Ο Έριχ Φρομ , διαπρεπής ψυχαναλυτής και πολιτικός φιλόσοφος, αμφισβητούσε το κατά πόσο η πλειοψηφική συμπεριφορά σε μια κοινωνία συνιστά πρότυπο ψυχικής υγείας. Με βάση τις παρατηρήσεις του από τη συμπεριφορά των Γερμανών πολιτών στη ναζιστική περίοδο, συμπέρανε ότι η ψυχική υγεία μπορεί κάποτε να είναι μειοψηφική….
Σήμερα, στην Ελλάδα των Μνημονίων, τα απλά συμπτώματα της στενοχώριας, της δύσθυμης διάθεσης, της μελαγχολικής παθητικότητας, της απουσίας προσδοκιών και της γκρίζας επαφής με την καθημερινότητα, παίρνουν όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις και κατακτούν τη πλειοψηφία των Ελλήνων. Πάνω σε αυτή τη βάση στήνονται ποικίλες μορφές ψυχικής διαταραχής, με πιο «κραυγαλέο» παράδειγμα τις αυτοκτονίες.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που κατέθεσαν στην Βουλή ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Χρήστος Παπουστής και ο υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μάρκος Μπόλαρης , μόνο την τελευταία διετία του μνημονίου οι περιπτώσεις αυτοκτονιών (τελεσθείσες ή απόπειρες) αυξήθηκαν κατά 22,5%. Σε όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογισθεί το «απογραφικό έλλειμμα» που χαρακτηρίζει τα συγκεκριμένα φαινόμενα, καθώς ούτε οι (αποτυχημένες….) απόπειρες δημοσιοποιούνται εύκολα από τα Νοσοκομεία και τους συγγενείς ούτε οι («επιτυχημένες»)απόπειρες γίνονται ευρύτερα γνωστές, με δεδομένες τις εκκλησιαστικές κυρώσεις και την άρνηση τέλεσης κανονικής κηδείας από τους ιερείς
Οι «Ιδανικοί αυτόχειρες» του ποιητή Καρυωτάκη – που κι αυτός αυτοχειριάστηκε μετά από σύντομο χρονικό διάστημα από τη συγγραφή τους – ήταν κομιστές μιας ακραίας ευαισθησίας, ίσως και κάποιων ποιοτικών απαιτήσεων απέναντι στη ζωή. Οι σύγχρονοι μνημονιακοί αυτόχειρες είναι πολύ πιο γειωμένοι στη τρέχουσα κατάσταση και στα οικονομικά αδιέξοδά της. Παράδειγμα ένας 56χρονος βιοπαλαιστής, που πρόσφατα πήρε τη βάρκα και την κυνηγετική καραμπίνα του και ξανοίχτηκε σε θαλάσσια περιοχή της Ερέτριας για να τινάξει στον αέρα τα ανύπαρκτα όνειρά του. Κατά τραγική ειρωνεία το κοντινό νησί λεγόταν « Νησί των ονείρων»…..
Οι Έλληνες είναι στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, η κοινωνική δυσθυμία αυξάνεται , η ποσοτική συσσώρευση θλίψης προκαλεί νέα ποιοτικά φαινόμενα : Φαινόμενα μη αντιμετωπίσιμα με την απλή κοινωνική αλληλεγγύη και συμπαράσταση, που απαιτούν ψυχιατρική υποστήριξη.….
Όμως σε αυτή ακριβώς τη κατάσταση το εγχώριο υπαλληλικό προσωπικό της Τρόϊκα υπονομεύει θρασύτατα το καθεστώς παροχής ψυχιατρικών υπηρεσιών, ανοίγοντας το δρόμο για ένα κοινωνικό καιάδα πρωτοφανούς βαρβαρότητας.
Αντιγράφω κομμάτια από την ανακοίνωση τριών συλλογικοτήτων
( «Πανελλαδική Συσπείρωση για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση», «Δίκτυο Ανθρώπων που ακούνε φωνές» και «Ομάδα Αυτοεκπροσώπησης ΚΨΥ Αγίων Αναργύρων»), οι οποίες εκτός από τις άλλες δράσεις τους, καλούν σε συγκέντρωση έξω από το Υπουργείο Υγείας στις 13 Μαρτίου, ώρα 10πμ.:
«Την ίδια στιγμή που το αίτημα για παροχή υπηρεσιών εκρήγνυται και γίνεται πιο πολύπλοκο, η ίδια ακριβώς πολιτική του μνημονίου, που το προκαλεί αποδομεί το σύστημα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, σε μια κατεύθυνση αχαλίνωτης ιδιωτικοποίησης και επιβολής κατασταλτικών πρακτικών, δομών και υπηρεσιών………τα, μέχρι τώρα δημόσια Κέντρα Ψυχικής Υγείας παραδίδονται στις παρακυβερνητικές ΜΚΟ, ενώ, τη στιγμή που συρρικνώνεται η κρατική χρηματοδότηση των ΜΚΟ για την λειτουργία των ξενώνων και των οικοτροφείων που τους έχουν ανατεθεί από το κράτος (με επικρεμάμενο τον κίνδυνο επιστροφής των φιλοξενουμένων στα ψυχιατρεία), ανοίγει ο δρόμος για την μετατροπή τους σε καθαρά κερδοσκοπικές οργανώσεις μέσω της δυνατότητας που τους δίδεται, να απαιτούν χρήματα από τους «έχοντες» συγγενείς για την ‘φιλοξενία’ του ασθενούς στη στεγαστική δομή…..»
Μήπως όλα αυτά σημαίνουν μια απλή αύξηση του κόστους της ψυχικής ασθένειας; Και ναι και όχι : Το «ναι» αφορά τους φτωχούς ανθρώπους , που φέρουν το δυσβάστακτο κόστος κάποιων ψυχικά ασθενών .….
Το «όχι» αφορά το κάτι παραπάνω από την οικονομική επιβάρυνση : δηλαδή την ιδιοτέλεια που υπεισέρχεται σε αυτό τον κρίσιμο χώρο, που απαιτεί περίσσεια αγάπης, ενδιαφέροντος, ευαισθησίας και κατανόησης……
Αυτή είναι η «ψυχιατρική» που μας ψυχοπλακώνει……
YΓ. Το παρόν κείμενο δημοσιεύθηκε στη σημερινή ΑΥΓΗ. Η φωτογραφία είναι από χάπενινγκ που διοργανώθηκε έξω από το χώρο του Υπουργείου Υγείας
….
