O Σταύρος Θεοδωράκης παρά θιν’ αλός

Του Αναγνώστη Λασκαράτου

Σημείωση ΟΙΚΟΝΙΚΗΣ : Όπως το bird watsching, έτσι και η «παρατήρηση κομμάτων» είναι μια σημαντική υπόθεση :  Γιατί το «φαίνεσθαι» έχει σχέση με το «είναι», γιατί η μορφή έχει σχέση με τη λειτουργία (αρχιτεκτονική), γιατί το τοπίο έχει σχέση με το οικοσύστημα (Οικολογία). Στη προκειμένη περίπτωση το παρατηρούμενο είδος (ΠΟΤΑΜΙ) εκφράζεται  μέσα από μια σειρά νεωτεριστικών χαρακτηριστικών , που προκαλούν τον κριτικό λόγο αναλυτών όπως του συγγραφέα του παρακάτω άρθρου.

Γράφει ο «Αναγνώστης Λασκαράτος », σε ένα κείμενο που δημοσιεύεται μεν  πολύ καθυστερημένα στην ΟΙΚΟΝΙΚΗ αλλά παρουσιάζει διαρκές ενδιαφέρον :

« ….. οι μέχρι τώρα κινήσεις του κ.Θεοδωράκη, ex officio προέδρου ενός κόμματος που τα μέλη του θέλουν φυλακές “υψίστης ασφαλείας” (!) σε ποσοστά που θα ζήλευαν και οι σύμμαχοι του ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΞΕΛ, μου θυμίζουν την «Κοινωνία του θεάματος» του  Γκυ Ντεμπόρ (1967) και από την ανάποδη, ένα από τα εμβληματικά συνθήματα των Σιτουασιονιστών, «Κάτω από το πλακόστρωτο, (είναι) η παραλία» (‘Sous les pavés, la plage’), που δεν παρέπεμπε ασφαλώς στην αστεία επικοινωνιακή κάθοδο των Ποταμιστών από τον πεζόδρομο του Φαλήρου στην ακτή του Φλοίσβου, αλλά στην εμμονική αναζήτηση της πραγματικής ευτυχίας, κάτω από τις επιφάνειες των πληκτικών, κάθε λογής, κατασκευών, μιας αφόρητα βαρετής κοινωνίας, όπου η συλλογική ζωή μετατρέπεται σε μια συσσώρευση θεαμάτων. Αν υπήρχε το ‘Ποτάμι σα γαλλικό κόμμα, να πούμε με το σουρεαλιστικό όνομα ‘Σηκουάνα και Μάρνη γωνία’, την εποχή της ακμής των Καταστασιακών, θα αντιπροσώπευε περίπου ότι πολεμούσαν. Στη βάση των αντιλήψεών τους, που άνθισαν τη δεκαετία του ’60, βρισκόταν η ιδέα πως η ουσία των πραγμάτων έχει χαθεί, πως ένας αποκομμένος από τη ζωή ψευδόκοσμος, διεκδικεί να είναι το μοναδικό αντικείμενο της συλλογικής παρατήρησης. Έτσι το σακίδιο, η γκλίτσα, οι μπότες, τα πέδιλα, τα έξυπνα τασάκια εξωτερικών χώρων, παίρνουν τη θέση της υπονομευμένης πραγματικότητας ή εν προκειμένω, του ελλείποντος πολιτικού προγράμματος. ……....»

Ακολουθεί όλο το κείμενο του Λασκαράτου,  "αναποφλοίωτο" από τις όποιες αντισυριζαϊκές αιχμές  που -βάζω στοίχημα ! - θα απειληθούν με εξαφάνιση από τον θεατρινίστικο  λόγο  κάποιων ψευτοεξεγερμένων …..Γ.Σχ.

H τηλεοπτική εκπομπή που μετεξελίχθηκε στο κόμμα «Ποτάμι»,  συνεχίζει να πολιτεύεται στη βάση της αναπαραγωγής εικόνων, της δημιουργίας εντυπώσεων και της καλλιέργειας μιας ψευδαίσθησης πως πολιτική είναι ένα άθροισμα ανώδυνων εύπεπτων κοινοτοπιών, πλασαρισμένων ως ένα απαύγασμα πρωτοποριακής πρωτοτυπίας.

Αποδέκτες αυτής της πολιτικής είναι αυτοί που οι λαϊκιστές δημοσιογράφοι αποκαλούν «κανονικοί άνθρωποι», για να κολακέψουν τη μεγάλη μάζα των αφελών, που θεωρούν την αδιαφορία τους για οτιδήποτε δύσκολο και σοβαρό, τον καταναλωτισμό τους, τη βαρεμάρα, την αμάθειά τους,  και την αβάσταχτη καθημερινή τους ελαφρότητα, ως φυσιολογικότητα. Πρόσφατα   οι «εθελοντές» του κόμματος κλήθηκαν από τον ηγέτη τους κ. Στ. Θεοδωράκη, με εξάρτηση παραλίας, (σορτσάκι, καπελάκι κ.λπ) καβάλα σε δίτροχα, να εξορμήσουν τάχα στις παραλίες της χώρας, δηλαδή μόνο σε δυο, στο Π.Φάληρο και στον Άλιμο.

Επικεφαλής του δρώμενου, ήταν ο ίδιος ο κ. Στ. Θεοδωράκης, ο οποίος αποφάσισε να κάνει γνωστές τις «θέσεις» του για το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, οι οποίες δεν είχαν (ούτε έχουν) δημοσιοποιηθεί. Το θέμα του αιγιαλού, της πρόσβασης σε αυτόν των πολιτών, της οικονομικής του εκμετάλλευσης, της προστασίας του, της δόμησής του, του ανοιχτού κινδύνου ασύστολης ισπανοποίησής του, της εξασφάλισης πως και οι φτωχότεροι θα μπορούν να κάνουν το μπάνιο τους και πως ένα ζεύγος ερωτευμένων θα βρίσκει μια έρημη παραθαλάσσια γωνίτσα να χαρεί την αγάπη του, της αντιμετώπισης των κάθε λογής καταπατητών, από τον καναλάρχη με την ιδιωτική προκυμαία, ως τον καθημερινό πονηρό οικογενειάρχη με τη βίλα ή τον τυχάρπαστο μικροεπιχειρηματία του παραλιακού εστιατορίου, που δεν κόβει ούτε αποδείξεις με την ανοχή της κυβέρνησης και με τις ευλογίες του κ.Δρίτσα του ΣΥΡΙΖΑ, κλπ είναι ένα περίπλοκο ζήτημα που απαιτεί πολύ συγκεκριμένες θέσεις, ώστε να έχουμε συγκερασμό ενός λογικού δημόσιου οικονομικού οφέλους, ατομικής και συλλογικής ευτυχίας και περιβαλλοντικής προστασίας. Απαιτεί βέβαια και συγκρούσεις με ιδιωτικά συμφέροντα και με ομάδες ψηφοφόρων. Όμως ώδινεν όρος και έτεκεν μυν. Οι θέσεις του ‘Ποταμιού’, ήταν οι γνωστές αόριστες κοινοτοπίες:  “… Η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου έχει πάρει την κατηφόρα και οι ρυθμίσεις που προωθούν για τις παραλίες, αλλά και για τα δάση, δεν λύνουν προβλήματα που υπάρχουν στη χώρα αλλά μάλλον εξυπηρετούν μικρά και μεγάλα συμφέροντα»…Αναφερόμενος στη δική του προσέγγιση επί του ζητήματος των αιγιαλών ο Σταύρος Θεοδωράκης υποστήριξε ότι οι παραλίες είναι ‘ο εθνικός μας πλούτος’, ότι πρέπει να αναπτυχθούν τουριστικά αλλά συνάμα να προστατεύονται από τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι έχουν και εκείνοι ευθύνη. ‘Δεν είναι μόνο οι κακές κυβερνήσεις, οι κακοί επιχειρηματίες, οι πλούσιοι που αυθαιρετούν, είναι και η δική μας ευθύνη… …Οι παραλίες πρέπει να είναι καθαρές’, ανέφερε, δίνοντας το στίγμα της συμβολικής πρωτοβουλίας του Ποταμιού να μοιράσει φυλλάδια τα οποία μετατρέπονται σε τασάκια. ‘Οχι αποτσίγαρα, όχι πλαστικά, αυτό προσπαθούμε να πούμε στον κόσμο. Να αφήσουμε στις παραλίες μόνο τις πατημασιές μας’ κατέληξε..”. (Δ.Κ. -Εφ.των Συντακτών-21/07/14, από εκεί και η φωτογραφική σύνθεση). Όμως τα συμφέροντα έχουν ονοματεπώνυμο και δεν χτυπιούνται χωρίς συγκεκριμένες αναφορές και προτάσεις.

Δεν ξέρω αν είμαι κακόπιστος, αλλά οι μέχρι τώρα κινήσεις του κ.Θεοδωράκη, ex officio προέδρου ενός κόμματος που τα μέλη του θέλουν φυλακές “υψίστης ασφαλείας” (!) σε ποσοστά που θα ζήλευαν και οι σύμμαχοι του ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΞΕΛ, μου θυμίζουν την «Κοινωνία του θεάματος» του  Γκυ Ντεμπόρ (1967) και από την ανάποδη, ένα από τα εμβληματικά συνθήματα των Σιτουασιονιστών, «Κάτω από το πλακόστρωτο, (είναι) η παραλία» (‘Sous les pavés, la plage’), που δεν παρέπεμπε ασφαλώς στην αστεία επικοινωνιακή κάθοδο των Ποταμιστών από τον πεζόδρομο του Φαλήρου στην ακτή του Φλοίσβου, αλλά στην εμμονική αναζήτηση της πραγματικής ευτυχίας, κάτω από τις επιφάνειες των πληκτικών, κάθε λογής, κατασκευών, μιας αφόρητα βαρετής κοινωνίας, όπου η συλλογική ζωή μετατρέπεται σε μια συσσώρευση θεαμάτων. Αν υπήρχε το ‘Ποτάμι σα γαλλικό κόμμα, να πούμε με το σουρεαλιστικό όνομα ‘Σηκουάνα και Μάρνη γωνία’, την εποχή της ακμής των Καταστασιακών, θα αντιπροσώπευε περίπου ότι πολεμούσαν. Στη βάση των αντιλήψεών τους, που άνθισαν τη δεκαετία του ’60, βρισκόταν η ιδέα πως η ουσία των πραγμάτων έχει χαθεί, πως ένας αποκομμένος από τη ζωή ψευδόκοσμος, διεκδικεί να είναι το μοναδικό αντικείμενο της συλλογικής παρατήρησης. Έτσι το σακίδιο, η γκλίτσα, οι μπότες, τα πέδιλα, τα έξυπνα τασάκια εξωτερικών χώρων, παίρνουν τη θέση της υπονομευμένης πραγματικότητας ή εν προκειμένω, του ελλείποντος πολιτικού προγράμματος. Κάθε επώδυνο βίωμα (ανεργία, ατιμώρητη διαφθορά, φοροδιαφυγή, αρνησιδικία κλπ) ή κάθε πολιτικός προβληματισμός, έχει παραμεριστεί ή υποκατασταθεί από μια χαζοχαρούμενη  αναπαράσταση μιας εικονικής ψευδαίσθησης, που διεκδικεί πλαστά πιστοποιητικά αυθεντικότητας και νεωτερικότητας. Καθόλου τυχαίο που η φράση αυτή έγινε σύνθημα το Μάη του ΄68, σηματοδοτώντας τη δυνατότητα διαφυγής από μια πειθαρχημένη, σε ένα αμείλικτα καταναλωτικό και απολίτικο σύστημα, ζωή. Υλοποιώντας μια καρικατούρα αυτού του συνθήματος, η ενωμοτία ναυτοπροσκόπων Βάρκιζας του κ.Θεοδωράκη μας λέει έμμεσα πως πρόβλημα με τις παραλίες είναι πως οι πολιτικοί αρχηγοί (ο Βενιζέλος δεν μπορεί να εμφανιστεί για τεχνικούς λόγους κι αυτό, θα μας πουν οι image makers του ‘Ποταμιού’, είναι σαφέστατο μειονέκτημα της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ) δεν είναι τόσο απελευθερωμένοι και αντικομφορμιστές, ώστε να τις επισκέπτονται ντυμένοι σαν Ιταλιάνοι τουρίστες για να μοιράσουν φυλλάδια. Απειλή δεν είναι ο καναλάρχης ή μεγαλοεκδότης εφοπλιστής που μολύνει τη θάλασσα, αλλά τα αποτσίγαρα που πετάει ο Αλβανός εργάτης, που έτρεξε να δροσιστεί μετά τη δουλειά στην οικοδομή ή η άνεργη κομμώτρια, που σπάει στην παραλία με τις φιλενάδες της την καθημερινή μονοτονία της, κουτσομπολεύοντας νεάζοντες μεσήλικες δημοσιογράφους με βερμούδες. Να υποθέσω πως το κόμμα αυτό, που προσεγγίζεται από την επιδέξια ευσεβή κα Μάρκου και προεδρεύεται από τηλεοπτικό συναξαριστή του αρχιεπισκόπου, κόμμα που δείχνει πως ξέρει να χωνεύει και μετά να υπεραπλουστεύει κάθε προκλητικό πρόβλημα της χώρας μας, θα στείλει το προσεχές Πάσχα εθελοντές να μοιράζουν το Άγιο Φως σε Γηροκομεία, στο όνομα του σεβασμού της παράδοσης που εγκαινιάστηκε την εποχή που τη χώρα κυβερνούσε μια ευσεβής αεροσυνοδός, λάτρισσα της ελληνικής (ερημικής) παραλίας; Να αποδώσω τη σιωπή του Ποταμιού, π.χ. για την άθλια δικαστική απόφαση της Μανωλάδας (το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ, η ΔΗΜΑΡ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, με μικρή καθυστέρηση και ο ΣΥΡΙΖΑ, την κατήγγειλαν, δεν το έκαναν όλα τα κόμματα της Δεξιάς και το Ποτάμι) ή για την αρχειοθέτηση της υπόθεσης του πνιγμού ακόμη και παιδιών στο Φαρμακονήσι (για την οποία αρχειοθέτηση έβαλε το χέρι του, με εκπομπή που έχει καταγγελθεί, και ο κ.Θεοδωράκης), στην ιεράρχηση της πεταμένης στα βότσαλα γόπας ως ζητήματος σημαντικότερου (ή απλά απείρως πιο ανώδυνου); Να υποθέσω πως η σύγκρουση με τους θεούσους του ΚΑΣ για το Διεθνές Φεστιβάλ Αναρρίχησης στα Μετέωρα, μας αποζημιώνει για τη σιωπή του Ποταμιού για μια σειρά ιερών οικονομικών σκανδάλων, όπως π.χ. η μη εκδίκαση της υπόθεσης των χαμένων εκατομμυρίων της “Αλληλεγγύης”;

Ειλικρινά φοβάμαι πως το κόμμα Θεοδωράκη θα μας κάνει να νοσταλγήσουμε τη ΔΗΜΑΡ και τον αφόρητα βαρετό συνταξιούχο θεολόγο Γυμνασιάρχη πρόεδρό της, αν και τον τελευταίο, υπάρχει κίνδυνος να τον υφιστάμεθα, αναλόγως, είτε ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας (έχουμε δει και χειρότερους) είτε ως συνεργαζόμενο με το ΣΥΡΙΖΑ. Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση παραγωγής τέτοιων παλιομοδίτικων πολιτικών προϊόντων σαν τον ποταμό Θεοδωράκη, πολλοί θα αυτοκτονήσουν από πλήξη.