Η Ελλάδα δεν είναι αφύλακτη διάβαση

Η ελπίδα, παρά την προδοσία

του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη*

Την ώρα που ο κόσμος περιμένει με αγωνία να δει ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσει ο νέος, παραπαίων, πλανητάρχης στο θέατρο της ιστορίας και της πολιτικής, ακούγεται η θεατρική φράση του Άμλετ: “The time is out of order”... Η εποχή πάει άσχημα, έχει ξεχαρβαλωθεί, σαν να “έχει βγει από τους ρεζέδες της”, όπως θάλεγαν οι παλιότεροι.

Πράγματι, σέρνεται εδώ και καιρό, μια διάχυτη αίσθηση ότι δεν είναι άλλη μια κρίση του καπιταλισμού, ένα τέλος των ιδεολογιών· ότι είμαστε στο παρά πέντε του Αρμαγεδδώνα και όλα παίζονται την επόμενη στιγμή.

Εκατό χρόνια μετά την μεγάλη Οκτωβριανή επανάσταση που άλλαξε την πορεία της ανθρωπότητας και τέσσερις δεκαετίες μετά την επέλαση της νεοφιλελεύθερης αντεπανάστασης, ο τροχός της ιστορίας είναι έτοιμος να ξαναγυρίσει.

Το “πάρτυ” του δυτικού φιλελευθερισμού για την εύκολη νίκη επί του σοβιετικού αντιπάλου του και την αποτυχία της υλοποίησης της σοσιαλιστικής Ουτοπίας τελειώνει εδώ, καθώς καθίσταται προφανές ότι η παγκοσμιοποίηση μάλλον οξύνει παρά αμβλύνει τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.

Το περιβόητο αγγλοσαξωνικό μοντέλο, που ξεκίνησε στις αρχές του 18ου αιώνα και εστίασε στην επιδίωξη της μεγιστοποίησης του πλούτου ως τον ύψιστο σκοπό της ανθρώπινης ζωής, “πνέει τα λοίσθια”. Αυτός ο οικονομικός φιλελευθερισμός που προέκυψε από την προτεσταντική ηθική, σύμφωνα με την γνωστή θεωρία του Μαξ Βέμπερ, έγινε προοδευτικά ο πυρήνας της ιδεολογίας που έχει κυριαρχήσει σε παγκόσμια κλίμακα, ξεκινώντας με την πολιτική του Ρήγκαν και της Θάτσερ την δεκαετία του '80. Το παράδοξο είναι ότι, μετά την κρίση της ευρωζώνης τα τελευταία χρόνια, σήμερα η επικρατούσα άποψη μεταξύ των Αγγλοσαξώνων οικονομολόγων είναι γενικά Κεϋνσιανή, ενώ η Γερμανία έχει γίνει η εστία των νεοφιλελεύθερων απόψεων. Ο ατομικισμός του φιλελευθερισμού, οι διακηρύξεις ότι “Δεν υπάρχει κοινωνία, μόνο άτομα...” ή “Δεν υπάρχει η οντότητα του δημοσίου, είναι απλώς ένας αριθμός ατόμων” αποδεικνύεται πιο επικίνδυνος κι από την θεωρία του “υπερανθρώπου” του ναζισμού. Αν αφεθεί ανεξέλεγκτος, μπορεί να οδηγήσει σε μια πρωτοφανή τεχνο-φασιστική δουλοκρατία σε όλο τον πλανήτη.

Σε αντίθεση με αυτό το δόγμα, η κοινωνία είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των μερών της· είναι αυτό που οι φιλόσοφοι αποκαλούν “αναδυόμενη ενότητα”, με ιδιότητες και αρχές του συνόλου διαφορετικές από εκείνες των συστατικών μερών της ακριβώς όπως, αναλογικά, οι χημικές ενώσεις (π.χ. το νερό και το αλάτι) έχουν διαφορετικές από τα συστατικά στοιχεία τους. Υπό την έννοια αυτή, η κοινωνία και η οικονομία της μοιάζουν με ένα οικοσύστημα ή μια μηχανή. Εάν το σύστημα δυσλειτουργεί, τότε υπάρχουν αθώα θύματα: οι φτωχοί, οι καταπιεσμένοι, οι εξαρτημένοι, οι αμόρφωτοι. Το σύστημα χρειάζεται συνεπώς ρύθμιση ή επιδιόρθωση, ή ακόμα γενική επισκευή και επανασχεδίαση, και όλα αυτά στην περίπτωση μιας κρατικής οντότητας είναι οι νόμιμες λειτουργίες μιας κυβέρνησης που την έχουν επιφορτίσει να δρα προς το συμφέρον όλων και να “αντλεί τις δίκαιες εξουσίες της από την συναίνεση των κυβερνώμενων”.

Οι ζηλωτές των “ελεύθερων αγορών”, της laissez-faire οικονομίας, έχουν κατηγορηθεί επανειλημμένα ότι αγνοούν τις δυσλειτουργίες του δόγματός τους και κάνουν τα στραβά μάτια μπροστά στις αποτυχίες των “αγορών”.

Ένας από τους σφοδρότερους επικριτές τους, ο Ούγγρος ηθικός φιλόσοφος Καρλ Πολάνυι (1886-1964), είδε την καταστροφή της περιόδου του Μεσοπολέμου, την Μεγάλη Ύφεση, τον φασισμό και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως την λογική κορύφωση του laissez-faire προς ένα ακραίο επίπεδο. “Οι αρχικές αιτίες του κατακλυσμού”, έγραψε, “βρίσκονται στην ουτοπική επιδίωξη του οικονομικού φιλελευθερισμού να συγκροτήσει ένα σύστημα αυτορυθμιζόμενης αγοράς”. Το πιο γνωστό έργο του, “Ο Μεγάλος Μετασχηματισμός” (Εκδ. Νησίδες, Θεσ/νίκη), γραμμένο για το ευρύ κοινό, είναι πνευματώδες και παθιασμένο, αλλά και λόγιο. Αντίθετα προς τους φιλελεύθερους οικονομολόγους από τον Άνταμ Σμιθ μέχρι τον Φρήντριχ Χάγιεκ, ο Πολάνυι ισχυριζόταν ότι δεν υπήρχε τίποτα “φυσικό” ως προς την ελεύθερη αγορά. Οι αρχικές οικονομίες είχαν δομηθεί βάσει κοινωνικών υποχρεώσεων. Η σύγχρονη εμπορική κοινωνία εξαρτάτο από την “σκόπιμη κρατική παρέμβαση” από και υπέρ των ελίτ. Το “laissez-faire”, γράφει, αφήνοντας να διαφανεί το οξύμωρον, “ήταν προσχεδιασμένο”. Οι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι, που αντιμετωπίζουν την αγορά ως οικουμενική -αποδεσμευμένη από τις τοπικές κουλτούρες και τον ιστορικό χρόνο- είναι φανατικοί, των οποίων οι ιδέες καταλήγουν σε τραγωδία. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δύο βασικοί υπουργοί Οικονομικών στις ΗΠΑ κατά την διάρκεια της εξέλιξης του οικονομικού κραχ του 2008, ο Δημοκρατικός Robert Rubin και ο Ρεπουμπλικάνος Henry Paulson, ήταν και οι δύο πρώην CEO της Goldman Sachs.

Ο πιο διάσημος επικριτής του οικονομικού φιλελευθερισμού ήταν σίγουρα ο Καρλ Μαρξ, που προέβλεψε την πτώση του καπιταλισμού λόγω εσωτερικών αντιθέσεων. Αλλά έναν αιώνα μετά την πρόβλεψη του Μαρξ (1848-1948), στο αποκορύφωμα τού μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κύματος ευημερίας, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες, αναπτύχθηκε μια τεράστια και αυξανόμενη ευχαριστημένη μπουρζουαζία. Το προλεταριάτο απολάμβανε σταθερή άνοδο του βιοτικού του επιπέδου και η πολιτική του δράση κατευθυνόταν στην υποστήριξη κοινοβουλευτικών κομμάτων, τα οποία δημιούργησαν ένα κράτος προνοίας για τον εξανθρωπισμό, αλλά όχι για την ανατροπή, του καπιταλισμού. Σήμερα ο κόσμος φαίνεται περισσότερο “μαρξιστικός”, καθώς η μεσαία τάξη καταρρέει παντού και μια παγκόσμια στρατιά ανέργων σφυροκοπά τους μισθούς και περιθωριοποιεί την πολιτική ισχύ, της εργατικής τάξης. Ακόμα και επαγγέλματα της ελίτ προλεταριοποιούνται... ενώ τα κεφάλαια που κινούνται δεν αφορούν την κοινωνία.

Ο Πολάνυι, περισσότερο ανθρωπιστής παρά υλιστής και με το πλεονέκτημα της εμπειρίας ενός παραπάνω αιώνα σχεδόν, έχει μια πιο σίγουρη αίσθηση για το πώς οι αγορές αλληλεπιδρούν με την κοινωνία. Η ελπίδα του ήταν ότι οι δημοκρατικοί ηγέτες ίσως μάθαιναν από την ιστορία και δεν θα επαναλάμβαναν τα ολέθρια λάθη του 19ου και του 20ου αιώνα.

Αν θέλουμε να καταλάβουμε την δυναμική της δικής μας εποχής, δεν έχουμε να κάνουμε τίποτα καλύτερο από το να ανατρέξουμε στον Πολάνυι.

Την διαπίστωση, όμως, ότι το μέλλον του οικονομικού φιλελευθερισμού είναι ζοφερό, έχει κάνει και ο νεώτερος Έλληνας πολιτικός επιστήμονας, φιλόσοφος και συγγραφέας Παναγιώτης Κονδύλης. Στο εξαιρετικό βιβλίο του Θεωρία του Πολέμου (Εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα 1998) έσφαξε πολλές “ιερές αγελάδες” της δυτικοφιλελεύθερης ιστορικής και πολιτικής επιστήμης. Ο Κονδύλης, αν και άθηκε πρόωρα και δεν πρόλαβε να δει την κρίση του καζινο-καπιταλισμού, είχε προβλέψει ότι: “Όπως οι μαρξιστές έζησαν το ναυάγιο της Ουτοπίας τους, έτσι και οι φιλελεύθεροι θα βρεθούν σύντομα μπροστά στα ερείπια της δικής τους, την οποία θα γκρεμίσουν οι τρομακτικοί αγώνες κατανομής του 21ου αιώνα”. Στο παραπάνω βιβλίο του εξηγεί ότι ο θεωρητικά έωλος και πρακτικά ιδιοτελής ουτοπισμός τού φιλελευθερισμού έγκειται στην πεποίθηση ότι η παγκοσμιοποίηση της παραγωγής, των επικοινωνιών και του εμπορίου θα επιφέρει καθ' εαυτήν το ποθούμενο ειρηνικό αποτέλεσμα... μολονότι γελοιοποιείται όλο και περισσότερο με τα προφανή κοινωνικο-οικονομικά αδιέξοδα που προκαλεί.

Ο σημερινός νεοφιλελευθερισμός αντιλαμβάνεται την “κοινωνική ειρήνη” ως συνώνυμη με την κατάργηση της πάλης των τάξεων, την οποία ταυτίζει με “την απεριόριστη και κάθετη κοινωνική κινητικότητα, και όχι με την οριστική και γενικά αποδεκτή ρύθμιση της κατανομής των υλικών και λοιπών αγαθών”. Επισημαίνει, μάλιστα, ο Κονδύλης ότι “η μαρξιστική Ουτοπία, όσο κι αν αυτό ακούγεται περίεργο, ήταν πιο ρεαλιστική από την φιλελεύθερη”. Ο λόγος είναι ότι έθετε αυστηρότερες προδιαγραφές για την ικανοποιητική, για όλους, λύση του προβλήματος της κατανομής των αγαθών.

Δεδομένου ότι η “Κομμουνιστική” Κίνα γίνεται η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη του πλανήτη, έως το τέλος της δεκαετίας το δυτικό μοντέλο της παγκοσμιοποίησης, το οποίο ήδη συνοδεύεται από έντονα ατομικά φαινόμενα, θα βρεθεί μπροστά σε καταλυτική αμφισβήτηση.

Ελλάδα: μια Αφύλακτη Διάβαση

Η ανεμπόδιστη καταλήστευση κάθε πλουτοπαραγωγικής πηγής του πλανήτη είναι ο σιωπηρός στόχος που καμουφλάρεται πίσω από την επίκληση της “παγκοσμιοποίησης”. Καθώς αυτό το μοντέλο της αδηφάγου (και μη βιώσιμης) “ανάπτυξης” και “προόδου” οδηγείται σε πιο ακραία επιβολή από την άναρχη οικονομία της αγοράς, χρειάζεται η κατάργηση των συνόρων και ο έλεγχος σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Ο κόσμος βιώνει μια δολοφονική τάξη σήμερα. Η Ενωμένη Ευρώπη, στην πορεία προς το μέλλον, έχει χάσει την πολιτισμική πλευρά της, όπως δείχνουν τα φαινόμενα Ντυροζέλ και η κακοποίηση της Ελληνικής κληρονομιάς. Όμως, η Ελλάδα ως ουσία πλανάται πάντα σαν φάντασμα πάνω από την Ευρώπη και αυτό γίνεται κατανοητό σε κάθε πνευματική δραστηριότητα.

Στο γεωπολιτικό επίπεδο, η ισχύς της Ελλάδας είναι αναμφισβήτητη. Δεν χρειάζεται ν' αναφερθώ σε κλασσικές γεωπολιτικές αναλύσεις. Ούτε να τονίσω ξανά ότι, μετά από τις τελευταίες εξελίξεις στην Μέση Ανατολή, στο Κουρδιστάν και την ρωσσική αναβίωση, έχει αρχίσει ένας νέος “ψυχρός πόλεμος”, που αναβαθμίζει την γεωπολιτική σημασία του ελληνικού χώρου.

Η Ελλάδα, είτε ως κοιτίδα του πνεύματος, είτε ως αναφορά του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, είτε ως “Μέκκα” των απανταχού Ορθοδόξων, είτε ως γέφυρα Ανατολής και Δύσης, είναι μια “Διάβαση” από την οποία όλοι μπορούν να περάσουν στον δρόμο προς το μέλλον.

Το μέγα ζήτημα είναι ότι σήμερα αυτή η Διάβαση παραμένει Αφύλακτη... απέναντι στα γεωπολιτικά σχέδια της Νέας Τάξης, την επέλαση της παγκοσμιοποίησης και την πληθυσμιακή μετάλλαξη του φθίνοντος πληθυσμού της. Και, το χειρότερο, είναι πνευματικά ανοχύρωτη απέναντι στην μεταμοντέρνα αγοραία “φαντασίωση”, που εκβιάζει την διάλυση μιας ιστορικής συλλογικότητας τεσσάρων χιλιάδων χρόνων τουλάχιστον και ζητάει τη θυσία της “σκληρής” εθνικής μας ταυτότητας στον βωμό της παγκοσμιοποιημένης αγοράς.

Πολλοί, μάλιστα, επικαλούνται κάποιους αόρατους “νόμους” της ιστορίας, ότι είναι νομοτέλεια η εξαφάνιση των ιστορικών εθνών, ή κατασκευάζουν φανταστικές “ταυτότητες”, που το μόνο που εξυπηρετούν είναι τα σχέδια της μίας και μοναδικής αυτοκρατορίας σήμερα -της Νέας Τάξης.

Η εθνοκτόνος πολιτική των “παγκοσμιοποιητών” του ακαδημαϊκού κατεστημένου και η οργουελλική “καινόγλωσσα” έχουν ήδη τρώσει σοβαρά την εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες.

Ο πόλεμος που γίνεται από τους “ινστρούχτορες”, αφ' ενός μεν στρέφεται κατά της λογικής του Έλληνα ώστε να την απορυθμίσει, αφ' ετέρου δε κατά της βούλησής του, ενσταλάζοντας το κόμπλεξ της μικρότητας και της υποταγής· δεδομένου ότι, κατά τον Αριστοτέλη, “βουλεύεσθαι και λογίζεσθαι ταυτόν”... Γι’ αυτό και είναι πολύ πιο ύπουλος -άρα πιο επικίνδυνος- από τον συμβατικό, γιατί παραπλανά τα θύματά του, όπως δυστυχώς αποδεικνύεται και από την ενοχική συμπεριφορά ενός μεγάλου κομματιού της σημερινής νεολαίας μετά τα Μνημόνια. Και τούτο, διότι ο “συμβατικός πόλεμος” γεννά ηττημένους που έχουν “επίγνωση της ήττας τους”, Δηλαδή, έχει αλωθεί μόνο η εξωτερική ελευθερία τους, ενώ η εσωτερική ελευθερία τους (η βούλησή τους) παραμένει αλώβητη.

Η σημερινή βιομηχανία σύγχυσης και αποδόμησης, όμως, “γεννά ηττημένους που όχι μόνο δεν έχουν... επίγνωση της ήττας τους, αλλά που εκλαμβάνουν την ήττα τους ως θρίαμβο “απελευθέρωσης”, καθώς και ηττημένους, υπερήφανους για την ήττα τους, ηττημένους που επιχαίρουν για την εξαφάνιση της ίδιας τους της βούλησης” (Δάφνη Βαρβιτσιώτη, “Νέα Εποχή” - Εξέλιξη ή Χειραγώγηση;, Εκδ. Σταμούλη).

Η ιστορία και η πράξη

Το 830 μ.Χ., ο μέγας χαλίφης Αλ Μαμούν, ιδρυτής της φημισμένης “Σχολής της Βαγδάτης”, συνάντησε κάποιον νεαρό Έλληνα αιχμάλωτο, ο οποίος τον κατέπληξε γιατί του έλυσε δύσκολα μαθηματικά προβλήματα που βασάνιζαν επί μήνες τους επιστήμονες της Αυλής του. Ο Αλ Μαμούν τον ρώτησε αν υπάρχουν και άλλες μεγαλοφυΐες σαν αυτόν στο Βυζάντιο. Ο νεαρός απαντά ότι είναι μόνο ένας μέτριος μαθητής... ενός άσημου διδασκάλου των μαθηματικών, ονόματι Λέων. Ο χαλίφης τον ελευθερώνει αμέσως και τον στέλνει με γράμμα στον Λέοντα, καλώντας τον να έρθει να διδάξει στην Βαγδάτη, όπου “θα κύψει ενώπιόν του τον αυχένα όλο το αραβικό έθνος, με πρώτον αυτόν τον ίδιο τον χαλίφη”.

Στη συνέχεια, ο Αλ Μαμούν επεδόθη με πάθος στην αναζήτηση βυζαντινών χειρογράφων, τα οποία μεταφράζονταν από τα αρχαία ελληνικά στα αραβικά. Έτσι λειτούργησε το αραβικό “πνευματικό σωσίβιο” για τη Δύση, ώστε “οι δυτικοί αισθάνθηκαν σύγχρονοι του Αριστοτέλη, με την άνοδο των αστών” (βλ. Παν. Δρακόπουλου, Μεσαίωνας Ελληνικός και Δυτικός).

Η παραπάνω αναφορά δείχνει ότι, στον ορθόδοξο ελληνο-βυζαντινό κόσμο, ουδέποτε έπαψε η άνθηση των πολιτιστικών αξιών και της ελληνιστικής παράδοσης. Εδώ πρωτο-οργανώθηκε το κράτος δικαίου, που θεωρείται δεδομένη κατάκτηση της Ε.Ε., εδώ υπήρξε η μήτρα του εκπαιδευτικού συστήματος που επικρατεί σήμερα, το νομοθετικό σύστημα, η σημερινή διπλωματία κ.ο.κ. Αντιθέτως, στη Δύση, καθολική ή προτεσταντική, η πνευματική νύχτα, η δαιμονολογία και η μαγεία, οι πυρακτωμένες λαβίδες στους μαστούς, το λιωμένο μολύβι πάνω στις πληγές και οι διαμελισμοί κράτησαν μέχρι και τις αρχές του 18ου αιώνα!

Στο τέλος του Μεσαίωνα, οι άσπονδοι Δυτικοί φίλοι μας και σημερινοί “εταίροι” της Ε.Ε. άνοιξαν τα κελιά των άθλιων φυλακών τους και εξαπέλυσαν όλα τα καθάρματα των σταυροφόρων ενάντια στην Ρωμανία, δηλαδή την Ελλάδα, με την οποία είχε ταυτιστεί ήδη η παραπαίουσα βυζαντινή αυτοκρατορία. Το αποτέλεσμα ήταν να επέλθει η οριστική παρακμή της και να ακολουθήσει η παράδοση στους Οθωμανούς.

Οι Έλληνες πρέπει να επιβιώσουμε

Σήμερα, το ίδιο φεουδαρχικό λεφούσι επιτίθεται ξανά στη χώρα μας με το μεταμοντέρνο προσωπείο των “golden boys”, των τραπεζιτών και των χρηματιστών. Τα σχέδιά τους, εξίσου απάνθρωπα και κυνικά, τα υπηρετεί μια νομενκλατούρα πολιτικών, πνευματικών και άλλων ταγών, που έχουν κλίνει δουλικά το γόνυ στους σημερινούς Επικυρίαρχους. Υλοποιώντας εντολές εξωθεσμικών κέντρων, αποδόμησαν το κοινωνικό κράτος, διέβρωσαν συστηματικά την παιδεία, τη νεολαία και την οικονομία, για να μας καταντήσουν πρώτα ένα “αποτυχημένο κράτος” και στη συνέχεια μια αποικία Χρεοκρατίας.

Η Δύση, κυρίαρχη τεχνολογικά και στρατιωτικά, στα πλαίσια της Νέας Τάξης, και πολιτισμικά με την παγκοσμιοποίηση, επιχειρεί να διαστρεβλώσει την ιστορία και να ανατρέψει τους γεωπολιτικούς χάρτες σε βάρος του απομείναντος Ελληνισμού και των άλλων βυζαντινογενών λαών. Έχοντας τον ελληνικό λαό υπό ασφυκτική εξάρτηση για πολλές δεκαετίες και σε απόλυτη ομηρία μετά το Μνημόνιο, κατάφεραν να επιβάλουν, με την σύμπραξη της ντόπιας παρασιτικής νομενκλατούρας, την διάλυση του κοινωνικού ιστού και της παραγωγικής υποδομής της χώρας. Μιας χώρας που, μέχρι το 1980, είχε 26.500 μεγάλες βιομηχανίες και 172.000 βιοτεχνίες (έναντι ελάχιστων σήμερα, αντίστοιχα, στα πρόθυρα να βάλουν λουκέτο) και τώρα δανείζεται δισεκατομμύρια μόνο για να ξεπληρώσουμε το τοκογλυφικό σύστημα και το διεθνές παρακράτος...

Δεν έχουμε τεχνίτες, δεν έχουμε αγορές, δεν έχουμε παραγωγική τάξη, παρά μόνο delivery υπηρεσίες και υποαπασχολούμενους υπαλλήλους. Όλα τα δευτερογενή επαγγέλματα είναι στα χέρια εκατομμυρίων αλλοδαπών και οι άριστοι των νέων Ελλήνων επιστημόνων καταφεύγουν στην αλλοδαπή αγορά εργασίας. Και δεν φτάνει αυτό. Επιχειρούν να κηρύξουν όλους τους κλάδους της κοινωνίας ως “διεφθαρμένους”. Οι διεθνείς τοκογλύφοι, οι “κοινωνικοί μηχανικοί”, οι καταχραστές του χρηματιστηρίου, τα λαμόγια, οι “κουμπάροι”, οι επήλυδες και οι εθνομηδενιστές μετακυλίουν τα χρέη της διατεταγμένης εθνοκτονίας -οικονομικά και ηθικά- στους ίδιους, τους υπό αφανισμό, Έλληνες.

Γι’ αυτό υπάρχει μια γενικευμένη αγωνία για το αύριο, το μέλλον αυτού του τόπου, την μοίρα του εναπομείναντος Ελληνισμού. Αν καταλάβουμε και συμφωνήσουμε όλοι ότι πρέπει να επιβιώσουμε αξιοπρεπώς στον κόσμο που έρχεται, γρήγορα θα ξεχωρίσει η ήρα από το σιτάρι, θα αναδυθεί η στρατηγική πρόταση από τη φαντασιακή θολούρα, θα βγει μπροστάρης ο αγωνιστικός λόγος από τη ρητορεία του αρνητισμού και του αυτομαστιγώματος, το ενωτικό πρόταγμα θα διαλύσει τα φράγματα του διχασμού και θα βρει την κοινή γλώσσα συνεννόησης.

Με λίγα λόγια, κύριοι “παγκοσμιοποιητές”, η εθνική μας οντότητα δεν είναι μια φαντασίωση: την οφείλουμε, εκτός από τους αρχαίους μας προγόνους, στη φουστανέλλα, στο τσαρούχι και στον σταυρό... Απόλλων και Διόνυσος, Μεγαλόχαρη και Χριστός, τρύγος, οίνος, άρτος, γάμος... Ζορμπάς και “ας κρατήσουν οι χοροί”!

Η ανυπόστατη θεωρία και η Ελλάδα

Σε μια φιλοσοφική προσέγγιση του Χρήματος και της Οικονομίας, ο Έλληνας οικονομολόγος Σπύρος Λαβδιώτης εξηγεί γιατί το μοντέλο της laissez-faire οικονομίας είναι δομημένο σε εσφαλμένες “υποθέσεις”, όπως το ότι η οικονομία της ελεύθερης αγοράς τείνει πάντοτε στην επίτευξη ενός σημείου ισορροπίας, ακολουθώντας τους νόμους της φυσικής του Νεύτωνα... “Η βασική πλάνη της ορθόδοξης laissez-faire οικονομίας είναι η θεώρηση ότι το σύστημα του ελεύθερου καπιταλισμού λειτουργεί όπως ένα εκκρεμές, το οποίο, ενώ κινείται μπρος και πίσω, πάντοτε προσεγγίζει μια θέση ακινησίας, το άχρονο equilibrium” (Σπύρος Λαβδιώτης, Η Εποχή του Ατομικισμού, Εκδ. Έσοπτρον, Αθήνα 2012, σελ.23).

Θύμα αυτής της παράνοιας υπήρξε η ανήμπορη να αντιδράσει, προδομένη από την πολιτική της ηγεσία, Ελλάδα, όταν βρέθηκε στην μέγκενη των προγραμμάτων αυστηρής λιτότητας των αξιωματούχων του ΔΝΤ και των Βρυξελλών, για να σωθεί το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και να μην χάσουν οι τοκογλύφοι τα δικά τους “κεκτημένα δικαιώματα” στα υπέρογκα κέρδη τους.

Όμως, σύμφωνα με την αριστοτελική φιλοσοφία, η πολιτική φύση του ανθρώπου προέχει της οικονομικής και τα πολιτεύματα που ασκούν την εξουσία με επιδίωξη το κοινό συμφέρον είναι “ορθαί πολιτείαι”, ενώ εκείνα που επιδιώκουν το ατομικό συμφέρον είναι “παρεκβάσεις”. Συνεπώς, σύμφωνα με την αριστοτελική σκέψη. Τα πολιτεύματα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και όχι μόνον, τα οποία υπηρετούν την αρχή της μεγιστοποίησης του ατομικού συμφέροντος, συνιστούν “παρεκβάσεις”.

Έτσι, η νεοταξική ιδεολογία του τεχνολογικού μεσσιανισμού τείνει στην έσχατη ύβρη της αντιπαράθεσης του ανθρώπου με τον Λόγο.

Η αρχική κοινωνική αιτία για όλα αυτά τα “παρατράγουδα”, που κορυφώνονται σήμερα μπροστά μας, ήταν η διαρκής ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων εις βάρος της Φύσης, η οποία άρχισε από τη βιομηχανική επανάσταση.

Αυτή η αυτοκαταστροφική διαδικασία ήταν ο καρπός του δυτικού πολιτισμού και, κυρίως, της αγγλοσαξωνικής προτεσταντικής εκδοχής του, που εξόρισε το Θείον από την Φύση και παραχώρησε στον άνθρωπο το δικαίωμα να την εκμεταλλεύεται άπληστα.

Αντίθετα, στην ελληνική παράδοση, υπάρχει ένα συνεχές θεολογικό “νήμα” από τις προ-ολύμπιες πελασγικές λατρείες, μέχρι την λαϊκή Ορθοδοξία που διδάσκει την ιδέα της “υπεύθυνης ανθρώπινης διαχείρισης της Γης”. Το θεμελιακό υπόβαθρο αυτής της διδασκαλίας ήταν η Ορφική Ιδέα πως όλοι οι άνθρωποι περιέχουν τους σπόρους της θειότητας και ότι η οδός προς την θέωση περνά μέσα από την συνεργασία του ανθρώπου με την Φύση.

Η Ορφική-Πλατωνική ιδέα του Κόσμου συναντήθηκε με την Αναγέννηση, όταν οι Έλληνες φιλόσοφοι της δημιουργικής εκείνης εποχής -ο Πλήθων, ο Βησσαρίων και άλλοι Βυζαντινοί λόγιοι “με τα θλιμμένα μάτια”- θα πλημμυρίσουν μετά την πτώση της Πόλης τις φιλοσοφικές σχολές και τις αυλές της Δύσης, όπως επισημαίνει ο ιστορικός Arnold Toynbee στο θαυμάσιο βιβλίο του “Οι Έλληνες και οι κληρονομιές τους”.

Η “Ορφική Ιδέα” και το “Αρκαδικό Ιδεώδες” που συμβολίζουν το πανάρχαιο όραμα ότι, η ανθρωπότητα μπορεί να προχωρήσει πέρα και πάνω από τους κύκλους του χρόνου, αρκεί ο άνθρωπος να σεβασθεί την ισορροπία με τις φυσικές δυνάμεις, επιβίωσαν και στην εποχή του δυτικού Διαφωτισμού, μέσα από τους κύκλους της Αρκαδικής Ακαδημίας.

Στην κυρίαρχη για την ρομαντική κοσμοθεωρία σχέση Ανθρώπου-Φύσης, ο Διόνυσος, ο Χριστός και ο νεοπλατωνισμός συμβολίζουν την αρμονία με τη Φύση, που υπήρχε σε μια πρώϊμη εποχή.

Στην Ελλάδα, όλη αυτή η πανάρχαιη ορφικο-διονυσιακή αντίληψη πέρασε στη συνέχεια μέσα από τη λαϊκή Ορθοδοξία -το Πάσχα των Ελλήνων, το δημοτικό τραγούδι, τα λαϊκά δρώμενα και τις γιορτές- και τη νεοελληνική ποιητική παράδοση (Παλαμάς, Σικελιανός, Ελύτης κ.ά.).

Αυτή την κληρονομιά έχουμε να υπερασπίσουμε, την βαθύτερη ουσία όλης της Ελληνικής Παρουσίας ως Λόγου και Πράξης -όπως την όριζε ο Κωστής Μοσκώφ στο δοκίμιό του Η πράξη και η σιωπή- μέσα στην κυριαρχική λατρεία του Πανός στην αρχαιότητα, του Παντός στην Ορθοδοξία και, σήμερα όλο και πιο έντονα, στο όραμα μιας επανάστασης συμπαντικής.

Η Ελλάδα δεν είναι μια ανάπηρη ιστορία, ένα “παραμύθι χωρίς όνομα”. Διασώζουμε πανάρχαια κληρονομήματα και επιταγές σ’ αυτή τη χώρα, που μετράνε στην συνείδησή μας απείρως περισσότερο από την εκταμίευση των δόσεων της “τρόϊκας” και την “πολιτική ορθότητα” της κοινωνικής αφασίας που επιδιώκουν οι “ντομινέϊτορς” του κόσμου.

*Δημοσιεύθηκε στο Hellenic Nexus τ.124, Νοέμβριος 2017