Το πρόβλημα δεν είναι ο Τράμπ, είναι η Κλίντον

Πέντε λόγους ξεχώρισε ο δημοφιλής αριστερός αμερικάνος σκηνοθέτης Μάικλ Μουρ για τους οποίους ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ. Οι δύο απ’ αυτούς αφορούσαν το στρατόπεδο των Δημοκρατικών. Συγκεκριμένα, πρώτο, την αδυναμία της Χίλαρι Κλίντον, που έλαβε κι επίσημα το χρίσμα των Δημοκρατικών στο συνέδριό τους στις 26 Ιουλίου 2016, να πείσει ακόμη και τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους του κόμματος. Και, δεύτερο, την απροθυμία των οπαδών του Μπέρνι Σάντερς να κινητοποιήσουν μέχρι τις κάλπες της 8^ης Νοεμβρίου τους φίλους του κόμματος, ακόμη κι αν πειστούν οι ίδιοι να ψηφίσουν – κάτι που δεν είναι τόσο προφανές μετά τις ηχηρές αποδοκιμασίες που επιφύλαξαν στην Κλίντον στη διάρκεια του συνεδρίου του κόμματος, δεδομένου ότι και αυτές τις εκλογές θα κερδίσει όποιος υποψήφιος προσελκύσει στα παραβάν περισσότερους ..πιστούς.
ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ
Δεν είναι όμως μόνο οι δύο παραπάνω λόγοι, από τους πέντε, που αφορούν τους Δημοκρατικούς. Κι οι άλλοι τρεις λόγοι, με μια διαφορετική ανάγνωση, αν κάτι αναδεικνύουν είναι την εγγενή αδυναμία των Δημοκρατικών να πείσουν για τις ιδέες τους. Γιατί, ο Τραμπ σε αντίθεση με άλλους ρεπουμπλικανούς υποψήφιους δεν διεκδικεί την ψήφο των Αμερικανών ποντάροντας κυρίως στη δεξιά ατζέντα, που προκρίνει την μείωση των κοινωνικών παροχών και των φόρων. Το κοινό που απευθύνεται ο Τραμπ είναι τα πιο λαϊκά έως και καθυστερημένα στρώματα της αμερικάνικης κοινωνίας, που είδαν τη θέση τους τις δύο τελευταίες δεκαετίες να συντρίβεται. Κυρίως χειρώνακτες εργάτες που έχασαν τις δουλειές τους είτε από την μετεγκατάσταση των αμερικανικών επιχειρήσεων στις ζώνες ελεύθερου εμπορίου του Μεξικού είτε από την είσοδο μεταναστών που πρωτίστως εξυπηρέτησε τις αμερικανικές επιχειρήσεις καθώς μπόρεσαν έτσι να μειώσουν τα μεροκάματα, χρησιμοποιώντας ειδικά τους παράτυπους μετανάστες ως μοχλό συνεχούς μείωσης των εργατικών αμοιβών. Η έμπλεη δημαγωγίας υπόσχεσή του πως η πρώτη του ενέργεια στο Λευκό θα είναι να καλέσει τον διευθύνων σύμβουλο της Φορντ και να τον αναγκάσει να φέρει πίσω το εργοστάσιο από το Μεξικό σε 48 ώρες, απευθύνεται ακριβώς σε αυτά τα κοινωνικά στρώματα, που ταυτοχρόνως ντοπάρονται και με άφθονο και χυδαίο ρατσισμό, που αποτελεί σήμα κατατεθέν του Τραμπ.

Στον αντίποδα αυτής της εκστρατείας, οι Δημοκρατικοί υπό την Κλίντον απευθύνονται στους κερδισμένους των δύο προηγούμενων δεκαετιών επιδεικνύοντας ως τρόπαιο την μείωση της ανεργίας στο 5% και την ανάπτυξη της οικονομίας κατά 2,4% το 2015. Τι κι αν από το 1999 το μέσο οικογενειακό εισόδημα έχει μειωθεί κατά 5.000 δολάρια, αν τα περιουσιακά στοιχεία έχουν μειωθεί κατά ένα τρίτο και τα δύο τρίτα των νοικοκυριών είναι βυθισμένα στα χρέη;

Με τις ελίτ οι Δημοκρατικοί

Ο Τραμπ παίρνει τη σκυτάλη από την παραδοσιακή αμερικάνικη Δεξιά που ανέκαθεν ορκιζόταν πίστη στην Αγία Τριάδα του δολαρίου, του περιστρόφου και της Βίβλου, κηρύσσοντας όμως πόλεμο στο οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο. Το γκροτέσκο της αφήγησής του αποκαλύπτεται αν σκεφτούμε ότι ο ίδιος ο Τραμπ αδυνατεί εξ ορισμού να αποτελέσει πολέμιο ούτε καν τιμωρό του οικονομικού κατεστημένου γιατί είναι σαρξ εκ τη σαρκός του. Δισεκατομμυριούχος που σχημάτισε την μυθική περιουσία του από αγοραπωλησίες ακινήτων και φτάνει στο σημείο, που δεν έχει προηγούμενο στην αμερικάνικη πολιτική ιστορία, να χρηματοδοτεί σχεδόν από μόνος του την προεκλογική του εκστρατεία, θέλει άπειρες δόσεις υποκρισίας και δημαγωγίας για να δηλώνει σταυροφόρος εναντίον του πλούτου και σίγουρα ισχυρότατες δόσεις κρετινισμού, που ποτέ δεν έλειψαν από την «βαθιά Αμερική», για να γίνει πιστευτός και να αναγορευτεί σε λαϊκό είδωλο. Σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε να είναι πολύ πιθανή μια βαθιά τομή στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ανάλογη αυτής που έφερε σε πέρας ο Ρέιγκαν πριν 35 χρόνια και χάρη στην οποία κατάφερε να ανανεώσει εκ βάθρων και αντιδραστικά το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ.  Παρόλα αυτά αν τα αμερικανικά αυτιά σαγηνεύονται από το αφήγημα του Τραμπ, στο βαθμό που ο ίδιος σερβίρεται ως αυτοδημιούργητος κλείνοντας έτσι το μάτι και στο μέσο Αμερικάνο που ποτέ δεν έχασε την πίστη του στον ακάματο σκαπανέα υπεύθυνο για όλα τα κακά και τα καλά που μπορούν να του συμβούν, πώς να γυρίσουν έστω να ακούσουν τη Χίλαρι Κλίντον που έγινε εκατομμυριούχος λόγω της πολιτικής, κι επικρίνεται από δεξιά και αριστερά ως φερέφωνο της Γουόλ Στριτ, ενώ διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών και τώρα διεκδικεί τον Λευκό Οίκο μόνο και μόνο επειδή διετέλεσε Πρώτη Κυρία; Η άνοδος της στην πολιτική συμπυκνώνει την παρακμή της πολιτικής και την οικογενειοκρατία όπου τα αξιώματα μοιράζονται σε στενό οικογενειακό κύκλο.
Η Χίλαρι Κλίντον λοιπόν ήταν εκ φύσεως αδύνατο να εκφράσει την πολιτική αγωνία των χειρωνακτών εργατών, στους οποίους απευθύνεται ο Τραμπ,  αποφεύγοντας μάλιστα να αμφισβητεί το δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση, που αποτελεί κόκκινο πανί για το κόμμα του, παρότι μάλιστα οι ψηφοφόροι του δεν ανήκουν στα χαμηλά αμειβόμενα στρώματα. Με βάση δημοσκοπήσεις το  μέσο τους ετήσιο εισόδημα ανέρχεται σε 72.000 δολάρια, πολύ πάνω από το μέσο εισόδημα των οπαδών του Σάντερς και της Κλίντον. Το γερμανικό περιοδικό Σπίγκελ ερμήνευε αυτό το παράδοξο γράφοντας πως «η υποστήριξη στον Τραμπ υπογραμμίζει το φόβο της μεσαίας τάξης της Αμερικής απέναντι στην οικονομική και κοινωνική πτώση».
Κατά τον Μάικλ Μουρ ο Τραμπ αποτελεί επίσης μια στροφή 180 μοιρών απέναντι στο «πολίτικαλ κορέκτ» που εισήγαγε ο Μπιλ Κλίντον τη δεκαετία του ’90 κι έφτασε στο απόγειό του με τον Μπαράκ Ομπάμα ως πρώτος μαύρος πρόεδρος της Αμερικής ενώ διεκδικεί τον τερματισμό του με την Χίλαρι Κλίντον ως πρώτη γυναίκα πρόεδρος της. Στην πραγματικότητα, η αδυναμία της Κλίντον να πείσει ότι η θητεία της στο Λευκό Οίκο ισοδυναμεί με την αναβάθμιση της θέσης της γυναίκας και η ακόλουθη επιστροφή του πιο χυδαίου και κτηνώδους μισογυνισμού που εκπροσωπεί ο Τραμπ μπορεί να μην είχε συμβεί αν στη διάρκεια της θητείας του πρώτου μαύρου προέδρου η μαύρη κοινότητα δεν συγκλονιζόταν από τις αλλεπάλληλες δολοφονίες μαύρων πολιτών από την αστυνομία. Μόνο το 2015 σκοτώθηκαν από την αστυνομία περισσότεροι από 100 άοπλοι μαύροι! Αποδείχθηκε εν ολίγοις ότι ένας μαύρος ή μια γυναίκα πρόεδρος δεν αποτελούν ένα πρώτο βήμα στην κατάργηση των φυλετικών ή έμφυλων διακρίσεων αλλά τη βασιλική οδό για τη διαιώνισή τους, ένα αδιαπέραστο πέπλο για τη συγκάλυψή τους. Το πρόβλημα επομένως δεν είναι ο ζωώδης πολιτικός πολιτισμός του Τραμπ, που αποτελεί την πιο τρανή απόδειξη για το ότι η Αμερική , αντίθετα με σχεδόν όλα τα άλλα κράτη του κόσμου, πέρασε κατ’ ευθείαν από τη βαρβαρότητα στην παρακμή, χωρίς ποτέ να περάσει από το ενδιάμεσο στάδιο του πολιτισμού, το οποίο προσπέρασε πιθανά ως περιττό. Το πρόβλημα είναι η υποκρισία των Δημοκρατικών.
Τέλος, για τον Μάικλ Μουρ ο Τραμπ, τον οποίο το Σπίγκελ χαρακτήρισε από τον Ιανουάριο κιόλας ως τον πιο επικίνδυνο άνθρωπο στον κόσμο, νεκρανασταίνει το φαινόμενο Τζέσι Βεντούρα, του επαγγελματία πυγμάχου που οι ψηφοφόροι της Μινεσότα εξέλεξαν ως κυβερνήτη τη δεκαετία του ’90 παίρνοντας έτσι την εκδίκησή τους απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Η αλήθεια είναι πως το πιο συντριπτικό πλήγμα απέναντι στο αμερικάνικο πολιτικό σύστημα θα ήταν ο υποψήφιος Μπέρνι Σάντερς. Η ηγεσία ωστόσο του Δημοκρατικού κόμματος, κι όχι οι ψηφοφόροι του, είχε διαφορετική άποψη. Με βάση σχεδόν 2.000 μηνύματα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας που αποκαλύφθηκαν μέσω των Wikileaks η ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος μεροληπτούσε συστηματικά υπέρ της Χίλαρι Κλίντον, αλλοιώνοντας έτσι τη γνώμη των μελών και ψηφοφόρων του κόμματος, σε βάρος του Σάντερς που δήλωνε σοσιαλιστής (κάτι όχι και τόσο συνηθισμένο στις ΗΠΑ) κι ο οποίος κατάφερε να προκαλέσει μια πρωτοφανή κινητοποίηση. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Τραμ εμφανίστηκε για πρώτη φορά να κερδίζει στις δημοσκοπήσεις (με 45,6% έναντι 44,7% της Κλίντον) στις 27 Ιουλίου 2016, μια μέρα μετά την αναγόρευση της πρώην Πρώτης Κυρίας ως επίσημης υποψήφιας των Δημοκρατικών στο συνέδριο του κόμματος. Ελλείψει λοιπόν ενός πραγματικού αντίπαλου δέους, όπως μπορούσε να εξελιχθεί ο Σάντερς, ως γροθιά στο κατεστημένο εμφανίζεται ο Τραμπ. Κι είναι κάτι για τα οποίο φρόντισε η ηγεσία των Δημοκρατικών…

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Επίκαιρα στις 29 Ιουλίου 2016