Η «επανίδρυση» της ΕΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ

του ΣΩΤΗΡΗ ΜΑΡΤΑΛΗ

Το συνέδριο του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) σε λίγες βδομάδες στη Μαδρίτη και οι ερχόμενες ευρωεκλογές (Μάης 2014) θα πυροδοτήσουν τη συζήτηση για την Ευρώπη μέσα στην Αριστερά.

Η συ­ζή­τη­ση είναι έτσι κι αλ­λιώς ση­μα­ντι­κή. Η Κο­μι­σιόν και οι λοι­πές ευ­ρω­η­γε­σί­ες έχουν ανα­δει­χθεί ως το Διευ­θυ­ντή­ριο της ανε­λέ­η­της τα­ξι­κής επί­θε­σης του κε­φα­λαί­ου ενά­ντια στα ερ­γα­τι­κά και κοι­νω­νι­κά δι­καιώ­μα­τα σε πα­νευ­ρω­παϊ­κή κλί­μα­κα. Όχι τυ­χαία, σε όλες τις χώ­ρες-μέ­λη αυ­ξά­νει το ερ­γα­τι­κό-λαϊ­κό μίσος ενά­ντια «στις γρα­φειο­κρα­τί­ες των Βρυ­ξελ­λών».

ΕΥ­ΡΩ­ΚΕ­ΝΤΡΙ­ΣΜΟΣ

Ο εγκλω­βι­σμός με­γά­λων τμη­μά­των της Αρι­στε­ράς σε μια τυφλή ευ­ρω­κε­ντρι­κή πο­λι­τι­κή έχει ως συ­νέ­πεια να αφή­νε­ται ελεύ­θε­ρο το πεδίο στον «ευ­ρω­σκε­πτι­κι­σμό» των κομ­μά­των της Δε­ξιάς ή, χει­ρό­τε­ρα, στον οι­κο­νο­μι­κό εθνι­κι­σμό και τον προ­τε­ξιο­νι­σμό («προ­στα­τευ­τι­σμό») των κομ­μά­των της ακρο­δε­ξιάς.

Η από­φα­ση του ΚΕΑ να θέσει τον Αλ. Τσί­πρα επι­κε­φα­λής της κα­μπά­νιας του για τις ευ­ρω­ε­κλο­γές προ­σθέ­τει πο­λι­τι­κό βάρος σε αυτή τη συ­ζή­τη­ση. Κάθε αράδα των απο­φά­σε­ων του ΚΕΑ θα γίνει τμήμα της πο­λι­τι­κής μάχης στην Ελ­λά­δα με­τα­ξύ, κυ­ρί­ως, της ΝΔ και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Οι μέχρι σή­με­ρα γνω­στές κα­τευ­θύν­σεις του ΚΕΑ «παί­ζουν» γύρω από την κε­ντρι­κή ιδέα μιας «επα­νί­δρυ­σης» της ΕΕ. Προ­τεί­νο­νται κά­ποιες με­ταρ­ρυθ­μι­στι­κές αλ­λα­γές («άλλη αρ­χι­τε­κτο­νι­κή») με τον ισχυ­ρι­σμό ότι αυτές θα επι­φέ­ρουν, τάχα, μιαν ου­σια­στι­κή αλ­λα­γή στη λει­τουρ­γία της ΕΕ, προς όφε­λος των λαϊ­κών συμ­φε­ρό­ντων. Οι αλ­λα­γές αυτές σε με­γά­λο βαθμό είναι συ­νέ­χεια της πριν 20 χρό­νια σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κής στρα­τη­γι­κής (ιδέες Ντε­λόρ) με­τάλ­λα­ξης της ΕΕ: αυ­ξη­μέ­νος προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός, δη­μο­σιο­νο­μι­κές «με­τα­βι­βά­σεις», κοι­νο­τι­κο­ποί­η­ση των χρεών, αυ­ξη­μέ­να προ­γράμ­μα­τα δη­μο­σί­ων επεν­δύ­σε­ων, «εκ­δη­μο­κρα­τι­σμός» της Ευ­ρω­παϊ­κής Κε­ντρι­κής Τρά­πε­ζας κλπ.

Κα­νείς, όμως, στο ΚΕΑ δεν μπαί­νει στον κόπο να εξη­γή­σει γιατί ακόμα και οι «πα­τέ­ρες» αυτής της πο­λι­τι­κής (π.χ. το γαλ­λι­κό ΣΚ) την έχουν σή­με­ρα εγκα­τα­λεί­ψει. Ο πυ­ρή­νας της απά­ντη­σης βρί­σκε­ται στη δια­πί­στω­ση ότι, στις συν­θή­κες της κρί­σης και στο από­γειο της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης επί­θε­σης, δεν υπάρ­χει κα­νέ­να ση­μα­ντι­κό τμήμα των ευ­ρω­παϊ­κών κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων που να σκέ­φτε­ται στα σο­βα­ρά να υιο­θε­τή­σει ένα «κεϊν­σια­νό» πρό­γραμ­μα.

ΚΥ­ΡΙ­ΑΡ­ΧΗ ΕΠΙ­ΛΟ­ΓΗ

Ο «μερ­κε­λι­σμός» δεν απο­τε­λεί μια ιδιο­τρο­πία του κυ­βερ­νη­τι­κού πο­λι­τι­κού προ­σω­πι­κού: είναι επι­λο­γή των τρα­πε­ζι­τών και των βιο­μη­χά­νων όλης της Ευ­ρώ­πης. Κατά συ­νέ­πεια κάθε ει­λι­κρι­νής πο­λι­τι­κή που επι­διώ­κει φι­λερ­γα­τι­κές και φι­λο­λαϊ­κές «με­ταρ­ρυθ­μί­σεις» στην ΕΕ πιέ­ζε­ται από την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα να ανα­με­τρη­θεί με τα κα­θή­κο­ντα πλή­ρους ρήξης και ανα­τρο­πής σε ευ­ρω­παϊ­κή κλί­μα­κα.

Η πίεση αυτή με­τα­φρά­ζε­ται σε τρεις κα­τευ­θύν­σεις: α) την ανα­τρο­πή σε εθνι­κή κλί­μα­κα, β) τη διε­θνι­στι­κή πο­λι­τι­κή και γ) τη σο­σια­λι­στι­κή στρα­τη­γι­κή, ως «οδηγό» για τις ανα­τρο­πές σε εθνι­κή και ευ­ρω­παϊ­κή κλί­μα­κα.

Η από­στα­ση του ΚΕΑ απ’ αυτό τον προ­βλη­μα­τι­σμό καλ­λιερ­γεί το έδα­φος για την επι­στρο­φή των κομ­μά­των-με­λών του στην κε­ντρο­α­ρι­στε­ρή πο­λι­τι­κή. Το βλέ­που­με στη Γαλ­λία, με την από­φα­ση του ΚΚΓ να ανα­θερ­μά­νει την «πλη­θυ­ντι­κή» Αρι­στε­ρά, μέσω της διευ­ρυ­μέ­νης συ­νερ­γα­σί­ας με τους Σο­σια­λι­στές του Ολάντ στις δη­μο­τι­κές εκλο­γές. Το εί­δα­με στην Ιτα­λία με το δια­λυ­τι­κό «τα­ξί­δι» της Κο­μου­νι­στι­κής Επα­νί­δρυ­σης στις δια­δο­χι­κές εκλο­γι­κές συμ­μα­χί­ες υπο­τα­γής στην κε­ντρο­α­ρι­στε­ρά. Φαί­νε­ται ήδη στην Πορ­το­γα­λία με τη συ­ντη­ρη­τι­κή με­τα­τό­πι­ση του Μπλό­κο.

Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πρέ­πει να βρει τη δύ­να­μη να απο­φύ­γει αυτή την πα­γί­δα. Και αυτό δεν γί­νε­ται με ημί­με­τρα, όπως οι προ­τά­σεις για «αρι­στε­ρή επα­νί­δρυ­ση της ΕΕ». Προ­τά­σεις που συ­μπλη­ρώ­νουν την πο­λι­τι­κή του ΚΕΑ (πε­ρι­φε­ρεια­κές πο­λι­τι­κές ανά­πτυ­ξης, υπο­στή­ρι­ξη συ­νε­ται­ρι­στι­κών-αυ­το­δια­χει­ρι­στι­κών προ­γραμ­μά­των, έμ­φα­ση στη διεκ­δί­κη­ση δη­μο­κρα­τί­ας), χωρίς, όμως, να αλ­λά­ζουν τον αδιέ­ξο­δο χα­ρα­κτή­ρα της. Γιατί το κε­ντρι­κό ερώ­τη­μα πα­ρα­μέ­νει: Ποιος συ­σχε­τι­σμός τα­ξι­κών και πο­λι­τι­κών δυ­νά­με­ων μπο­ρεί να επι­βά­λει στο κε­φά­λαιο –σε ευ­ρω­παϊ­κή κλί­μα­κα– αυτές τις αλ­λα­γές; Και, αν η Αρι­στε­ρά συ­γκε­ντρώ­σει τη δύ­να­μη για μια τέ­τοια επι­βο­λή, τότε για ποιο λόγο θα αυ­το­πε­ριο­ρι­στεί σε μια κεϊν­σια­νή σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή πο­λι­τι­κή;

ΑΝΑ­ΤΡΟ­ΠΕΣ

Όπως έλεγε και η αρ­χι­κή δια­κή­ρυ­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, οφεί­λου­με να αντι­με­τω­πί­σου­με την ΕΕ ως πεδίο τα­ξι­κής πάλης, ακρι­βώς ανά­λο­γο και με τη χώρα στην οποία ζούμε. Όπου τα κα­θή­κο­ντα δεν είναι πλέον «με­ταρ­ρυθ­μί­σεις» διεκ­δί­κη­σης μιας «άλλης πο­λι­τι­κής», αλλά οι βα­θιές τα­ξι­κές και πο­λι­τι­κές ανα­τρο­πές στην κα­τεύ­θυν­ση της συ­νο­λι­κό­τε­ρης σο­σια­λι­στι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης. Μόνο μια τέ­τοια τα­ξι­κή και διε­θνι­στι­κή πο­λι­τι­κή οι­κο­δο­μεί εναλ­λα­κτι­κή λύση τόσο απέ­να­ντι στη σήψη του υπαρ­κτού ευ­ρω­παϊ­σμού, όσο και απέ­να­ντι στην επι­στρο­φή στον οι­κο­νο­μι­κό, πο­λι­τι­κό και στρα­τιω­τι­κό εθνι­κι­σμό.