ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΖΟΥΣΗ ΜΑΝΙΑ
αυγη 27.11.17
«Δουλειά της τέχνης είναι να ασχολείται και με το πώς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος τον ίδιο τον εαυτό του. Πολιτική πράξη είναι κι αυτό» ομολογεί ο Γιώργος Κιμούλης με αφορμή τη θεατρική παράσταση «Το Μαυροπούλι» στο Θέατρο Άλμα, όπου σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί ενώ ήδη ετοιμάζεται να δρασκελίσει για πρώτη φορά το κατώφλι του Εθνικού Θεάτρου για να ερμηνεύσει τον Έντι Καρμπόνε στο «Ψηλά από τη γέφυρα» του Άρθουρ Μίλερ. «Έχω πει πολλές φορές πως είμαι περήφανος που δεν έγινα αυτό που ήθελαν οι άλλοι να γίνω. Μόνο αυτό μου έχει προσφέρει η μέχρι τώρα διαδρομή μου. Τίποτα άλλο» προσθέτει ο δημοφιλής ηθοποιός, που μιλά, μεταξύ άλλων, για την τέχνη του και την πολιτική.
* Χρόνια παίρνετε το ρίσκο της μαστορικής της τέχνης σας, σκηνοθετείτε, πρωταγωνιστείτε, οργανώνετε τις περιοδείες σας. Τι σας έχουν αποφέρει αυτή η διαδρομή και αυτή η έκθεση;
Την πίστη που είχα πάντα. Ο άνθρωπος ως σύστημα έχει άμεση σχέση με την έννοια της ανομοίωσης. Το γεγονός ότι οι περισσότεροι παλεύουν να αφομοιωθούν σε ένα σύστημα, το οποίο τους αρνείται αυτήν την αφομοίωση, δεν σημαίνει ότι πρέπει να χάνουν το χαρακτηριστικό της ανομοίωσής τους. Δυστυχώς όμως, πολλοί τρελαίνονται λόγω αυτής άρνησης και προτιμούν την προσομοίωση ενός κομπιούτερ. Αυτού του φαντασιακού κόσμου που οι περισσότεροι ζουν. Εγώ προτιμώ να διατηρώ την ανομοίωσή μου. Έχω πει πολλές φορές πως είμαι περήφανος που δεν έγινα αυτό που ήθελαν οι άλλοι να γίνω. Μόνο αυτό μου έχει προσφέρει η μέχρι τώρα διαδρομή μου. Τίποτα άλλο. Ας μην κοροϊδευόμαστε όμως. Όταν θέλεις να ασχοληθείς με έργα που είναι μεγαλύτερα εσού, δεν θα επενδύσει κανένας άλλος στο όνειρό σου. Μόνος σου πρέπει να τα βγάλεις πέρα. Άλλες φορές πετυχαίνεις, άλλες φορές καταστρέφεσαι. Και πάλι από την αρχή. Εκ των πραγμάτων, σισύφεια ζει ο άνθρωπος.
* Και είναι πολλά όλα αυτά που επιχειρήσατε, το Σύγχρονο Θέατρο, η Σχολή.
«Ανέκαθεν πίστευα ότι η συνύπαρξη του αυτόνομου με το αλληλένδετο δεν συνιστά αντίφαση. Μπορεί να είναι κάτι αυτόνομα αλληλένδετο. Κατ’ επέκταση, δεν θα μπορούσα με τίποτα να θυσιάσω την αυτονομία μου, όπως και με τίποτα η αυτονομία μου δεν θα ξέχναγε την ανάγκη του αλληλένδετου. Η μέχρι τώρα αποτυχία της συνύπαρξης ατόμου και συνόλου είναι που έφτασε τα πράγματα σε ένα τέτοιο σημείο ώστε να ενθρονιστεί ξανά αυτή η εγωτική λειτουργία του σύγχρονου πολίτη. Δυστυχώς, σε πρακτικό επίπεδο δεν κατόρθωσαν όλες αυτές οι προσπάθειες να σεβαστούν την έννοια του ατόμου μέσα στο σύνολο. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στον χώρο της Αριστεράς. Και τώρα βιώνουμε τη χειρότερη εποχή: την εποχή του ναρκισσιστικού μηδενισμού.
* Συμμετείχατε στην Επιτροπή για την Αναθεώρηση του Συντάγματος, από την οποία και παραιτηθήκατε. Γιατί;
Έχει σχέση με αυτά που πίστευα από την αρχή. Το 2013 είχα δηλώσει στην “Αυγή” ότι είμαι δίπλα σε όποιον από τον χώρο της Αριστεράς θέλει να παλέψει υπέρ των μη προνομιούχων. Με αυτήν την έννοια στήριξα τον ΣΥΡΙΖΑ γιατί είχε δηλώσει τότε ότι έχει τη δυνατότητα να κυβερνήσει αυτή τη χώρα. Παράλληλα όμως ακριβώς στην ίδια εφημερίδα είχα δηλώσει ότι θα είμαι πάντα έτοιμος να σταθώ απέναντι στη νέα εξουσία από τη στιγμή που θα ξεχάσει όλες αυτές τις μορφές της πολιτικής που οδηγούν τα κοινωνικά στρώματα στην δική τους χειραφέτηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ξέχασε. Ξέχασε πολλά και οι αιτίες είναι πολλές.
Πιστεύω ότι είναι λάθος να αναλύσουμε τώρα τις αιτίες αυτές. Η Ιστορία θα το κάνει καλύτερα από εμάς. Αυτό για το οποίο ελπίζω είναι ότι αυτή η πολιτική στροφή του ΣΥΡΙΖΑ να σταματήσει στις πολιτικές θέσεις και να μην αναπτυχθεί σε ακραίες πρακτικές που απάδουν της αριστερής ιδεολογίας. Πρακτικές ενάντια σε όσους διαφωνούν μαζί του. Το ελπίζω. Όσο για την Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος -πρόταση που για μένα ήταν ιδιαίτερα τιμητική- δεν ήταν τίποτα άλλο από μία επιτροπή που λειτουργούσε ως διαμεσολαβητής μεταξύ πολιτών και Βουλής. Θα συγκέντρωνε, με λίγα λόγια, τις γνώμες των πολιτών. Από τη στιγμή που ο βασικός μου κανόνας είναι η χειραφέτηση των πολιτών, οποιαδήποτε τέτοια προσπάθεια γίνεται με βρίσκει δίπλα της. Αν δω ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει και ότι αυτό κινείται σε ένα επίπεδο βιτρίνας, φεύγω.
* Αυτό διαπιστώσατε;
Μάλλον.
* Όσον αφορά στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της τοποθέτησής σας στην προεδρία, επήλθε και η παραίτησή σας. Για ποιο λόγο;
Πρόκειται για μια ιστορία με την οποία ασχολιόμουν όχι μόνο τις δεκαεπτά αυτές μέρες, αλλά τρεις ολόκληρους μήνες. Όπως έχω αρνηθεί οποιαδήποτε άλλη θέση που μου έχει προταθεί έτσι θα αρνιόμουν και αυτή τη θέση αν ήταν θέση κυβερνητική. Το ΚΠΙΣΝ ήταν και συνεχίζει να είναι ένας ιδιωτικός οργανισμός. Στα χαρτιά μόνο ανήκει στην Πολιτεία. Ούτε στο ελάχιστο έχει σχέση η Πολιτεία με το ΚΠΙΣΝ. Άλλωστε ο ομιλών δεν θα πληρωνόταν από το Δημόσιο, αλλά από το Ίδρυμα. Και το μεγαλύτερο αστείο από όσα έχω διαβάσει είναι ότι οι περισσότεροι κάνουν ότι δεν το ξέρουν ή δεν το καταλαβαίνουν. Ναι μεν η πρόταση έγινε από τον πρωθυπουργό, αλλά πιστεύετε πως αν δεν με ήθελε το Ίδρυμα, υπήρχε ποτέ περίπτωση να είχα αναλάβει τη θέση του προέδρου; Ούτε για αστείο. Ανέλαβα λοιπόν γιατί ήθελα πραγματικά το ΚΠΙΣΝ να περάσει στην Πολιτεία, όπως ακριβώς ήταν στα χαρτιά, χωρίς βέβαια τις παθογένειες ενός δημόσιου οργανισμού. Τόσα και τόσα είχαμε ακούσει και διαβάσει γι’ αυτές τις παθογένειες από διάφορα νεοφιλελεύθερα στόματα. Εγώ, παρ’ όλη την καταστροφολογία περί λειτουργίας του Δημοσίου, πίστευα και συνεχίζω να πιστεύω ότι ο πολιτισμός είναι δημόσιο αγαθό, όπως η Υγεία και η Παιδεία. Νόμιζα πως μπορούσα να βοηθήσω. Όταν κατάλαβα ότι κάτι τέτοιο δεν ενδιέφερε κανέναν, έφυγα. Τόσο απλά.
* Συνεχίζετε την καλλιτεχνική σας έκθεση αυτόν τον χειμώνα με μια παράσταση όπως το «Μαυροπούλι» στο Θέατρο Άλμα, αλλά και το «Ψηλά από τη γέφυρα» στο Εθνικό, στη σκηνή του οποίου θα ανέβετε για πρώτη φορά. Δεν σας είχε καλέσει ποτέ κανείς;
Είναι δικαίωμα του κάθε καλλιτεχνικού διευθυντή να καλεί όποιον θέλει. Είμαι ο τελευταίος που θα γκρινιάξει. Γιατί αυτά που θα έκανα στο Εθνικό τα έχω κάνει και έξω από αυτό. Το ίδιο γίνεται και τώρα. Έπειτα από τόσα χρόνια με προσκάλεσε ο Στάθης Λιβαθινός, τον οποίο και δημοσίως ευχαριστώ για την τιμή που μου κάνει, να παίξω το «Ψηλά απ’ τη γέφυρα» του Μίλερ. Ένα έργο που κάλλιστα θα μπορούσα να έπαιζα και στο Ελεύθερο Θέατρο. Το γεγονός ότι εγώ δεν συμμετείχα σε παραστάσεις αυτών των οργανισμών δεν είναι κάτι καινούργιο. Και στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου επί Λούκου πάλι δεν έπαιζα. Κάθε χρόνο έκανα πρόταση και κάθε χρόνο την απέρριπταν. Δικαίωμά τους. Δεν παραπονέθηκα ποτέ. Το ίδιο έχει γίνει και πέρσι επί Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, το ίδιο μπορεί να γίνει και φέτος. Πάλι δικαίωμά του θα είναι. Αυτό όμως που δεν είναι δικαίωμα κανενός καλλιτεχνικού διευθυντή είναι το να αντιμετωπίζει μια δημόσια θέση ως προσωπικό του μαγαζί.
Παραδείγματος χάρη, θα είναι μεγάλο σκάνδαλο αν συμβεί αυτό που έχει ευρέως ακουστεί στον χώρο μας. Ότι ο νυν καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού Φεστιβάλ πρότεινε τον εαυτό του στον εαυτό του και τον ενέκρινε. Αυτό αν έχει γίνει, θα είναι αδιανόητο, έστω κι αν χρησιμοποιήσει διάφορες ευτράπελες δικαιολογίες τύπου «καταθέτω το τάλαντό μου δωρεάν». Είναι απαράδεκτο να θέλει ο ίδιος να σκηνοθετήσει στην Επίδαυρο με τη δική του οικογενειακή εταιρεία. Το να «φαμπρίζει» έναν χρόνο μετά το σκάνδαλο του Γιάν Φαμπρ είναι ακραίο. Εκτός κι αν κάποιοι είναι personae gratae πασών των κυβερνήσεων. Αυτή η έπαρση της νέας νομενκλατούρας, γιατί περί έπαρσης πρόκειται, δεν είναι μεν καινούργιο φαινόμενο, αλλά κάποια στιγμή πρέπει να κρατηθεί ένα επίπεδο ελάχιστης σεμνότητας. Όλοι αυτοί οι αξιωματούχοι των δημόσιων οργανισμών που λειτουργούν με μια τέτοια αλαζονεία, μη λογοδοτώντας πουθενά, στην ουσία εκθέτουν την κυβέρνηση. Είναι σαν ν’ αντανακλάται η δική της υπεροψία.
* Αναμένουμε μεθαύριο συνέντευξη Τύπου του Φεστιβάλ όπου θα τεθούν τα ερωτήματα. Εσείς, κ. Κιμούλη, γιατί δεν εκθέτετε τον εαυτό σας σε πιο ακραία, προσωπικά και πολιτικά έργα, ίσως γραμμένα ακόμα και από εσάς τον ίδιο, αλλά εμμένετε στη δραματουργία κλασικών συγγραφέων, έργων και ρόλων, που πιθανότατα λειτουργούν και προστατευτικά;
Ασχολούμενος με τα κλασικά έργα μόνο απροστάτευτος είσαι. Ο δάσκαλός μου, ο Χορν, με έμαθε ένα πράγμα. Ποτέ μην παίζεις έργα κατώτερα εσού μόνο και μόνο για να φαίνεσαι σημαντικός στα μάτια σου. Παίζε πάντα έργα τα οποία δεν μπορείς να τα ερμηνεύσεις ολόκληρα. Γιατί μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορείς να τανυστείς. Και ταυτόχρονα πάντα θα προσγειώνεσαι στην πραγματικότητα του κατασκευαστή. Και δεν θα εξορίζεσαι στον χώρο της έπαρσης ενός δημιουργού. Γιατί ο άνθρωπος εξόρισε τον εαυτό του από το σύμπαν όταν πίστεψε ότι είναι δημιουργός. Ο άνθρωπος είναι faber (σ.σ.: κατασκευαστής).
* Τι ήταν αυτό που διαθέτει το έργο του Ντέιβιντ Χάροουερ «Μαυροπούλι» που επιλέξατε να σκηνοθετήσετε και να πρωταγωνιστήσετε στο Θέατρο Άλμα;
Όση προσπάθεια κι αν έκανε ο άνθρωπος για να συμβαδίσει με την ανοιχτότητα μιας παγκοσμιοποιημένης συνθήκης, είδαμε ακριβώς τα ανάποδα αποτελέσματα. Ο άνθρωπος επέστρεψε στην κεντρομόλα κίνηση του κυττάρου του. Κι ενώ ο κοινωνικός χώρος τον σπρώχνει σε μια φυγόκεντρο κίνηση, αυτός διαρκώς, προσπαθώντας να προστατέψει το κύτταρό του, κινείται κεντρομόλα. Πιστεύω ότι δουλειά της τέχνης είναι να ασχολείται και με αυτόν τον χώρο. Δηλαδή το πώς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος τον ίδιο τον εαυτό του. Πολιτική πράξη είναι κι αυτό. Πολλά πράγματα ο άνθρωπος κάνει πως δεν τα βλέπει κι ένα από αυτά είναι η ερωτική επιθυμία. Αυτό είναι το θέμα του έργου. Αυτό το σκοτεινό τοπίο που οι Νευροεπιστήμες δεν έχουν κατορθώσει να μας διαφωτίσουν ιδιαίτερα και οι άνθρωποι, όταν έρχονται σε επαφή με αυτό το έρεβος, γυρίζουν το πρόσωπό τους. Δεν το κοιτούν, δεν προσπαθούν να το ιχνηλατήσουν. Έστω και στα τυφλά. Και προϊόντος του χρόνου, τα φαντάσματα που βγαίνουν από αυτό το έρεβος εμφανίζονται μπροστά του ολόσωμα. Είναι ένα θέμα που με ενδιέφερε να ασχοληθώ μέσω του έργου. Γιατί, ενώ φαίνεται σε πρώτο επίπεδο πως το έργο μιλά για την παιδοφιλία ή τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ παιδοφιλίας και κακοποίησης ανηλίκου, στην πραγματικότητα μιλάει για αυτό το σκοτάδι της ερωτικής επιθυμίας. Ένα έργο που όλα τα ερωτήματα τα γεννά η ίδια η παράσταση. Μια σπουδαία γραφή και ένας εκπληκτικός τρόπος ανάπτυξης αυτού του θέματος, ο οποίος σχοινοβατεί σε όλη τη διάρκεια πάνω στο τεντωμένο σχοινί της αμφισημίας.
αυγη 27.11.17
Γιώργος Κιμούλης: "Όταν θέλεις να ασχοληθείς με έργα που είναι μεγαλύτερα εσού, δεν θα επενδύσει κανένας άλλος στο όνειρό σου"
«Δουλειά της τέχνης είναι να ασχολείται και με το πώς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος τον ίδιο τον εαυτό του. Πολιτική πράξη είναι κι αυτό» ομολογεί ο Γιώργος Κιμούλης με αφορμή τη θεατρική παράσταση «Το Μαυροπούλι» στο Θέατρο Άλμα, όπου σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί ενώ ήδη ετοιμάζεται να δρασκελίσει για πρώτη φορά το κατώφλι του Εθνικού Θεάτρου για να ερμηνεύσει τον Έντι Καρμπόνε στο «Ψηλά από τη γέφυρα» του Άρθουρ Μίλερ. «Έχω πει πολλές φορές πως είμαι περήφανος που δεν έγινα αυτό που ήθελαν οι άλλοι να γίνω. Μόνο αυτό μου έχει προσφέρει η μέχρι τώρα διαδρομή μου. Τίποτα άλλο» προσθέτει ο δημοφιλής ηθοποιός, που μιλά, μεταξύ άλλων, για την τέχνη του και την πολιτική.* Χρόνια παίρνετε το ρίσκο της μαστορικής της τέχνης σας, σκηνοθετείτε, πρωταγωνιστείτε, οργανώνετε τις περιοδείες σας. Τι σας έχουν αποφέρει αυτή η διαδρομή και αυτή η έκθεση;
Την πίστη που είχα πάντα. Ο άνθρωπος ως σύστημα έχει άμεση σχέση με την έννοια της ανομοίωσης. Το γεγονός ότι οι περισσότεροι παλεύουν να αφομοιωθούν σε ένα σύστημα, το οποίο τους αρνείται αυτήν την αφομοίωση, δεν σημαίνει ότι πρέπει να χάνουν το χαρακτηριστικό της ανομοίωσής τους. Δυστυχώς όμως, πολλοί τρελαίνονται λόγω αυτής άρνησης και προτιμούν την προσομοίωση ενός κομπιούτερ. Αυτού του φαντασιακού κόσμου που οι περισσότεροι ζουν. Εγώ προτιμώ να διατηρώ την ανομοίωσή μου. Έχω πει πολλές φορές πως είμαι περήφανος που δεν έγινα αυτό που ήθελαν οι άλλοι να γίνω. Μόνο αυτό μου έχει προσφέρει η μέχρι τώρα διαδρομή μου. Τίποτα άλλο. Ας μην κοροϊδευόμαστε όμως. Όταν θέλεις να ασχοληθείς με έργα που είναι μεγαλύτερα εσού, δεν θα επενδύσει κανένας άλλος στο όνειρό σου. Μόνος σου πρέπει να τα βγάλεις πέρα. Άλλες φορές πετυχαίνεις, άλλες φορές καταστρέφεσαι. Και πάλι από την αρχή. Εκ των πραγμάτων, σισύφεια ζει ο άνθρωπος.
* Και είναι πολλά όλα αυτά που επιχειρήσατε, το Σύγχρονο Θέατρο, η Σχολή.
«Ανέκαθεν πίστευα ότι η συνύπαρξη του αυτόνομου με το αλληλένδετο δεν συνιστά αντίφαση. Μπορεί να είναι κάτι αυτόνομα αλληλένδετο. Κατ’ επέκταση, δεν θα μπορούσα με τίποτα να θυσιάσω την αυτονομία μου, όπως και με τίποτα η αυτονομία μου δεν θα ξέχναγε την ανάγκη του αλληλένδετου. Η μέχρι τώρα αποτυχία της συνύπαρξης ατόμου και συνόλου είναι που έφτασε τα πράγματα σε ένα τέτοιο σημείο ώστε να ενθρονιστεί ξανά αυτή η εγωτική λειτουργία του σύγχρονου πολίτη. Δυστυχώς, σε πρακτικό επίπεδο δεν κατόρθωσαν όλες αυτές οι προσπάθειες να σεβαστούν την έννοια του ατόμου μέσα στο σύνολο. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στον χώρο της Αριστεράς. Και τώρα βιώνουμε τη χειρότερη εποχή: την εποχή του ναρκισσιστικού μηδενισμού.
* Συμμετείχατε στην Επιτροπή για την Αναθεώρηση του Συντάγματος, από την οποία και παραιτηθήκατε. Γιατί;
Έχει σχέση με αυτά που πίστευα από την αρχή. Το 2013 είχα δηλώσει στην “Αυγή” ότι είμαι δίπλα σε όποιον από τον χώρο της Αριστεράς θέλει να παλέψει υπέρ των μη προνομιούχων. Με αυτήν την έννοια στήριξα τον ΣΥΡΙΖΑ γιατί είχε δηλώσει τότε ότι έχει τη δυνατότητα να κυβερνήσει αυτή τη χώρα. Παράλληλα όμως ακριβώς στην ίδια εφημερίδα είχα δηλώσει ότι θα είμαι πάντα έτοιμος να σταθώ απέναντι στη νέα εξουσία από τη στιγμή που θα ξεχάσει όλες αυτές τις μορφές της πολιτικής που οδηγούν τα κοινωνικά στρώματα στην δική τους χειραφέτηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ξέχασε. Ξέχασε πολλά και οι αιτίες είναι πολλές.
Πιστεύω ότι είναι λάθος να αναλύσουμε τώρα τις αιτίες αυτές. Η Ιστορία θα το κάνει καλύτερα από εμάς. Αυτό για το οποίο ελπίζω είναι ότι αυτή η πολιτική στροφή του ΣΥΡΙΖΑ να σταματήσει στις πολιτικές θέσεις και να μην αναπτυχθεί σε ακραίες πρακτικές που απάδουν της αριστερής ιδεολογίας. Πρακτικές ενάντια σε όσους διαφωνούν μαζί του. Το ελπίζω. Όσο για την Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος -πρόταση που για μένα ήταν ιδιαίτερα τιμητική- δεν ήταν τίποτα άλλο από μία επιτροπή που λειτουργούσε ως διαμεσολαβητής μεταξύ πολιτών και Βουλής. Θα συγκέντρωνε, με λίγα λόγια, τις γνώμες των πολιτών. Από τη στιγμή που ο βασικός μου κανόνας είναι η χειραφέτηση των πολιτών, οποιαδήποτε τέτοια προσπάθεια γίνεται με βρίσκει δίπλα της. Αν δω ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει και ότι αυτό κινείται σε ένα επίπεδο βιτρίνας, φεύγω.
* Αυτό διαπιστώσατε;
Μάλλον.
* Όσον αφορά στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της τοποθέτησής σας στην προεδρία, επήλθε και η παραίτησή σας. Για ποιο λόγο;
Πρόκειται για μια ιστορία με την οποία ασχολιόμουν όχι μόνο τις δεκαεπτά αυτές μέρες, αλλά τρεις ολόκληρους μήνες. Όπως έχω αρνηθεί οποιαδήποτε άλλη θέση που μου έχει προταθεί έτσι θα αρνιόμουν και αυτή τη θέση αν ήταν θέση κυβερνητική. Το ΚΠΙΣΝ ήταν και συνεχίζει να είναι ένας ιδιωτικός οργανισμός. Στα χαρτιά μόνο ανήκει στην Πολιτεία. Ούτε στο ελάχιστο έχει σχέση η Πολιτεία με το ΚΠΙΣΝ. Άλλωστε ο ομιλών δεν θα πληρωνόταν από το Δημόσιο, αλλά από το Ίδρυμα. Και το μεγαλύτερο αστείο από όσα έχω διαβάσει είναι ότι οι περισσότεροι κάνουν ότι δεν το ξέρουν ή δεν το καταλαβαίνουν. Ναι μεν η πρόταση έγινε από τον πρωθυπουργό, αλλά πιστεύετε πως αν δεν με ήθελε το Ίδρυμα, υπήρχε ποτέ περίπτωση να είχα αναλάβει τη θέση του προέδρου; Ούτε για αστείο. Ανέλαβα λοιπόν γιατί ήθελα πραγματικά το ΚΠΙΣΝ να περάσει στην Πολιτεία, όπως ακριβώς ήταν στα χαρτιά, χωρίς βέβαια τις παθογένειες ενός δημόσιου οργανισμού. Τόσα και τόσα είχαμε ακούσει και διαβάσει γι’ αυτές τις παθογένειες από διάφορα νεοφιλελεύθερα στόματα. Εγώ, παρ’ όλη την καταστροφολογία περί λειτουργίας του Δημοσίου, πίστευα και συνεχίζω να πιστεύω ότι ο πολιτισμός είναι δημόσιο αγαθό, όπως η Υγεία και η Παιδεία. Νόμιζα πως μπορούσα να βοηθήσω. Όταν κατάλαβα ότι κάτι τέτοιο δεν ενδιέφερε κανέναν, έφυγα. Τόσο απλά.
* Συνεχίζετε την καλλιτεχνική σας έκθεση αυτόν τον χειμώνα με μια παράσταση όπως το «Μαυροπούλι» στο Θέατρο Άλμα, αλλά και το «Ψηλά από τη γέφυρα» στο Εθνικό, στη σκηνή του οποίου θα ανέβετε για πρώτη φορά. Δεν σας είχε καλέσει ποτέ κανείς;
Είναι δικαίωμα του κάθε καλλιτεχνικού διευθυντή να καλεί όποιον θέλει. Είμαι ο τελευταίος που θα γκρινιάξει. Γιατί αυτά που θα έκανα στο Εθνικό τα έχω κάνει και έξω από αυτό. Το ίδιο γίνεται και τώρα. Έπειτα από τόσα χρόνια με προσκάλεσε ο Στάθης Λιβαθινός, τον οποίο και δημοσίως ευχαριστώ για την τιμή που μου κάνει, να παίξω το «Ψηλά απ’ τη γέφυρα» του Μίλερ. Ένα έργο που κάλλιστα θα μπορούσα να έπαιζα και στο Ελεύθερο Θέατρο. Το γεγονός ότι εγώ δεν συμμετείχα σε παραστάσεις αυτών των οργανισμών δεν είναι κάτι καινούργιο. Και στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου επί Λούκου πάλι δεν έπαιζα. Κάθε χρόνο έκανα πρόταση και κάθε χρόνο την απέρριπταν. Δικαίωμά τους. Δεν παραπονέθηκα ποτέ. Το ίδιο έχει γίνει και πέρσι επί Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, το ίδιο μπορεί να γίνει και φέτος. Πάλι δικαίωμά του θα είναι. Αυτό όμως που δεν είναι δικαίωμα κανενός καλλιτεχνικού διευθυντή είναι το να αντιμετωπίζει μια δημόσια θέση ως προσωπικό του μαγαζί.
Παραδείγματος χάρη, θα είναι μεγάλο σκάνδαλο αν συμβεί αυτό που έχει ευρέως ακουστεί στον χώρο μας. Ότι ο νυν καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού Φεστιβάλ πρότεινε τον εαυτό του στον εαυτό του και τον ενέκρινε. Αυτό αν έχει γίνει, θα είναι αδιανόητο, έστω κι αν χρησιμοποιήσει διάφορες ευτράπελες δικαιολογίες τύπου «καταθέτω το τάλαντό μου δωρεάν». Είναι απαράδεκτο να θέλει ο ίδιος να σκηνοθετήσει στην Επίδαυρο με τη δική του οικογενειακή εταιρεία. Το να «φαμπρίζει» έναν χρόνο μετά το σκάνδαλο του Γιάν Φαμπρ είναι ακραίο. Εκτός κι αν κάποιοι είναι personae gratae πασών των κυβερνήσεων. Αυτή η έπαρση της νέας νομενκλατούρας, γιατί περί έπαρσης πρόκειται, δεν είναι μεν καινούργιο φαινόμενο, αλλά κάποια στιγμή πρέπει να κρατηθεί ένα επίπεδο ελάχιστης σεμνότητας. Όλοι αυτοί οι αξιωματούχοι των δημόσιων οργανισμών που λειτουργούν με μια τέτοια αλαζονεία, μη λογοδοτώντας πουθενά, στην ουσία εκθέτουν την κυβέρνηση. Είναι σαν ν’ αντανακλάται η δική της υπεροψία.
* Αναμένουμε μεθαύριο συνέντευξη Τύπου του Φεστιβάλ όπου θα τεθούν τα ερωτήματα. Εσείς, κ. Κιμούλη, γιατί δεν εκθέτετε τον εαυτό σας σε πιο ακραία, προσωπικά και πολιτικά έργα, ίσως γραμμένα ακόμα και από εσάς τον ίδιο, αλλά εμμένετε στη δραματουργία κλασικών συγγραφέων, έργων και ρόλων, που πιθανότατα λειτουργούν και προστατευτικά;
Ασχολούμενος με τα κλασικά έργα μόνο απροστάτευτος είσαι. Ο δάσκαλός μου, ο Χορν, με έμαθε ένα πράγμα. Ποτέ μην παίζεις έργα κατώτερα εσού μόνο και μόνο για να φαίνεσαι σημαντικός στα μάτια σου. Παίζε πάντα έργα τα οποία δεν μπορείς να τα ερμηνεύσεις ολόκληρα. Γιατί μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορείς να τανυστείς. Και ταυτόχρονα πάντα θα προσγειώνεσαι στην πραγματικότητα του κατασκευαστή. Και δεν θα εξορίζεσαι στον χώρο της έπαρσης ενός δημιουργού. Γιατί ο άνθρωπος εξόρισε τον εαυτό του από το σύμπαν όταν πίστεψε ότι είναι δημιουργός. Ο άνθρωπος είναι faber (σ.σ.: κατασκευαστής).
* Τι ήταν αυτό που διαθέτει το έργο του Ντέιβιντ Χάροουερ «Μαυροπούλι» που επιλέξατε να σκηνοθετήσετε και να πρωταγωνιστήσετε στο Θέατρο Άλμα;
Όση προσπάθεια κι αν έκανε ο άνθρωπος για να συμβαδίσει με την ανοιχτότητα μιας παγκοσμιοποιημένης συνθήκης, είδαμε ακριβώς τα ανάποδα αποτελέσματα. Ο άνθρωπος επέστρεψε στην κεντρομόλα κίνηση του κυττάρου του. Κι ενώ ο κοινωνικός χώρος τον σπρώχνει σε μια φυγόκεντρο κίνηση, αυτός διαρκώς, προσπαθώντας να προστατέψει το κύτταρό του, κινείται κεντρομόλα. Πιστεύω ότι δουλειά της τέχνης είναι να ασχολείται και με αυτόν τον χώρο. Δηλαδή το πώς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος τον ίδιο τον εαυτό του. Πολιτική πράξη είναι κι αυτό. Πολλά πράγματα ο άνθρωπος κάνει πως δεν τα βλέπει κι ένα από αυτά είναι η ερωτική επιθυμία. Αυτό είναι το θέμα του έργου. Αυτό το σκοτεινό τοπίο που οι Νευροεπιστήμες δεν έχουν κατορθώσει να μας διαφωτίσουν ιδιαίτερα και οι άνθρωποι, όταν έρχονται σε επαφή με αυτό το έρεβος, γυρίζουν το πρόσωπό τους. Δεν το κοιτούν, δεν προσπαθούν να το ιχνηλατήσουν. Έστω και στα τυφλά. Και προϊόντος του χρόνου, τα φαντάσματα που βγαίνουν από αυτό το έρεβος εμφανίζονται μπροστά του ολόσωμα. Είναι ένα θέμα που με ενδιέφερε να ασχοληθώ μέσω του έργου. Γιατί, ενώ φαίνεται σε πρώτο επίπεδο πως το έργο μιλά για την παιδοφιλία ή τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ παιδοφιλίας και κακοποίησης ανηλίκου, στην πραγματικότητα μιλάει για αυτό το σκοτάδι της ερωτικής επιθυμίας. Ένα έργο που όλα τα ερωτήματα τα γεννά η ίδια η παράσταση. Μια σπουδαία γραφή και ένας εκπληκτικός τρόπος ανάπτυξης αυτού του θέματος, ο οποίος σχοινοβατεί σε όλη τη διάρκεια πάνω στο τεντωμένο σχοινί της αμφισημίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου