του Γιούργκεν Χάμπερμας
Σημείωση ΟΙΚΟΝΙΚΗΣ . Να ένα κείμενο του 2013, πλην όμως απολύτως φρέσκο και σπαρταριστό :Προς γνώση και συμμόρφωση όσων θεωρούν φανταξιοπληξία το νέο σχέδιο γερμανικής ηγεμονίας….
Η Γερμανία
κοιμάται πάνω σε ένα ηφαίστειο. Αποτελεί αυτό μια αποτυχία των ελίτ; Κάθε
δημοκρατική χώρα έχει τους πολιτικούς που της αξίζουν. Είμαι ευτυχής να ζω σε
μια χώρα που από το 1945 δεν χρειαζόταν ήρωες. Και δεν πιστεύω ότι οι άνθρωποι
γράφουν την ιστορία τις περισσότερες φορές. Σημειώνω μόνο ότι υπάρχουν
εξαιρετικές περιστάσεις στις οποίες η αντίληψη και η φαντασία, το κουράγιο και
η αποφασιστικότητα να αποδεχτείς την ευθύνη για εκείνους που είναι
επιφορτισμένοι να προχωρήσουν μπροστά, κάνουν τελικά τη διαφορά.
Σε πρόσφατο άρθρο με τον τίτλο "Εμείς οι Γερμανοί δεν θέλουμε μια γερμανική Ευρώπη" που δημοσιεύτηκε ταυτόχρονα σε πολλές ευρωπαϊκές εφημερίδες, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αρνείται ότι η Γερμανία επιζητεί την πολιτική ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
το 2013. Ο Σόιμπλε, που μαζί με την υπουργό Εργασίας, Ούρσουλα βον ντερ Λέγιεν αποτελούν τους τελευταίους "Ευρωπαίους" δυτικοευρωπαϊκού τύπου που έχουν απομείνει στο υπουργικό συμβούλιο της Μέρκελ, λέει αυτό που πιστεύει. Είναι κάθε άλλο παρά ένας αναθεωρητής που θα υπονόμευε τη γερμανική ένταξη στην Ευρώπη και θα κατέστρεφε τη σταθερότητα της μεταπολεμικής τάξης. Γνωρίζει το πρόβλημα, η επιστροφή του οποίου είναι κάτι που εμείς οι Γερμανοί φοβόμαστε.
Μετά την οικοδόμηση της Αυτοκρατορίας το 1871, η Γερμανία ανέλαβε μια καταστροφική, ημι-ηγεμονική θέση στην Ευρώπη. Όπως έχει ειπωθεί, "ήταν πολύ αδύνατη για να κυριαρχήσει στην ήπειρο αλλά πολύ ισχυρή για να ακολουθήσει". Και αυτό άνοιξε την πόρτα στις καταστροφές του 20ου αιώνα. Χάρη στην επιτυχία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ούτε η διχασμένη ούτε η ενωμένη Γερμανία μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη με το παλιό δίλημμα. Είναι προφανώς στο συμφέρον της Γερμανίας να μην αλλάξουν τα πράγματα. Δεν έχουν όμως σήμερα αλλάξει οι συνθήκες;
Ο Σόιμπλε αντιδρά στη σημερινή απειλή. Στην πραγματικότητα, ο ίδιος είναι η απειλή αφού πρόκειται για τον άνθρωπο που επιβάλλει την πεισματάρικη πορεία της Μέρκελ στις Βρυξέλλες, ενώ παρατηρεί τις ρωγμές που θα μπορούσαν να διαλύσουν τον πυρήνα της Ευρώπης. Είναι αυτός που συναντάται με τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης και που μπλοκάρει τις προσπάθειες για αλλαγή πολιτικής. Η παρεμπόδιση της τραπεζικής ενοποίησης αποτελεί μόνο το πιο πρόσφατο παράδειγμα.
Ο Σόιμπλε δεν μετακινείται ούτε χιλιοστό από τη γραμμή της καγκελαρίου ότι οι Γερμανοί φορολογούμενοι δεν θα πρέπει να επιβαρυνθούν για τα δάνεια που οι χρηματαγορές απαιτούν για να σώσουν το ευρώ. Το γεγονός παραμένει ότι η κυβέρνηση Μέρκελ επέβαλε την αμφιλεγόμενη ατζέντα της για την κρίση στη Γαλλία και τους "Νότιους" με την αφανή συγκατάθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Την ίδια ώρα όμως η Γερμανία αρνείται την ευθύνη σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τις καταστροφικές συνέπειες της πολιτικής της. Αρκεί μόνο να αναλογιστούμε το τρομακτικό επίπεδο της ανεργίας των νέων στον ευρωπαϊκό νότο για να κατανοήσουμε τον αντίκτυπο της λιτότητας που πλήττει τα πιο αδύναμα μέλη αυτών των κοινωνιών.
Υπό αυτό το φως, το μήνυμα "δεν θέλουμε μια γερμανική Ευρώπη" παίρνει ένα λιγότερα ελκυστικό περιεχόμενο. Επικαλούμενη τις επιταγές των αγορών που δεν αφήνουν άλλες εναλλακτικές, η ολοένα και πιο απομονωμένη γερμανική κυβέρνηση επιβάλλει αυστηρή λιτότητα στη Γαλλία και τις χώρες που βρίσκονται σε κρίση.
Αξίζει να το επαναλάβουμε: οι προβληματικές συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργεί σήμερα η νομισματική ένωση οφείλονται στα εγγενή σφάλματα μιας ατελούς πολιτικής ένωσης. Το κλειδί, επομένως, δεν βρίσκεται στο να φορτωθούν τα προβλήματα στους ώμους των χωρών που μαστίζονται από την κρίση. Η επιβολή πολιτικών λιτότητας σε εθνικό επίπεδο αδυνατεί να επιλύσει τις οικονομικές ανισορροπίες στην Ευρωζώνη. Η εξάλειψη αυτών των διαφορών ενδέχεται να επιτευχθεί μεσοπρόθεσμα με μια κοινή ή καλά συντονισμένη χρηματοοικονομική, οικονομική και κοινωνική πολιτική. Και αν ελπίζουμε να εισάγουμε λαθραία μια τεχνοκρατική προσέγγιση με αυτό τον τρόπο, οι λαοί της Ευρώπης θα πρέπει να ερωτηθούν τι πιστεύουν για τον δημοκρατικό πυρήνα της Ευρώπης.
22.8.13
