θα αναλάβει η επίλεκτη μονάδα Ζ΄ ΜΑΚ. Συγκροτήθηκε το 1997, ως αποτέλεσμα της κρίσης στα Ίμια. Η μονάδα-φάντασμα, όπως την αποκαλούν, αποτελείται από επαγγελματίες στρατιώτες. Διαθέτει επάνδρωση 100%, υψηλού επιπέδου εκπαίδευση και ειδικό εξοπλισμό, ώστε να μπορεί να εκπληρώσει την αποστολή της. Έχει την τυπική σύνθεση μιας μοίρας αμφιβίων καταδρομών.

Συγκεκριμένα αποτελείται από τρεις λόχους κρούσης, έναν λόχο διοίκησης και έναν λόχο πλωτών. Στη Ζ’ ΜΑΚ υπάρχουν επίσης ομάδες υποβρυχίων καταστροφέων. Δύο λόχοι είναι πάντα σε ετοιμότητα για άμεση αντίδραση οπουδήποτε χρειαστεί στην Επικράτεια. Επίσης, ένας λόχος εκπαιδεύσεως, όπου και εκπαιδεύονται στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που βρίσκονται σε ειδικά σχολεία ή εκπαιδεύονται σε αντικείμενα που συνάδουν με το πνεύμα των Μονάδων Καταδρομών.

Οι συνεχείς ασκήσεις και η fast track υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, για τα οποία η αρμόδια επιτροπή της Βουλής έχει ήδη ανάψει το πράσινο φως επιβεβαιώνει το καθεστώς αυξημένης επαγρύπνησης, στο οποίο έχουν τεθεί οι Ένοπλες Δυνάμεις και ειδικά οι μονάδες που θα κληθούν να αντιδράσουν πρώτες σε περίπτωση τουρκικής επιθετικής ενέργειας.

Επεισόδιο τύπου Ιμίων

Στο γενικό Επιτελείο δεν αποκλείουν, αν κάτι συμβεί, να συμβεί στον αέρα. Οι μεγάλες ταχύτητες των μαχητικών, σε συνδυασμό με την προκλητικότητα και την απειρία ειδικά των νέων Τούρκων πιλότων που ανέλαβαν υπηρεσία μετά τις εκκαθαρίσεις του 2016, ενδέχεται να οδηγήσουν σε κάποιο λάθος χειρισμό και σε «ατύχημα».

Στον «υβριδικό πόλεμο» που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, θεωρείται πιθανόν η Τουρκία να παίξει δυνατά το χαρτί των προσφύγων και μεταναστών. Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει απειλήσει ωμά όχι απλώς να «ανοίξει την κάνουλα», αλλά και να σπρώξει κύματα προς τα ελληνικά νησιά. Ήδη προκαλεί μεγάλη ανησυχία η σημαντική αύξηση των αφίξεων τις τελευταίες μέρες.

Όσο καλυτερεύουν οι καιρικές συνθήκες στο Αιγαίο, πάντως, το χαρτί των προσφύγων και μεταναστών μπορεί να χρησιμοποιηθεί με μεγαλύτερη ευκολία. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται σοβαρά και το σενάριο οι Τούρκοι να αποβιβάσουν σε ελληνική ακατοίκητη βραχονησίδα όχι υποχρεωτικά στρατιώτες, αλλά ψαράδες ή βοσκούς, τους οποίους θα προστατεύουν ναυτικές δυνάμεις.

Το σενάριο αυτό ταιριάζει στην τουρκική τακτική να δοκιμάζει αντιδράσεις, προβαίνοντας σε επιθετική ενέργεια μικρής κλίμακας, η οποία να μην δικαιολογεί εκ πρώτης όψεως γενικευμένη στρατιωτική αντίδραση. Εάν κρίνουμε, πάντως, από τις επανειλημμένες δηλώσεις του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα, η Ουάσιγκτον δείχνει να θεωρεί πολύ πιθανή την πρόκληση θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο. Τείνει, μάλιστα, να το περιγράφει ως «τύπου Ιμίων».

ΠΗΓΗ SLPRESS