Μακροπρόθεσμα το χρέος θα είναι βιώσιμο κι εμείς νεκροί

του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Ανεξάρτητα από το ποιος υπουργός Οικονομικών από τους 19 της Ευρωζώνης και από τους άλλους αξιωματούχους (ΕΚΤ, ESM, EWG, ΔΝΤ, Κομισιόν) που μετείχαν εκτίθεται περισσότερο από τις «μπαρούφες» που περιλαμβάνονται στα πρακτικά...

Οι διαρροές των πρακτικών της τελευταίας συνεδρίασης του Eurogroup, όπως και των σεναρίων που κατέθεσε σ’ αυτήν ο ESM για την εξέλιξη της συνάρτησης «ανάπτυξη - χρέος - πλεονάσματα» τις επόμενες δεκαετίες μέχρι το 2060, είναι αποκαλυπτικά για την «μπακαλική» που επικρατεί στους υποτιθέμενους κορυφαίους θεσμούς της Ευρωζώνης, που ταυτοχρόνως είτε είναι «άτυποι» (Eurogroup) είτε κινούνται νομικά εκτός ευρωπαϊκών συνθηκών (ESM).

Κατ’ αρχάς, διαβάζοντας κανείς τα διαρρεύσαντα πρακτικά της επίμαχης συνεδρίασης (στο www.euro2day.gr), έστω κι αν δεν έχουν επίσημο χαρακτήρα, αντιλαμβάνεται ότι η «πολιτική συζήτηση» με στόχο την «πολιτική συμφωνία» για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους είναι, επιεικώς, καφενειακού επιπέδου.

Ανεξάρτητα από το ποιος υπουργός Οικονομικών από τους 19 της Ευρωζώνης και από τους άλλους αξιωματούχους (ΕΚΤ, ESM, EWG, ΔΝΤ, Κομισιόν) που μετείχαν εκτίθεται περισσότερο από τις «μπαρούφες» που περιλαμβάνονται στα πρακτικά, το ανησυχητικό συμπέρασμα για τα 350 εκατ. Ευρωπαίων της Ευρωζώνης είναι ότι οι τύχες τους και οι ζωές τους εξαρτώνται από ένα θεσμικό τσίρκο. Όταν, για παράδειγμα, ο Αυστριακός υπουργός Οικονομικών Σέλινγκ προκαλεί σε στοίχημα τον Τόμσεν για το ποιου οι εκτιμήσεις περί την ανάπτυξη τα επόμενα 40 χρόνια θα επιβεβαιωθούν, του ΔΝΤ ή της Κομισιόν, γίνεται προφανές ότι η αξιοπιστία της συζήτησης κινείται μεταξύ επικίνδυνου τζόγου και μεταφυσικής.

Αν οι κύριοι Σέλινγκ και Τόμσεν ζουν το 2060 -που δεν θα ζουν-, θα είναι 107 και 104 χρόνων αντίστοιχα.

Άλλους μάρτυρες του μάλλον δεν θα έχουν. Ο μόνος που έχει πιθανότητα να ζει τότε ως μάρτυρας του «στοιχήματός» τους είναι ο νεαρός αρχηγός του κόμματος του κ. Σέλινγκ, ο «προσφυγοφάγος» υπουργός Εξωτερικών Σ. Κουρτς, που ανέλαβε να χειραγωγήσει σε ακροδεξιά μετατόπιση όλο το αυστριακό πολιτικό σύστημα. Αλλά, θα υπάρχουν τότε ΔΝΤ, Ε.Ε. ή Ευρωζώνη;

Το χειρότερο είναι ότι αυτού του είδους η φαιδρότητα στις πλάτες εκατομμυρίων ανθρώπων στερείται κάθε νομιμοποίησης και ουδείς μπορεί να την ελέγξει σε επίπεδο εθνικό ή ευρωπαϊκό. Το «άτυπο» Eurogroup δεν λογοδοτεί ούτε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ούτε στα εθνικά, οι συζητήσεις του, οι αποφάσεις και οι μη αποφάσεις του δεν υπόκεινται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο. Η ΕΚΤ είναι «ανεξάρτητη» και απολαμβάνει ασυλία. Ο ESM δεν είναι καν θεσμός της Ε.Ε., αλλά διακρατικός των 19 της Ευρωζώνης, κάτι σαν holding, μπορεί να λέει και να απαιτεί ό,τι θέλει κι ας παραβιάζει κάθε άρθρο των ευρωπαϊκών συνθηκών. Το ΔΝΤ είδε απλώς φως και μπήκε - εξάλλου λογοδοτεί μόνο στους «μετόχους» του. Αυτή την ανομία, μάλιστα, ο Β. Σόιμπλε θέλει να τη νομιμοποιήσει και μονιμοποιήσει με τη μετατροπή του ESM σε «ανεξάρτητο» Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο.

Αυτό το συνονθύλευμα που στερείται νομιμότητας υποτίθεται ότι πρέπει να διαχειριστεί με επιστημοσύνη το κυριότερο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας. Το παζάρι, λοιπόν, όπως αποκάλυψαν τα διαρρεύσαντα σενάρια του ESM, γίνεται πάνω σε τέσσερις στήλες στις οποίες για κάθε έτος μέχρι το 2060 καταγράφονται: α) ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ, β) ο λόγος χρέους προς το ΑΕΠ, γ) το πρωτογενές πλεόνασμα που απαιτείται για να είναι «βιώσιμο» (δηλαδή, εξυπηρετήσιμο) το χρέος και δ) η παρέμβαση που οφείλουν να κάνουν οι δανειστές για να γίνει το χρέος πιο «βιώσιμο» (επιμήκυνση και πλαφόν τόκων).

Στην πραγματικότητα, η μόνη «στήλη» που μπορεί πραγματικά να συμπληρωθεί από σήμερα μέχρι το 2060 είναι η τέταρτη, δηλαδή η «ελάφρυνση» που οφείλουν να κάνουν οι δανειστές. Όλες οι άλλες απαιτούν ικανότητες μέντιουμ ή θράσος απατεώνα. Το να εκτιμήσει κανείς τον ρυθμό ανάπτυξης τη δεκαετία 2030-2039 είναι καθαρή μεταφυσική. Το να δεσμεύσει κανείς μια χώρα σε μέσο πρωτογενές πλεόνασμα 2% για 40 χρόνια είναι άσκηση οικονομικής γενοκτονίας. Πλάκα κάνουμε; Μιλάμε για πάνω από 150 δισ. ευρώ, αθροιστικά, σε σημερινές τιμές! Πώς ακριβώς υπολογίζουν το βάρος των αλυσίδων μας οι τεχνοκράτες με τα βαριά βιογραφικά; Με ποιες τιμές πετρελαίου, για παράδειγμα; Με ποια δημογραφικά δεδομένα; Ποιο εμπορικό ισοζύγιο; Ποιο επίπεδο απασχόλησης; Με ποιους απρόβλεπτους εξωγενείς παράγοντες; Θα υπάρξουν χρηματιστηριακές, χρηματοπιστωτικές και εμπορικές κρίσεις την προσεχή 40ετία; Θα υπάρξουν πολεμικές συρράξεις; Τι επίδραση θα έχουν σ’ αυτή την ατυχή γωνιά του ακραίου πειράματος;

Ρητορικά τα ερωτήματα, προσδοκία απάντησης δεν έχουμε, διότι οι μπακάληδες - τεχνοκράτες που ασκούνται στη μηχανική του χρέους επιμένουν να αγνοούν τη θυμοσοφία του Κέυνς: Ακόμη κι αν μακροπρόθεσμα επιτύχουν το «θαύμα» του βιώσιμου χρέους, για τους μισούς από μας θα είναι αδιάφορο, αφού θα είμαστε νεκροί. Εκτός αν πάμε για ρεκόρ, όπως οι «στοιχηματίες» του Eurogroup Σέλινγκ και Τόμσεν...

ΠΗΓΗ  ΑΥΓΗ 28.5.17