Αυτό δεν είναι συγκέντρωση, αλλά σεισμός…

Μια φορά κι έναν καιρό ο Γεώργιος Παπανδρέου ο Πρεσβύτερος, κατά τη διάρκεια του «Ανένδοτου Αγώνα» εναντίον της βίας και νοθείας των εκλογών του 1961 και ευρισκόμενος απέναντι στη λαοθάλασσα μιας συγκέντρωσης στην πλατεία Κλαυθμώνος, διαβεβαίωνε ότι «αυτό δεν είναι συγκέντρωση αλλά σεισμός, και οι ετοιμόρροποι θα καταρρεύσουν» … Στα μετέπειτα χρόνια το πολιτικό «παίγνιο» του Παπανδρέου απέβη αρκετές φορές άτοπο, δοθέντος των αυθεντικών τεκτονικών ανατροπών που κατέληξαν σε δολοφονικούς σεισμούς. Σήμερα το άτοπο θα ήταν ακόμη πιο άτοπο, λαμβανομένης υπόψη της τουριστικής περιόδου από την οποία εξαρτάται σε μεγάλο  βαθμό η ελληνική οικονομία και κοινωνία.

Ο πρόσφατος σεισμός των 6,6 ρίχτερ στην Κω, που στην αρχή και  δοθείσης της ιδιαίτερης κλίμακας περιγραφής του σεισμικού φαινομένου εμφανίστηκε ουσιαστικά μικρότερος,  (6,4 ρίχτερ)–– φέρνει δραματικά στο προσκήνιο την  σε βάθος και σε πλάτος εκτίμηση των ζημιών και απωλειών, όπως επίσης την μελλοντική αντιμετώπιση τέτοιων κινδύνων για σύγχρονα αλλά και παλιά κτίρια, που αποτελούν  βασικό στοιχείο του «τουριστικού προϊόντος». Αυτή η συγχρονική και διαχρονική εκτίμηση δεν είναι τόσο εύκολη, λαμβανομένων υπόψη των εξωραϊστικών διαθέσεων της τουριστικής βιομηχανίας παγκοσμίως : Η οποία πολύ συχνά  καλλιεργεί παραδείσιες απεικονίσεις του τουριστικού προϊόντος και επιδίδεται στη συγκάλυψη τυχόν μελανών σημείων. Στην προκειμένη περίπτωση αξιοσημείωτο ήταν το έργο του Τόμας Μαν «Θάνατος στη Βενετία», όπου οι αρχές της  τουριστοβριθούς περιοχής επιδίδονταν στη συγκάλυψη μιας επιδημίας χολέρας, για να αποφύγουν τη διαρροή της τουριστικής πελατείας…

Στην Αθήνα αξίζει να σκεπτόμαστε τον εξαιρετικά δολοφονικό και ζημιογόνο σεισμό του 1999, με τους 150 περίπου νεκρούς και τις  50 χιλιάδες αστέγουν. Ο σεισμός ήταν τότε της τάξεως των 5,9-6,0 ρίχτερ, πολύ πιο «αδύνατος» από αυτόν της Κω ή του 1981, με τα 6,7 ρίχτερ, όμως το επίκεντρό του βρισκόταν σε εξαιρετικά κοντινή απόσταση  προς την Αθήνα- μόλις 18 χιλιόμετρα. Το 1999 έτυχε να βρεθώ στην Πάρνηθα δυο φορές – πριν και μετά το σεισμό του Σεπτεμβρίου – οπότε τη δεύτερη φορά μου δόθηκε η ευκαιρία να παρατηρήσω απολύτως σαφή  ίχνη επί του εδάφους – δηλαδή ρηγματώσεις. Το φαινόμενο φυσικά προσεγγίσθηκε με επιστημονική πιστότητα και αρτιότητα από δορυφόρους, πάντως η προσωπική παρατήρηση ήταν πραγματικά εντυπωσιακή…

Οι σεισμοί αποτελούν μια εξαιρετική προπόνηση για την οργάνωση και συνέγερση μηχανισμών προστασίας, αν και παρουσιάζουν χτυπητή ομοιότητα με τις πυρκαγιές : Τους θυμόμαστε όταν είναι εν δράσει ή λίγο μετά την αποτίμηση των απωλειών τους, ενώ μετά  κάποιο καιρό τους ξεχνάμε…Στο νεοφιλελεύθερο πολιτικό τοπίο οι σεισμοί υπογραμμίζουν την ανάγκη των μεγάλων, δημόσιων και ενορχηστρωμένων κινητοποιήσεων. Οι μεγάλες καταστροφές θέλουν ισχυρό δημόσιο τομέα – σε αντίθετη περίπτωση κάνουν πολιτικούς όπως ο Τζωρτζ Μπους ο νεώτερος να ζητούν - για την αντιμετώπιση της καταστροφής της Νέας Ορλεάνης  το 2005 - τη συμβολή των εθελοντών,  την τελευταία στιγμή και κατόπιν εορτής…. 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΧΙΖΑΣ