Εκουαδόρ: Η χώρα που έδιωξε πανηγυρικά το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα

 

 

Κάπου στη Δυτική Λατινική Αμερική, υπάρχει μια χώρα 16 εκατομμυρίων κατοίκων η οποία κατάφερε ύστερα από 30 περίπου χρόνια αδιάκοπης οικονομικής κρίσης να ορθώσει το ανάστημά της απέναντι στους ξένους δανειστές και να μπει σταδιακά σε ρυθμούς ανάπτυξης και οικονομικής ευημερίας. Ο λόγος για τον Ισημερινό, το γνωστό σε όλους μας, Εκουαδόρ.

Από το 1830 που απέκτησε πλήρως την ανεξαρτησία του μετά την απόσχισή του από την τότε Μεγάλη Κολομβία, το Εκουαδόρ δεν φημιζόταν έντονα για το δημοκρατικό του παρελθόν καθώς από το 1876 μέχρι το 1979, γνώρισε συνολικά 5 στρατιωτικές κυβερνήσεις. Μάλιστα, η Χούντα που επιβλήθηκε την περίοδο 1972-1976 από τον επικεφαλής του στρατού, Guillermo Rodríguez Lara, που έμεινε στην ιστορία με το παρατσούκλι «Βομβιστής», ήταν από τις στυγνότερες που βίωσε ο λαός του Ισημερινού. Κατά την πραξικοπηματική του θητεία, ο δικτάτορας Lara εξόρυξε τα αποθέματα πετρελαίου προκειμένου να κατασκευάσει νοσοκομεία, σχολεία, οδικά δίκτυα αλλά πρωτίστως, για τη χρηματοδότηση νέων εξοπλισμών για τις ένοπλες δυνάμεις.

Η αμέσως επόμενη Χούντα του 1976-1979, συνομολόγησε χρέος 3,4 δις δολαρίων, δίνοντας έτσι το έναυσμα για την έλευση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το 1982. Από τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 έως το 2005, για την αποπληρωμή του χρέους πήγαινε το 50%, περίπου δηλαδή 4 δις δολάρια, την στιγμή που μόνο 400 εκατομμύρια προορίζονταν για τις δαπάνες στην υγεία και 800 εκατομμύρια για τις δαπάνες στην παιδεία.

Η περίπτωση του Εκουαδόρ εμφανίζει αρκετές ομοιότητες με την αυτή της Ελλάδας.

Το 2002 την διακυβέρνηση της χώρας αναλαμβάνει ο κεντροαριστερός Lucio Gutiérrez . Ο Gutiérrez εμφανιζόταν ως σοσιαλιστής και υποσχόταν κοινωνικές παροχές. Όμως γρήγορα, συνήψε νέα δανειακή σύμβαση με το ΔΝΤ επιβάλλοντας μέτρα λιτότητας. Οι πολίτες εξεγέρθηκαν και τρία χρόνια αργότερα τον ανέτρεψαν, αναγκάζοντάς τον να φύγει με ελικόπτερο όπως συνέβη και με τον Πρόεδρο της Αργεντινής το 2001, Fernando De La Rúa. Καθήκοντα Πρόεδρου ανέλαβε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Alfredo Palacio, ο οποίος υπέκυψε ξανά στις επιταγές της Ουάσινγκτον.

Πλέον, ο λαός του Ισημερινού δεν είχε παρά να εμπιστευτεί το μόνο πολιτικό που αντιστάθηκε στις πιέσεις των δανειστών, τον Ραφαέλ Κορέα, ο οποίος στις εκλογές του 2006 έλαβε 56,6% με το νεοσύστατο κόμμα του “PAIS Alliance” (Συμμαχία για το Έθνος). Ο Κορέα, οικονομολόγος στο επάγγελμα, ήταν υπουργός Οικονομικών μέχρι το 2005 όταν και αποφάσισε να παραιτηθεί, αρνούμενος να υπακούσει τις εντολές του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Μία από αυτές, ήταν τα έσοδα από το πετρέλαιο να πηγαίνουν για την αποπληρωμή του χρέους. Αντ’ αυτού, εκείνος πρότεινε το 80% να πηγαίνει για δαπάνες στην υγεία και την παιδεία και το 20% για το χρέος. Αυτή η κίνησή του τον έκανε ιδιαίτερα δημοφιλή στους πολίτες με συνέπεια να διανύει αισίως την τρίτη του θητεία ως Προέδρου του Εκουαδόρ.

Ο αριστερός Κορέα αμέσως μετά την εκλογή του, απέπεμψε τον εκπρόσωπο της Παγκόσμιας Τράπεζας και απομάκρυνε τις ναυτικές βάσεις των ΗΠΑ. Στη συνέχεια, κήρυξε στάση πληρωμών αλλά παράλληλα είχε ξεκινήσει τις διεργασίες για την ίδρυση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου. Η Επιτροπή διερεύνησε τα δάνεια της χώρας από το 1976 μέχρι το 2006 προς το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και άλλων χωρών ή οργανισμών. Ο οικονομικός έλεγχος του χρέους κατέληξε στο συμπέρασμα πως εκπρόσωποι τραπεζών όπως της Citigroup και της JP Morgan είχαν προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρέους το 2000, χωρίς την έγκριση της χώρας, χρεώνοντας επιτόκια της τάξης του 10-12% και ότι το μεγαλύτερο κομμάτι του χρέους ήταν μη νομιμοποιημένο.

Τα αποτελέσματα ήταν εξόχως ενθαρρυντικά. Η κυβέρνηση κέρδισε τους τόκους που έπρεπε να πληρώσει μέχρι το 2012, το 2015 και το 2030, εξοικονόμησε περί τα 7 δις δολάρια και επένδυσε τα σημαντικά αυτά ποσά στην υγεία, την παιδεία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Επιπλέον, από το 2007-2015 το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά μ.ο. ετησίως στο 4,3%, παραπάνω από τον μέσο όρο των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής που έφτανε το 3,5%, όπως επισημαίνουν τα επίσημα στοιχεία της Οικονομικής Επιτροπής του ΟΗΕ. Όταν όλες οι χώρες της γύρισαν την πλάτη μετά την πτώχευση, ήρθε η Κίνα με την οποία σύναψε διμερείς συμφωνίες δανεισμού ύψους 3 δις δολαρίων, με αντάλλαγμα τις εξαγωγές πετρελαίου. Στον αγροτικό τομέα, το Εκουαδόρ είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως στην παραγωγή και εξαγωγή μπανάνας ενώ και ο τομέας του τουρισμού έχει σημειώσει κατακόρυφη αύξηση.

Το παράδειγμα του Ισημερινού, θα πρέπει οπωσδήποτε να εμπνεύσει το πολιτικό κατεστημένο της Ελλάδας ούτως ώστε από χώρα «πιόνι» των δανειστών να σημειώσει την πολυπόθητη ανάκαμψη που αναζητά. Χρειάζεται εν ολίγοις έναν δικό της, Ραφαέλ Κορέα, που θα προτάσσει τις εθνικές δεσμεύσεις πάνω από τις διεθνείς και θα αναφωνεί «Πρώτα η ζωή και μετά το χρέος».

ΠΗΓΗ: nonpapernet