Η μνημονιακή καταστροφή σε επίσημους αριθμούς

του Νίκου Ιγγλέση 

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) μειώθηκε κατά 1,2% το 2016, σε σχέση με το 2015, όπως ανακοίνωσε στις 17 Οκτωβρίου 2017 η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Πρόκειται για την έβδομη συνεχή χρονιά συρρίκνωσης της ελληνικής οικονομίας που βρίσκεται υπό την απόλυτη επιτροπεία των δανειστών.

Θυμίζουμε ότι η αρχική εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ, τον περασμένο Μάρτιο, εμφάνιζε μια ελάχιστη αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,1%. Τότε η εκτίμηση αυτή θεωρήθηκε από την κυβέρνηση και τους δανειστές ως το σημείο καμπής για μια αναπτυξιακή πορεία. Η μεν κυβέρνηση πανηγύριζε ότι σταμάτησε η οικονομική ύφεση, οι δε δανειστές γιατί επιτέλους επιβεβαιώθηκε, έστω με μεγάλη καθυστέρηση, η ορθότητα και αποτελεσματικότητα των μνημονιακών «μεταρρυθμίσεων».
Μετά την τελευταία ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ επικράτησε «άκρα του τάφου σιωπή». Η κυβέρνηση, οι δανειστές και τα ελεγχόμενα από τους τελευταίους μεγάλα μέσα ενημέρωσης κάνουν σαν να μη συνέβη τίποτα και εξακολουθούν να ισχυρίζονται ότι στην Ελλάδα έχει αρχίσει η ανάπτυξη.

Αλλά ανάπτυξη χωρίς ικανή ρευστότητα και χωρίς χρηματοδότηση – που θα προέρχεται από δημοσιονομικό έλλειμμα – των παραγωγικών επενδύσεων δεν μπορεί να υπάρξει. Μέσα στην Ευρωζώνη η ρευστότητα ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το δημοσιονομικό έλλειμμα απαγορεύεται. Αντίθετα πρέπει να επιτυγχάνεται πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο στραγγίζει την οικονομία, αλλά είναι απαραίτητο για να πληρώνονται οι τόκοι του Δημόσιου Χρέους. Ένας φαύλος κύκλος που δε θα επιτρέψει ποτέ την ουσιαστική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, παρ’ όλο που κάποια τρίμηνα μπορεί να υπάρξει μια μικρή μεγέθυνση  του ΑΕΠ.

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφουν τι συνέβη στη χώρα μας τα τελευταία επτά χρόνια με την εφαρμογή των μνημονιακών «μεταρρυθμίσεων» που επέβαλαν οι δανειστές και εφάρμοσαν όλες οι κυβερνήσεις από το 2010 μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα :

• Το ΑΕΠ, δηλαδή το σύνολο των προϊόντων και των υπηρεσιών που παράγονται στην Ελλάδα, μειώθηκε από 237,5 δις. ευρώ (2009) σε 174,1 δις. (2016), δηλαδή κατά 63,3 δις. ή κατά 26,66% (βλ. Πίνακα). Στο ΑΕΠ περιλαμβάνονται και οι έμμεσοι φόροι, όπως ο ΦΠΑ και οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης σε καύσιμα, αλκοολούχα ποτά , καπνό κ.ά. που αυξήθηκαν σημαντικά την τελευταία επταετία. Η πραγματική μείωση του ΑΕΠ είναι μεγαλύτερη αν δεν υπολογιστεί σ’ αυτό η αύξηση των φόρων.
• Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία, σε βασικές τιμές, στην οικονομία μειώθηκε από 212,3 δις. (2009) σε 151,8 δις. (2016), δηλαδή κατά 60,5 δις. ή κατά 28,5% . Πρόκειται ουσιαστικά για το ΑΕΠ πριν προστεθούν ο ΦΠΑ και οι φόροι κατανάλωσης.
• Η Καταναλωτική Δαπάνη των Νοικοκυριών μειώθηκε από 157,3 δις. (2009) σε 116,8 δις. (2016), δηλαδή κατά 40,5 δις. ή κατά 25,7%. Οι Έλληνες αγόρασαν το 2016  λιγότερα προϊόντα και υπηρεσίες σε σχέση με το 2009 κατά 40,5 δις. με αποτέλεσμα  η αγορά να έχει καταρρεύσει και να έχουν κλείσει  χιλιάδες επιχειρήσεις .
• Η Καταναλωτική Δαπάνη της Γενικής Κυβέρνησης μειώθηκε από 55,3 δις. (2009) σε 35,2 δις. (2016), δηλαδή κατά 20,1 δις. ή κατά 36,3%. Στις δαπάνες αυτές περιλαμβάνονται οι μισθοί και οι συντάξεις όλων των δημοσίων υπαλλήλων και οι επιδοτήσεις στα νοσοκομεία και τα ασφαλιστικά Ταμεία 
• Ο Ακαθάριστος Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου μειώθηκε από 49,3 δις. (2009) σε 20,4 δις. (2016), δηλαδή κατά 28,9 δις. ή κατά 58,5%. Η τεράστια αυτή μείωση αντανακλά την από-επένδυση στην ελληνική παραγωγική οικονομία σε συνδυασμό με την κατάρρευση της οικοδομικής δραστηριότητας, κυρίως της κατασκευής κατοικιών .
• Η Αμοιβή της Εξαρτημένης Εργασίας (μισθοί και ημερομίσθια) μειώθηκε από 84,8 δις.(2009) σε 58,3 δις.(2016), δηλαδή κατά 26,4 δις. ή κατά 31,2%. Αν υπολογιστεί όμως η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού, λόγω της τεράστιας ανεργίας, τότε η μείωση της αμοιβής για όσους εξακολουθούν να εργάζονται είναι μικρότερη (βλ. Πίνακα).
• Το Ακαθάριστο Λειτουργικό Πλεόνασμα – μικτό εισόδημα – των επιχειρήσεων κάθε μορφής και των ελεύθερων επαγγελματιών μειώθηκε από 128,3 δις. (2009) σε 90 δις. (2016), δηλαδή κατά 38,3 δις. ή κατά 29,8% .

Παράλληλα με την τεράστια καθίζηση της ελληνικής οικονομίας το Δημόσιο Χρέος αυξήθηκε από 298,5 δις. ή 128,9% του ΑΕΠ το 2009 σε 326,3 δις. ή 187,3% του ΑΕΠ το 2016. Το Δημόσιο Χρέος αυξήθηκε κατά 27,8 δις. ή κατά 9,3% παρά το «κούρεμα» των ομολόγων (PSI) το 2012 που έγινε από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ που στήριζαν την κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου. Το PSI διέλυσε το τραπεζικό σύστημα (οι τέσσερεις μεγάλες συστημικές τράπεζες έχουν σήμερα αφελληνιστεί), χρεοκόπησε τα ασφαλιστικά Ταμεία και τους μικρό-ομολογιούχους. Στο σημείο αυτό να προσθέσουμε ότι την επταετία 2010 –2016 η Ελλάδα πλήρωσε 64,1 δις. μόνο για τους τόκους του χρέους- όχι για  χρεολύσια.
Για την εξυπηρέτηση του Δημόσιου Χρέους έχει τεθεί, από την αρχή, σε εφαρμογή ένα σχέδιο εκποίησης όλης της δημόσιας περιουσίας. Τα μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας ( Πειραιάς-Θεσσαλονίκη) πουλήθηκαν. Τα δεκατέσσερα περιφερειακά αεροδρόμια πουλήθηκαν. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ πουλήθηκε. Ο ΑΔΜΗΕ πουλήθηκε. Η ΔΕΗ αφού κατακερματιστεί ετοιμάζεται να πουληθεί. Η Εγνατία Οδός πρόκειται να πουληθεί. Το Ελληνικό δίνεται για τσιμεντοποίηση. Όλα αυτά τα αποκαλούν ιδιωτικοποιήσεις, παρόλο που σ’ όλες σχεδόν τις περιπτώσεις πρόκειται  για πώληση κρατικής περιουσίας σε ξένες κρατικές επιχειρήσεις. Παράλληλα εκατοντάδες ελληνικές βιομηχανίες, ξενοδοχεία και μαρίνες έχουν αγοραστεί από ξένες εταιρείες  μεταξύ των οποίων και τουρκικές.
Όλη αυτή η οικονομική, κοινωνική και εθνική καταστροφή έγινε:

• για να παραμείνει η χώρα στο ευρώ,
• για να μη κλονιστεί το σαθρό οικοδόμημα της Ευρωζώνης, που λειτουργεί υπέρ των συμφερόντων της Γερμανίας,
• για να μην καταρρεύσουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες που το 2010 ήταν «φορτωμένες» με ελληνικά ομόλογα.

Η μνημονιακή καταστροφή συνοδεύεται όμως και από ένα θετικό στοιχείο –ουδέν κακόν αμιγές καλού. Η ύφεση και η συρρίκνωση της οικονομίας οδήγησαν σε ουσιαστικό μηδενισμό του ελλείμματος στο εξωτερικό Ισοζύγιο Αγαθών και Υπηρεσιών. Οι εισαγωγές μειώθηκαν από 68,3 δις. (2009) σε 54,3 δις. (2016), δηλαδή κατά 14 δις. ή κατά 20,5%. Αντίθετα οι εξαγωγές αυξήθηκαν από 45 δις. (2009) σε 53 δις. (2016), δηλαδή κατά 7,9 δις. ή κατά 17,6% . Το σχεδόν ισοσκελισμένο εξωτερικό ισοζύγιο μας εξασφαλίζει ότι σε περίπτωση εξόδου από το ευρώ η χώρα μας θα έχει, από τις εξαγωγές προϊόντων, τον τουρισμό και τη ναυτιλία όλο το απαραίτητο συνάλλαγμα  για να πληρώνει όλες τις εισαγωγές που κάνει σήμερα. Ούτε ελλείψεις θα υπάρξουν, ούτε δελτίο χρειάζεται να επιβληθεί σε τρόφιμα, καύσιμα και φάρμακα όπως επιχειρούν να τρομοκρατήσουν τους πολίτες οι θιασώτες της μνημονιακής καταστροφής.
Μετά επτά  χρόνια πρωτοφανούς καταστροφής, όπως αυτή καταγράφεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που παρουσιάσαμε, οι δανειστές και οι εγχώριες μνημονιακές πολιτικές δυνάμεις ελπίζουν σε μια «σταθεροποίηση» της κατάστασης – πόσο περισσότερο μπορεί άραγε να συρρικνωθεί η οικονομική δραστηριότητα;  Ακόμα όμως κι’ αν συμβεί, αυτό θα πρόκειται για «σταθεροποίηση»  της φτώχιας, της εξαθλίωσης, της ανεργίας και της μετανάστευσης της νεολαίας, με συνέπεια τη  μείωση του ελληνικού πληθυσμού. Μια τέτοια «σταθεροποίηση» που μας επιφυλάσσουν δεν αποτελεί απλώς έναν κίνδυνο, αλλά κίνδυνο για την επιβίωση του ελληνικού έθνους.

*Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ στις 3-11-17.Η