ΥΔΡΑ 19.7.2014: Με αφορμή τα 40 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο

Του Γιάννη Σχίζα

Εκφωνήθηκε σε εκδήλωση που οργάνωσε ο Δήμος Ύδρας με την συμμετοχή των Κώστα  Ζουράρη (πανεπιστημιακός) ,  Σάββας Καλεντερίδης (Συγγραφέας), Αντρέα Δημητρίου , Ποιήτριας, Ματίνας Ντούσκου, ηθοποιού

Τα κύρια σημεία της εισήγησης :

-        Όπως η τέχνη δεν πρέπει να γίνεται χάριν της τέχνης, έτσι και η  Ιστορία δεν πρέπει να γίνεται χάριν της ιστορίας

-        Η κήρυξη γενικής επιστράτευσης στις  20 Ιουλίου 1974 , ενώ ήταν φανερή η αδυναμία διαχείρισης ενός τόσο μεγάλου στρατιωτικού προσωπικού , ήταν   δηλωτική της  γελοιότητας των εθνοκάπηλων χουντικών. Όμως αυτή είναι μια  από τις δυο υποθέσεις  εργασίας :  Η άλλη υπόθεση έγκειται στην προβοκατόρικη κήρυξη γενικής επιστράτευσης με συνειδητό στόχο την πρόκληση χάους .

-        παλέψαμε   ενάντια στις καταστρεπτικές ρυθμίσεις του σχεδίου ANAN, με την αυτοπρόσωπη παρουσία μας, στην Ελλάδα και στη Κύπρο.  Όχι με πνεύμα υπεράσπισης  «Εθνικών συμφερόντων» - γιατί εθνικό συμφέρον θα ήταν και η ανασύσταση του κράτους του Μ.Αλεξάνδρου  :  Αλλά με πνεύμα ανάδειξης και προώθησης των εθνικών δικαίων. 

-        Αυτό που από ελλαδική σκοπιά φαίνεται εθνικό «καθήκον» αλληλεγγύης σε μια περιοχή Ελληνισμού, στην πραγματικότητα είναι συμφέρον – δηλαδή συμφέρον ενδυνάμωσης της κοινής αντίστασης ελλαδιτών και Κυπρίων  εναντίον των απειλών σε ένα ρευστό περιβάλλον.

-        Η ελληνική διανόηση πρέπει να καταλάβει ότι η εις βάθος ανάλυση και κατάδειξη των αυτοκρατορικών φιλοδοξιών της Τουρκίας  δεν συνιστά τουρκοφαγική πολιτική αλλά προϋπόθεση  συνάντησης με τους Τούρκους Δημοκράτες

-          Το άγχος της «μη λύσης» και της μη ένωσης του νησιού, που διακατέχει κυρίως Κύπριους και Ελλαδίτες, μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο με τη σκέψη ότι υπάρχουν χειρότερες λύσεις από την μη- λύση ! Και τέτοια είναι η ενδοτικότητα απέναντι στις αναθεωρητικές δυνάμεις

ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Δυσκολεύομαι  να  πιστέψω
πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνειας
είναι δύσκολο να πιστέψω
πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας

Πικρή θάλασσα της Κερύνειας
που πρέπει ν’ αποσύρουμε πια
τους στίχους που σου γράψαμε 

Κώστας Μόντης

Θέλω να ευχαριστήσω  τις δημοτικές αρχές για την ίδια τη   διοργάνωση της εκδήλωσης και φυσικά για την τιμητική πρόσκληση να συμμετάσχω. Σε αυτή την εκδήλωση  δεν νομιμοποιούμαι ως ομιλητής με βάση κάποιες ηρωϊκές  πράξεις, αλλά με βάση την ιδιότητά μου ως πολίτη και επί  δεκαετίες μέτοχου πατριωτικών κινήσεων , στα πλαίσια της ευρείας Αριστεράς.

Διάβαζα πρόσφατα ένα άρθρο, δια χειρός Κυπρίου, που αναφερόταν στην κατάχρηση επετειολογίας, στην καταδυνάστευση των μνημοσύνων, στο  σχολιασμό  περασμένων σχεδίων , στην υπερχορήγηση ιστορίας. Και έπιασα τον εαυτό μου να συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό : Όπως η τέχνη δεν πρέπει να γίνεται χάριν της τέχνης, έτσι και η  Ιστορία δεν πρέπει να γίνεται χάριν της ιστορίας. Η ιστόρηση επομένως πρέπει να είναι    χρησιμοθηρική και παραγωγική, σχετική με τις ανάγκες του παρόντος αλλά και του μέλλοντος λαού.  «Μελλοντοστραφής» – αν μου επιτρέπεται ο όρος.

Με αυτό το σκεπτικό  και με κάθε οικονομία λόγου, ανακαλώ  στη μνήμη μου και καταθέτω  εκείνο το πνεύμα της εθνικής συμπαράταξης για το Κυπριακό, που κυριαρχούσε στη δεκαετία του 50 :  Τα μικρομάγαζα της εποχής  που συνέλεγαν υπογραφές για να δοθεί χάρις στους Καραολή και Δημητρίου, τα σκουπιδιάρικα των συνοικιών που   φόρτωναν κόσμο για να τον μεταφέρουν  σε διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας. Και μερικά χρόνια αργότερα, ερχόταν  η χιλιοεπαναλαμβανόμενη και στερεότυπη  απεύθυνση  προς την κοινωνία  από μια  Αριστερά, που ήταν ήδη  τραυματισμένη από την έξαλλη εθνικοφροσύνη της εποχής: ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ, ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΕΣ…. Η Πατρίδα ήταν μπροστά…..

Πέρασε αρκετός καιρός ,  για να φτάσουμε  σε μια   υπερχορήγηση πομφολυγώδους υπερπατριωτισμού, σε μια δικτατορία εθισμένη στη σαχλαμάρα, στη προγονοπληξία, στη σωβινιστική έπαρση. Λέει ο Σαίξπηρ στην «Τρικυμία» : «Δεν μπορείς να βγάλεις τίποτα από το τίποτα». Και πραγματικά , αυτή η τιποτένια δικτατορία, έδειξε το τιποτένιο ποιόν της ,  με την απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο το 1967, με την πρόκληση της  τουρκικής εισβολής  στις 15.7.1974 ,  με την αντίδρασή της στην εισβολή, μερικές ημέρες αργότερα.

Η κήρυξη γενικής επιστράτευσης στις  20 Ιουλίου 1974 , ενώ ήταν φανερή η αδυναμία διαχείρισης ενός τόσο μεγάλου στρατιωτικού προσωπικού , ήταν   δηλωτική της  γελοιότητας των εθνοκάπηλων χουντικών. Όμως αυτή είναι μια  από τις δυο υποθέσεις  εργασίας :  Η άλλη υπόθεση έγκειται στην προβοκατόρικη κήρυξη γενικής επιστράτευσης με συνειδητό στόχο την πρόκληση χάους και την ακύρωση ή επιβράδυνση της  στρατιωτικής κινητοποίησης . Οι ιστορικοί, που τυρβάζουν για πολλά και διάφορα, συνηθέστατα «αβλαβή»,   πρέπει να εντρυφήσουν σε αυτή την υπόθεση  αποδιοργάνωσης του ελληνικού στρατού έσωθεν, προφανώς με κάποιους υποκινητές και κάποιους «ιμάντες μεταβίβασης». Ίσως αυτό να αποτελεί  το πλέον σημαντικό στοιχείο του λεγόμενου «Φακέλου της Κύπρου»…

Αυτή τη  χαοτική επιστράτευση έζησα κι εγώ  στο Νομό Αττικής, προσλαμβάνοντας  μαζί με πολλούς άλλους αντιφατικά στοιχεία : Βιώνοντας τη γενναιοδωρία και αλληλεγγύη  κάποιων  πολιτών, αλλά και τον μαυραγοριτισμό άλλων, με την υπερχρέωση τροφίμων προς τους άστολους στρατευμένους….

Τώρα πλέον, απέχουμε έτη φωτός από  την  εθνική πανστρατιά  της δεκαετίας του 50. Απέχουμε  επίσης πολύ από εκείνη τη  μαζική αηδία προς τη χουντική εθνικοφροσύνη  και από τη καθολική καταδίκη της για όσα συνέβησαν στην Κύπρο. Όμως , τα μεγάλα καθήκοντα απαιτούν μεγάλες συσπειρώσεις, γιατί μόνο αυτές μπορούν να αποκτήσουν  χαρακτηριστικά κρίσιμης μάζας και να επιφέρουν αλλαγές.

Στο τέλος του προηγούμενου αιώνα, σε μια πραγματικά συγκινητική μορφή εθνικής ομοψυχίας,  ο ελληνικός λαός συμπαραστάθηκε  στο δοκιμαζόμενο από τους βομβαρδισμούς λαό της Σερβίας. Μερικά χρόνια αργότερα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού της Κύπρου αντιστάθηκε στο διχαστικό, αποικιακό και διαλυτικό σχέδιο Ανάν. Τότε κάποιοι  παλέψαμε   ενάντια στις καταστρεπτικές ρυθμίσεις του σχεδίου, με την αυτοπρόσωπη παρουσία μας, στην Ελλάδα και στη Κύπρο.  Όχι με πνεύμα υπεράσπισης των «Εθνικών συμφερόντων» - γιατί εθνικό συμφέρον θα ήταν και η ανασύσταση του κράτους του Μ.Αλεξάνδρου  :  Αλλά με πνεύμα ανάδειξης και προώθησης των εθνικών δικαίων.  Με μια ποιοτικά διακριτή άποψη.

Και παλέψαμε όχι στα πλαίσια γκρουπούσκουλων ή  παρεοκρατικών σχημάτων, αλλά σε  δημόσια βήματα, σε άμεση αντιπαράθεση με άτομα και τάσεις που ήθελαν να πλειοδοτήσουν σε «διεθνισμό» . Πολλά από αυτά τα  τελευταία άτομα , αναφέρονται σήμερα στην καταστρατήγηση της συνταγματικής νομιμότητας με το καθεστώς των μνημονίων,   κι  ακόμη στην καταστρατήγηση των   γενετικών αρχών της ΕΕ με  τις  μνημονιακές πολιτικές .  Μεγάλη η αντίφασή τους, όμως – στην καλύτερη περίπτωση – μεγάλος είναι και   ο εγωϊσμός και ο κομφορμισμός  που  τους διακατέχει :  Που  τους εμποδίζει  να διαμορφώσουν  ελεύθερη πολιτική  άποψη, απροκατάληπτη και επαγωγικά τεκμηριωμένη, συμβατή με το πνεύμα της  κριτικής/αυτοκριτικής που ευαγγελίζονται.

Το 2004 αντιμετωπίσαμε το φαινόμενο μιας «ευρωπαίζουσας» Αριστεράς ενδοτικής και διατεθειμένης να παραγνωρίσει τη διεθνή νομιμότητα, υποτίθεται για την ειρήνη,  ενώ από την άλλη πλευρά είχαμε μια συντηρητική πολιτική «ρεαλισμού»  και  συμβιβασμού.

Το 2013 παρακολουθήσαμε το φαινόμενο του οικονομικού Αττίλα εναντίον του νησιού, με την παρά πάσα νομιμότητα εισβολή στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου.

Τι διδαχθήκαμε από όλα αυτά ; Πως σήμερα κάνουμε παραγωγική χρήση της Ιστορίας;

Όλα αυτά  θα αποτελούσαν μια ακόμη φλυαρία επί του ζητήματος, αν δεν κατέληγαν στο να κατεδαφίζουν μια σειρά   από αυταπάτες  . 

-        Η ΕΕ  θεωρήθηκε το 2004  αμυντική πανάκεια από τον κυπριακό Ελληνισμό, σήμερα δεν είναι ούτε καν  εγγύηση κάποιων οικονομικών δυνατοτήτων

-        Ελλάδα και Κύπρος έχουν περισσότερο από ποτέ ανάγκη ενός ενιαίου, αμυντικού αλλά και οικονομικού δόγματος. Προσοχή : Αυτό που από ελλαδική σκοπιά φαίνεται εθνικό «καθήκον» αλληλεγγύης σε μια περιοχή Ελληνισμού, στην πραγματικότητα είναι συμφέρον – δηλαδή συμφέρον ενδυνάμωσης της κοινής αντίστασης ελλαδιτών και Κυπρίων  εναντίον των απειλών σε ένα ρευστό περιβάλλον.

-        Ελλάδα και Κύπρος έχουν άμεση ανάγκη αναπροσανατολισμού των διεθνών τους σχέσεων

-       Μια φορά κι έναν καιρό, στο ελληνικό πνευματικό  στερέωμα δέσποζε η άποψη, ότι κάθε δυσλειτουργία είχε ρίζες στα 400 χρόνια τουρκοκρατίας.  Τώρα έχουμε περάσει στα  αντίθετα  - μέχρι που γνωστός λόγιος προ καιρού υποστήριζε την ένταξη στα νεοοθωμανικά πλαίσια.  Χωρίς τουρκοφαγικά σύνδρομα, αλλά και χωρίς φιλοφρονήσεις και παραχωρήσεις εις βάρος της αλήθειας, αξίζει να φωτίσουμε το ρόλο της γείτονος χώρας.

Η ελληνική διανόηση πρέπει να καταλάβει ότι η εις βάθος ανάλυση και κατάδειξη των αυτοκρατορικών φιλοδοξιών της Τουρκίας  δεν συνιστά τουρκοφαγική πολιτική αλλά προϋπόθεση  συνάντησης με τους Τούρκους Δημοκράτες,  σε μια ειλικρινή και  συμβιωτική σχέση

-        Το άγχος της «μη λύσης» και της μη ένωσης, που διακατέχει κυρίως Κύπριους και Ελλαδίτες, μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο με τη σκέψη ότι υπάρχουν χειρότερες λύσεις από την μη λύση ! Και τέτοια είναι η ενδοτικότητα απέναντι στις αναθεωρητικές δυνάμεις, που μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη απώλεια της Μεγαλονήσου.

Αυτά είναι τα λίγα σε σχέση με τα πολλά που μπορούν να ειπωθούν . Να βιώσουμε λοιπόν  κι αυτή την επέτειο, αλλά με ένα τρόπο αντισυμβατικό και δημιουργικό. 

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας