Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 28.9.2013
Στον ισπανικό εμφύλιο
πόλεμο οι Φρανκιστές Φαλαγγίτες είχαν
προβιβάσει σε πολιτικό σύνθημα ένα
παραδοξολόγημα, που έκανε απολύτως σαφή την απέχθειά τους για την
εθνικώς ύποπτη κατηγορία των μορφωμένων
: «arriba la muerte, abajo la inteligencia» - «Ζήτω ο θάνατος,
κάτω η κουλτούρα». Στον ίδιο χρόνο η γερμανική φασιστική νεολαία
διαπαιδαγωγείτο στο να αποδοκιμάζει τις «παρακμιακές» ιδεολογίες με δηλώσεις
υψηλά ισταμένων της εποχής, του είδους : «Ακούω κουλτούρα και βάζω το χέρι στη
τσέπη για το πιστόλι»…
Όμως το διαζύγιο Φασισμού
και Κουλτούρας ουδέποτε ήταν απόλυτο. Ο Χίτλερ στα τελευταία γενέθλιά του στο
πολιορκημένο Βερολίνο, έδειχνε υπερήφανα μια πολεοδομική μακέτα που
εμπεριείχε τη δομή της «Ακρόπολης» και σειράς άλλων κτιρίων,
διακριτών από το αμερικανικό πρότυπο της επικυριαρχίας αγοραστικών κέντρων. Ο Φασισμός εμφανίστηκε
στο σκηνικό της ιστορίας κολακεύοντας τις πλέον πρωτόγονες επιδιώξεις ισχύος,
όμως δεν μπορούσε να αποφύγει
τη συσχέτιση με τα διάφορα πνευματικά ρεύματα και την αναζήτηση απολογητικών
δυνάμεων. Αναγκαστικά στράφηκε σε έναν πολιτιστικό εκλεκτικισμό, ο οποίος του
επέτρεπε να σκιαγραφεί ως αντίπαλο δέος την κατ΄αυτόν «παρακμιακή» κουλτούρα και να αναπτύσσει
ακόμη παραπέρα, σε ένα πολιτιστικό επίπεδο,
τη πρακτική της μη ανεκτικότητας του διαφορετικού….
Έχω υπόψη μου τη
στάση του Νίκου Μιχαλολιάκου προς τη
Κική Δημουλά,
στη διάρκεια εκπομπής του
καναλιού Κόντρα με τον Μάκη Κουρή και τους συνεργάτες του, πριν λίγο καιρό.
Εκεί ο Μιχαλολιάκος δήλωνε προτίμηση στον Σεφέρη, στον Βαλαωρίτη, στον
Ελύτη, στον Παλαμά, ακόμη και στον Αναγνωστάκη (!), όμως δεν του αρκούσε μια
κριτική αντιμετώπιση της γηραιάς ποιήτριας, αλλά της ρίχνονταν με εξαιρετικά βάναυσο τρόπο και
εκφράσεις απαράδεκτες.
Η καταγγελία της
φασιστικής συμπεριφοράς αναβλύζει
αβίαστα στη σκέψη κάθε δημοκράτη ,χωρίς να
υπαγορεύεται από μια τυπική
καθηκοντολογία. Οι Μιχαλολιάκοι
επιτίθενται άκομψα σε ό,τι γενικώς τους φαίνεται δυσνόητο, απροσπέλαστο,
συγκρουσιακό με τις αξίες τους : Όμως αυτό δεν είναι λόγος για να δικαιώνεται
από την άλλη πλευρά κάθε τι ασαφές και
τρεχαγυρευοπουλικών προθέσεων.
Υπενθυμίζω τη τρομερή
μπουρδολογική φράση που χρησιμοποίησε ο Γιάννης Ιωάννου για να χλευάσει τον
βερμπαλισμό, που καταδυνάστευε για πολλά χρόνια και εξακολουθεί να
καταδυναστεύει σε ένα κάποιο βαθμό την πνευματική ζωή της χώρας : ‘Ηταν η «καλλιέργεια της
κουλτούρας» - φράση κομμένη και ραμμένη
στα μέτρα των «κουλτουριάρηδων» αφενός, και αφετέρου εργαλείο
χλεύης και ξεδώματος των κουλτουροπαθών…
Η κουλτούρα του φασισμού
διέπεται από έναν ναρκισσισμό, από την άκριτη, άνευ ορίων και όρων, αυτοεπιβεβαίωση της ελληνικότητας. Αλλά αυτό
δεν διορθώνεται με μια αντίπαλη και αυτοκτονική «κρίση αυτοεκτίμησης», με τη γενικευμένη και εξ ίσου άκριτη
κατεδάφιση των όποιων εθνικών θεωρήσεων
